حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه تاکید کرد: ما باید از مزایای اقتصادی توافق برخوردار شویم که آمریکا باید در این راستا تضمین بدهد. توافق به هر قیمتی را نمی خواهیم بلکه توافق باید پایدار خوب و تامین کننده منافع ایران باشد.
به گزارش جماران؛ وزیر امور خارجه کشورمان گفت:سیاست خارجی دولت سیزدهم، مبتنی بر دکترین سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در برنامه"صف اول" امشب شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی دولت سیزدهم در زمینه‌های مختلف را برای مردم تشریح کرد.
امیرعبداللهیان در پاسخ به سوال مجری در مورد رفت و آمدهای اخیر دیپلماتیک گفت: سیاست خارجی دولت سیزدهم دولت آقای رئیسی مبتنی بر دکترین سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند است. در چارچوب این دکترین سیاست خارجی دولت جدید یکی از اولویت‌های اساسی خودش را همکاری و تعامل هر چه بیشتر با همسایگان قرار داده و دیگر اولویت ما تمرکز بر همکاری با آسیاست. آسیا به عنوان پدیده نوظهور قرن جاری که در آن زندگی میکنیم و ظرفیت‌های فراوانی که این قاره دارد که بخشی از آن شامل همسایگان میشود.
بخش‌های خاموش دیپلماسی را فعال کردیم
وی ادامه داد: اگر هم در سفرهای جناب آقای رئیس‌جمهور پیگیری کرده باشید و هم در رفت و آمدهایی که در سایر سطوح در حدود ۱۱ ماه گذشته انجام شده ملاحظه کرده باشید، ما سعی کرده‌ایم بخش‌های خاموش دیپلماسی همسایگی را فعال کنیم.
امیر عبداللهیان ادامه داد: در حوزه همسایگان شمالی ما و برخی از کشورهایی مثل ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان، اینها هر کدام ظرفیت‌های بسیار مهمی دارند.
وزیر امورخارجه کشورمان افزود: سفر جناب آقای رئیسی به تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه در این حوزه از همسایگان ما و پس از آن در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس، قطر و عمان، همچنین سفرهایی که بنده و برخی از وزرا به دیگر کشورهای همسایگان ما در حوزه‌های شرقی و غربی کشور داشتند با دستاوردهایی برای ما همراه بود. مثلاً اگر در حوزه‌ای همچون عراق حجم تبادل تجاری ما ۱۲ میلیارد دلار بود در ۱۰ ماه گذشته با اقداماتی که انجام شد به ویژه وزرای اقتصادی کابینه و معاونت دیپلماسی اقتصادی ما در وزارت امور خارجه توانستیم حجم تبادل تجاری را امروز به ۱۶ میلیارد دلار افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه در تعامل خود با ترکمنستان هم به دلیل برخی سوءتفاهماتی که در مناسبات همسایگی ما وجود داشت،گفت: به دلیل اینکه ما از ترکمنستان گاز دریافت می‌کردیم، بخشی از تعاملات ما در این حوزه با مشکلات فنی مواجه شده بود، با مشکلات مالی به دلیل شرایط بانکی و تحریم‌هایی که وجود داشت، از این مرحله توانستیم به خوبی عبور کنیم، نه‌تنها آن مشکلات را حل و فصل کنیم بلکه نسبت به ادامه سوآپ گاز از ترکمنستان برای برخی کشورها که در مورد آذربایجان عملی شد و در دو هفته گذشته هم حجم آن به دو برابر افزایش پیدا کرد.
وی افزود: در حوزه سوآپ گاز و سوآپ نفت هر کدام از اینها برای کشور درآمد و ارزآوری دارد. ما در شروع به کار دولت جدید اعلام کردیم در حضور نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی و افکار عمومی که حداقل ۴۰ درصد از سهم فعالیت دستگاه سیاست خارجی در دولت سیزدهم به دیپلماسی اقتصادی تعلق می گیرد و اختصاص پیدا می‌کند. این کمک کرد که حجم تبادل تجاری ما با همسایگان افزایش بالایی داشته باشد. ما در بعضی از حوزه‌ها در کمترین حالت ۳۶ درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم و در بیشترین حالت ۵۷۰ درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: در دیپلماسی فعال همراه با همسایگان با چند اتفاق مهم انجام شد، اولین اتفاق اینکه ارزآوری برای کشور از موضع همسایگان توانست نقش مهمی را ایفا کند.دوم اینکه جمهوری اسلامی ایران ظرفیت ترانزیتی بالایی دارد و ما به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی که در آن قرار داریم خط ترانزیت شمال به جنوب و شرق و غرب بسیار خوب توانست در این حوزه و در این مقطع فعال شود.
