پایگاه خبری جماران: این روزها همه به فکر این هستند و هرکس به سهم خود تلاش می کند تا جدی بودن خطر شیوع کرونا را گوشزد کند؛ اما روی دیگر خانه نشینی مردم، با چالش روبرو شدن فعالیت بخش های مختلف اقتصادی کشور است. یعنی همزمان که می خواهیم مردم در خانه بمانند، باید در نظر داشته باشیم که این خانه نشینی چه تأثیری بر فعالیت های اقتصادی و به تبع آن اوضاع اجتماعی مردم کشور دارد.
در خصوص این موضوع با سید مصطفی میرسلیم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم گفت و گو کردیم و نظر او در خصوص راه های مهار کرونا و تبعات اقتصادی و اجتماعی آن را جویا شدیم.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با سید مصطفی میرسلیم را در ادامه می خوانید:
امروز در چهل و یکمین سالگرد استقرار نظام جمهورى اسلامى قرار داریم و ضمنا امسال نوروز و اعیاد ما توأم بود با مصیبت کرونا که همچون بلیه اى نه فقط کشور ما که سراسر عالم را فراگرفته است. ابتدا مى خواستم نظر شما را درباره شیوع و اوج گرفتن و خاتمه این بیمارى بپرسم.
بسم الله الرحمن الرحیم. سال نو و اعیاد ماه شعبان معظم و سالروز تثبیت جمهورى اسلامى را به شما و هم میهنان عزیز تبریک مى گویم و از خداى متعال مسألت مى کنم ما را در این ابتلا و شکست دادن آن، امیدوار به الطاف خودش و موفق بگرداند.
واقعیت این است که ویروس در حال حاضر تمام نقاط کشور را آلوده کرده، در بعضی نقاط شدیدتر و در بعضی مناطق ضعیف تر است. وظیفه اصلى ما امروز مهار کردن این ویروس است و نه به حال خود رها کردن آن؛ عده اى گمان مى کنند مانند هر سرماخوردگى و آنفلوآنزاى دیگر، شیوع کرونا خود به خود به نقطه اوجش مى رسد و بعد از آن فروکش مى کند؛ حتى در دنیا، نخست وزیر انگلستان و رئیس جمهورى آمریکا در ابتدا این اشتباه را مرتکب شدند ولى بعد از یک هفته به اشتباه خود پى بردند؛ در کشور خود ما نیز برخى از افراد حتى در رده مسئولان چنان افکارى را داشته و دارند و مى گویند به طور طبیعى عده اى که ضعیف ترند و آسیب پذیر تر یعنى کهنسالان و بیماران صعب العلاج در اثر کرونا مى میرند و سپس به نقطه تعادل و حالت عادى برمى گردیم و ضمنا هزینه هاى اجتماعى درمان و نگهدارى و حقوق بازنشستگى آن افراد فرتوت هم حذف مى شود یا کاهش مى یابد و گشایشى براى بیت المال پدیدار مى شود.
این طرز فکر از نظر علمى اشتباه است زیرا ویروس کرونا و رفتار آن هنوز شناخته شده نیست و تحقیقاتى که دیگران شروع کرده اند به مرحله قطعى و نهایى نرسیده و ما نمى دانیم در صورتى که آن ویروس را مهار نکنیم در چه ابعادى ما را گرفتار خواهد کرد و چه تلفات و ضایعاتى به بار خواهد آورد؛ به علاوه از نظر اجتماعى این غلط ترین طرز فکر است که ما بگذاریم افراد سالمند و آسیب پذیر مبتلا شوند و از دنیا بروند تا هزینه هاى اجتماعى کاهش یابد! این طرز فکر نازى ها بود! بى توجهى به کهنسالان و گروه هاى آسیب پذیر که روزگار جوانى و نشاط خود را براى این کشور گذاشته اند و امروز نیازمند ما هستند یعنى جفا در حق همه مردم؛ زیرا هر جوانى به طور طبیعى به سالمندى مى رسد و اگر امروز ببیند که در حق سالمندان جفا مى شود امیدشان به آینده از دست مى رود و انگیزه اى براى فداکارى نسبت به کسانى که قدر آنها را نخواهند دانست پیدا نخواهند کرد. به علاوه به نظر نمى رسد که از لحاظ احکام شرعى هم مجوزى براى این رفتار وجود داشته باشد.
نتیجه مى گیرم که راه حل کرونا در مهار کردن قاطع آن با به جنگ آن رفتن، تحقیق جامع براى شناخت ماهیت و تحولات ژنتیک این ویروس تحت شرایط و عوامل مختلف، و یافتن راه هاى مؤثر درمان و مصون سازى نسبت به آن، با همکارى بى دریغ جهانى است.
آینده را به لحاظ مسائل اجتماعى چگونه تجزیه و تحلیل مى کنید؟
به طور آشکار مهار کردن ویروس کرونا روى فعالیت هاى عادى اجتماعى اثر گذاشته و خواهد گذاشت حتى در ابعادى وسیع تر؛ به نظر من خوب است از دو منظر به تفکیک آینده جامعه را بررسى کنیم: مصرف و تولید.
