سیدهادی خامنه ای گفت: عده ای به تلاش افتاده اند که قانونی بگذارند تا زندان در مقابل مهریه برداشته شود. اگر مردی واقعا قادر به پرداخت نیست، چرا از همان اول زیر بار این قرارداد رفته است؟ البته در دستورات اسلامی داریم که مبالغ مهریه خیلی بالا نباشد ولی باید مطابق رضایت طرفین باشد.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام با تأکید بر اینکه در جوامع غربی علاقه و اعتقادی به ارزش واقعی زن وجود ندارد، گفت: قوانین ما نارسایی هایی دارد و به طور کامل از حقوق زن دفاع نمی کند و ما در این زمینه اشکالاتی می بینیم.
به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین سیدهادی خامنه ای در مراسم عزاداری شب شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) در حسینیه دارالزهرا(س) گفت: در صورتی می توانیم بگوییم زن و مرد برابر هستند که در مقابل هم قرار داشته باشند. ولی از دیدگاه قرآن این جوری به زن و مرد نگاه نمی شود. در تفکر غربی انسان ها دو صنف «زن» و «مرد» هستند که در تعلیم و تربیت و امثال اینها مساوی هستند ولی در بعضی چیزهای دیگر ممکن است مساوی نباشند؛ اما در مکتب الهی تمام حقیقت انسان، روح و جان انسانی است. یعنی قبل از آنکه جنسیت او مطرح شود روح و جان انسانی او مطرح است و معنا ندارد که ما بخواهیم زن و مرد را مقایسه کنیم.
جنسیت یک امر فرعی است و یک امر اصلی در خلقت انسان نیست
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام افزود: بنابر این جنسیت یک امر فرعی است و یک امر اصلی در خلقت انسان نیست. در آیات قرآن نگاه به انسان ها یک نگاه مطلق و بدون توجه به جنسیت است. البته در آیات قرآن کلمات عربی زن مثل «نساء»، «إمرا» و «زوجه» زیاد داریم اما آنها موارد خاص است. جایی که خطاب قرآن به انسان ها به عنوان انسان هست، هیچ تفاوتی بین زن و مرد مطرح نشده است. خداوند می فرماید هرکس از من تبعیت کند از ما است؛ زن و مرد ندارد. از نگاه قرآن، در رسیدن به ارزش ها، بین زن و مرد هیچ فرقی نیست.
وی یادآور شد: در بعضی جاها صراحتا قرآن راجع به جنسیت اشاره کرده است. طبیعتا بیشتر به خاطر تخطئه افکار جاهلی قبل از اسلام است که فرق می گذاشتند و اصلا برای زن ارزشی قائل نبودند. در جامعه امروز غربی هم اگرچه به ظاهر زن ها در مراکز مختلف مدیریتی حضور دارند ولی تا حدود زیادی هدف های پنهان از اصرار بر حضور آنها کامجویی ها و این جور مسائل است؛ والا علاقه و اعتقادی به ارزش واقعی زن وجود ندارد.
خامنه ای با اشاره به زنان با فضیلت در قرآن، اظهار داشت: یکی از آنها ساره زوجه حضرت ابراهیم(ع) است. ایشان با فرشته ها سخن گفته و بشارت ملائک را دریافت کرده است. خداوند در سوره صافات به صراحت می گوید که ما او را به پسری دارای حلم و بردباری بشارت دادیم. مورد دیگر مادر و خواهر حضرت موسی(ع) است. آیه قرآن می گوید «ما بر مادر موسی(ع) وحی کردیم که او را شیر بده و اگر ترسیدی کسان دیگری بیایند و او را از تو بگیرند، می توانی او را به دریا بیندازی». زن فرعون هم یکی از آن زن ها است و قرآن او را به عنوان یک زن مؤمن مثال می آورد.
