پایگاه خبری جماران: حضرت امام خمینی(س) در روز سوم اسفندماه سال 1367 با صدور پیامی خطاب به روحانیون، مراجع، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات که منشور روحانیت نام گرفت، استراتژی نظام جمهوری اسلامی ایران و رسالت حوزه‌های علمیه را تعیین کردند.
یکی از مواردی که امام همواره نسبت به آنها هشدار داده اند جریانات متحجر و مقدس مآبی است که از اهداف روحانیت بی اطلاع هستند.
حجت الاسلام والمسلمین مجید انصاری، در گفت و گو با خبرنگار جماران به مناسبت فرارسیدن سالروز صدور «منشور روحانیت» از سوی امام گفت: به عنوان مقدمه باید عرض کنم که گرچه مخاطب اصلی این پیام مهم و جامع حوزه های علمیه و روحانیت بوده، اما محتوای عمیق و مطالب متنوعی که به آن پرداخته شده است، فراتر از قلمرو حوزه ها و روحانیت است.
وی افزود: در این پیام تحلیلی دقیق از تاریخ روحانیت و حوزه های علمیه، تحلیل عوامل موثر بر انقلاب و تحلیل جنگ بر ایران و دستاوردهای بزرگ ملت ایران و نیز بررسی ترفندها و شگردهای دشمنان اسلام برای ایجاد شکاف و اختلاف و نیز به انحراف کشاندن نسل جوان و همچنین آسیب شناسی هوشمندانه از فضای فکری و دینی و اعتقادی جامعه و خطرات فراروی مردم موجب شده است که این پیام به عنوان سندی کامل برای انجام اصلاحات در حوزه های مختلف مورد توجه و استفاده قرار گیرد. به همین سبب توصیه می کنم علاوه بر روحانیون و حوزه های علمیه، سایر مراکز علمی و پژوهشی و دانشگاه های کشور، همچنین نخبگان و اصلاح گران نه یک بار که بارها این پیام را مورد بررسی و دقت قرار داده و راهکارهای عملی نمودن توصیه های حضرت امام را جست و جو کنند.
شاهد حضور و بروز جریانات و افکار تحجری و یکسونگر در حوزه ها هستیم
مجید انصاری در پاسخ به این سوال که آیا این پیام آنگونه که باید مورد توجه و عمل در حوزه ها قرار گرفته یا خبر، گفت: متاسفانه علیرغم اینکه انتظار می رفت این پیام منشاء انقلاب و تحولات بزرگی از لحاظ ساختاری و بینشی در حوزه های علمیه به ویژه در حوزه علمیه قم شود. اما متاسفانه نه تنها این مهم تحقق پیدا نکرد بلکه به طور فزاینده ای شاهد حضور و بروز جریانات و افکار تحجری و یکسونگر در حوزه ها هستیم.
وی افزود: البته حرکت وسیعی از سوی برخی مراجع عظام و فضلای فرهیخته و نیز مراکز تحقیقی و پژوهشی فاخر در حوزه ها صورت گرفته است و امروز رویکردهای نوآورانه ای را به صورت تخصصی در حوزه های اسلامی و دینی شاهدیم که دستاوردهای خوبی هم داشته است. برای نمونه، می توان به تربیت برخی فضلا و پژوهشگران در حوزه های گوناگون از فقه و تفسیر گرفته تا کلام و سایر حوزه های معارف دینی با توجه به مقتضیات زمان اشاره کرد.
جریانات غالی اخباری گری را رواج می دهند
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: اما این ها به صورت غالب و سازمان یافته ای درنیامده و در مقابل اقدامات ارزشمندی که صورت گرفته، شاهد ظهور و بروز و توسعه برخی جریانات تحجری و متصلب در حوزه ها بوده و هستیم. جریانات غالی یا «اهل غلو» نوعی اخباری گری را در عمل رواج می دهند و با تکیه بر روایات «ضعیف السند» یا مجعول و بیان مطالبی که بعضا در رسانه ها و فضای مجازی منتشر می شود، باعث وهن اسلام، شیعه، روحانیت و حوزه های علمیه می شوند.
