پایگاه خبری جماران، سعید گیتی آرا: با نزدیک شدن به سومین سالروز رحلت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی از شخصیت‌های شناخته شده انقلاب اسلامی، شاید آنچه بیش از پیش احساس می‌شود جای خالی او در عرصه‌های مختلف تصمیم گیری و مدیریتی کشور باشد.
در همین رابطه، یکی از وزرای شناخته شده دولت‌های اول و دوم سازندگی معتقد است امروز با گذشت نزدیک به سه سال از رحلت آیت‌الله هاشمی خلاء شخصیتی چون ایشان جبران نشده و نخواهد شد. جای آیت‌الله هاشمی به همان اندازه در مقطع کنونی خالی است که توصیه‌های ایشان در خطبه‌های معروف 88 راه‌گشاست.
اکبر ترکان همچنین در واکنش به اظهارات عده‌ای که می‌گویند آیت‌الله هاشمی بعد از سال 88، دیگر آن هاشمی مورد اعتماد انقلابی‌ها نبود، گفت: این اتهامی ناروا به ایشان است. این حرف‌ها را تندروهایی می‌زنند که با تندروی‌های خود کشور را به بن‌بست کشانده‌اند. این عده ظرفیت درک شخصیت آقای هاشمی را نداشته و ندارند.
اکبر ترکان در گفت و گو با خبرنگار جماران با اشاره به سومین سالروز درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: آیت الله هاشمی در آخرین خطبه خود سال 88 فرمودند که برویم از کسانی که در وقایع آن سال آسیب دیدند، دلجویی کنیم. برویم از خانواده کسانی که عزیزان خود را در این ماجراها از دست دادند دلجویی کنیم و فاصله ها را ترمیم کنیم و جامعه را به سمت آرامش ببریم. این حرف ها خاطرتان هست؟ آن زمان این حرف ها از سوی عده ای بی بصیرتی قلمداد شد اما 10 سال بعد یعنی امسال، به این توصیه عمل شد.
توصیه‌های آیت‌الله هاشمی در خطبه‌های معروف 88 هنوز هم راه‌گشاست
وی افزود: یعنی 10 سال بعد به توصیه آیت الله هاشمی در آن خطبه تاریخی جامه عمل پوشاندیم. لازم هم بود که به پیشنهاد برخی دلسوزان به سراغ خانواده‌های آسیب دیدگان و کشته شدگان برویم و از آنها دلجویی کنیم و به نظر می رسد تا حد توان توانستیم به درددل مردم گوش کرده و آنها را تسکین دهیم تا فضای موجود تبدیل به فضایی عادی برای زندگی کردن شود وگرنه فضای توام با کینه مناسب زندگی نیست. همین یک نمونه نشان می دهد که حضرت آیت‌الله هاشمی با چه عمقی نسبت به مسائل نگاه می‌کردند و تا چه اندازه دلسوزی‌های اجتماعی موثری داشتند.
ترکان ادامه داد: جای آیت‌الله هاشمی به همان اندازه در مقطع کنونی خالی است که توصیه‌های ایشان در خطبه‌های معروف 88 راه‌گشاست. ایشان در بسیاری از مقاطع در تصمیم گیری‌های مهم انقلاب نقش آفرینی کرده و این نقش آفرینی همیشه برای پیشبرد انقلاب و حمایت از مردم بوده است.
با روی کار آمدن هاشمی، به سمت خصوصی سازی حرکت کردیم
وی درباره نقشی که آیت الله هاشمی رفسنجانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام ایفا می کرد، گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام در مقاطع مختلف، تصمیمات گوناگونی گرفته است. لذا باید به فرازهای آن تصمیمات بپردازیم تا متوجه اهمیت آنها شویم. ده سال نخست انقلاب، دهه دولتی سازی بود. یعنی بانک ها، بیمه ها، کشتیرانی، هواپیمایی، ذوب آهن و صنایع بزرگ دولتی شدند و بخش خصوصی به هیچ وجه مورد حمایت نبود. اما از سال 68 که جنگ تمام شد و آیت الله هاشمی مسئولیت اداره دولت را برعهده گرفت، به تدریج به سمت خصوصی سازی حرکت کردیم و تلاش‌ها روی این محور بود که از دولتی سازی پرهیز شود.