وی افزود: امروز به‌خصوص بعد از تحولات مربوط به جنگ و بحران در اوکراین تحولات ناشی از تبعات کووید-۱۹ در جهان دو موضوع امنیت انرژی و امنیت غذایی از نگرانی‌های جدی است که در جهان و در بخش‌هایی از منطقه ما به وجود آمده که در هر دو حوزه جمهوری اسلامی ایران موقعیت برتر را دارد.
امیر عبداللهیان تاکید کرد: در بحث انرژی ما یکی از دارندگان منابع بزرگ نفت و گاز در منطقه و در جهان هستیم و در بحث امنیت غذایی مسیر ترانزیتی ایران یک ظرفیت بسیار خوبی را فراهم کرده است.
وی تاکید کرد: در برنامه‌های مختلف معاون اقتصادی وزارت امور خارجه توضیح خواهند داد، اما ما توانستیم برخی از این مسیرها را به عنوان مثال مسیر ترانزیت هند پاکستان ایران به سمت ترکیه را فعال کنیم. دو سه مسیر دیگر را برای اولین بار توانستیم یا به صورت ریلی یا به صورت ترکیبی یعنی ریلی و بخشی بتوانیم این خط ترانزیت شمالی به جنوب را فعال نگه داریم.
عملیات ریل‌گذاری خط آستارا و رشت در آینده‌ای نزدیک
امیرعبداللهیان افزود: خوشبختانه ما برای اینکه بتوانیم خط ترانزیت شمال و جنوب را تکمیل کنیم یک مسیری باقیمانده در محدوده رشت و آستارا که توانستیم سرمایه‌گذار در این مورد پیدا کنیم و هم شخص آیت‌الله رئیسی روی این موضوع اهتمام داشتند و در دیدارهایی که با کشورهایی که می‌توانستند به ما کمک کنند این موضوع را پیش بردند و ما هفته‌های اخیر توانستیم این را نهایی کنیم و امیدواریم به زودی شاهد شروع این عملیات ریل‌گذاری خط آهن آستارا و رشت باشیم که این مسیر از حالت ترکیبی به یک مسیر کامل ریلی مبدل شود.
وی گفت: لذا در حوزه کارکرد وزارت خارجه برای کمک به اقتصاد کشور، تجارت کشور و ارزآوری کشور بدون توجه و نگاه به اینکه برجام به کجا خواهد رسید و در چه نقطه‌ای در توافق برجام قرار داریم با نگاه کردن به بی‌اثر کردن تحریم‌ها، استفاده از ظرفیت همسایگان و استفاده از ظرفیت قاره‌ای و قاره آسیا و تعامل با همه بخش‌های جهان فکر می‌کنم شروع خیلی خوبی در ده ماه گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران توانست تجربه کند. انشاءالله در گام‌های بعدی با سرعت بیشتر و با وسعت و عمق بیشتر این کارها را دنبال کنیم.
وی در پاسخ به سوالی در مورد ادامه مذاکرات ایران و عربستان سعودی در بغداد گفت: ما در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس بعد از اینکه در سال ۹۵ عربستان سعودی تصمیم به قطع روابط دیپلماتیک با ایران گرفت برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس در همراهی با عربستان سطح مناسبات دیپلماتیک شان با ایران را از سفیر به کاردار کاهش دادند.
وزیر امورخارجه تاکید کرد: این وضعیت تا همین هفته‌های اخیر هم ادامه داشت با اقداماتی که در شروع به کار دولت جدید انجام شد، اولا کشورهای حوزه خلیج‌فارس مانند سایر کشورها برای مراسم تحلیف آقای رئیسی دعوت شدند، ثانیاً تلاش شد که با برنامه‌های عملی از همه ظرفیت‌های سیاسی دیپلماتیک، امنیتی، تجاری، دیپلماسی پارلمانی، دیپلماسی علمی و از همه ظرفیت‌ها در تقویت مناسبات با این کشورها استفاده کنیم.
سفیر امارات به زودی عازم تهران میشود
وی ادامه داد: امارات تصمیم گرفته سفیر به تهران اعزام کند و به زودی سفیر امارات وارد تهران میشود. کویت سفیر خود را معرفی کرده و ما هم موافقت خود را اعلام کردیم ظرف روزهای آینده سفیر جدید کویت وارد تهران میشود.
امیر عبداللهیان ادامه داد: درخصوص عربستان سعودی ما ۵ دور مذاکرات را داشتیم که عمدتاً مذاکرات در سطح امنیتی انجام شد، پیشرفت‌هایی در این ۵ دور مذاکره حاصل شد و توافقاتی در خصوص چگونگی برگزاری حج تمتع نیز انجام شد که در مجموع امسال حج خوبی را شاهد بودیم.
