پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: 24 مرداد ماه دبیر انجمن اسلامی دانشجویان آزاد اندیش دانشگاه علامه طباطبایی در گفت و گو با خبرنگار جماران از ارسال نامه هایی به این تشکل دانشجویی داد که به تعبیر او بدعت و محدود کردن فعالیت های دانشجویان محسوب می شود.
پس از اینکه این گفت و گو با عنوان «روایت دبیر انجمن اسلامی علامه طباطبایی از نامه های عجیب مسئولان دانشگاه به او» منتشر شد، با واکنش معاون فرهنگی این دانشگاه مواجه شد و جوابیه ای به این خبر نوشتند که با عنوان «توضیحات معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص فعالیت انجمن اسلامی این دانشگاه» منتشر شد.
اما وقتی خواستیم جزئیات ماجرا را از مسئولین این دانشگاه پیگیری کنیم، وحید شالچی، معاون فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی، حاضر به مصاحبه با ما در این خصوص شد و توضیحاتی در زمینه فعالیت های سیاسی این تشکل و سایر دانشجویان این دانشگاه ارائه داد و تأکید کرد که اگر نامه ای هم به فعالین سیاسی درون دانشگاه داده شده، صرفا در راستای استفاده حداکثری از ظرفیت قانون برای کنشگری سیاسی دانشجویان بوده است.
معاون فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه صیانت از فضای باز سیاسی و ارائه عقاید مختلف تنها در سایه رعایت قانون و پرهیز از تندروی و افراط گرایی ممکن است، گفت: آنچه دانشگاه علامه انجام داده توجه دادن و متذکر شدن قانون به فعالین سیاسی است. به نظرم کار غیرمسئولانه ای که برخی افراد سیاسی در بیرون انجام می دهند، این است که برای زدن حرف هایی که حاضر نیستند خودشان بزنند یا چاپ کنند، جوانان را تهییج کنند.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با وحید شالچی را در ادامه می خوانید:
آقای دکتر! دبیر انجمن اسلامی دانشجویان آزاد اندیش دانشگاه علامه طباطبایی با جماران مصاحبه ای داشته مبنی بر اینکه مسئولین دانشگاه مانع برگزاری برنامه های این تشکل دانشجویی می شوند. برای ما این قضیه را توضیح بدهید و اینکه چرا این گروه از دانشجویان تأکید دارند که مسئولین دانشگاه مانع برگزاری برنامه های آنها می شوند؟
انتظار ما از رسانه این است که مخصوصا وقتی به کنشگری جوانان مربوط می شود مسئولانه تر برخورد کنند. به این معنا که فعالیت تشکل های دانشجویی در دانشگاه ها عرصه ای است که جوانان غیر حرفه ای با گرایش های مختلف شروع به سیاست ورزی می کنند و همه ما باید تلاش کنیم این تجربه اندوزی کم هزینه برای جوانان باشد. دانشگاه علامه هم به طور خاص یکی از فعال ترین محیط های سیاسی را دارد و تلاش بسیاری می کند تا با قانون گرایی از نشاط و آزادی آن حفاظت کند، این امر در مقاطعی خیلی هم سخت بوده و دانشگاه هزینه های اجتماعی جدی برای زنده نگه داشتن فضای باز سیاسی و ارائه عقاید مختلف پرداخته است تا دانشجویان فضایی برای تجربه اندوزی سیاسی داشته باشند. اما صیانت از این فضا تنها در سایه رعایت قانون و پرهیز از تندروی و افراط گرایی ممکن است.
این چهارچوب قانون برای فعالیت کلی است و یا باید برای تک تک فعالیت هایی که دارند، زیر نظر معاون فرهنگی دانشگاه و یا جای دیگری که در قانون تعریف شده عمل کنند؟
این که خواسته شود در چهارچوب قانون فعالیت کنند به معنای محدودیت نیست. قانون ظرفی است که فعالیت سیاسی را در درون خودش ممکن می کند. همچنان که قوانین راهنمایی و رانندگی سلب کننده حق رانندگی نیستند و اتفاقا ممکن کننده رانندگی هستند؛ با اینکه در جاهایی ممنوعیت ایجاد می کنند.