وی تأکید کرد: بعضی ها اشتباه می کنند و در مورد حضرت فاطمه(س) می گویند که الگوی زنان است؛ ایشان الگوی انسان ها است و فرق نمی کند که زن باشند و یا مرد باشند. زن فرعون هم الگوی همه انسان ها است و قرآن به صراحت می گوید «ضرب الله مثلا للذین آمنوا». او می گوید خداوندا مرا از اعمال فرعون و قول ظالمین نجات بده.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام از حضرت مریم(ع) نیز به عنوان یکی از زنان نمونه نام برد و ادامه داد: تعبیر قرآن در مورد حضرت مریم(ع) «صدیقه» بودن است. صدیقین در کنار انبیاء، شهدا و صالحین هستند و حضرت مریم(ع) از زمره صدیقین شمرده شده است. وقتی مریم متولد شد مادرش گفت خدایا من او را از دست شیطان به تو پناه می دهم. کسانی که دنبال آن سنن اجتماعی هستند و خبر از خیلی چیزها ندارند فکر کرده بودند که اینجا منظور مادر مریم این است که خدایا متأسفانه دختر زاییده ام و دختر مثل پسر نیست. اینجا برعکس است؛ می گوید پسر مثل دختر نیست. می خواهد بگوید ارزش مؤنث خیلی بیشتر از مذکر است و با خوشحالی می گوید که خدایا من دختر زاییده ام.
قوانین ما نارسایی هایی دارد و به طور کامل از حقوق زن دفاع نمی کند
وی گفت: پیامبر(ص) هم در مورد فرزندان فرموده اند یکی از علائم سعادت یک انسان این است که اولین فرزندش دختر باشد. از طرف دیگر مقام و جایگاه مادری است که بهشت زیر پای مادران است. روایت دیگری می گوید هنگام خواندن نماز مستحبی، اگر پدرت تو را صدا زد جوابش را نده و نماز را قطع نکن ولی اگر مادرت تو را صدا زد می توانی نماز مستحبی را قطع کنی و ببینی مادرت با تو چه کار دارد. در مورد حرمت والدین در قرآن سفارش شده اما از مادر جداگانه یاد می شود و وقتی مقام تجلیل است، نام مادر می آید.
خامنه ای افزود: قوانین ما نارسایی هایی دارد و به طور کامل از حقوق زن دفاع نمی کند و ما در این زمینه اشکالاتی می بینیم. تغذیه جسمانی و روحانی دو نفر(مادر و فرزندش) بر عهده مادر است. اگر مرد دچار خیالات باطل شود فقط خودش را ضایع می کند اما اگر این مسأله برای زن پیش بیاید یقینا روی تربیت فرزند هم اثر مستقیم خواهد داشت. بنابر این معروف است که گفته اند زنان باردار باید مواظب خورد و خوراک و اعمال و رفتارشان باشند و حتی اگر تشنج های روحی پیدا کنند روی بچه اثر می گذارد.
وی تأکید کرد: تساوی زن و مرد در قرآن مبانی مشخصی دارد و در خیلی چیزها مثل تساوی دیه، باید مبنای اصلی نظرات فقهی فقها هم قرار بگیرد. در ارث دلایل دیگری ذکر می کنند مثل اینکه تدارکات زندگی بر عهده مرد است و زن در این مورد وظیفه ای ندارد و بنابر این اگر سهم او نصف مرد هم باشد، باز درآمدش به معنی واقعی بیشتر است؛ چون او موظف نیست که این پول را برای دیگران هزینه کند.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام با بیان اینکه یک سری مبانی فقهی بین زن و مرد تفاوت هایی قائل است، تصریح کرد: فقها و حوزه ها باید در درجه اعتبار این اسناد و روایت ها خیلی دقت کنند. امروز خیلی از آنها مطابق فتاوای گذشتگان است و ممکن است آنها تحت تأثیر یک سری مسائل بوده است. تقسیم کار بین دو جنس نیز تا آنجا که ریشه در طبیعت داشته باشد قابل قبول است اما بیشتر از آن قابل قبول نیست. ما نمی توانیم مطابق به سلیقه برای این دو جنس تقسیم کار کنیم.
