عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: هیچ کس نمی گوید فضای مجازی رها باشد و همه جای دنیا در این زمینه قانون وضع کرده اند. ولی با دانش، معرفت و شناخت اوضاع کشور قانونی وضع کنید که آبرومند باشد و بتوان از شکل و ماهیت آن دفاع کرد. زیبنده کشور ما نیست که چنین متنی را بنویسیم و اسم آن را قانون بگذاریم. آدم وقتی موضوع را بلد نباشد و ابعاد آن را نشناسد چه جوری می خواهد راجع به آن قانونگذاری کند؟!
نشست مجازی «ناگهان صیانت 2» سه شنبه(27 مهر ماه) توسط پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، سید آرش وکیلیان در این نشست گفت:حواشی این طرح به مسیری که طی شده بر می گردد، بیش از اینکه به محتوای طرح برگردد. اگر فرآیند روشن تر شود یک سری اشکالات فرآیند قانونگذاری ما هم خودش را نشان می دهد. اگر کسی در جریان نباشد فکر می کند این ماجرا بحث جدیدی است در حالی که دست کم می شود به مصوبه شورای عالی فضای مجازی در سال 96 شاکله ای که را دید که به این طرح منجر شده است.
این پژوهشگر سیاستگذاری فضای مجازی افزود: در سال 97 که بحث برخورد با تلگرام پیش آمد این چالش مطرح شد که ما در حوزه قوانین مربوط به پلتفرم ها ضعف داریم و قانون جرائم یارانه ای برای مسئولیت های حقوقی پلتفرم ها کفایت نمی کند و منجر به این شد که در مجلس قبل طرحی را مطرح کند و در نهایت مجلس نتوانست تصمیم بگیرد و به مرکز پژوهش ها ارجاع داد و به ماه های آخر مجلس قبل کشید و در نهایت به صحن نرسید.
وی تأکید کرد: به نظر من رویه پر ابهام نماینده ها در قانونگذاری باعث می شود نقدهای بسیاری به طرح بار شود. وقتی قرار می شود این طرح ذیل اصل 85 برود طرحی که در دست مردم بود هنوز طرح سال قبل بود. افرادی که از این طرح احساس تهدید می کردند مثل کسانی که در اینستاگرام کار می کنند، کمپینی را راه اندازی کردند که به نظر من بهترین فضاسازی رسانه ای سال های اخیر بود و این هم سوء تفاهم بزرگی ایجاد کرد.
هنوز تکلیف قانونگذار با این طرح روشن نیست
هیچ دلیلی نداشت که این طرح را اصل هشتاد و پنجی کنند
وکیلیان اظهار داشت: ظاهرا هنوز تکلیف قانونگذار با این طرح روشن نیست و نمی تواند مسئولیت آن را بر عهده بگیرد. این امر در کیفیت طرح و اجرای آن تأثیر منفی خواهد گذاشت. یعنی دفاع از طرح اصلا به معنای دفاع از رویه قانونگذاری مجلس نیست. هیچ دلیلی نداشت که در فطرت بین دو دولت این طرح را اصل هشتاد و پنجی کند. اگر با کمی تأخیر انجام می گرفت شاید از بسیاری حواشی جلوگیری می شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: من فکر کنم در حوزه رسانه از سال 84 وزارت فرهنگ بیش از هفت لایحه تهیه کرده که هیچ کدام به نتیجه نرسیده است. ما چون زیر ساخت وضع قوانین التزام بخش به خیلی امور را نداریم و همه دولت ها هم امتحان پس داده اند. مثلا 16 سال می گذرد و ما هنوز متن قابل اتکایی در قانون رسانه نداریم و به نظر من اتفاقا مسئولین دانشگاه ها مشارکت داشته اند ولی در انتهای ماجرا به متن مورد توافق نرسیده ایم و نتوانسته ایم یک قانون چهارچوب بخش جدی در آن حوزه تصویب کنیم و مجموع این وضعیت منجر به این شیوه ورود شده است که به یک مسأله راهبردی مستقیما ورود کنیم.
این پژوهشگر سیاستگذاری فضای مجازی با بیان اینکه نقدهایی به این شیوه قانونگذاری می توان داشت، تصریح کرد: دولت قبل مصوبات را در شورای عالی فضای مجازی مصوب کرد ولی اجرا نشد. در آن شرایط سیاسی مجلس به این نتیجه رسید که دولت مصوبات شورای عالی را اجرا نمی کند و این طرح را تهیه کرد.
