از پاسخ نهایی حسن روحانی به آیت الله هاشمی در مورد کاندیداتوری تا نگرانی مهدی کروبی از عدم همکاری کارگزاران برای نامزدی سید محمد خاتمی

در بخشی از خاطرات انتخابات۷۶ آیت الله هاشمی رفسنجانی می خوانیم: شب آقایان [مهدی] کروبى، [دبیرکل مجمع روحانیون مبارز] و [محمدرضا] توسلى آمدند و جریان کارهایى را که منجر به نامزدشدن آقاى [سیدمحمد] خاتمى شد، توضیح دادند. از عدم همکارى کارگزاران با آنها، نگران‌اند؛ گرچه گفتند که با توجه به عضویت من در [جامعه] روحانیت مبارز، توقع ندارند که من به آنها کمک‌کنم، ولى به نحوى خواستند که مشکل‌ [حزب]کارگزاران [سازندگی] را براى ائتلاف با آنها حل‌کنم. خیال مى‌کنند مانع، محمد اخوى است. گفتم، گویا کارگزاران نگران‌اند، با حمایت از جریان چپ، فلسفه حضور اولیه را از دست بدهند. آقاى خاتمى هم در شروع کار با آنها هماهنگ نکرده است.

پایگاه خبری جماران: آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی(ره) از نادر شخصیت های طراز اول جمهوری اسلامی است که بیش از سه دهه به طور روزانه و مستمر خاطرات روزانه خود را به رشته تحریر درآورده است.

این خاطرات که از وقایع ریز و درشت سیاسی تا امور شخصی را شامل می شود، از یکسو به دلیل جایگاه بسیار مهم نویسنده و از طرف دیگر به خاطر «مختصر و مفید نویسی»، از اهمیت و ارزش بالایی در تاریخ نگاری انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی برخوردار است.

از طریق این خاطرات می توان به سرنخ ها و نکات مهمی از وقایع مهم این دوران طولانی دست یافت و آنها را مورد بحث و واکاوی بیشتر قرار داد.

از جمله ادوار مهم این سال های مهم، مقطع انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری است که در خاطرات سال های 1375 و 76 آیت الله هاشمی به عنوان رئیس جمهور وقت و چهره اثرگذار نظام در کنار رهبر معظم انقلاب به تفصیل بدان پرداخته شده است.

«جماران» در ایام نوروز 1400 هجری شمسی هر روز قسمتی از این خاطرات را منتشر می کند.

آنچه در پی می آید، قسمت هفتم این خاطرات است:

4 اسفند 1375

آقاى [علی] لاریجانى آمد. در مورد ضرورت فعال‌تر کردن رقابت‌هاى انتخاباتى، به‌منظور جلب مشارکت بیشتر مردم در انتخابات صحبت کرد. از من انتظار دارند که دکتر [حسن] حبیبى [معاون اول رییس‌جمهور] را براى شرکت در انتخابات، تشویق‌کنم. گفته می شود، با این خواسته، برخی پیش‌بینى مى‌کنند که مسایل منفى انتخابات مجلس [پنجم]، تکرار نخواهد شد.

یکشنبه 5 اسفند 1375

آقایان [محمدرضا] توسلى و [مهدی] کروبى، وقت ملاقات فوری می خواستند که امروز میسر نشد؛ لابد براى انتخابات است. آقاى آشیخ حسن صانعى، [رییس بنیاد 15 خرداد] آمد. گزارش عملکرد بنیاد 15 خرداد را داد؛ در خصوص ساخت مدرسه و خانه بهداشت در روستاها و کمک به خانواده‌هاى شهدا، با بیش از دویست فروشگاه که کالاهاى با سوبسید [= یارانه] به آنها مى‌دهند. از مدیریت بعد از من، با اعلان‌خطر، اظهارنگرانى‌کرد. یاد دوران حیات امام کردیم. مخصوصاً از ابتدای شروع مبارزه تا امروز که معمولاً همراه و همفکر بودیم؛ مشکلات زمان بنى‌صدر و تلاش‌ها براى خروج امام از حالت انزواى قبل از مبارزه نیز مطرح شد.

