اگر بخواهیم طرح همه با من را مطرح کنیم و این که مخالف من حکم تکفیر بگیرد و تهمت خروج از انقلاب و مهر ارتداد به او بزنیم، مسیر درستی را نرفته ایم و آن آغاز انحرافات خواهد بود .
محمد جواد حق شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی پیشنهاد می کند برای حل مسایل و مشکلات امروز جامعه دو موضوع قانون اساسی و دیدگاه افکار عمومی ملاک قرا بگیرند .وی گفت :اگر محور را حرکت در مسیر قانون اساسی قرار دهیم و شاخص را افکار عمومی جامعه و مردم بدانیم، این دو شاخص کمک می کند که طرفین دیدگاه ها، نظرات، برداشت ها، تفسیر و قرائت خود را از انقلاب، آزادی، استقلال، جمهوریت و اسلامیت طرح کنند،
پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، در سالروز صدور پیام روشنگرانه حضرت امام خمینی(س) مشهور به " منشور برادری "،به بازخوانی تاریخی و ضرورت بهره گیری از آن در شرایط امروز جامعه در گفت وگو با شخصیت های سیاسی ، مذهبی ، دانشگاهی و حوزوی و فعالان عرصه سیاست پرداخته است تا گامی به سوی "وحدت ملی "بردارد .محمد جواد حق شناس استاد دانشگاه در این خصوص با اشاره به حوادث ده ساله اول انقلاب گفت: در دهه اول انقلاب، کشور در عین حال که یکی از تجربیات تاریخی خود را می گذراند در عین حال، هم از نعمت وجود امام خمینی (س)برخوردار بودیم که هم رهبری انقلاب را داشتند و هم در تاسیس نظام جمهوری اسلامی نقش محوری و کارسازی را داشتند. در آن مقطع جریانات سیاسی در کنار جریان عظیمی قرار داشت که جنگ عراق علیه ایران ادامه داشت و تمامی قدرت های آن روز به نوعی پشت سر کشور مهاجم قرار گرفته بودند، در عین حال این تلقی هم در کشور وجود داشت که تمام فعالیت های سیاسی معطوف به یک بخش می شود و حوزه های دیگر به سمت نوعی تعطیلی می رفت. یک اتفاقی که در این برهه شاهد آن هستیم، آن نامه ای است که منجر به تشکیل مجم
ع روحانیون مبارز شد.
وی افزود : در آن زمان کسانی معتقد بودند که ممکن است این، آغاز یک تفرقه میان نیروهای وابسته به انقلاب و امام باشد امام این جدایی و انشعاب را نه تنها مشکل نمی بیند بلکه از آن استقبال می کند و بر این باور است که ایجاد یک مجموعه جدید که می تواند از زاویه دیگری به مسایل انقلاب و مسایل اداره کشور و مساله پاسخ به مشکلات مستحدث در جریان جامعه باشد و با یک نگاه مثبت دنبال کنبم و تولد یک گروه سیاسی را در درون یک گروه قدیمی تر و مختلف با خودش را نه تنها عیب نمی داند بلکه یک رحمت می داند.
وی افزود: با گذشت زمان این نگرانی به وجود آمده بود که اداره کشور با این تعارض به وجود آمده، در یک جایی با چالش روبرو شود. مشخصا بر می گردد به جریانات انتخابات مجلس سوم و اختلافی که بین وزارت کشور و شورای نگهبان پیش آمد که در رابطه با تایید یکی از نامزدها در انتخابات تهران بود. بخشی از ماجرا را می دانیم که شورای نگهبان مصر بود که انتخابات با مشکل روبرو بوده ولی وزارت کشور معتقد بود که انتخابات به درستی برگزار شده است. این اختلافات، ذهن برخی از دوستداران انقلاب را با علامت سوال مواجه کرده بود. اینجا امام بحث منشور برادری را مطرح کردند که اصلا وجود اختلاف یک مساله قدیمی است و مساله جدیدی نیست که فقط در چارچوب انقلاب اسلامی و حرکاتی که از 57 به بعد رخ داده مورد بحث قرار بگیرد.
