آرای باطله چیست و در سرنوشت کدام کاندیداها تاثیر گذاشته است؟

پایگاه خبری جماران: امروز ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ دفتر سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز با تمام حواشی‌ آن بسته شد. سید ابراهیم رییسی با بیش از ۶۵ درصد کل آراء صحیح پیروز نهایی انتخابات ریاست جمهوری و به عنوان سیزدهمین رئیس جمهور ایران اعلام شد. 

به ترتیب آرای باطله بیش از ۱۴ درصد، محسن رضایی ۱۲ درصد، عبدالناصر همتی ۸ درصد و امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی ۳ درصد آرا را به خود اختصاص دادند و موضوع درصد بسیار بالای آرای باطله در تاریخ انتخابات ایران ثبت شد.

نکته قابل توجه در این دوره تعداد آرای باطله است که در نوع خود رقیبی جدی برای دیگر کاندیداها به حساب می‌آمد این اتفاق را در ۴۰ سال اخیر برای نخستین بار شاهد بودیم که جای بسی تأمل دارد حال برگه‌ی ادوار ریاست جمهوری را ورق میزنیم که تا چه میزان در انتخابات ریاست جمهوری تاثیر گذاشته  است؛

سال ۱۳۹۶؛ حسن روحانی با ۵۷ درصد کل آرای صحیح اول شد، ابراهیم رییسی با ۳۸ درصد دوم، میرسلیم با ۱ درصد و هاشمی طبا با ۵۲/۰ درصد نفرات بعدی بودند. اما میزان آِرای باطله ۹۰/۲ درصد بود

سال ۱۳۹۲؛ حسن روحانی با ۵۰ درصد آرا صحیح نفر نخست و آخرین کاندیدا غرضی با ۱ درصد. اما آرای باطله ۳ درصد

سال ۱۳۸۸؛‌ محمود احمدی نژاد با ۶۲ درصد، میرحسین موسوی ۳۳، محسن رضایی ۱ ، کروبی ۸۲/۰ و تعداد آرای باطله در این دوره ۴۰/۱ 

سال ۱۳۸۴؛ اکبر هاشمی‌رفسنجانی ۲۱ درصد، محمود احمدی‌نژاد ۱۹ درصد و آخرین کاندیدا محسن مهرعلیزاده ۴ درصد اما  میزان آرای باطله ۴ درصد اعلام شد

سال ۱۳۸۰؛ سید محمد  خاتمی با ۵۳ درصد نفر اول، نفر دوم احمد توکلی، نفر سوم شمخانی ۷۰۰ هزار رای و آرای ۷ کاندیدای دیگر نیز از آرای باطله رای کمتری داشتند.

سال ۱۳۷۶؛ سید محمد خاتمی با ۶۹ درصد نفر اول، علی اکبر ناطق نوری ۲۵ درصد و پس از محمد ری‌شهری آرای باطله با بیش از ۲۴۰ هزار رأی ثبت شد.

آرای باطله در سرنوشت بسیاری از کاندیداها تاثیر به سزایی داشته است

با نیم نگاهی به آمار ادوار ریاست جمهوری می‌توان گفت میزان آرای باطله در سرنوشت بسیاری از کاندیداها تاثیر به سزایی داشته است. به طور مثال  در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ بنابر آمار منتشر شده، کمتر از ۳۰۰ هزار رأی موجب شد تا انتخابات به دور دوم کشیده نشود. این در حالی است که در همان انتخابات، آراء باطله بیش از یک میلیون رأی بود. به عبارت دیگر، اگر یک سوم از همین آراء باطله، به  نام هر یک از نامزدهای دیگر بود، انتخابات به دور دوم می‌رفت و چه بسا در ۸ سال گذشته شاهد حضور فرد دیگری در ساختمان پاستور بودیم.

بر اساس ماده‌های 25 و 26 قانون انتخابات ریاست جمهوری در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت یا نماینده وی برگ‌های رأی باطل ولی جزء آرای مأخوذه محسوب و مراتب در صورت جلسه قید و آرای مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد:

«آرای ناخوانا، آرایی که کاملا حاوی اسامی غیر نامزدهای تایید شده باشد و آرایی که سفید به صندوق انداخته میشود».

در انتخابات 28 خرداد 1400، حدود نیمی از مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نکردند و میزان آرای باطله پس از آرای نفر اول در مقام دوم قرار دارد. آرائی که تاکنون تحلیل های مختلفی را در پی داشته است: از اعتراضی دانستن این آراء تا نشانه گرفتن آن از «تایید نظام و مخالفت با نامزدهای موجود».