اخوى محمد، [معاون اجرایی رییس‌جمهور] آمد. راجع به انتخابات صحبت شد.

عصر در جلسه هیأت دولت، راجع به تاریخ انتخابات و نحوه رأى‌گیرى و شمارش بحث شد که ناتمام ماند. جناح روحانیت، طالب دوم خرداد است که در روزهاى بعد از عاشورا و در محرم است و جناح مقابل، 16 خرداد را مى‌خواهد که بعد از ایام رحلت امام است و شوراى نگهبان که حق قانونى دارد، با دوم خرداد موافق است و رهبرى هم گرچه به فرض 16 خرداد مایلند، اما نمى‌خواهند دستورى بدهند. در جلسه شب قبل، این نظر را گفتند. امشب هم تکرار کردند و نظراتشان را به آقایان [احمد] جنتى، [دبیر شورای نگهبان] و [علی‌محمد] بشارتى [وزیر کشور] گفته‌اند؛ ولى چون دستور نداده‌اند، شوراى نگهبان به نظر خودش عمل مى‌کند. چند مصوبه هم در جلسه داشتیم.

شب میهمان آیت‌الله خامنه‌اى بودم. درباره مسأله [اخراج] سفیرمان در ترکیه صحبت کردیم؛ قرار شد مقابله به مثل کنیم. درباره زمان انتخابات هم قرار شد دخالتى نکنیم. درباره دعوت از سران کشورهاى اسلامى، براى [سازمان]کنفرانس اسلامى، قرار شد ابتدا از چند دولت مهم‌تر دعوت کنیم. درباره سفر ایشان به خوزستان و حضور من در بوشهر و طرح‌ها و کارها و درباره خشکسالى و احتمال کمبود آب در تهران و راه‌هاى پیشگیرى و نیز شرح مذاکره با آقای روحانی، صحبت‌کردیم.

سرشب آقاى [علی] فلاحیان، [وزیر اطلاعات] آمد و گزارش سفر به روسیه و ارمنستان را داد. آقاى [حسن] روحانى، گزارش مذاکره با رهبرى در مورد انتخابات را تلفنى داد که پیشرفتى نداشته؛ با اظهار تمایل به شور و هیجان بیشتر در انتخابات، براى حضور مردم.

6 اسفند

شب آقایان [مهدی] کروبى، [دبیرکل مجمع روحانیون مبارز] و [محمدرضا] توسلى آمدند و جریان کارهایى را که منجر به نامزدشدن آقاى [سیدمحمد] خاتمى شد، توضیح دادند. از عدم همکارى کارگزاران با آنها، نگران‌اند؛ گرچه گفتند که با توجه به عضویت من در [جامعه] روحانیت مبارز، توقع ندارند که من به آنها کمک‌کنم، ولى به نحوى خواستند که مشکل‌ [حزب]کارگزاران [سازندگی] را براى ائتلاف با آنها حل‌کنم. خیال مى‌کنند مانع، محمد اخوى است. گفتم، گویا کارگزاران نگران‌اند، با حمایت از جریان چپ، فلسفه حضور اولیه را از دست بدهند. آقاى خاتمى هم در شروع کار با آنها هماهنگ نکرده است. از آقاى [محمدرضا] مهدوى‌کنى نیز انتقاد و جواب‌هاى نشریه «عصر ما» را نقل کردند که در جواب اظهارات ایشان، سوابق حمایت از بنى‌صدر و عدم اطاعت ایشان از امام را نوشته است.

7 اسفند

آقاى [رضا] امراللهى، [رییس سازمان انرژی اتمی] آمد و گزارش جریان بحث‌هاى مقدماتى انتخاب دبیرکل آژانس بین‌المللى انرژى هسته‌اى را داد. در مورد ائتلاف [حزب] کارگزاران با آقاى [سیدمحمد] خاتمى، نظر من را خواست؛گفتم نظرى ندارم.

8 اسفند

دکتر [حسن] حبیبى آمد. گزارش سفر به یونان و خبر لغو سفر به کره جنوبى، به خاطر استعفاى کابینه آن کشور را داد. راجع به انتخابات صحبت شد و نهایتاً بر تصمیم قبلى خود، مبنى بر عدم نامزدى، باقى است.