گفت‌وگوها با عربستان در سطح سیاسی انجام خواهد شد
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: در آماده‌سازی برای بازگشایی سفارتخانه ها در هفته گذشته پیامی را از وزیر خارجه عراق دریافت کردیم که طرف سعودی این آمادگی را دارد که گفت‌گوها از فاز امنیتی وارد فاز سیاسی و علنی شود و اعلام آمادگی کردیم که بتوانیم وارد فاز سیاسی شویم و در سطح سیاسی گفت‌وگوها ادامه پیدا کند و در نهایت منجر به بازگشت روابط دیپلماتیک عربستان و جمهوری اسلامی ایران به حالت طبیعی خود باشد.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا ما در چارچوب ائتلاف سازی در حال حرکت هستیم یا اینکه در چارچوب روابط دیپلماتیک و سیاسی و اقتصادی قابل تحلیل است، گفت:همانطور که در مناسبات روابط بین الملل در دو سه دهه گذشته مفاهیم دارای تحولات زیادی بودند خیلی از واقعیات صحنه روابط بین‌الملل در حال تغییر است. یک اتفاقی در اوکراین می‌افتد و ما شاهد تحولات پیامدها و تکانه‌های زیاد در جهان هستیم.
وزیر خارجه ایران ادامه داد: کنشگران امروز نقش متفاوت از کنشگران دو دهه قبل دارند، نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن ریل حرکت کنیم اصلاً نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است. لذا اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن ریل حرکت کنیم طبعاً ما واقع‌بینانه عمل نکردیم.
وی ادامه داد: امروز یک چالشی وجود دارد، آمریکا تلاش می‌کند و دست و پا می‌زند برای اینکه قدرت هژمون خود را حفظ کند. دیروز آمریکا قدرت هژمون خودش را اعمال می‌کرد اما امروز آمریکا برای اینکه بتواند این را حفظ کند دست و پا می‌زند لذا اینکه تکیه کشورها به آمریکا، نمی‌تواند منافع حداکثری یک ملت را تأمین کند.
امیر عبداللهیان تصریح کرد: ما معتقد هستیم کشورها در سایه استقلال سیاسی خودشان، ما در سیاست خارجی دولت سیزدهم نگاه به شرق و نگاه به غرب، در چارچوب سیاست خارجی متوازن در دستور کارمان است. کار با اروپا، کار با آمریکای لاتین، کار با آفریقا، آسیا و همه بخش‌های جهان مورد توجه جدی ما است اما به این معنی نیست که بخواهیم منافع خودمان را به یک کشور خاص گره بزنیم، چه در غرب و چه در شرق.
وی تاکید کرد: ما منافع خودمان را گره می‌زنیم به موضوعات و حوزه‌هایی که بیشترین دستاورد را برای کشور داشته باشد. لذا شاید گاهی اوقات به دلیل نوع نگاهی که در داخل کشور ما، در بین اندیشمندان ما، افراد اهل نظر و تحلیل وجود دارد، ممکن است شما یک دیداری را فرض کنید با آقای پوتین داشته باشید، به یکباره می‌بینید در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور، برخی یک خطی را دنبال می‌کنند که آقا! این تابلوی نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی وزارت امور خارجه را جابجا کنید! منتقل کنید جای دیگر! چرا شما دارید تغییر می‌دهید این نگاهی را که حضرت امام(ره) دنبال می‌کردند و مقام معظم رهبری روی آن تأکید دارند، در حالی که کاری که ما در دستگاه سیاست خارجی داریم انجام می‌دهیم، می‌گوییم در حوزه استقلال سیاسی، نه شرق، نه غرب، نه آمریکا، نه روسیه و نه هیچ طرف دیگر اما در حوزه منافع کشور، منافع ملت، در حوزه استفاده از امکاناتی که در جهان وجود دارد و ما با ظرفیت‌هایی که داریم و می‌توانیم در جهان ارائه دهیم اتفاقاً شعار ما در دستگاه دیپلماسی هم شرق و هم غرب است، کار با همه بخش‌های جهان است.
ایران به جایگاه ممتاز و قابل احترام در جهان تبدیل شده است
وی در پاسخ به سوال مجری مبنی براینکه به نظر می‌رسد دیداری که دو روز پیش صورت گرفت، دیدار بسیار مهمی بود و در رسانه‌های مختلف بازتاب گسترده‌ای داشت، گفت: ما دو روز پیش شاهد سفر آقای اردوغان و آقای پوتین به تهران بودیم. اولاً هر رئیس کشوری وقتی می‌خواهد سفری را انجام دهد چه برای اجلاس دو جانبه و چه برای اجلاس چندجانبه، نگاه می‌کند که کجا دارد می‌رود، آن کشوری که میزبان است جایگاهش چیست.
