نکوداشت اسطوره مقاومت و نماد فرهنگ؛ فضل الله صلواتی

مراسم نکوداشت و رونمایی از آثار استاد فضل الله صلواتی، از مبارزین پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و نماینده اولین دوره مجلس شورای اسلامی، عصر چهارشنبه(20 مرداد ماه 1400) با حضور یادگار امام و جمعی از شخصیت های فرهنگی، سیاسی و علمی در سالن همایش های کتابخانه ملی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار جماران، دکتر اشرف بروجردی در ابتدای این مراسم گفت: استاد فضل الله صلواتی اسوه و الگویی است برای نسلی که حقیقت را طالبند و در جست و جوی معرفت برای رسیدن به حقیقت، پروانه ‌وار در طلب جامعه ‌ای هستند که در آن «کرامت انسانی» نه به کسب آموزه ‌ها که به ذات انسانی توصیف می شود و به اعتقاد من این استاد فرزانه اسطوره مقاومت و نماد فرهنگ است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: برای استاد صلواتی می ‌نگارم که عطر شمیم وجودش جان جوانان را صیقل داده و راهش را پر رهرو ساخته است. او که خود پرورده آموزه ‌های پیامبرش محمد بن عبدالله(ص) است که خدایش او را سر مشقی نیکو برای باورمندان به روز باز‌پسین قرار داده است. اینک خود اسوه و الگویی است برای نسلی که حقیقت را طالبند و در جست و جوی معرفت برای رسیدن به حقیقت پروانه ‌وار در طلب جامعه ‌ای هستند که در آن «کرامت انسانی» نه به کسب آموزه‌ه ا که به ذات انسانی توصیف شود.

وی اظهار داشت: صلواتی دریافته بود که معلمی شغل انبیاء است و علی رغم اثرگذاری و اثر بخشی ‌اش در مدیریت شهر و نقش آفرینی‌ اش در تدوین قوانین به این نتیجه رسید که انسان سازی و پرورش انسان های فکور و فهیم بر همه مسند‌های قدرت ترجیح دارد لذا به تربیت انسان ها همت گمارد؛ همان انسان هایی که امروز هر یک شعاع وجودی‌ شان منشاء تحول و توسعه است. آنها از محضرش آموختند که حرمت و کرامت انسانی و خدمت به مردم و رفع نگرانی آنها در بهره ‌مندی از زندگی توأم با آسایش و آرامش باید سرلوحه همه تلاش های انسان برای زیستن باشد.

بروجردی افزود: نگاه ژرف او به جهان هستی، معارف دینی و منزلت انسانی در این جهان بیکران را می ‌توان از نگاشته هایش به دست آورد و من مانده ‌ام که کدام را یادآور شوم؛ تحلیلی از زندگی امام محمد تقی(ع) یا زندگی امام رضا(ع) و یا بررسی دوران امام محمد باقر(ع) که هریک راهگشای چگونه زیستن و تحلیل شرایط سیاسی – اجتماعی آن زمان و ضرورت برخورداری از نگاهی ژرف به حاکمیت و حکومت داری دوران بنی امیه و بنی عباس است؛ تا می‌رسد به توصیف عملکرد و اقدامات بنی‌ اُمیه با کتاب «سیاهکاری های بنی‌ اُمیه» و نظام شاهنشاهی در ایران با عنوان کتاب «سقوط شاه» و ده ها عنوان کتاب دیگر که نشان از دغدغه ایشان به ضرورت شناخت ابعاد حاکمیت، دریافت صحیح از معنای زندگی و استواری در ایدئولوژی دین اسلام بر اساس باورهای اصیل و عمیق دینی و نه اسلام وارونه است.