حق شناس با اشاره ای تاریخی مطرح کرد: از زمانی که فقه شیعه پا گرفته ما این اختلاف را بین علما داشتیم. بین مراجع و دیدگاههای متفاوت فکری، بین کسانی که در حوزه ها نظرات متفاوتی را داشتند ولی یکی شاگرد بود و دیگری استاد و هر دو از بزرگان حوزه فقهی و مذهبی ما هستند و هر دو هم محترم. این روند ادامه پیدا می کند تا به انقلاب می رسد. نکته ای که امام خمینی (س) در این منشور مطرح می کنند برای این که هر کسی تصور می کند که نگاه خودش منافع بیشتری را برای جامعه رقم می زند و این دعوا نه تنها دعوای منفی نیست بلکه اثرات مثبتی هم دارد و چون دعوا بر سر خدمت بیشتر و نحوه خدمت به جامعه است، لذا می بینیم که مهر تایید امام را در این بخش داریم.
وی افزود: بحث مشترکاتی که امام مطرح می کنند در این منشور، بحث این است که نظرات اجتهادی فقها یا نظرات سیاسی که عرضه می شود، باید در فضایی آزاد صورت گیرد و کسی حق جلوگیری از طرح نظر مخالف را ندارد. مهم ترین مساله ای که امام بر آن تاکید می کنند وجود فضایی مناسب برای گفت و گوست. اصل بر ارایه نظرات است که برای پیشبرد مسایل، این که منطق کدام طرف سنگینی کند ملاک قرار می گیرد و نهایتا این که دو طرف تلاش می کنند که بر اساس آن نظام اسلامی چگونه بتواند در خدمت بهتر جامعه قرار بگیرد و برای اصلاح این نحوه خدمت دهی، طبیعتا نیاز به یک وحدت رویه است که در بحث و گفت و گو و پیدا کردن راه مناسبی که در آنجا منطق خود را نشان می دهد و پیش بینی شده در قانون و در حوزه های علمی، دانشگاه ها، پژوهشگاه ها، مطبوعات و رسانه ها به پیش برود و راه خود را پیدا کند.
حق شناس اضافه کرد : نکته ای که وجود دارد این است که امام تایید می کند که دو طرف بر سر اصول اشتراک دارند. این اشتراک است که موجب تایید هر دو جریان توسط امام می شود. محورهایی مانند اصل نظام جمهوری اسلامی، توجه به شاخص های اصلی انقلاب مثل استقلال، آزادی و نقش مردم که همان بحث جمهوریت است و اسلامیت که دو رکن اصلی نظام را شکل می دهند، به عنوان چهار محور اصلی مورد توجه دو طرف ماجراست که آن را دنبال می کنند. من فکر می کنم بهترین شکلی که در اینجا روشن شده و امام بر آن تاکید کردند، وجود آزادی در بیان نظرات است و این که طرفین حق محدود کردن آزادی طرف مقابل را ندارند و این اجازه را باید طرفین داشته باشند که بتوانند مبانی فکری و استدلالهایشان را بیان کنند و راه رسیدن به آن را از طریق منطق دنبال کنند. در اینجاست که هر یک از طرفین اگر توانستند افکار عمومی جامعه را با خود همراه کنند، سنگینی کفه ترازو به سمت اوست.
وی همچنین گفت: اینجا ملاک، افکار عمومی جامعه است. این یک طرف قضیه و طرف دیگر حرکت در چارچوب قانون اساسی است که همه پای آن ایستاده اند. یعنی اگر محور را حرکت در مسیر قانون اساسی قرار دهیم و شاخص را افکار عمومی جامعه و مردم بدانیم، این دو شاخص کمک می کند که طرفین دیدگاه ها، نظرات، برداشت ها، تفسیر و قرائت خود را از انقلاب، آزادی، استقلال، جمهوریت و اسلامیت طرح کنند، بدون هیچ گونه خودسانسوری، پرده پوشی و ملاحظه ای و این نظرات است که در عرصه جامعه به قضاوت گذاشته می شود. ممکن است ابتدا در سطح نخبگان مطرح شود، بعد در سطح دانشگاه و حوزه و بعد در سطح مطبوعات و رسانه ها و نهایتا علنی شود و اگر در جایی هم لازم شد که انتخابی شکل گیرد این مردم هستند که انتخاب می کنند که می تواند در راستای پنج نوع انتخاباتی که قانون مشخص کرده صورت گیرد. چهار انتخابات مشخص داریم. انتخابات ریاست جمهوری، مجلس، خبرگان رهبری و شوراها و در یک جا هم قانون پیش بینی کرد که به صورت رفراندوم برگزار می شود. در یک اختلاف نظری بر سر دیدگاهی بحث می شود و طرفین مخالف و موافق دیدگاه هایشان را مطرح می کنند و نهایتا اگر اختلاف به نقطه مشخصی نرسید و طرفین نتوانستند یکدیگر را قانع کنند، اینجاست که مردم می توانند به کمک دو طرف بیایند و راه مناسب را انتخاب کنند و آن همه پرسی است که در قانون هم به عنوان راهکاری پیش بینی شده است تا در نهایت نظری که غالب شده و توانسته افکار عمومی جامعه را بیشتر به خود جلب کند، در مسیر برود و مهر تایید بگیرد.