جمهوری اسلامی ایران امروز حقیقتاً در یک جایگاه ویژه، ممتاز و قابل احترام در جهان و در ابعاد مختلف خود قرار دارد.
وزیر خارجه ادامه داد: در حوزه علم و فناوری، در حوزه دفاعی، در سایر حوزه‌هایی که برای ما تولید قدرت می‌کنند، حتی در حوزه اقتصادی علی‌رغم اینکه در گذشته و دولت‌های گذشته آسیب‌هایی به اقتصاد ما وارد شده و اتکا و نگاه ما به یک جهت خاص و در بعضی از دولت‌ها صرفاً به غرب بوده که یک گشایش بزرگی حاصل شود، واقعاً تجربه ما نشان می‌دهد که ما حتماً اگر بتوانیم از ظرفیت موجود در غرب استفاده کنیم، علم، فناوری و هر امکان دیگری که وجود دارد یا در حوزه تجاری ما بتوانیم توانمندی‌های خودمان را برای ارزآوری به غرب هم مثل دیگر بخش‌های جهان ارائه دهیم و صادر کنیم.
وی تاکید کرد: اما اینکه بخواهیم بنشینیم و منتظر باشیم که دیگران برای ما گشایش ایجاد کنند، تجربه نشان می‌دهد که غرب و به طور مشخص آمریکا می‌آید افغانستان را اشغال می‌کند، امروز در افغانستان، من این را به مقامات فعلی هیئت حاکمه موقت در افغانستان در ملاقاتم گفتم، با مقامات سازمان بین‌الملل و مقامات غربی که ملاقات داریم، این را به صراحت به آنها همواره گفته‌ام که شما در یک ائتلاف به ریاست آمریکا به افغانستان رفتید، سال‌های متمادی در افغانستان ماندید، شما امروز از مردم افغانستان بپرسید آیا آمریکایی‌ها یک کلینیک دو اتاقه در کابل پایتخت افغانستان برای شما به جا گذاشته‌اند یا نه؟ هیچ چیز به جا نگذاشتند!
وی ادامه داد: در عراق از سال ۲۰۰۳ میلادی تا الان آمریکایی‌ها رفتند و آمدند و اشغال کردند. به بهانه مبارزه با داعشی که دست‌پرورده خودشان بود، مجدداً در داخل عراق آمدند، چه کردند؟!
وزیر امور خارجه تاکید کرد: ما می‌توانیم با افتخار به مردم عراق بگوییم در آن زمانی که با مدیریت تروریست‌ها و با خوب و بد خواندن تروریست توسط آمریکایی‌ها در عراق، خسارت‌های بزرگی به مردم عراق وارد شد، جمهوری اسلامی ایران توانست شبکه خودش را به عراق وصل کند و امروز ما بیش از ۲۳۰۰ مگاوات برق به عراق صادر میکنیم، برای ما ارزآوری هم دارد، یعنی به عراق هدیه نمی‌کنیم. امروز ما حجم بالایی گاز به عراق صادرمی‌کنیم.
لذا ما در راستای دکترین سیاست خارجی دولت مردمی که اشاره کردم، ارتباط با شرق و با همه بخش‌های جهان مد نظرمان است.
وی افزود: ما در راستای منافع‌مان و در راستای اولویت سیاست خارجی مبتنی بر همسایه‌محور و همسایه‌پایه بودن، یکی از همسایگانمان روسیه و یکی از همسایگانمان ترکیه است و این ظرفیت و جایگاه ایران است که همسایگان ما به دعوت جمهوری اسلامی ایران توجه نشان می‌دهند و اجلاسی که شاید بیش از سه سال و نیم برگزار نشده در این شرایط خاص در ایران برگزار میشود.
وی افزود: واقعاً در تحولات منطقه حداقل در یک دهه اخیر که تحولات یک شتاب زیادی در منطقه گرفت، جمهوری اسلامی ایران همیشه در قسمت خوب تحولات منطقه بوده است. یعنی نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در کمک به ثبات، امنیت و دولت‌سازی در عراق.
وزیر خارجه افزود: نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در کمک به تحولات سوریه و جلوگیری از پیروزی و حاکمیت تروریسم تکفیری و داعش بر سوریه و همچنین نقش جمهوری اسلامی ایران برای اینکه جنگ علیه یمن از طریق مسالمت‌آمیز حل و فصل شود. در این حوزه‌ها که شما به درستی به آن اشاره کردید، فراموش نکنید جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که از آغاز جنگ در یمن اعلام کرد راه‌حل در یمن صرفاً سیاسی است و همه تلاش جمهوری اسلامی ایران بر این متمرکز شد تا به نقطه‌ای ما امروز رسیدیم که همگان اعتراف دارند که این جنگ، جنگ بی‌فایده‌ای در یمن است و مسائل باید از مسیر سیاسی حل و فصل شود.
