اندیشه بلند و تابناک و منحصر به فرد حضرت امام، منجر به ایجاد نیروی عظیمی به نام بسیج گردید که در بیان امام(س) تا بسیج مستضعفان جهان هم پیش رفت. نگاه امام به بسیج به عنوان یک نهاد اجتماعی ـ فرهنگی و نظامی بود و این نگاه در کلمات ایشان بسیار جلوه گر است.
پایگاه خبری جماران: بسیج در اندیشه امام خمینی(س) برگرفته از سیره و راه و روش نبی مکرم اسلام(ص) است که در صدر اسلام با استفاده از نیروهای مردمی و معتقد به پیامبر اسلام، در همه صحنه ها حضور داشتند و در کنار آن حضرت و با مشکلات فراوان، توانستند مدینة فاضله را تشکیل دهند و بر این عهد همدوش پیامبر(ص) استوار ماندند.
امام خمینی (س) نیز که پیروی از سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) را همواره سرلوحه کار خویش قرار داده بود، بر همین اساس، نهضت اسلامی خویش را آغاز و به پیش برد تا به پیروزی رساند. ایشان با تأکید فراوان و مکرر بر نقش مردم، تا آخرین لحظات عمر خود مردم را در کنار خود داشت چنانکه نمود عینی این حضور در دفاع مقدس و سپس در واپسین لحظات وداع با پیکر ایشان به خوبی خود را نشان داد.
این اندیشه بلند و تابناک و منحصر به فرد، منجر به ایجاد نیروی عظیمی به نام بسیج گردید که در بیان امام(س) تا بسیج مستضعفان جهان هم پیش رفت. نگاه امام به بسیج به عنوان یک نهاد اجتماعی ـ فرهنگی و نظامی بود و این نگاه در کلمات ایشان بسیار جلوه گر است:
بسیج شجرۀ طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می دهد. بسیج مدرسۀ عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشۀ پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی نشانی گرفته اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همۀ مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده اند. (صحیفه امام، ج 21، ص 194)
با این نگاه ژرف به بسیج و جایگاه ارزشمند آناست که شاخصه های بسیجی بودن و بسیجی ماندن در کلمات ایشان به روشنی بیان شده است.
«بسیج در اندیشه امام خمینی(س)»، دفتر بیست و نهم از مجموعه 50 جلدی تبیان است که نزدیک به 400 صفحه از کلمات امام درباره بسیج و بسیجیان و حرکت عمومی مردمی سامان یافته است و در آن تاریخچه بسیج، اهداف و مأموریتها، ویژگیها و منزلت بسیجی، مسئولیت اخلاقی، نقش بسیج مردمی در انقلاب و نقش بسیج مردمی در جنگ تحمیلی، تیترهای اصلی این کتاب است و در ذیل هر یک از آنها، عناوین مختلفی از بیانات حضرت امام، آمده است. همه آنچه در این کتاب گرد آمده، نشانگر عظمت و والایی این نهاد عظیم و تأثیرگذار است و بسیجیان عزیز و گرامی که اکنون با این نام و نشان در صحنه حضور دارند، شایسته است این اثر ارزشمند و دستورات خالصانه امام بسیجیان را سرلوحه فعالیتهای خود قرار دهند تا خدای ناکرده دچار انحراف، سردرگمی، لغزش و در نهایت پشیمانی نشوند.
در این جا برخی و اندکی از سخنان آن پیر فرزانه و ژرف اندیش و دورنگر و آینده نگر را به عنوان یادآوری عرضه می داریم:
پیغمبر اسلام مردم را بسیج کرد. همین سر و پابرهنه ها را بسیج کرد بر ضد مشرکین قتال کرد و جنگ ها کرد.(همان، ج8، ص 292 )
این برکت قرآن است که در بین ماست. اسلام است که همه قشرها را به هم پیوند میدهد و یک همچو بسیج عمومی درست می کند.(همان، ج14، ص 28 )
من امیدوارم که این بسیج عمومی اسلامی، الگو برای تمام مستضعفین جهان و ملت های مسلمان عالم باشد.(همان، ج12، ص 190 )
اهداف بسیج:
دفاع از اسلام و کشور اسلامی، امری است که در مواقع خطر، تکلیف شرعی، الهی و ملی است؛ و بر تمام قشرها و گروهها واجب است. (همان، ج 12، ص 159)
برای دفاع از ملت، دفاع از کیان اسلامی، دفاع از کشور اسلامی تا آن آخر زن و مرد، بچه و بزرگ مکلف اند که دفاع کنند.(همان، ج 15، ص 112)
بسیج مستضعفان ... در تعلیم و تربیت به جوانان و نوجوانان مساعی جمیلۀ خود را روز افزون کند.(همان، ج 15، ص 388)
فرزندان بسیجی ام ... پاسدار اصول تغییرناپذیر «نه شرقی و نه غربی» باشند.(همان، ج 21، ص 195)
شما و همۀ دوستانی که می خواهند مهیا بشوند از برای این ارتش بیست میلیونی، که ان شاءالله موفق بشوند، به همۀ آنها سفارش این معنا را که یک قدرت ایمان در خودتان ایجاد کنید. اطمینان قلبی پیدا بکنید. قوه، قوۀ الهی در خودتان ایجاد کنید.(همان، ج 12، ص 242)
ان شاءالله ، آن بسیج عمومی که برای یادگرفتن باشد، هم تعلیمات دینی و یاد گرفتن قرآن و کتاب و هم تعلیمات نظامی و اینها، یک کشور نظامی بشود؛ نظامی ـ الهی.(همان، ج 17، ص 156)
من امیدوارم که این بسیج عمومی اسلامی، الگو برای تمام مستضعفین جهان و ملتهای مسلمان عالم باشد، (همان، ج 12، ص 160)
اینها نمونه هایی بسیار مختصر و کوتاه از سخنان امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران بود و دهها نکته دیگر در بیانات و پیامهای ایشان وجود دارد که بحق لازم است تمام بسیجیان و مراکز بسیج این موارد را به صورت دستورالعملهایی همیشگی داشته باشند و به آنها عمل کنند.
