پایگاه خبری جماران: مدیرکل سابق وزارت خارجه با اشاره به اینکه تضمین سیاسی و حقوقی تاکنون در هیچ توافقی پایدار نمانده و تغییر شرایط می تواند موضوع را بی اثر کند، گفت: اگر منافع ما اقتضا می کند که سریع تر برجام احیاء شود و از هزینه ها و خسارت های بیشتر به کشور جلوگیری کند، ما باید تلاش کنیم که در این چهارچوب برجام احیا شود.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با قاسم محبعلی را در ادامه می خوانید:
مسأله آژانس را آمریکایی ها پاسخ داده اند
راه حل این است که ایران با آژانس توافق کند
سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده موضوع پاسخ طرف آمریکایی در جلسات تخصصی و کارشناسی در حال بررسی است. از نظر شما چه پاسخی باید به آمریکا داده شود؟
ما نمی دانیم آمریکایی ها چه چیزهایی گفته اند. شاید سه موضوع تضمین ها، سایت هایی که آژانس بین المللی انرژی اتمی مدعی مشکوک بودن آنها است و تحریم های فراتر از برنامه هسته ای ایران مطرح باشد. من فکر می کنم مسأله آژانس را آمریکایی ها پاسخ داده اند و راه حل این است که ایران با آژانس توافق کند. البته توافق برجام و حمایت آمریکا و اروپا از حل و فصل قضیه ایران با آژانس می تواند تسهیل کننده باشد؛ همان طوری که در سال 2015 بود.
در مورد تضمین ها هم فکر می کنم پاسخ آمریکایی ها روشن باشد. بالأخره دولت بایدن که امضاکننده بازگشت به برجام است، طبیعتا تا پایان از آن حمایت خواهد کرد؛ اما آمریکا باید تضمین کند که در آینده شرکت های بزرگ سرمایه گذاری تحریم نمی شوند. این قضیه هم تقریبا حل و فصل شده است. یعنی باید ما بپذیریم که برجام یک توافقنامه امنیتی ولی آثار اقتصادی آن منوط به این است که ایران از حضور شرکت های بزرگ بین المللی و به خصوص شرکت های بزرگ آمریکایی استقبال کند تا آنها خودشان در برجام صاحب منافع باشند و دولت های بعدی را هم تشویق کنند که در برجام باقی بماند. ولی تضمین سیاسی و حقوقی تاکنون در هیچ توافقی پایدار نمانده و تغییر شرایط می تواند موضوع را بی اثر کند.
تحریم های کنگره نیاز به مذاکرات دیگری دارد
در مورد تحریم های فراتر از برجام هم من فکر می کنم بخشی از آنها که دستور ترامپ در دوره ریاست جمهوری بوده را شاید بتوان در برجام یا خارج از برجام با آمریکایی ها توافق کرد، ولی طبیعتا تحریم های کنگره نیاز به مذاکرات دیگری دارد و نمی شود در چهارچوب برجام آنها را حل و فصل کرد.
بنابر این، اگر منافع ما اقتضا می کند که سریع تر برجام احیا شود و از هزینه ها و خسارت های بیشتر به کشور جلوگیری کند، ما باید تلاش کنیم که در این چهارچوب برجام احیا شود. فرصت هست که راجع به سایر موضوعات خارج از برجام اعم از تحریم ها و موضوعات دیگر به صورت مجموعه ای یا دو جانبه با آمریکایی ها صحبت و آنها را حل و فصل کنیم و احیاء برجام را مشروط به آن شرایط نکرد که هرچه زمان بگذرد بیشترین ضرر به ما می رسد. آنها هم ضرر می کنند و اگر منافع نداشتند به برجام بر نمی گشتند ولی بیشترین ضرر به ما می رسد.
بنابر این، باید به برجام برگشت و بعد سر فرصت راجع به سایر موضوعات صحبت کرد. این هم که بعضی ها در ایران فکر می کنند شاید اروپا و آمریکا در برابر انرژی به زانو در می آیند و امتیاز بیشتری می دهند یک توهم است و چنین اتفاقی نخواهد افتاد. تا جلسه بعدی آژانس در نیمه سپتامبر زمان محدود است و اگر این توافق صورت نگیرد ممکن است برنامه هسته ای ایران مجددا به شورای امنیت برگردد.
ادامه دادن مذاکره در سطح وزرا خیلی ثمربخش نیست
دیگر خیلی طولانی کردن مذاکرات راه به جایی نمی برد و وقت تلف کردن است
به نظر شما چه قدر محتمل است که مذاکرات حضوری در سطح وزرای خارجه ایران و آمریکا برای احیای برجام صورت بگیرد؟
به نظر من به یک تصمیم سیاسی در سطح بالای کشور نیاز است که مذاکره و شرایط را برای احیای برجام فراهم کنند. فکر می کنم ادامه دادن مذاکره در سطح وزرا خیلی ثمربخش نباشد و تلاش دولت و تیم مذاکره باید این باشد که قبل از هر مسأله ای این تصمیم سیاسی را بگیرد و مذاکره کند تا به نتیجه برسد و فکر می کنم دیگر خیلی طولانی کردن مذاکرات راه به جایی نمی برد و وقت تلف کردن است.