وی ادامه داد: ما علاوه بر مناسبات دو جانبه‌ای که با تک تک این کشورهای حوزه مقاومت داریم، آنها در چارچوب حاکمیت، استقلال و تمامیت ارزی خودشان، ما آنها را متحدین خودمان می‌دانیم و بر هیچ‌کس پوشیده نیست که ما برای کمک به متحدین‌مان در مبارزه با تروریست، برای کمک به امنیت منطقه، اگر آن نگاه بلند مقام معظم رهبری، اراده قوی سردار سلیمانی عزیز و مجموعه نیروهای مسلح ما در کنار ظرفیت مردمی و نیروهای مسلح کشورهای متحد ما در منطقه به کار گرفته نمی‌شد امروز ما قطعاً‌در تهران امنیت نداشتیم.
وی تاکید کرد: اما امروز ماهیت همکاری ما با متحدین‌مان متفاوت است. امروز آنها ممکن است در سوریه در بخش‌هایی همچنان به کمک مستشاران نظامی ما نیاز داشته باشند اما امروز ما وارد فاز جدیدی با این کشورها شده‌ایم. تعامل اقتصادی، همکاری تجاری و ایجاد یک خط ترانزیت بین ایران، عراق، سوریه، لبنان و از آنجا به سمت مدیترانه، بخش‌هایی از آفریقا و بخش‌هایی از اروپا که همه کشورهای موجود در این محور بتوانند از منافع آن برخوردار باشند.
وزیر خارجه ادامه داد: این موضوعی است که با جدیت دارد دنبال میشود. اتفاق نظر در بین همه این کشورها هست و امیدوار هستم که در بین این کشورهای موسوم به محور مقاومت این خط ترانزیت کمک کند هم به رفاه بیشتر ملت‌ها در این مسیر و هم به ثبات، آرامش و وجود یک اقتصاد پایدار در این منطقه.
پوتین در سفر اخیرش به تهران،به نقش و جایگاه مهم شهید سردار سلیمانی اشاره کردند
وی در مورد آخرین خبرها از پرونده فرمانده شهید حاج قاسم سلیمانی گفت:اولاً موضوع سردار سلیمانی واقعاً مسئله‌ای نیست که هیچ‌گاه به فراموشی سپرده شود. این مسئله آنقدر عمق دارد که حتی آقای پوتین در سفر جریان اخیرش به جمهوری اسلامی ایران، هم در دیدارش با مقام معظم رهبری، هم در دیدارش با جناب آقای رئیسی به جایگاه و نقش مهم سردار سلیمانی اشاره کردند و البته گفتند من برخی از این اقدامات آمریکایی‌ها را نمی‌فهمم و هیچ توجیهی ندارد برخی از این اقداماتی که انجام می‌دهند از جمله جنایتی که علیه سردار سلیمانی انجام دادند به عنوان یک شخصی که چنین نقش مهمی را در منطقه ایفا می‌کردند.
وی ادامه داد: ما حقیقتاً در وزارت امور خارجه آمدیم کمیته پیگیری حقوقی بین‌المللی که وجود داشت را کامل‌تر کردیم، به کار سرعت دادیم و یکی از سفرای حرفه‌ای خود را که در این حوزه که قبلاً سفیر ما در نمایندگی دائم سازمان ملل در ژنو بود را به‌عنوان دستیار و مسئول پیگیری پرونده حقوقی بین‌المللی ترور سردار سلیمانی و همراهانشان قرار دادیم.از طرفی قوه قضاییه ما جدی در این موضوع دارد کار می‌کند. امیدوار هستیم که این اقدامات ما بتواند به آن نقطه مطلوب برسد.
وی ادامه داد: به ما گفتند که پمپئو ۲ میلیون دلار برای حفاظتش هزینه می‌کند چرا که او یکی از عوامل مربوط به ترور سردار سلیمانی است و در یک مقطعی در همین مذاکرات اخیر ما طرف آمریکایی به دنبال این بود که نگرانی خود را در قالب یک معامله با واسطه‌ها برطرف کند که دست رد قوی به سینه آنها زده شد و این نشاندهنده این است که موضوع ترور و شهادت سردار سلیمانی زنده است و این موضوع بدون اینکه در مسیر حقوق و بین‌المللی و پیگیری خودش به نتیجه برسد.