البته رعایت قانون به این معنا نیست که این قوانین بی عیب هستند و نمی توانند مورد نقد و بررسی قرار بگیرند. ولی تا وقتی که قانون وجود دارد باید از آن تبعیت کرد. وظیفه دانشگاه هم برای اینکه بتواند از فعالیت های دانشجویی صیانت کند این است که مراقبت کنیم این ظرف قانونی حفظ شود. چون این ظرف قانونی مهمترین ابزاری است که دانشگاه برای حمایت از دانشجو دارد و اگر خودش ناقض آن باشد بعدا دیگر نمی توانیم از این ظرف قانونی برای صیانت از دانشجو استفاده کنیم؛ ولو اینکه به قانون نقد وجود داشته باشد و به نظر برسد به علت تحولات اجتماعی و تکنولوژیک قانون نیاز به بازنگری دارد.
آنچه دانشگاه علامه انجام داده توجه دادن و متذکر شدن قانون به فعالین سیاسی است. به نظرم کار غیرمسئولانه ای که برخی افراد سیاسی در بیرون انجام می دهند، این است که برای زدن حرف هایی که حاضر نیستند خودشان بزنند یا چاپ کنند، جوانان را تهییج کنند. این غیر مسئولانه ترین کاری است که می شود در قبال فعالین دانشجویی انجام داد و دانشجویان و دانشگاه را متحمل هزینه کرد. دانشگاه و دانشجو نباید هزینه جریان های افراطی خارج از دانشگاه شود.
انجمن اسلامی دانشجویان آزاد اندیش دانشگاه شما تأکید دارد که طبق قانون فعالیت در اینستاگرام و یا کانال تلگرامی نیاز به اخذ مجوز ندارد و اینکه از آنها خواسته شده برای فعالیت در این فضاها مجوز اخذ کنند بدعت است. واقعا این موضوع در قانون نیست؟ یا قانون صراحت ندارد؟
آیین نامه مصوب سال 78 و دستورالعمل اجرایی آن مربوط به سال 84 است. طبعا از آن دوره تا کنون فضای مجازی تحولات زیادی را داشته است. اما در قانون به صراحت ذکر شده که هرگونه پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی باید مجوز شورای فرهنگی دانشگاه را داشته باشد. در واقع روی کارویژه این موضوع بحث کرده است. ممکن هست در طول زمان نرم افزارها و پلت فرم های مختلفی رواج پیدا کند.
یعنی تصویب این قانون مربوط زمانی است که اصلا اینستاگرام و تلگرام وجود نداشته است.
بله؛ این نرم افزارها وجود نداشتند. در مورد دوره جدید نیز من می خواهم دو نکته را بگویم. نخست اینکه مرجع تفسیر قانون هیأت مرکزی نظارت بر تشکل های اسلامی است. این هیأت که وزیر علوم هم از جمله اعضای آن هست، در وزارت علوم تشکیل می شود. تفسیر رسمی آنها، با ذکر نام از اینستاگرام، این است که مسئولیت نظارت هیأت نظارت دانشگاه ها شامل اینستاگرام هم می شود. یعنی مرجع قانونی تفسیر آیین نامه تشکل های سیاسی که هیأت مرکزی نظارت بر تشکل های اسلامی می باشد، خیلی صریح این تفسیر را انجام داده اند. ابتدائا هم این تفسیر را بنا بر درخواست دانشگاه هایی غیر از دانشگاه علامه انجام داده اند. بنابر این بدعت و کار غیرقانونی نبوده و دقیقا پیروی از قانون بوده است.
نکته دوم این است که وجود قانون در این زمینه صیانت کننده و حفظ کننده فعالیت های دانشجویی است و محدودکننده نیست. ممکن هست محدودیت های موردی بیاورد. اما هم در قوانین وجود دارد و هم دستگاه های مختلف نظام این را پذیرفته اند که با تسامح بیشتری با فعالیت های دانشجویی روبرو شوند. یعنی با خیلی از تحرکات یا کنشگری هایی که در فضای دانشجویی صورت می گیرد توسط دستگاه های مختلف نظام با تسامحی برخورد می شود که در فضای غیر از دانشگاه این گونه نیست.