اشرف بروجردی: نقش استاد صلواتی نجات جامعه از ندانستن است

وی اظهار داشت: اینک نیک می داند و یادآور می ‌شود که شکوفائی اندیشه در جامعه ایران نیازمند برخورداری از آزادی در بیان و ابراز عقیده است و به این ترتیب او را وا می‌ دارد تا کتاب های «نوای آزادی» و «بهار آزادی» را به رشته تحریر در آورد. تا به جامعه یادآور شود که بدون بهره مندی از آزادی در بیان و حفظ حریم خصوصی نمی ‌توان به تولید اندیشه دست یافت، عدم دستیابی به اندیشه ‌های نوین جهل و بی خبری که آفت جوامع بشری است را به همراه خواهد داشت.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تأکید کرد: نقش استاد صلواتی نجات جامعه از ندانستن است او این تلاش و راه رسیدن به آن را با مقاومت در برابر ظلم و روشنگری به منصه عمل در آورد. مقاومت در برابر کسانی که می گویند یک مرید نادان بیش از تملک شش دانگ یک روستا ارزش دارد و در تمام این مسیر از تعلقات دنیایی به دور است. امروز او اسوه و الگوی زنان و مردانی است که برای رسیدن به حقیقت و کسب معرفت او را برگزیده ‌اند.

سید محمد خاتمی: صلواتی هیچ گاه در دام تحجر و التقاط نیفتاد

او هیچ گاه بانی و مبلغ خشونت در برابر خشونت نبود و همواره بر آزادی، رواداری و رشد فکری و معنوی مردم که آنان را صاحبان اصلی انقلاب و کشور می دانست، پافشرد

 

به گزارش خبرنگار جماران، در ادامه این مراسم پیام حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد خاتمی به ذیل قرائت شد:

بسم الله الرحمن الرحیم

بزرگداشت شخصیت علمی، سیاسی، مبارزاتی و تربیتی بزرگی چون فضل الله صلواتی در خور تقدیر است؛ و ستایش از این اقدام مبارک بیشتر می شود هنگامی که در نظر داشته باشید آن گونه که شایسته و بایسته است از سرمایه وجودی شخصیت های ممتازی چون دکتر صلواتی بهره گیری نشده و حتی نسبت به آنان بی وفایی صورت گرفته است.

گفتن و نوشتن درباره دکتر صلواتی که عمر شریف خود را در راه علم و معرفت و نیز اعتلای میهن و نگاهداشت حق و حرمت مردم و آزادگی و آزادگی صرف کرده دشوار است. چرا که همواره بیم آن می رود حق ایشان در بیانی که می شود ادا نگردد.

صلواتی علاوه بر نقش مهمی که در مبارزات دوران اخیر ایران برای آزادی از استکبار و پیشرفت داشته است، دارای شخصیتی است که از راه پژوهش و تحلیل و ادب شعر نیز به جامعه خدمت کرده است. وی از پیشتازان نهضت اسلامی ضد استبدادی و ضد استعماری است و به خصوص این پیشتازی در اصفهان سرفراز بیشتر و بهتر نمایان است.

محوریت او برای تحول خواهان به خصوص جوانان از همه صنوف روحانی، دانشگاهی، کارگری، کارمندی و غیره در دوران حاکمیت استبداد وابسته و نقشی که در جهت هدایت جامعه به خصوص جوانان به سوی آرمان های اصیل نهضت ملی اسلامی داشته ممتاز است.

او در دوران گذشته همواره تحت مراقبت و پیگرد بود و در برهه هایی آزاد شد و تحت شکنجه قرار گرفت و در بند زندان و تبعید گرفتار آمد و علی رغم فشارها، شخصیت مقاوم و پر تحمل او مانع شد که جریان های فعال مبارز در اصفهان بپاشد و راهی که او آغاز کرد یا هموار کننده آن بود ادامه یافت تا اینکه انقلاب به پیروزی رسید.

صلواتی که وفاداری و پایداری خود را به آرمان های اصیل انقلاب و روح تحول خواهی ملت ایران و حرکت مردم به سوی آزادی و استقلال و پیشرفت توأم با اخلاق و عدالت نشان داده بود، با هوشیاری هیچ گاه در دام تحجر و التقاط نیفتاد و با اینکه خشونت ها و آزارهای فراوان را تحمل کرده بود هیچ گاه بانی و مبلغ خشونت در برابر خشونت نبود و همواره بر آزادی، رواداری و رشد فکری و معنوی مردم که آنان را صاحبان اصلی انقلاب و کشور می دانست، پافشرد. همچنان که پس از انقلاب نیز بر این روش اصرار کرد و می کند.

