عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت:دموکرات ها در ژانویه در رأس مجلس سنا و نمایندگان قرار می گیرند که در کنار رئیس جمهور ترکیب قدرتمندی است و از سویی رؤسای مجالس سنا و نمایندگان برای اولین بار زن هستند. از این رو می توان گفت بایدن دنبال حل تضادهای اجتماعی آمریکا است و نشان داده می خواهد حاکمیت جمعی را در دستور کار قرار دهد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه بایدن یک زن سیاه پوست را به عنوان معاون خود انتخاب کرده، گفت: می توان گفت بایدن دنبال حل تضادهای اجتماعی آمریکا است و نشان داده می خواهد حاکمیت جمعی را در دستور کار قرار دهد.
به گزارش خبرنگار جماران، ابراهیم متقی در نشستی با عنوان «انتخابات آمریکا و مسأله سنجش افکار عمومی» گفت: تا سال 2012 فضای رسانه ای و نظرسنجی انتخابات آمریکا ساده و قابل پیش بینی بود و مؤسسه های زیادی تلاش داشتند تا نقش افکار عمومی را در انتخابات نشان دهند. برای جامعه آمریکا هم فرق نمی کرد چه کسی پیروز باشد. چون جامعه آمریکایی به گونه ای است که باید برای آن رفاه و امنیت ایجاد کرد و روی برگه های انتخاباتی عنوان می شود که طرفدار کدام حزب هستند و به چه کسی رأی می دهید.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: از 2016 به بعد ساخت اجتماعی آمریکا به شدت قطبی شد و ناسیونالیسم رشد یافت. جامعه آمریکا از سال 2000 معطوف به مقوله هویت بوده است و حتی کتاب ارزشمند «چالش های هویت در آمریکا» از هانتینگتون می گوید جهان پسا جنگ سرد چالش های بیشتری را برای جامعه آمریکا ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه در آمریکا چیزی به عنوان انضباط حزبی وجود ندارد، تصریح کرد: شخص ترامپ یک روزی عضو حزب دموکرات بوده، اما شخصیت او به جمهوری خواهان نزدیک است و در نهایت هم به جمهوری خواهان می پیوندد. فوکویاما در کتاب «هویت» نشان داد که آمریکا دچار خلاء هویت است. اما هویت آمریکایی مربوط به چه کسانی است؟ فردی مثل ترامپ منادی ناسیونالیسم آمریکایی است.
متقی اظهار داشت: هر چه قدر فضای اجتماعی گسترده تر باشد احساس ناامنی بیشتر و گرایش به رئیس جمهور مقتدر بیشتر می شود. یک رئیس جمهور مقتدر کسی است که می خواهد خود را بر ساختار اجتماعی و سیاسی حاکم تحمیل کند. در جاهایی که منطقه خاکستری است و تغییر می کند مثل پنسیلوانیا، جورجیا، فلوریدا و غیره سنجش انتخابات اهمیت دارد. در غیر این صورت مثلا مشخص است که نیویورک با 39 کارت الکترال به دموکرات ها رأی می دهند.
وی یادآور شد: در 2016 سی ان ان تا شب قبل از انتخابات نگاهش این بود که هیلاری کلینتون با اختلاف بالا پیروز می شود در حالی که تصمیم نهایی در آمریکا و در انتخابات با کسانی است که وعده های آرمانی می دهند. مثل انتخابات دور قبل در ایران که خیلی از وعده های آقای روحانی آرمانی و فضای بسیار ایده آل را ایجاد می کرد، در 2016 هم بسیاری از آمریکایی ها قطعیت تصمیم گیری نداشتند و بسیاری تصمیم شان را تغییر دادند. ترامپ 2016 ساختار شکن بود و توانست نظر خیلی ها را تغییر دهد. او در اوایل سال 2019 بیکاری را به زیر سه درصد رساند که موفقیت بزرگی بود، اما در 2020 با بحران های کرونا، بیکاری و هویت مواجه شد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بحران دیگر ترامپ این بود که حوزه ساختاری آمریکا دیگر تمایل نداشت ترامپ رئیس جمهور شود. در همین حال فضای آموزشی، مجازی، رسانه ای و حقوقی آمریکا هم نگذاشت بر جامعه الگوهای ایجاد وفاداری، هیجان و امید به آینده ترامپ غلبه کند و این سرنوشت عموما آدم های پوپولیست است. آنها در دوران خودشان ستایش می شوند اما تاریخ معلوم نیست چه قضاوتی درباره آنها می کند.