وزیر دفاع دولت اول سازندگی بیان کرد: از سال 68 به بعد تمام تلاش‌ها حول رشد بخش خصوصی و استعدادهای آن حوزه بود. اوج اقدامات صورت گرفته در این خصوص زمانی بود که مجمع تشخیص مصلحت مشورتی برای تفسیر موسع اصل 44 قانون اساسی ارائه داد. در واقع این موضوع یکی از فرازهای مهم تصمیمات مجمع بود. زیرا تا پیش از آن، خصوصی سازی هایی که انجام شده بود مورد منازعه بودند. بنابراین وقتی با فرمایش مقام معظم رهبری و تایید مجمع تشخیص مصلحت، تفسیر موسع از اصل 44 قانون اساسی انجام و بعدها در مجلس به قانون تبدیل شد، منازعات خاتمه پیدا کردند.
بزرگترین ویژگی آیت الله هاشمی داشتن ظرفیت بالای شنیدن بود
وی افزود: بعد از این مسأله بود که فهمیدیم چه بخش هایی را باید دولتی داشته و چه بخش هایی را به صورت خصوصی و تعاونی اداره کنیم. من از نحوه تصمیم گیری های آیت الله هاشمی در مجمع تشخیص مصلحت اطلاعی نداشتم، اما در جلسات دولت آقای هاشمی با شیوه تصمیم گیری ایشان آشنایی پیدا کردم. در هشت سالی که در خدمت دولت ایشان بودم متوجه یک ویژگی فوق العاده خوب در شخصیت آیت‌الله هاشمی شدم. بزرگترین ویژگی ایشان، داشتن ظرفیت بالای شنیدن بود.
اکبر ترکان گفت: گاهی اوقات بحث‌های مهمی در دولت آقای هاشمی می‌شد و ایشان دست خود را زیر چانه می‌گذاشت و مدتها گوش می‌کرد. شاید برخی اوقات می‌شد که ایشان دوساعت نظرات سایرین را گوش می‌کرد. بنابراین آیت الله هاشمی نظرات همه را می‌شنید تا به تسلط کافی برای جمع بندی برسد. این کار برای کسی ممکن نیست مگر اینکه از ظرفیت بالای شنیدن برخوردار باشد. این ویژگی بسیار خوبی است که کسی حوصله کند و همه حرف‌ها را بشنود و سپس جمع بندی کند.
رشد شخصیتی و فکری آقای هاشمی هیچ گاه متوقف نشد
وی ادامه داد: من در خدمت بزرگان دیگری هم بودم که گاهی اوقات ظرفیت شان تمام می شد و وسط یک بحث که هنوز نصف حرف ها هم گفته نشده بود، حرف دیگران را قطع و جمع بندی خود را می کردند. این درحالی بود که هنوز نصف بیشتر حرف ها شنیده نشده بود. آقای هاشمی این ظرفیت را داشت که همه حرف ها را بشنود و با اطلاعات کافی جمع بندی کند.
وزیر راه و ترابری دولت دوم سازندگی گفت: همین طور که زمان می‌گذشت و تغییرات اتفاق می‌افتاد، ذهن آقای هاشمی هم رشد می‌کرد. ما نمی‌توانیم بگوییم هاشمی 68 همان هاشمی 72 بود. یا اینکه هاشمی سال 72 همان هاشمی سال‌های76 و 80 بود. ایشان به تدریج که زمان جلو می رفت، شخصیتی جامع تر پیدا می‌کرد یا به تعبیری دیگر جامعیتش فراگیر می‌شد. من فکر می‌کنم رشد شخصیتی و فکری آقای هاشمی هیچ‌گاه متوقف نشد. ایشان همزمان با پیشرفت انقلاب، پیشرفت و تحولات جدید را با قدرت بیشتری تجزیه و تحلیل می‌کرد.