انصاری گفت: برخی جریانات وابسته به بیگانه و یا غیروابسته به شدت متحجر هم در این سال ها سعی کرده اند با تاسیس شبکه های تلویزیونی، رادیویی یا سایت های خبری به بسط و گسترش افکار و عقاید و برداشت های سطحی خودشان از قرآن و اسلام و تشیع بپردازند و عمدتا چهره ای مخشوش و غیرعقلانی از دین و معارف دینی ارائه دهند و برخی از رفتار و سنت های جاهلانه ای را به نام اسلام، تشیع یا ولایت ترویج کنند که منشاء اختلاف بین فرق اسلامی، تشدید اختلاف میان شیعه و سنی و ارائه چهره ای کریه و نامعقول از حادثه عاشورا، فرهنگ عزاداری و فرهنگ ولایت به جهانیان است.
جریانات افراطی سیاسی در حوزه ها حرمت علما را می شکنند
وی گفت: برخی جریانات افراطی سیاسی در حوزه ها نیز با شکستن حریم و حرمت برخی علما و فضلا و با اغراض انحصارطلبانه سیاسی خودشان آسیب دیگری به حوزه ها وارد آورده اند. کار پیامبران تهذیب و تزکیه نفوس بندگان خدا بوده، ولی می بینیم که این جریان ها به تخریب نفوس پرداخته و نوعی بداخلاقی، بدزبانی و بدرفتاری را در منبرها، نوشته ها و تجمع هایی که در حوزه به راه می اندازند، ترویج می کنند. از این نظر موجب توسعه بداخلاقی ها و بدزبانی ها در سطح جامعه، درمیان جوانان و افراد کم اطلاع از مسائل دینی و مذهبی می شوند.
انصاری بیان کرد: عارضه دیگری که در تنافی با منشور روحانیت است، سطحی نگری و قشری گرایی و عوام زدگی یا به تعبیری بهتر «فریبکاری» در حوزه ها است. روحانیت و حوزه های ما از بدو تاسیس به ژرف اندیشی، آزاداندیشی و تحقیق و پژوهش مفتخر بودند که ثمرات بزرگی در حوزه های مختلف داشته و قبل از انقلاب نیز بزرگانی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی که در واقع به نوعی محصول اندیشه بالنده امام، مرحوم علامه طباطبایی و نواندیشان مرجعیت و روحانیت بودند توانستند با پلی که میان حوزه و دانشگاه و جامعه برقرار کردند در بین نخبگان، روشنفکران و انقلابیون جای پای دین را محکم کرده و پیوند ایجاد کنند.
جریانی منحوس موجب تیره و تار شدن ذهنیت بسیاری از افراد نسبت به معارف دینی و اسلامی شده است
عضو مجمع روحانیون مبارز افزود: این بزرگان توانستند معارف عمیق، دنیاپسند و عقل پسندی را ارائه کنند که آوازه اش از مرزهای حوزه و تشیع فراتر رفت و جاذبه هایی را در جهان اسلام و حتی در میان سایر ادیان الهی ایجاد کرد. ولی متاسفانه شاهدیم که امروزه جریانی منحوس موجب تیره و تار شدن ذهنیت بسیاری از افراد نسبت به معارف دینی و اسلامی شده است و دستاورد نگاه های سطحی و عامیانه به دین نیز، حاکم کردن جریان مداحان بر فضای جلسات مذهبی و دینی بوده است.
وی بیان کرد: اگر نگاهی به سخنرانی ها و جلسات مذهبی در ماه محرم یا ماه مبارک رمضان بیندازیم، می بینیم که تفاوت های این جلسات پس از انقلاب با قبل از آن، بسیار زیاد شده است. زمانی در مساجد تهران و قم، سخنرانی های معمولی بزرگانی نظیر آیت الله طالقانی، آیت الله مطهری، دکتر بهشتی، دکتر شریعتی و بسیاری از بزرگان دیگر آنقدر عمیق بودند که تبدیل به کتب مرجع ما در مقطع فعلی شده اند.