تمام فعالین دانشجویی این را قبول دارند که به نفع آنها هست که در چهارچوب قوانین فعالیت سیاسی در دانشگاه با آنها برخورد شود؛ نه قوانین خارج از دانشگاه. اگر بگوییم فعالیت های دانشجویی در چهارچوب قوانین دانشگاه نیستند، به این معنا است که در چهارچوب قوانین موضوعه کشور باید با آنها مواجهه شود. اگر از تمام فعالین آگاه دانشجویی و یا حقوقدانان بپرسید، این امر فضای محدودتری برای فعالیت های دانشجویی ایجاد می کند.
لذا اینکه ما فعالیت های دانشجویان در فضای مجازی را مشمول قوانین حوزه دانشگاه بکنیم آزادی بیشتری را به فعالیت های دانشجویی می دهد و حاشیه امنیت بیشتری را برای آنها دارد.
ظاهرا این گروه از دانشجویان تلاش داشته اند با شما و یا رئیس دانشگاه علامه طباطبایی جلسه ای در این خصوص داشته باشند و موفق نبوده اند؛ و یا نتیجه مطلوب را نگرفته اند. همین طور بوده است؟
من از این تعجب می کنم. پس از ابلاغ نامه هیچ درخواستی چه به صورت شفاهی و چه به صورت کتبی برای گفت و گو با رئیس دانشگاه دریافت نکرده ایم. همچنین هیچ تماسی با دفتر و یا تلفن من گرفته نشده است. تنها یکی از این دانشجویان در واتس آپ یک پیام به من داده بوده که من آن را ندیده بودم. الآن در مرداد ماه هستیم و تعطیلات رسمی دانشگاه است ولی ما هر روز دانشگاه هستیم. درهای دفتر ما هم به روی دانشجویان باز است و خیلی هم استقبال می کنیم که این دوستان و یا دوستان دیگر تشریف بیاورند و حتما دانشگاه علامه جایی است که دانشجویان با درهای باز مواجه می شوند.
برای رفع این سوء تفاهمی که به وجود آمده تاکنون چه اقدامی انجام شده و یا چه اقدامی انجام می دهید؟
در یک هفته گذشته این دوستان آمده اند و با آنها صحبت کرده ایم و قوانین را هم به آنها توضیح داده ایم. اگر لازم باشد هر زمان دیگری تشریف بیاورند باز ما توضیح می دهیم. سیاست دانشگاه علامه مخصوصا در حوزه فرهنگی و اجتماعی این است که دانشجو بی واسطه بتواند با من و بقیه مسئولین فرهنگی و اجتماعی گفت و گو کند. بنابر این باز هم این گفت و گو ادامه دارد.
دانشجو این حق را دارد که تفسیر متفاوتی از قانون انجام بدهد. اما خواهش ما این است به چیزی که رسما تفسیر معتبر از قانون تلقی می شود پایبند باشد و به این موضوع توجه داشته باشد که آزادی تنها در یک ظرف قانونی ممکن هست. ممکن است این قانون در موارد معدودی «نه» بگوید ولی دست آنها را باز می گذارد. مثلا بیش از 90 درصد درخواست هایی که همین انجمن برای برگزاری فعالیت های مختلف داده توسط هیأت نظارت دانشگاه علامه طباطبایی پذیرفته شده است.
یعنی محدودکننده این انجمن و انجمن های دیگر نبوده اید؟
همین طور است. آنها وقتی در چهارچوب این ظرف قانونی فعالیت کنند یک حمایت قانونی را پیدا می کنند. مسلما مواردی که حمایت می شوند خیلی بیشتر از موارد اندکی است که ممکن است با مخالفت روبرو شوند. ضمن اینکه این تفسیر قانونی دانشگاه با تفسیر هیأت مرکزی نظارت که مرجع نهایی تفسیر قانون هست تطابق دارد و مطابق نص استعلامی است که پیش از این دانشگاه های دیگر در مورد فعالیت های دانشجویان در فضای مجازی داشته اند.