امروز نیز با وجود نامهربانی ها و بی وفایی هایی که در حق او شده و می شود، گرچه از اصول و ارزش های مورد نظر ملت تحول خواه و آنچه در انقلاب اصلی بوده است روی برنگردانده، وی دمی از نقد ناروایی ها و کاستی هایی که متأسفانه احیانا به نام نظام صورت می گیرد غافل نیست.

وجود عزیزانی چون حضرت دکتر فضل الله صلواتی غنیمتی است برای جامعه رو به آینده ما و اگر جامعه رو به آینده و نظام و همگان آن را درک کنند و زمینه بهره گیری بیشتر و بهتر از سرمایه گرانقدر دانش، تجربه، ظرفیت وجودی و صداقت او و امثال او را فراهم آورد بدون تردید آینده ای بهتر در انتظار ما و جامعه ما خواهد بود.

برای جناب دکتر صلواتی گرانقدر در همه حال و همه جا سلامتی، بهروزی، طول عمر باعزت و پرثمر و برای جامعه توفیق بهره گیری بیشتر و بهتر از او و امثال او را از خداوند مهربان مسألت می نمایم.

سیدمحمد خاتمی

مرداد ماه 1400

سید محمود دعایی: صلواتی منشأ آگاهی، تحول و پرورش خیلی از نسلی است که دارد تمام می شود

به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی نیز در این مراسم با بیان اینکه «من آرزوی چنین روزی را داشته ام»، گفت: من نوجوانی بودم که دبیرستان را رها کردم و طلبه شدم. دنبال الگوهایی می گشتم که از آنها اقتباس کنم. آن ایام سازمان ها و گروه های اسلامی زیادی بودند و پیشاپیش همه آنها در آن زمان نهضت آزادی بود. یاران مرحوم طالقانی و مرحوم بازرگان فعالیت هایی داشتند و حرکات زیبایی را دنبال می کردند. عشق ما این بود که در دادگاه محاکمه آنها شرکت کنیم و از دفاعیات و پایبندی آنها نسبت به آرمانهایشان درس یاد بگیریم.

مدیرمسئول روزنامه اطلاعات افزود: گاهی که برای سخنرانی به اصفهان می رفتیم دنبال چهره های مبارز و الگو می گشتیم. آنجا بود که با آقای صلواتی و برخی دوستانشان آشنا شدم. تقدیر این بود که در ایران نمانم و به خارج از کشور بروم. در دوران هجرت توفیق داشتم از یک موج رادیویی در عراق استفاده می کردیم و فعالیت های تبلیغاتی داشتیم و دنبال مطالبی می گشتیم که قابل پخش باشد و از متن آن استفاده کنیم و ندا و پیام مردم را برسانیم. وقتی سروده آقای دکتر صلواتی با عنوان «مسلمانی که باید بود» دست ما رسید به خود بالیدیم. من بارها آن شعر را با شور و هیجان خاصی قرائت کردم و از آن الهام گرفتم.

وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب دنبال امثال آقای صلواتی می گشتم و خوشبختانه در مجلس شورای اسلامی شش ماه من با ایشان هم صندلی بودیم. مجلس گذشته صندلی هایی داشت که دوقلو بودند و در یکی از قرعه کشی ها من زیر سایه آقای صلواتی قرار گرفتم. آن شش ماه من ساخته و تربیت شدم و خیلی از فضائل انسانی را از نزدیک شاهد بودم و الهام گرفتم.

دعایی با تأکید بر اینکه آقای صلواتی خیلی خوش مشرب هستند، اظهار داشت: بسیاری از ظرایف تربیتی و اخلاقی و یک سری از طنزها و زیبایی های در کلام چنان تأثیرگذار است که انسان نمی تواند فراموش کند.