اگر مردی واقعا قادر به پرداخت مهریه نیست، چرا از همان اول زیر بار این قرارداد رفته است؟
وی با اشاره به زندان رفتن برخی مردها به دلیل عدم امکان پرداخت مهریه، افزود: عده ای به تلاش افتاده اند که قانونی بگذارند تا زندان در مقابل مهریه برداشته شود. اگر مردی واقعا قادر به پرداخت نیست، چرا از همان اول زیر بار این قرارداد رفته است؟ البته در دستورات اسلامی داریم که مبالغ مهریه خیلی بالا نباشد ولی باید مطابق رضایت طرفین باشد. اگر کسی در حین عقد خواندن این مقدار مهریه را پذیرفت، باید پرداخت کند. اینکه مقدار آن را محدود کنیم هم جزو اختیارات هیچ کس نیست؛ فقط به خواست زوجین ارتباط دارد.
یقینا مهریه یک امر تشریفاتی نبوده و دلیلی دارد
خامنه ای در خصوص فلسفه اصلی مهریه، اظهار داشت: یقینا مهریه یک امر تشریفاتی نبوده و دلیلی دارد. اسلام از یک طرف برای تضمین رفتارهای درست و قانونی زوج و پرهیز او از زورگویی ها و سوء استفاده ها از جایگاه مردانه، برای زن عامل ضمانتی به عنوان مهریه در نظر گرفته است. از طرفی خواسته روابط خود را طوری منصفانه و انسانی تنظیم کنند که اصلا به عامل فشاری به عنوان مهریه نیاز نباشد ولی هیچ گاه اسلام اصل مهریه را نفی نمی کند و برای آن اندازه ای هم تعیین نکرده است.
وی یادآور شد: بعضی از فقها خواسته اند سازوکاری اتخاذ شود تا افراد ناتوان زندانی نشوند. یکی از آن سازوکارها این است که طرفین به رعایت اصول اسلام ملزم باشند و زورگویی نکنند که مجبور نباشند طلاق بگیرند و به زندان بروند. چون معمولا اگر ارتباط زن و مرد صمیمانه باشد هیچ گاه زن مطالبه مهریه نخواهد کرد. ما مواردی در جامعه خودمان داریم که شوهرها به طور یک جانبه زن و بچه را رها می کنند و می روند. در این صورت آیا قانون برای حمایت از چنین زنانی فکری کرده است؟ یا اینکه مردان به خاطر جنایتی که کرده اند به زندان می روند، چرا دود این قضیه باید به چشم زن و بچه برود؟
مهریه را نقدی کنند در واقع به زوجه ضرر زده اند
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام تأکید کرد: باید دادگاه ها در رسیدگی به اختلاف زوجین به گونه ای عمل کنند که بر اساس یک سری مصالح یکی را بر دیگری ترجیح ندهند و کاملا عدالت برقرار و آشتی و سازش واقعی برگزار شود. اگر مرد زیر بار نرفت، اهرم فشار مهریه باید او را بر سر عقل بیاورد و اگر زوجه زورگویی کرد هم با زورگویی او مقابله کنند.
وی یادآور شد: بعضی ها پیشنهاد داده اند که مهریه را به جای سکه، نقدی کنند. اگر مهریه را نقدی کنند در واقع به زوجه ضرر زده اید. چون اگر 10 سال دیگر بخواهید مهریه ای که امروز تعیین کرده اید را پرداخت کنید کسی که ضرر کرده زوجه است و این کار هم نباید بشود. به هر حال باید به گونه ای باشد که صرفه و صلاح هر دو طرف رعایت شود.
خامنه ای در پایان گفت: حضرت فاطمه زهرا(س) به عنوان یک انسان نمونه و یک انسان تراز مکتب اسلام در تاریخ ظهور کرد و آن حضرت در رأس قله انسانیت قرار دارد و مردم ما هم باید سعی کنند با کوشش و تلاش خودشان را به آن قله نزدیک کنند؛ اگرچه به آنجا دست پیدا نمی کنند اما سعی کنند خودشان را به آنجا نزدیک کنند.
