در بخشی از خاطرات انتخابات۷۶ آیت الله هاشمی رفسنجانی می خوانیم: خبر رسید که گروهى از جوانان، با نصب عکس آقاى خاتمى روى ماشینها، در خیابانها نمایش مىدهند و پلیس مانع آنها مىشود. به [آقای علیمحمد بشارتی]، وزیرکشور، به خاطر عزل معاون استاندار همدان تذکر دادم؛ جنبه حمایت از یک طرف در انتخابات را دارد.
پایگاه خبری جماران: آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی(ره) از نادر شخصیت های طراز اول جمهوری اسلامی است که بیش از سه دهه به طور روزانه و مستمر خاطرات روزانه خود را به رشته تحریر درآورده است.
این خاطرات که از وقایع ریز و درشت سیاسی تا امور شخصی را شامل می شود، از یکسو به دلیل جایگاه بسیار مهم نویسنده و از طرف دیگر به خاطر «مختصر و مفید نویسی»، از اهمیت و ارزش بالایی در تاریخ نگاری انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی برخوردار است.
از طریق این خاطرات می توان به سرنخ ها و نکات مهمی از وقایع مهم این دوران طولانی دست یافت و آنها را مورد بحث و واکاوی بیشتر قرار داد.
از جمله ادوار مهم این سال های مهم، مقطع انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری است که در خاطرات سال های 1375 و 76 آیت الله هاشمی به عنوان رئیس جمهور وقت و چهره اثرگذار نظام در کنار رهبر معظم انقلاب به تفصیل بدان پرداخته شده است.
«جماران» در ایام نوروز 1400 هجری شمسی هر روز قسمتی از این خاطرات را منتشر می کند.
آنچه در پی می آید، قسمت دوازدهم این خاطرات است:
25 اردیبهشت 1376
دکتر [محمدعلی] نجفى، [وزیر آموزش و پرورش] آمد. گزارشی از کمبودها و نیازهاى آموزش و پرورش را آورد. ضمناً خبر داد که به حمایت از آقاى [سیدمحمد] خاتمى، براى نوار تبلیغاتى که بناست از صداوسیما پخش شود، صحبت کرده، ولى دفتر رهبرى به او گفته است که بهتر است پس بگیرد و در مقابل استدلال او که گفته چرا آقاى [علیاکبر] ولایتى که وزیر است، همین کار را براى آقاى ناطق [نوری] کرده؟ جواب دادهاند که به خاطر وسعت و فراوانى نیروهاى انسانى موجود، آموزش و پرورش قابل مقایسه با وزارت امورخارجه نیست. در عین حال گفتهاند، این دستور نیست، بلکه نظر است.
آقایان [مهدی] کروبى، [سیدمحمد موسوی] خویینىها، [غلامحسین] کرباسچى، [محسن] نوربخش و [محمدعلی] نجفى آمدند.
به شدت از اظهارات رهبرى در ملاقات با کارکنان صداوسیما، راجع به انتخابات و تبلیغات و نیز تفسیرهایی که از آن مىشود و اقداماتى که ائمهجمعه و بسیج و اطلاعات و سپاه و صداوسیما براساس آن دارند، اظهار نگرانى کردند. بعضىها پیشنهاد کنارهگیرى آقاى خاتمى را داشتند و بعضىها مخالف بودند.
گفتند وضع آقاى رىشهرى هم چنین است. نصیحتشان کردم که کنار نروند و به خاطر صریح نبودن اظهارات رهبرى، گفتم آنها هم مىتوانند به نفع خودشان تفسیر کنند.
همان موقع از دفتر رهبرى خبر دادند که ایشان با ملاقات آقاى کروبى و آقاى خویینىها موافقت کردهاند. گفتم مىتوانند در این ملاقات از نظر رهبرى بهتر مطلع شوند. از این خبر خوشحال شدند و اصرار دارند که من براى رفع مشکل کمک کنم.
جمعه 26 اردیبهشت 1376
[امروز تاسوعاست.] براى خطبههاى جمعه، زندگى امام حسین(ع) را مطالعه کردم. خطبه اول را درباره عاشورا و اهداف امام حسین(ع) صحبت کردم و در خطبه دوم، مسایل روز و منجمله انتخابات را مطرح نمودم. سعىکردم که در اظهاراتم، بىطرفى را مراعات کنم و بر حضور مردم در رأی گیری و خوددارى مسئولان از دخالت ناروا در انتخابات و حفظ سلامت فضا و کار و مراعات حرکت رقبا در تبلیغات تأکید کردم.
از عکسالعملهاى بعدى به دست آمد که جناح آقاى ناطق [نوری]، از صحبتها ناراضی اند و توقع داشتهاند، تابع همان جوى باشم که بعد از صحبت رهبرى درست کردهاند. جناحهاى دیگر، بهخاطر حفظ بىطرفى و هشدار در مورد تقلب و نیز اعلان اینکه رأى من مخفى است و کسى نمىداند، اظهار خوشحالى کردند. نحوه پخش خبر از صداوسیما، همین نشان از ناراحتى آنها است.
عصر آقاى [سیدمحمد] خاتمى آمد. ضمن ابراز رضایت از توجه مردم به او و ادعاى داشتن رأى بیشتر از 50 درصد، از تبعات احتمالى اظهارات رهبرى اظهار نگرانى کرد. از صحبتهاى بىطرفانه من تشکر کرد. نگران بودند که من هم در نمازجمعه، مثل رهبرى صحبت کنم.
گزارش مذاکراتش با آیتالله خامنهاى را داد که بعد از صحبتهاى قبلى ایشان در جمع روحانیت انجام شد؛ حاکى از اظهار اعتماد رهبرى به ایشان و نیز رضایت از نحوه تبلیغات و شور انتخابات است. تشویقش کردم که کنارهگیرى نکند، زیرا در این صورت به انتخابات آسیب جدى وارد مىشود.
دکتر [حسن] روحانى آمد. اظهار نگرانىکرد از اینکه پس از موضعگیرى یکطرفه روشن رهبرى، اگر آرای مردم با نظر ایشان هماهنگ نباشد، ضربه بزرگى به نظام خواهد بود و اینگونه موضع را اشتباه مىداند و از بىطرفى من اظهار رضایت کرد و گفت فشار زیادى روى او است که به نفع آقاى ناطق [نوری] اظهارى بنماید.
27 اردیبهشت 1376
خبرهاى پراکندهاى از رضایت جناح آقای خاتمى، کارگزاران و عدم رضایت جناح آقاى ناطق نورى، از صحبتهاى دیروز من در نماز جمعه مىرسد؛ با اینکه کاملاً بىطرفانه بود و گویا این وضع به خاطر این است که جامعه روحانیت مبارز، انتظار حمایت داشت و جناح آقاى خاتمى، نگران مخالفت با خودشان بودند.
عصر حسین مرعشى آمد. مدعى بود، وضع آقاى خاتمى بهتر است. خبر رسید که گروهى از جوانان، با نصب عکس آقاى خاتمى روى ماشینها، در خیابانها نمایش مىدهند و پلیس مانع آنها مىشود. به [آقای علیمحمد بشارتی]، وزیرکشور، به خاطر عزل معاون استاندار همدان تذکر دادم؛ جنبه حمایت از یک طرف در انتخابات را دارد.
به بازرسى ویژه [دفتر رییسجمهور] گفتم، به اظهارات آقای قشابه، از علماى لاری که گفته دو صندوق پر از رأى به نفع آقاى ناطق [نوری] در فرماندارى لار است، رسیدگى کند. پرس و جوهاى مقدماتى، عدم صحت آن را نشان داد.