وی تأکید کرد: آقای صلواتی حجت دینداری و انقلابی گری نسل وسیعی هستند. یکی از آنها خود من بودم که در دوران انقلاب از امثال ایشان الهام گرفتم و راه را درست انتخاب کردم و با موفقیت به انجام رساندم. در دوران بعد از هفتم تیر در مجلس اول شرایط خاصی بر مجلس حاکم بود و گاهی تندروی هایی در مجلس صورت می گرفت و گاهی نسبت به بعضی از پیشکسوتان امر مبارزه بی حرمتی هایی می شد و تحمل آن شرایط برای دردمندان و آشنایان با پدیده های سالیان گذشته خیلی دردناک بود. من گاهی می دیدم که در مقابل بعضی از تندروی ها و نطق های نسنجیده و حتی هتاکانه قطرات اشکی از چشم آقای صلواتی جاری می شد و افسردگی و نگرانی خودش از آنچه دارد می گذرد را با آن حالت نشان می داد.

مدیرمسئول روزنامه اطلاعات ادامه داد: فراموش نمی کنم در یکی از همان مناسبت ها ایشان پشت تریبون رفت و خطاب به جوانانی که ممکن بود به خاطر این تندروی ها از انقلاب سرخورده شوند، فریاد زد اگر نقصی می بینید از ما است و از اسلام و نسل انقلاب نیست؛ به خاطر تندروی های ما و هتاکی های برخی افراد ما از انقلاب نرنجید و از اسلام فاصله نگیرید. اسلام به ذات خود عیبی ندارد و هر عیبی هست از ما است.

وی اظهار داشت: آقای صلواتی منشأ آگاهی، تحول و پرورش خیلی از نسلی هستند که دارد تمام می شود. مدتی آقای صلواتی در یزد تبعید بودند و من شاهد بودم نسل انقلابی و آگاه یزدی کسانی بودند که از شمع وجود آقای صلواتی در این دوران الهام گرفتند دو همه آنها مدیون این استاد بزرگ و اسوه پاکی، معرفت و تقوا بودند. البته ویژگی آقای صلواتی این بود که همیشه خوش تیپ و خوش لباس بود و کسی نبود که به خاطر یک سری اداها بخواهد ظاهر متفاوتی از خودش نشان بدهد. خود این شادی بیشتری را به دوستان و علاقه مندان ایشان می بخشید.

فضل الله صلواتی نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: آخرین دفعه که خدمت امام بودیم، خانمی جلوی ما بود و النگویش را درآورد و به امام داد و امام دستی به النگو کشید و آن را پس داد. خانم ناراحت شد که چرا امام هدیه من را نپذیرفته و (آیت الله شیخ) حسن آقای صانعی توضیح دادند که امام قبول کرده اند ولی آن را به خودتان هدیه دادند.

وی افزود: بعد از ایشان نوبت من شد و امام از من پرسیدند چه کار می کنی؟ گفتم معلم بوده ام و هستم؛ طلبکار نیستم. یک وقت خدمت علامه طباطبایی بودیم و گفتم خوش به حالتان، «المیزان» را تمام کرده اید و گفت می ترسم نسبت به استعدادی که خدا داده کم کاری کرده باشم.

صلواتی تأکید کرد: همه حرف هایم را مثل سال 42 می زنم و تا وقتی نفس می آید و می رود حرفم را می زنم و هیچ وقت کوتاه نیامده ام. حاج حسن آقای خمینی و برادران و آقازاده هایشان امید آینده اسلام هستند. مهندس (لطف الله) میثمی حجت زمان ما است که علی رغم نداشتن چشم و دست این همه مقاله پر بار می نویسد و همه هستی خود را برای اسلام و انقلاب گذاشته است.

مشروح سخنان حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی در این مراسم را نیز  «اینجا» بخوانید.

به گزارش جماران، در این مراسم همچنین با حضور حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی از دو عنوان کتاب اخیر دکتر فضل الله صلواتی به نام های «تحلیلی از زندگانی و دوران امام علی بن موسی الرضا(ع)» و «تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد باقر(ع)» رونمایی شد.