وی گفت: طبقه متوسط در مناطق شرقی آمریکا احساس کرد ترامپ پاسخگو نیست و با قلدری می خواهد مسائل را حل کند و دنبال آن است که هیجان ایجاد کند و وعده تو خالی می دهد. مثلا در بحث کره شمالی او به هیچ نتیجه ای نرسید. یا در بحث ایران به نتیجه نرسید در حالی که اگر می خواست کاری کند نباید یک مقام نظامی که برای ساختار اجتماعی و نظامی ایران مهم است و نماد پیروزی بر تروریسم در منطقه است را هدف قرار می داد.
متقی اظهار داشت: در این دوره از رقابت های انتخاباتی آمریکا ضریب انحراف نظرسنجی ها بالا نبود. نتیجه ای که حاصل شد به نتیجه نظرسنجی ها نزدیک بود. نه به لحاظ اعتبار خدشه ای در نظرسنجی ها است نه پرسش های آماری که انجام دادند. البته فضای اجتماعی آمریکا ملتهب بود و این فضا بر رقابت انتخاباتی تأثیر گذاشت.
وی با اشاره به تأثیر رسانه و فضای مجازی در انتخابات آمریکا گفت: ترامپ شدیدا ضد فضای مجازی است، چون این فضا واقعیت هایی را بازتولید می کند و با سرعت زیاد قالب های ذهنی شهروندان را در رقابت های انتخاباتی تغییر می دهد. جامعه شبکه ای امیدها و خشم ها را بر اساس نمادهایی که در فضای مجازی تولید می شود شکل می دهد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: تکنیک های نظرسنجی در آمریکا جواب داده و جامعه آماری توانست با واقعیت ها تطبیق داشته باشد، اما ساخت اجتماعی در آمریکا در فضای هیجان و شبه بحران است و وقتی جامعه هم قطبی می شود این هیجان تشدید بیشتری پیدا می کند.
وی با بیان اینکه مسأله اصلی مجموعه های نظرسنجی در ایران و آمریکا این است که واقعا افکار عمومی مثل خمیر تولید اسباب بازی است یا نه، تصریح کرد: معتقدم انتخابات 96 ایران نشان داد افکار عمومی مثل این خمیر هستند و به هر شکلی در می آیند و در ارتباط با جامعه آمریکا هم این وضعیت وجود دارد. در حالی که شعار، ادبیات و تیپ، هوشمندی و صراحت ترامپ با ویژگی های فرهنگ و نخبگان آمریکایی تطبیق دارد ولی مردم به بایدن رأی دادند.
متقی ادامه داد: این در حالی است که اصولا جامعه آمریکایی دنبال مصلح نمی گردد. آنها دنبال استاد دانشگاه و تئوریسین قوی نیستند، دنبال فردی هستند که اهل ریسک باشد و مرد خانواده؛ و ترامپ این ویژگی ها را داشت. اما طبقه متوسط اجتماعی نسبت به سیاست و الگوی رفتاری ترامپ تردید پیدا کرده بود و جوّ سیاسی و رسانه ای علیه ترامپ هم پیروز شد.
وی با اشاره به اینکه فضای رقابت های انتخاباتی بر فضای نظرسنجی ها تأثیر می گذارد، گفت: اگر انتخابات در شرایط قطبی باشد فضای انتخابات را دچار نوسان می کند. در فضای انتخابات و جامعه قطبی، حساسیت ضریب نظرسنجی ها هم افزایش بیشتری پیدا می کند.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: بحران هویت زیر ساخت های جامعه آمریکا را انتقادی، و گرایش به ناسیونالیسم اجتماعی را هم بیشتر کرده است. در عین حال معتقدم بحران هویت در آمریکا معطوف به این است که در آینده همبستگی بین آمریکایی ها را بیشتر کنند؛ یعنی کاری که اوباما کرد. او خودش یک سیاهپوست بود، معاونش یک سفید پوست و بایدن هم همین کار را کرد. بایدن علاوه بر این، یک خانم را معاون خود قرار داد و این برای اولین بار است که یک زن رئیس مجلس سنا می شود.
وی افزود: به این ترتیب دموکرات ها در ژانویه در رأس مجلس سنا و نمایندگان قرار می گیرند که در کنار رئیس جمهور ترکیب قدرتمندی است و از سویی رؤسای مجالس سنا و نمایندگان برای اولین بار زن هستند. از این رو می توان گفت بایدن دنبال حل تضادهای اجتماعی آمریکا است و نشان داده می خواهد حاکمیت جمعی را در دستور کار قرار دهد.