وزیر خارجه تاکید کرد: ما در دستگاه دیپلماسی انتقام خون سردار سلیمانی را در مجرای حقوقی و سیاسی در همه ابعاد وظیفه قطعی خودمان می‌دانیم.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از موضوعاتی که وزارت امور خارجه دنبال می‌کند، موضوعات مربوط به ایرانیان خارج از کشور است،گفت: موضوع ایرانیان خارج از کشور موضوعی است که هم رهبر انقلاب در این مسوولیتی که من در آن هستم توصیه و تاکید زیادی دارند و هم آیت‌الله رییسی که دیروز خدمت ایشان بودم به من گفتند که هنوز به طور ملموس حس نمی‌کنم برای ایرانیان خارج از کشور در قالب شورای عالی ایرانیان اتفاق مهمی رقم خورده باشد و توصیه‌های مهمی داشتند که این جمعیت ایرانیان خارج از کشور حتما مورد توجه ویژه در دستگاه دیپلماسی قرار بگیرند.
وزیر امور خارجه گفت: کاری که ما در این مدت انجام دادیم و در سفرهایم در حوزه‌های مختلف جغرافیایی که حضور پیدا می‌کنم، یکی از برنامه‌هایم دیدار با ایرانیان مقیم است.اولاً شورای عالی ایرانیان را به معنای واقعی فعال کردیم و در ماه‌های اول شروع به کار دولت با حضور آیت الله رئیسی شاید بعد از ۸ سال که با حضور رئیس جمهور برگزار نشده بود، شورای عالی ایرانیان برگزار شد.
وی ادامه داد: ثانیا خروجی جلسه ما این شد که باید قانون جامع برای حمایت از ایرانیان خارج از کشور در اختیار داشته باشیم. مقرر شد کمیته‌ای برای این کار تشکیل شود، چون قرار است قانون تدوین شود و این جزو وظایفی است که مجلس باید انجام دهد.کمیته‌ای که با هماهنگی آقای قالیباف رئیس مجلس، آقای جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تشکیل شد و وزارت دادگستری و وزارت خارجه و همه بخش‌ها هم عضو این کمیته هستند که جلسات فشرده‌ای را برگزار کردیم.
وزیر خارجه افزود: ما به هفته های پایانی کارهای کارشناسی این قانون رسیده‌ایم و یکی از مسائل مهمی که در این قانون برای آن باید چاره‌اندیشی تعیین تکلیف وضعیت برخی است ایرانیان دارای تابعیت مضاعف است.
ما از نظر قوانین تابعیت کشور دیگری را به رسمیت نمی‌شناسیم و اتباع ما تابعیت ایرانی‌شان در هر جای دنیا باشند طبق قانون مورد قبول ما است.اما واقعیتی وجود دارد که ایرانی‌ها در کشورهایی که اقامت دارند به دلایل مختلف استاد دانشگاه، پزشک و یکی به دلیل تجارتی که دارد، تابعیت کشور دوم را اخذ کرده است.
وی افزود: این کار مهم در چارچوب آن قانون قرار است انجام شود که ببینیم آیا می‌توان در مجلس با یک مصوبه جدید وضعیت ایرانیان دو تابعیتی به گونه ای روشن شود که ایرانیان بتوانند با خاطر آسوده نسبت به خرید و فروش اموالشان و نسبت به اقداماتی که می‌خواهند انجام دهند، بدون اینکه تابعیت کدام کشور قانونی را دارند به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
وی افزود: این یک موضوع اصلی و کلیدی است که باید ادامه داده شود. آقای رئیس جمهور به من گفتند که شما و مجلس این کار را دنبال کنید، هر جا که لازم شد من حمایت می‌کنم. مهم این است که ببینیم مشکلات ایرانیان چیست و در آن مسیر گام برداریم.
امیرعبداللهیان گفت: ما واقعاً به ایرانی‌ها در این دولت نگفتیم بیاید سرمایه‌هایتان را بیاورید داخل ایران. فکر میکنیم اگر ریل‌گذاری کرده و مسیر را هموار کنیم، مشکلات‌شان را برطرف کنیم، خودشان تشویق می‌شوند. به طور مثال یکی از مشکلاتی که من در سفرم در شهریور ماه به نیویورک رفتم در مسیر از آلمان عبور می‌کردم، هم ایرانیان مقیم آلمان، هم ایرانیان مقیم آمریکا گفتند مشکل ما این است که بچه‌هایمان کارت ملی ندارند. می‌آیند ایران مثلاً می‌خواهد خاله‌اش را ببیند، دختر من نمی‌تواند برود بانک حساب باز کند و برای مدتی که در ایران است کارهای شخصی خودش را انجام دهد.