منزلت و ویژگی های بسیج:
مردمی بودن: اگر مردم نبودند نمی توانستید این جنگ را اداره بکنید، این شک ندارد. مردم اداره کردند، یعنی این سپاه مردمند، این بسیجی ها مردمند، ارتش هم امروز مردم است.(همان، ج 18، ص 79)
مدرسه عشق: بسیج مدرسۀ عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده اند.(همان، ج 21، ص 194)
خود بسیجیام: من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می خورم و از خدا می خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجی ام. (همان، ج 21، ص 194)
شهادت طلبی: یک ملت داریم که سی و چند میلیون است و بیست میلیون جوان داریم که آرزوی شهادت بسیاریشان می کنند.(همان، ج 13، ص 307)
رضایت حق: الحمدلله این کشور رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ امروز میلیونها جوان داوطلبِ جنگ و شهادت در خود پرورانده است و دل و دیدگان ملت ما را جز رضایت حق چیزی پر نخواهد کرد و به همین جهت از بذل مال و جان و فرزندان خویش در راه خدا لذت می برند.(همان، ج 20، ص 332-333)
مصداق کامل ایثار: حقیقتاً اگر بخواهیم مصداق کاملی از ایثار و خلوص و فداکاری و عشق به ذات مقدس حق و اسلام را ارائه دهیم، چه کسی سزاوارتر از بسیج و بسیجیان خواهند بود!(همان، ج 21، ص 194)
اخلاص: افرادی که در بسیج و سایر جاها برای خدا خدمت می کنند، همه در حال عبادت هستند و بسیج یک امر بسیار مهم و خوبی است. (همان، ج 19، ص 221)
شرافتمندی: بسیجیهای ما و امت ما شرافت دارند بر تمام کاخ نشینهای عالم و همۀ کسانی که ادعای پوچ خودشان را می کنند و گمان می کنند که باید عالم پیش آنها خاضع باشد.(همان، ج 20، ص 160)
پیروی از ائمه معصومین(ع)، اقتدا به سیدالشهدا(ع)، پیروی از حماسه آفرینان کربلا، تأسی به امیرمؤمنان علی(ع)، سیره ائمه(ع) را الگو قرار دادن، دنباله روی از پیامبر اکرم(ص) و... از موارد دیگری است که امام خمینی در بیانات خود در مناسبت های گوناگون توجه همه اقشار مردم و بسیجیان را به آنها جلب کرده و آنان را به این اوصاف خوانده است.
در فرازهای دیگری حضرت امام(س) خاضعانه در برابر رزمندگان به ویژه رزمندگان بسیجی بر دست آنان بوسه میزد و علاقه پدری مهربان را ابراز می کند و خویشتن را در برابر آنان عاجز از قدردانی می داند و از خداوند متعال برای آنان اجر و مزد عظیم طلب می کند:
من با این قلم شکسته و این چشم بسته در حق این ملت و این عزمش و این سلحشوران و این رزمش چه می توانم بگویم؟! پس بهتر آن است که قلم بشکنم و دم فرو بندم و اجر و مزد رزمندگان و وابستگان به آنان و آسیب دیدگان و دلبستگان آنان را از خدای بزرگ بخواهم.(همان، ج 19، ص 497)
توصیه های حضرت امام به رسانه ها و مطبوعات در جهت دعوت مردم به وحدت و گرامی داشت فعالیتهای خالصانه بسیجیان در موارد مختلف، در سخنان ایشان رخ نموده است.
آنچه از میان همه سخنان و بیانیه های ایشان بسیار حائز اهمیت است، توصیه های اخلاقی مهم ایشان به همگان به ویژه بسیجیان است: از جمله: تهذیب نفس، عمل به وظایف انسانی ـ اسلامی، رعایت تقوا و جهاد با نفس، ارتقای اخلاقی و علمی، ایثارگری و دوری از رفتارهای خلاف اخلاق و دور از شأن و منزلت بسیجیان، صبر و استقامت، توجه به معنویات.
از طرف دیگر مسئولان حوزوی و دانشگاهی را برای توجه به سازندگی علمی و عملی بسیجیان مورد خطاب قرار داده و می فرماید:
مسائل اعتقادی بسیجیان به عهدۀ این دو پایگاه علمی است. حوزۀ علمیه و دانشگاه باید چهارچوبهای اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند.(همان، ج 21، ص 195)
و اما وصیت دلسوزانه و آگاهی بخش و مهم دیگر امام خمینی که در وصیت نامه ایشان با تأکید آمده، این است که:
وصیت اکید من به قوای مسلح آن است که همان طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامی در احزاب و گروهها و جبهه ها است به آن عمل نمایند؛ و قوای مسلح مطلقاً، چه نظامی و انتظامی و پاسدار و بسیج و غیر اینها، در هیچ حزب و گروهی وارد نشده و خود را از بازیهای سیاسی دور نگه دارند. در این صورت می توانند قدرت نظامی خود را حفظ و از اختلافات درون گروهی مصون باشند. (همان، ج 21، ص 432)
اینک ما مشتاقان و علاقه مندان واقعی روح الله هستیم و عمل به فرمایشات مهم و برگرفته از آموزههای قرآن و سنّت، آن بزرگمرد تاریخ معاصر.