تصمیم گیران ما خیلی از مسائل عقب هستند
باقر انصاری نیز در این نشست گفت: ورود ما به فضای مجازی از اواخر دهه 70 شروع شده که سیاست های کلی را مجمع تشخیص مصلحت نظام شروع کرد و بعد از آن شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت غیر قانونی ورود کرد و اینترنت را از بخش خصوصی گرفت و به دولت داد و کشور ما که تا آن موقع پر سرعت ترین اینترنت خاورمیانه را داشت، دچار مشکل شد. بعد از آن مصوبات نیم بندی که شورای عالی فضای مجازی داشت و نهایتا طرحی که الآن هست اولین بار در سال 95 مطرح شد ولی مقاومت ها انقدر زیاد بود که مصوب مجلس نشد و شورای عالی فضای مجازی تقریبا بحث را بست و مستندی برای فیلترینگ تلگرام شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه ما در این حوزه بلاتکلیف هستیم، افزود: به این دلیل که موضوع فنی است و موضوع شناسی ما اشکال فنی دارد و نمی دانیم عصر دیجیتال و کلان داده به چه معنا است و تصمیم گیران ما خیلی از این مسائل عقب هستند در حالی که کسی که در این فضا سیر می کند می بیند چقدر تحولات سرعت دارد. ولی ما همچنان می گوییم نشریه الکترونیک زیر نظر قانون جامع مطبوعات است. انواع و اقسام مصوبات عجیب و غریب دارند و آن چیزی که من می بینم متأسفانه بحث جهل و عقب ماندگی ما است؛ چرا چشممان را باز نمی کنیم که دنیا چه کار می کنند؟ چرا روسیه و چین را نمی بینید؟
وی تأکید کرد: هیچ کس نمی گوید فضای مجازی رها باشد و همه جای دنیا در این زمینه قانون وضع کرده اند. ولی با دانش، معرفت و شناخت اوضاع کشور قانونی وضع کنید که آبرومند باشد و بتوان از شکل و ماهیت آن دفاع کرد. زیبنده کشور ما نیست که چنین متنی را بنویسیم و اسم آن را قانون بگذاریم. آدم وقتی موضوع را بلد نباشد و ابعاد آن را نشناسد چه جوری می خواهد راجع به آن قانونگذاری کند؟! مثلا مرکز پژوهش های مجلس چند صفحه پژوهش در این زمینه بیرون داده است؟! این همه گرفتاری درست می کنیم و آخرش هیچ چیزی نمی شود.
مگر قانون جرائم رایانه ای نداریم؟! اجرا می شود؟!
انصاری ادامه داد: مگر قانون جرائم رایانه ای نداریم؟! اجرا می شود؟! نکته دردآور این است که از اول مشخص است این کار بیهوده است. هدف خوب است ولی بلد نیستیم. هر چه می خواهیم مثال بزنیم، چند سال پیش کشورهای دیگر این کار را کرده اند. هیچ وقت نمی پرسیم که ترکیه چه کار کرده که فلان شرکت خارجی در آنجا نمایندگی زده است. کمی بررسی کنیم می بینیم که کلی قانون آنجا وضع و امنیت ایجاد کرده اند؛ نه در کشور ما که مثلا هیچ حد و مرزی برای توهین نداریم. حالا یک پلتفرم خارجی بیاید و به او بگوییم متن توهین آمیز منتشر نکن. یا بگوییم حریم خصوصی را رعایت کن، به ما نمی گوید دو صفحه متن در خصوص حریم خصوصی به ما بدهید؟! این مفاهیم را کجا تعریف کرده ایم؟! اصلا اینها را در نظام حقوقی خودمان داریم؟!
وی یادآور شد: چین یاد گرفته به زبان دنیا صحبت کند. قانونی که در مورد امنیت سایبر یا امنیت کودکان در فضای مجازی مصوب کرده را ببینید. من هم بچه دارم و دوست دارم فضایی که بچه من استفاده می کند سالم باشد و من هم دوست دارم پلتفرم های داخلی قوی باشند. ولی این روشش نیست که صندوقی درست کنیم و پنج میلیارد به حساب آنها واریز کنیم. اینها حرف هایی نیست که برای رد آن لازم به استدلال باشد. بر چه اساسی شما به چنین ارزیابی رسیده اید؟!