وی افزود: یک مساله ای که در وحدت امروز وجود دارد و امام به آن اشاره می کند، بحث حب نفس است. این که امام اشاره می کنند که باید از شر این حب نفس باید به خدا پناه ببریم. حب نفس که دیگر این جریان و آن جریان نمی شناسد و در همه جریان ها وجود دارد. اگر وحدت را این طور تعریف کنیم که هر کسی که در جامعه بخواهد نظری داشته باشد و اظهار نظری کند، نظرش محترم است تا زمانی که ما را تایید کند. اما اگر هر جایی نظر متفاوت داشت یا مخالف بود و همراه ما نبود، اینجاست که وحدت شکنی کرده و عامل اختلاف شده است. این برداشت تمامیت خواهانه و ناصواب از بحث وحدت است و راه به جایی نمی برد و عملا مسیر را به سمت استبداد می برد که نافی آزادی است و آن اصل اساسی که مردم برای آن قیام کردند، انقلاب کردند و در شعارهایشان خواستند. مردم حرف اولشان آزادی بود. چرا انقلاب کردند؟ وضع اقتصادی که خوب بود. مشکل بزرگی وجود نداشت. رفاه در مقایسه با کشورهای همسایه در بالاترین سطح خود بود و به هر حال پول نفت هم وارد کشور می شد و علیرغم فسادهایی که در برخی حوزه ها وجود داشت، اما آزادی های اجتماعی و آزادی های متفاوتی که خیلی ها برای آن سر و دست می شکستند هم وجود داشت. اما در یک حوزه های مشخصی این آزادی با محدودیتی روبرو می شد و مردم احساس می کردند که برای تصمیم گیری آزاد نیستند. به همین دلیل بود که مردم قیام کردند و آزادی را خواستند. بر همین اساس ،اگر بخواهیم طرح همه با من را مطرح کنیم و این که مخالف من حکم تکفیر بگیرد و تهمت خروج از انقلاب و مهر ارتداد به او بزنیم، مسیر درستی را نرفته ایم و آن آغاز انحرافات خواهد بود .
این استاد دانشگاه افزود: من فکر می کنم وقتی جامعه ما می تواند بالنده باشد که تمام نظرات در آن ارایه شود. بر اساس معیار و حکم قرآنی که اشاره می کند که همه نظرات باید عرضه شود و گفته می شود که بندگانی را بشارت بده که به خوبی اقوال را گوش می کنند و از سخن برتر پیروی کنند. ما تا زمانی که اجازه ندهیم سخنان مطرح شود چگونه می توانیم برترین را انتخاب کنیم؟ باید در اینجا به معیارها با تساهل بیشتری توجه کنیم. این که زمینه آزادی های اندیشه و عرضه آن را فراهم کنیم و از طرف دیگر این امکان را فراهم کنیم که این دیدگاهها و اقوال به خوبی شنیده شوند و مردم به آن توجه کنند و بتوانند زمینه انتخاب بهتر و گزینش بهتر را فراهم کنند. با این نگاه مسیرهایی که باید دنبال شود یکی آزادی مطبوعات و رسانه هاست. دو جریانی که امام به آنها اعتماد کرده، به یک اندازه از رسانه سهم ببرند. این که مثلا از رسانه ملی فقط یک صدا گفته و شنیده می شود و دیگر گروهها و جریانات فکری جایگاهی در این رسانه ندارند. در حوزه مطبوعات هم باز می بینیم که بالای هفتاد هشتاد درصد مطبوعات متمایل به یک جریان هستند و دیگر جریانات امکان طرح نظرات خود را آن طور که باید و شاید ندارد. تریبون های نماز جمعه هم بالای نود درصد به یک سو رفته اند و از سایر افکار خبری نیست. وی تاکید کرد : یکی از راههایی که بشود طرح وحدت را باز کرد این است که طرف مقابل احساس حذف نکند.