صداوسیما ادعای وهابیون را مستند می کند
انصاری گفت: اما امروز علیرغم وجود علما و دانشمندان ارجمند و پژوهشگران صاحب نام در حوزه های مختلف علوم اسلامی و دینی عملا مداحان میدان دار جلسات دینی شده اند و صداوسیما نیز در پرورش این فضا و ترغیب و تشویق و توسعه مجالس دینی کم عمق و مداح محور نقش زیادی دارد. این رسانه با معرفی مداحان به عنوان سخنگویان دین و دیانت و حتی سخنگوی سیاست، و آمیخته کردن مجالس دینی به بدزبانی و داشتن انگیزه های سیاسی با هدف از صحنه خارج کردن بزرگان، معضلی بزرگ محسوب می شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: آنچه امروز تحت عنوان معارف و برنامه های دینی و مذهبی از صداوسیما پخش می شود، بسیار تأمل برانگیز است. متاسفانه برخی دعاها بدون توجه به متن و سندی که دارند پخش می شوند و باعث متهم شدن شیعیان در فضای جهانی اسلام به «شرک» خواهند شد. در واقع به دلیل نادانی و بی توجهی در برنامه های رسمی صداوسیما، ادعاهای وهابیون را با رفتار و گفتاری که پخش می شود، مستند می کنند.
صداوسیما تبدیل به محلی برای بیزینس مداحان شده است
او با بیان اینکه در زمان حیات حضرت امام به هیچ وجه این گونه نبود، گفت: ایشان ضمن پایبندی جدی به مراسم سوگواری امام حسین(ع) و سایر اولیاء دین، بسیار مراقب بودند که در این گونه مراسم، مطالب سست ارائه نگردد و رفتار نادرست و غیرمنطبق با اهداف مهم عزاداری و مجالس امام حسین(ع) صورت نگیرد.
مجید انصاری افزود: متاسفانه صداوسیما تبدیل به محلی برای بیزینس مداحان یا به بیان دیگر معرفی «بیزینس من» های مداح شده است. مداحان در تلویزیون تمرین صدا کرده و هرچه در زبانشان چرخید بیان می کنند. در حالی که نه محتوای کلام آنها اسلامی است و نه ادبیاتی که به کار می برند، فاخر. و نه دستاورد این اقدام شان موجب تحکیم دین و باور مردم و جذب جوانان به ائمه اطهار می شود.
وقت آن رسیده که فرزندان فکری و معنوی مکتب امام خمینی(س) در حوزه به پا خیزند
وی ادامه داد: این نوع برنامه های به اصطلاح دینی و مذهبی، جز نفرت انگیزی و تفرقه افکنی نتیجه دیگری در برندارد. به نظرم زمان آن رسیده که فضلا و فرزندان فکری و معنوی مکتب فقهی، معرفتی و اخلاقی امام خمینی(س) در حوزه به پا خیزند و با جهادی مستمر در تحقیق و پژوهش و تبلیغ و ترویج و نوآوری میدان را به دست بگیرند.
انصاری گفت: وظیفه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای مدیریت حوزه و دیگر نهادهای مرتبط با مدیریت حوزه ها از ابتدا همین بوده که پیام امام را تبدیل به منشور و مرامنامه حوزه ها کنند. اما متاسفانه این نگاه فراموش شده و سیاست دیگری جایگزینش شده است و بعضا بیشتر از آنکه در این زمینه اهتمام ورزیده شود، در حوزه های سیاست ورزی آنهم از نوع خاص تلاش شده است.
پیام امام مغفول واقع شده است
او ادامه داد: به نظرم امروز بیش از زمان صدور این پیام حوزه ها و سازمان روحانیت نیازمند توجه خاص به محتوای این پیام و پیدا کردن راهکارهای اجرایی آن است. جا دارد که علاقه مندان به مکتب فکری امام خصوصا شاگردان و تربیت یافتگان مکتب علمی و اخلاقی آن پیشوای بزرگ در جهت تهذیب و ارتقای جایگاه روحانیت و حوزه های علمیه به تبیین و تشریح مفاد این منشور ماندگار در میان طلاب جوان پرداخته و برنامه ریزی جهت سازماندهی امور حوزه بر مدار آن را سامان دهند و بر ارتباط دین و سیاست در مفهوم صحیح کلمه و پرهیز از سیاست بازی ها و دسته بندی های مخرب جایگاه روحانیت و نیز تحکیم و توسعه ارتباط حوزه با طبقات مختلف مردم همت گمارند.
وی در پایان گفت: جا دارد در سالگرد صدور این منشور، سوگمندانه عرض کنم که پیام امام مغفول واقع شده است. و ضمن تشکری که باید از فضلای ژرف اندیش و علمای دردمند داشت که علیرغم بی مهری ها همچنان تلاش می کنند که اقدام سازنده و تحول زا را حفظ کنند و جامه عمل به آن بپوشانند اما احساس می کنم که حرکت غالب حوزه ها در این جهت نیست.