وی تصریح کرد: کار یک مقدار به لحاظ فنی و تجهیزات دشوار بود اما ما به صورت رندومی شروع کردیم از سه حوزه جغرافیایی پرجمعیتی که ایرانی‌ها هستند و طی دو هفته آینده به حدود 23 حوزه افزایش پیدا می‌کند. ایرانی‌ها می‌توانند به نزدیکترین کنسولگری‌های ما مراجعه کرده و درخواست کارت ملی کنند و با هماهنگی که با ثبت احوال کردیم و لینکی که برقرار شده است، می‌توانند کارت ملی‌شان را دریافت کنند.
وزیر امور خارجه گفت: یک مسئله‌ای که به شیطنت رسانه‌ها و دشمنان جمهوری اسلامی ایران در حوزه ایران‌هراسی برمی‌گردد و خیلی تبلیغ می‌کنند که شما اگر به ایران بروید شما را دستگیر می‌کنند! ما نسبت به چند میلیون جمعیت ایرانی که در خارج از کشور وجود دارند شاید به عدد انگشتان دو دست به سختی بتوانیم بگوییم افرادی دستگیر شده‌اند. آنهایی هم که دستگیر شده‌اند محرز است که جاسوسی کرده‌اند.فردی که دو تابعیتی بوده، اطلاعات دانشمندان اتمی ما را به موساد داده و موساد آمده کف خیابان‌های تهران آنها را ترور کرده، در هر کشوری اگر اتفاق جاسوسی بیفتد چه برخوردی با او می‌کنند؟ دستگیر شده! حالا اگر دو تابعیتی هم بوده دو تابعیتی باشد.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: من هم که وزیر امور خارجه هستم اگر تخلفی کنم که در تعارض با امنیت ملی کشور باشد، داخل تهران هم باشم، سیستم قضایی برخورد می‌کند و عادلانه هم تصمیم می‌گیرد. ما در سایت وزارت امور خارجه سامانه پرسمان تردد را گذاشتیم. با همه دستگاه‌های امنیتی، قضایی و انتظامی کشور هم هماهنگ کردیم. تقریباً از 10 دستگاه یک کمیته‌ای در وزارت امور خارجه از حدود هشت ماه پیش مستقر شده است و ایرانیان عزیز صفحه اول گذرنامه‌شان را بارگذاری می‌کنند. ما به این دستگاه‌ها سریع اعلام میکنیم که آیا این فرد می‌تواند بدون مشکل به ایران برگردد یا نه؟ و تایید می‌کنند که این فرد می‌تواند برگردد. یعنی از هر 100 هزار نفر یک نفر را ممکن است به ما بگویند این مشکل دارد و جالب است بدانید مشکل‌اش چیست؟ در داخل ایران شاکی خصوصی دارد.
وی تصریح کرد: ما در آن سایت از طریق ایمیل به آن فرد ایرانی متقاضی اعلام میکنیم که شما می‌توانید بیایید و برگردید. من در یک مصاحبه گفتم من به عنوان مسئول دستگاه دیپلماسی وقتی اعلام میکنیم می‌توانید بیاید تضمین می‌دهم و اگر مشکلی پیش آمد مسئولیت‌اش با من است.
وی ادامه داد: خوشبختانه همچنین ما توانستیم ۳۵ پست رایزن اقتصادی ایجاد کنیم که تا الان ۱۵ پست ما تعیین و مستقر شده‌اند.۱۲ پست مبتنی بر حوزه صنایع است که آنها هم در این بخش پست‌های خودشان را گرفته‌اند و به تدریج به ما معرفی می‌کنند. مستحضر هستید که رایزنان تجاری ما بایستی از طریق وزارتخانه ذیربط به ما معرفی شود و این پروسه در جریان است.
امیرعبداللهیان گفت: سیاست خارجی دولت سیزدهم در نگاه به برجام اینگونه است دولت باید برنامه توسعه اقتصادی پایدار را بدون نگاه به برجام دنبال کند. وزارت امور خارجه برای توسعه اقتصادی پایدار باید همه ظرفیت مطلوب خود را به کار گیرد.
وی افزود: از طرف دیگر وزارت خارجه برای لغو تحریم‌ها هم باید پای میز مذاکره حظور داشته باشد و این یک مذاکره بلکه یک کارزار است.
وزیر امور خارجه بیان کرد: ما اکنون در نقطه‌ای قرار داریم متنی آماده در مقابل ما است که بیش از ۹۵ درصد آن در محتوا با همه طرف ها اتفاق نظر داریم اما در این متن همچنان یک نقص مهم وجود دارد و آن این است که ما باید از مزایای کامل اقتصادی توافق برخوردار بشویم.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: ما نمی‌خواهیم از یک روزنه دوبار گزیده شویم برای اینکه از مزایای کامل اقتصادی برجام برخوردار شویم آمریکایی‌ها باید یک تعهدات و تضمین‌هایی را بپذیرند.