یک عده چتر انقلاب را کوچک تعریف می‌کنند
وی در واکنش به اظهارات عده‌ای که می‌گویند آیت الله هاشمی بعد از سال 88، دیگر آن هاشمی مورد اعتماد انقلابی‌ها نبود، گفت: این اتهامی ناروا به ایشان است. این حرف‌ها را تندروهایی می‌زنند که با تندروی‌های خود کشور را به بن‌بست کشانده‌اند. این عده ظرفیت درک شخصیت آقای هاشمی را نداشته و ندارند.
اکبر ترکان گفت: یک عده هستند که چتر انقلاب را کوچک تعریف می‌کنند به نحوی که تنها خود و جمعی از همفکرانشان زیر آن جا می‌شوند. این شناخت غلطی از انقلاب است. کافیست چتری که حضرت امام باز کرده بودند را نگاه کنید و ببینید چگونه همه ظرفیت‌های فکری جامعه زیر آن جا می‌شد. در دوره امام، روحانیون و روحانیت دو جناح مختلف فکری بودند که هر دو به امام ارادت داشتند و امام نیز هر دوی آنها را دوست داشت و مورد حمایت قرار می‌داد. اما بعدها عده‌ای پیدا شدند که فکر کردند باید بخشی از این اندیشه‌ها از صحنه روزگار محو شود. آنها جا را طوری تنگ کردند که عده‌ای بیرون از چتر انقلاب قرار گیرند.
آیا به این سبک از زندگی می‌گویند اشرافی‌گری؟
وی افزود: این نوع نگرش نشان از عدم شناخت درست ظرفیت های امام و انقلاب دارد. شما ببینید چقدر جار و جنجال راه انداختند که آیت‌الله هاشمی اشرافی زندگی می‌کرده و از این دست حرف‌ها، اما کافیست خانه‌ای که ایشان در آن زندگی می‌کرد ببینید تا میزان تهمت‌هایی را که به ایشان زده می‌شد، بفهمید. اگر چنانکه مدعیان می‌گویند ایشان اشرافی گری را در انقلاب ترویج کرد، باید ببینیم که آیا خانه‌ای که ایشان در آن زندگی می‌کرد اشرافی بود؟ خوشبختانه به ابتکار فرزندان آیت‌الله هاشمی، خانه ایشان بعد از فوت عیناً تبدیل به موزه شد.
ترکان گفت: فکر می‌کنم بهترین پاسخ به کسانی که با بی‌حیایی این اتهامات را به آیت‌الله هاشمی وارد می‌کنند، دعوت به بازدید از خانه موزه آیت‌الله هاشمی باشد. پس از آن باید از این عده پرسید آیا به این سبک از زندگی می‌گویند اشرافی گری؟
تمام تلاش آیت‌الله هاشمی این بود که کشورهای اسلامی را به هم نزدیک کند
وی اظهار داشت: طراحی آمریکا و اسرائیل برای تأمین امنیت اسرائیل این است که درگیری میان کشورهای اسلامی را تشدید کند. این همان تاکتیکی است که شاهدیم. در همین راستا، تمام کوشش آیت الله هاشمی این بود که کشورهای اسلامی را به هم نزدیک کند تا دشمنان فکر نکنند کشورهای اسلامی با هم درگیرند و امنیتی برای اسرائیل فراهم شده است. من فکر می‌کنم هنوز هم روش آقای هاشمی در ایجاد رابطه‌ای منطقی میان کشورهای اسلامی به وحدت مسلمین کمک خواهد کرد و بهترین راه برای اتحاد و تقویت آنهاست.
اکبر ترکان در پایان گفت: امروز با گذشت نزدیک به سه سال از رحلت آیت‌الله هاشمی خلاء شخصیتی چون ایشان جبران نشده و نخواهد شد. وقتی آیت الله بهشتی شهید شده بود شعارهایی که مردم در خیابان‌ها سرمی دادند این بود که«آمریکا در چه فکریه؟ ایران پر از بهشتیه»اما حقیقت این بود که بهشتی همان یکی بود و خلاء وجودش قابل جبران نیست. کمااینکه شهید مطهری همان یکی بود و فقدانش قابل جبران نیست. هاشمی هم یکی بود و نبودش قابل جبران نیست. به عنوان جمله آخر می گویم که شاید باید به پاس قدردانی از خدمات هاشمی با فرزندانش مهربانی کرد.