متقی با بیان اینکه در مناطق خاکستری الگوی رفتاری سیکلی است، تصریح کرد: ایالت هایی که بایدن در آنها پیروز شد، همان ایالت هایی بودند که سال 2016 در آنها ترامپ پیروز شده بود. نقش طبقه متوسط را نه در ایران نه در آمریکا نباید دست کم گرفت. طبقه متوسط اراده اش این بود که علیه ترامپ باشد و در مناطق حساس باید توجه بیشتری به این طبقه داشت، چون در مناطق صنعتی شده هستند و تراکم جمعیت بالا است که می تواند یک نیروی تعیین کننده باشد.
به گزارش خبرنگار جماران، مهدی رفیعی بهابادی نیز در این نشست گفت: برخی مؤسسات نظرسنجی در آمریکا خیلی زیاد توانستند برنده را تخمین بزنند و برخی دقیق تعیین کردند چه کسی برنده انتخابات است و برخی در آرای ترامپ کم برآوردی و برای آرا بایدن بیش برآوردی داشتند.
سرپرست مرکز افکارسنجی ایسپا درباره چگونگی تفسیر نتایج انتخابات گفت: اگر در نظرسنجی ها گفته شده است 48 درصد فلان کاندیدا رأی می آورد، نباید انتظار داشت که در واقعیت دقیقا همین نتیجه به دست بیاید. اساسا چنین انتظاری از نظرسنجی ها اشتباه است.
وی در خصوص علت اینکه برخی مؤسسات کم برآوردی درباره آرای ترامپ داشتند، اظهار داشت: ما همیشه در نظرسنجی ها افرادی داریم که در تماس مراکز نظرسنجی با آنها تلفن را قطع می کنند یا به پرسشگر پاسخ نمی دهند. اما مهم است که این افراد جزو جامعه آماری تحلیل و بررسی شوند و در تفسیر نظرسنجی لحاظ شوند. اتفاقی که ممکن است در انتخابات آمریکا افتاده باشد این است که نرخ عدم همکاری گروه های مختلف در نظرسنجی متفاوت بوده است. شاید درصد بیشتری از جمهوری خواهان تلفن را به روی مؤسسات نظرسنجی دموکرات قطع کرده اند و حاضر به همکاری نشده اند.
رفیعی افزود: برای کنترل این مسأله، اول باید در سرشماری یا تحقیقات پیشین هر کدام از این گروه ها بررسی کرد چه درصدی از جامعه را طرفدار جمهوری خواه و چه درصدی را دموکرات و سایر گروه ها تشکیل داده اند و با این وزن دهی می توان به نتایج و درستی نظرسنجی ها اعتنا کرد. نظرسنجی ای معتبر است که روش ها و پرسشگران حرفه ای را به کار گیرد، با کمترین ریزش مخاطب مصاحبه کند و پاسخ بگیرد. اگر نرخ عدم همکاری زیاد باشد نتیجه نظرسنجی با واقعیت اختلاف زیادی خواهد داشت.
وی یادآور شد: مؤسسه نظرسنجی پیو درباره خطای چند درصدی در آمارها گفته است، مؤسسات نظرسنجی از محاسبه دقیق اشتیاق رأی دهندگان برای شرکت در انتخابات در این دوره ناتوان بودند. علاوه بر این احتمالا کرونا در این مسأله بی تأثیر نبوده و بخش قابل توجهی از کسانی که در نظرسنجی ها گفته بودند با آرای پستی در انتخابات شرکت می کنند، شرکت نکردند و حضوری هم موفق به رأی دادن نشدند و میزان رأی دهندگان به ویژه طرفداران بایدن بر خلاف نظرسنجی ها در واقعیت کمتر شد.
سرپرست مرکز افکارسنجی ایسپا با بیان اینکه در فضای دو قطبی جامعه آمریکا انجام نظرسنجی سخت است، اظهار داشت: از این رو این فرضیه که برخی می گویند نظرسنجی ها از پس تبیین مسایل اجتماعی بر نمی آیند با توجه به موفقیت مؤسسات نظرسنجی ابطال می شود؛ چرا که مؤسساتی هستند که نتیجه را دقیق تخمین می زنند. نظرسنجی در ایام انتخابات معیار مهمی برای مؤسسه های نظرسنجی است که چقدر درست و دقیق و منطبق با واقعیات عمل می کنند. وقتی در فضای سیاسی و حساس انتخاباتی برخی درست پیش بینی کردند پس در موضوعات غیر حساس تر ابزار نظرسنجی می تواند برای شناخت واقعیت های اجتماعی مؤثر باشد.