وی ادامه داد: اینطور نیست که بگوییم قرارداد بین‌المللی در آن تضمین معنا ندارد، قرارداد برای اجرا نوشته میشود و قالب کردن در طاقچه خانه قرار داد نمی‌خواهیم.
وزیر امور خارجه گفت: ما برای رسیدن به یک توافق خوب و قوی و پایدار جدی هستیم ما توافق را به هر قیمتی نمی‌خواهیم به طرف آمریکایی در و تبادل پیام‌هایمان از طریق اتحادیه اروپا و برخی وزرای بیرونی دیگر ادامه دارد اما توافقی می‌خواهیم با مختصات خوب بودن، قوی بودن، پایدار بودن.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: توافق یکطرفه هم نمی‌خواهیم توافقی که همه منافع ما را تامین کند و طرف‌های مقابل را هم می‌فهمیم و برای این تلاش میکنیم.
وی در مورد موضوع ریزگردها گفت: بحران‌های زیست محیطی که در کشور داریم یک بخش آن متأسفانه برمی‌گردد به جنگ‌هایی که در دو سه دهه اخیر در منطقه ما به وقوع پیوسته و شرایط اقلیمی تغییر کرده است. در مورد این مسئله جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند برای صلح و ثبات و امنیت پایدار در منطقه و دوری از جنگ.
وی افزود: بخش دوم آن به مسئله دیپلماسی آب بر میگردد. این چیزی است که در دستور کار وزارت امور خارجه و وزارت نیرو است.
وزیر امور خارجه بیان کرد: حدود سه هفته پیش بود که جلسه‌ای خدمت آقای رئیس جمهور داشتیم، همه بخش‌های ذیربط را ایشان خواستند و ملزم کردند که ظرف یک ماه هر طرح و هر اقدامی هست باید بیاورید و این مسئله آب موضوع بسیار مهمی است. بخشی هم به آب هیرمند برمی‌گردد. بنده سه بار به طور حضوری و چند بار به صورت تلفنی درباره این موضوع با سرپرست وزارت خارجه افغانستان است صحبت کردم.
وی خاطرنشان کرد: تیم‌هایی در قالب کمیساریای آب بین دو کشور طبق قرارداد هیرمند به تهران و به کابل سفر کرده‌اند.
وزیر امور خارجه بیان کرد: پیشرفتی که داشتیم این است که مقامات فعلی هیئت حاکمه افغانستان برخلاف مقامات قبلی، می‌پذیرند که حقآبه ایران از هیرمند باید تأمین شود اما می‌گویند به لحاظ فنی ما هم مشکل بارش و غیره داریم.
امیرعبداللهیان افزود: شاخص‌هایی ما داریم، سد کَجَکی، بازدید از رودخانه بالادستی سد کجَکی، از نظر فنی این هماهنگی‌ها دارد انجام میشود که بتوانیم این کار را انجام دهیم.
وی بیان کرد: امسال آب را رها کردند ولی متأسفانه برخی با کارشکنی به جای اینکه آب به سمت ایران بیاید، آن را منحرف کردند به سمت دیگری و حتی خود افغان‌ها هم نتوانستند از این آب استفاده کنند ولی اقدامات ما در سطح سیاسی، در سطح امنیتی و اطلاعاتی با مقامات حاکم در افغانستان ادامه دارد و این مسئله موضوعی است که به هیچ وجه نمی‌توانیم کوتاه بیاییم و به این حقابه باید توجه کنیم.
وزیر امور خارجه ادامه داد: در مورد حقآبه ما از ارس و نیازی که استان‌های غربی ما به آن حقآبه دارند، پیشرفتی که در این دولت حاصل شد ما حدود هشت ماه پیش با آقای چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه توافق کردیم برای اولین بار یک کمیته مشترک آب تشکیل دهیم. هیئتی از ایران به ترکیه رفت و به زودی هیئتی از ترکیه به ایران می‌آید.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: اتفاقاً آقای رئیسی دو روز گذشته در دیدارشان با آقای اردوغان دو بار بر این موضوع تأکید کردند و گفتند این موضوعی نیست که ما بتوانیم به راحتی از آن بگذریم و از شما این انتظار داریم، نباید سرسوزنی از حقآبه ایران از سهم‌مان در رود ارس کاهش یابد و این حق مردم ایران است و باید مورد توجه قرار بگیرد. ما هم در بخش‌های مختلف این موضوع را دنبال میکنیم