از لحاظ مصرف ما شاهد این بودیم که در دنیا مردم با نگرانى به فروشگاه ها مراجعه کردند و تمام قفسه هاى کالا را خالى کردند. خوشبختانه در ایران در چهل سال گذشته از این نوع نگرانى ها به کرات رخ داده و مردم فهمیده اند که خدا مخلوقات و بندگانش را رها نخواهد کرد و دیگر لزومى به یورش بردن و حرص زدن نمى بینند یا اگر مواردى اندک مشاهده شود قابل مقایسه با دیگر کشورها نیست. اما واقعیت را نباید از دیده دور کرد و آن واقعیت ایجاب مى کند که از هر عملى که موجب اتلاف کالاهاى مصرفى مى شود باید به شدت پرهیز کرد.
با حرص زدن و انبار کردن این قبیل کالاها در منزل که معمولا شرایط انباردارى مناسبى ندارد مقدارى از کالاها که در حدود بیش از 30٪ کل مصرف برآورد مى شود تلف مى شود: مى پوسد یا مى گندد یا کپک مى زند یا تاریخ مصرف آن سپرى مى شود و این به ضرر همه است زیرا به ویژه در این ایام نباید بگذاریم امکانات ضرورى به هدر برود. در این جا توصیه اکید این است که از هر نوع انباردارى غیر عادى کالا در منزل و حرص زدن خوددارى شود.
از طرف دیگر در هنگام آماده سازى و سپس مصرف معمولا مقدارى از مواد با اسراف و تبذیر ضایع مى شود. اسراف یعنى مصرف خارج از تعادل و مضر یا مخرب و تبذیر یعنى مصرف همراه با ریخت و پاش. در این جا هم توصیه اکید این است که از جنبه هاى تزئینى و تشریفاتى و روش هاى ضد قناعت پرهیز شود. یادمان باشد که قناعت بهترین ثروت است و این اخلاق زیبایى بوده که أبا و اجداد ما داشته اند و متأسفانه امروز در مواردى مشاهده شده که تا 50٪ از مواد اولیه خوراکى در اثر اسراف و تبذیر به هدر مى رود. من از آوردن مثال خوددارى مى کنم چون باعث طولانى شدن کلام مى شود.
این نکته مهمى بود اما براى مصرف باید به تقاضاى کالا جواب داد و تقاضاى کالا هم محتاج عرضه کالا و بنابراین تولید است؛ آینده تولید را چگونه مى بینید؟
در کوتاه مدت با تعطیلى برخى از فعالیت ها رکود تشدید خواهد شد و طبیعتا به تولید کلا صدمه مى زند. تولید را نمى توان ناگهان به حالت عادى بازگرداند زیرا با راهبرد مهار کرونا تعارض پیدا مى کند، پس باید به صورت محدود تولید کالا و خدمات ضرورى اولیه را به رونق برگرداند؛ هرچند در مورد برخى کالاهاى بهداشتى، بنا به ضرورت هم اکنون بیش از ظرفیت هم تولید انجام مى گیرد. کلا باید توجه کرد به این که تولید همچون زنجیره اى است متشکل از حلقه هاى متعدد؛ هر حلقه مفقوده مانع به سرانجام رسیدن تولید است. این حلقه ها باید شناسایى و فورا تأمین شوند و براى میان مدت به کمک مراکز دانشگاهى و پژوهشى براى خودکفایى آنها چاره جویى شود.
بسیارى از صنایع ما قابلیت تبدیل تولیدات خود را دارند و مى توانند خط تولید را به کالاهایى اختصاص دهند که جوابگوى نیاز ضرورى است. این کار در برخى از کارخانه هاى بزرگ و نامى دنیا انجام شده و در کشور ما نیز میسر است؛ به ویژه با هماهنگى وزارت صمت. در کشاورزى برنامه کشت باید برای محصولات ضروری تنظیم شود. فکر نان کن که خربزه آب است! و فرصت کشت بهاره نباید از دست برود. خوشبختانه باران هاى فروردین بسیار خوب و امیدوار کننده است. از هیچ امکانى براى تولید و تأمین نهاده هاى مورد نیاز کشاورزى و دامدارى نباید چشم پوشید و در صورت لزوم با آگاهى رسانى به مردم برخى از الگوها را در مصرف باید با توجه به امکانات واقع بینانه اى که در کشاورزى و دامدارى وجود دارد اصلاح کرد.
در این جا یادآورى مى کنم که بازده درو و جمع آورى محصولات زراعى و باغدارى در کشور ما خوب نیست و ضایعات محصول در مزرعه و باغ گاهى به بیش از 20٪ مى رسد. این مورد قطعا باید بهبود یابد. شکل دادن به این فعالیت ها باید طورى در ستادهاى مرکزى و استانى و شهرستانى با فوریت و اولویت انجام گیرد که راهبرد مهار کرونا تحت شعاع آن قرار نگیرد.
براى توزیع چه اقدامى باید انجام شود؟
از اهمیت توزیع نمى توان چشم پوشید. لیکن در زنجیره توزیع اکنون حلقه هاى زائد و مضر وجود دارد که باید حذف شود و تولید را به مصرف، با اطلاع رسانى شایسته، نزدیک کند. درباره کل توزیع نیز روش هاى سفارش از دور و دریافت کالا در محل مصرف باید از نظر سازماندهى تقویت و سپس ترویج شود؛ به این ترتیب با اشتغالات جدیدى که ایجاد مى شود ان شاء الله مى توان مانع تشدید بیکارى شد. ضمنا در این جا متوجه مى شویم که جهش تولید در اوضاع کنونى بیشتر متوجه کالاها و محصولات و خدمات ضرورى مى شود.