شما به عنوان مسئولین دانشگاه علامه طباطبایی پیشنهادی به هیأت مرکزی نظارت وزارت علوم داشته اید که قانون را طوری اصلاح کنند که جلوی تفسیر و تأویل های متعدد و بعضا متناقض را بگیرد؟
مقرراتی که در حوزه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی دانشگاه ها گذاشته می شود عمدتا مصوبه ی تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی است و پروسه های طولانی دارد و هیأت مرکزی نظارت بر تشکل های اسلامی دانشگاه ها در وزارت علوم مرجع نهایی تفسیر هست. از این جهت عمدتا وزارت علوم مرجعی است که می تواند برای هرگونه بازنگری به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد ارائه دهد.
کاری که در دانشگاه علامه صورت می گیرد این است که از حداکثر ظرفیت های قانونی استفاده شود برای اینکه دانشجویان بتوانند کنشگری سیاسی خود را داشته باشند و از حداکثر ظرفیت قانون در این زمینه استفاده کنیم. ضمن اینکه خواهش می کنم توجه شود تذکرات قانونی که ما می دهیم از این موضع است ضمن اینکه دانشجویان مواضع خودشان را بیان می کنند، نحوه بیان آنها به گونه ای نباشد که مسئولیت حقوقی دامن آنها را بگیرد.
دانشجو لزوما یک کنشگر سیاسی حرفه ای نیست. بنابر این ممکن است در اعلام مواضع خود اتهامات مشخصی را به افراد یا سازمان های مشخص وارد کند، که بارها دانشگاه با وساطت از شکایت آن افراد یا سازمان ها جلوگیری کرده است. تذکرات قانونی ما عمدتا متوجه این بوده که دانشجویان به وجوه حقوقی بیانیه ها، مواضع یا کنشگری خود توجه کنند تا هزینه هایی برای آنها نداشته باشد و ضمن اینکه حقوق اشخاص و سازمان های دیگر هم حفظ شود و محیط سیاسی دانشگاه سازنده باشد نه تخریبی. همچنین کنشگری سیاسی دانشجویان ضمن مطالبه گرایانه و انتقادی بودن از چهارچوب اصول قانون اساسی بیرون نرود.
یعنی چیزی که آنها تهدید، تهدید به تعلیق و یا واژه های نظیر اینها تلقی می کنند، شما به نوعی حمایت حقوقی از دانشجو می دانید؟
آنچه اتفاق افتاده این بوده که علاوه بر نکاتی که شفاهی به دوستان منتقل شده، قوانین موجود در این زمینه به دوستان گفته شده تا مراقب باشند که نقض این قوانین صورت نگیرد و به آنها این توجه داده شده باشد که نقض این قوانین مسئولیت حقوقی دارد. از آنجایی که برای ما مهم است هیچ دانشجوی ما دچار شکایت یا مشکل حقوقی نشود، بسیار دلسوزانه و در موارد مکرر به آنها هشدار می دهیم که قانون چه گفته است. مثل پلیس راهنمایی و رانندگی که به شما هشدار دهد اگر از چراغ قرمز عبور کنید چه جریمه ای می تواند برای شما داشته باشد؛ نه اینکه جریمه را بر شما اعمال کرده باشد.
ما ضمن اینکه استقبال می کنیم از اینکه اخبار دانشگاه را به هر شکل، حتی انتقادی، بازتاب دهید خواهش ما این است که وجوه حقوقی را هم پیگیری کنید و اینکه موضوع را بیشتر بررسی کنید که از ابعاد مختلف چگونه بوده و صحبت های مختلف را بشنوید.
نکته آخر هم اینکه قانون نقض کننده آزادی نیست. ما هرچه بتوانیم از قانون حفاظت کنیم از آزادی بیشتر حفاظت کرده ایم.
