حجت الاسلام و المسلمین محمد شریعتی دهاقان در گفت و گو با خبرنگار جماران، با اشاره به وقایع تاریخی کشور لبنان اظهار داشت: وضعیت لبنان حساس و خطیر است و مسائل اجتماعی و سیاسی درازمدت و کوتاه مدت به هم بافته شده و تحلیل مسائل این کشور را مشکل کرده است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: با توجه به طبیعت لبنان، بسیاری از کشورها با هر بخشی از لبنان در ارتباط بودند و آن را تغذیه اقتصادی، اجتماعی می کردند. ولی با توجه به وضعیتی که برای عربستان پیدا شده و مشکلاتی که کشورهای دیگر پیدا کرده اند، مشکلات آنها انعکاس وسیعی در لبنان داشته و این انعکاس روی زندگی مردم به خاطر فقر زیاد بسیار مؤثر بوده است.
وی با اشاره به توافق جناح های سیاسی لبنان برای روی کار آمدن سعد حریری گفت: تظاهراتی که در این کشور صورت گرفته یک خیزش مردمی بوده و تمام مردم علیه فساد و مالیات فراوان اعتراض کردند. در چند سال اخیر مالیات تقریبا رشد 80 درصدی داشته و درآمد هم نیست. قابل پیش بینی بود که کار حریری در این وضعیت شکننده است. به خاطر اینکه مواضع او با گروه معترضی که به خیابان آمده اند بسیار نزدیک است و سبب می شود آستانه تحمل او در برابر فشارهای بیرونی هم کم شود.
شریعتی دهاقان ادامه داد: سعد حریری بعد از گذشت سه روز از اعتراضات خیال می کرد که با تهدید به استعفا اصلاحیه هایی را در مورد نظام مالیاتی و سیستم حکومتی بگیرد و چون همه گروه ها در دولت حضور دارند مسأله حل خواهد شد. اما پیش بینی من این بود که این خیزش و نهضت به قدری قوی است که با این اصلاحات قابل حل نیست و استعفا حداقل کاری است که حریری انجام دهد. ولی او در شرایطی استعفا داد که با گروه های دیگر هیچ هماهنگی نکرد.
وی با اشاره به عدم رضایت حزب الله و میشل عون به استعفای دولت لبنان، افزود: این امر سبب شد حتی کسانی که با حزب الله و میشل عون موافقت ندارند موج بیشتری در تظاهرات داشته باشند و صدای آنها در رسانه ها قوی تر باشد. بحث معامله ای بود که جبران باسیل وزیر خارجه این کشور کنار برود. برای اینکه او هم از چهره های حساس بود و در این تظاهرات خواسته شد که همه چهره های سیاسی قبل که آلوده به فساد هستند کنار بروند و دولت تکنوکراتی بر سر کار آید که بتواند انتخاباتی بر اساس قانون جدید برگزار کند.
رایزن فرهنگی اسبق ایران در لبنان با اشاره به اینکه هیچ طرفی در لبنان نمی داند معادلات این کشور به چه سمتی پیش خواهد رفت، تصریح کرد: در هر صورت حرکت مردمی شروع شده و دیگران هم از این حرکت مردمی سوء استفاده کردند و عربستان، آمریکا و رژیم صهیونیستی سوار این موج شدند. ولی شکی نیست که حرکت اولیه در لبنان یک حرکت مردمی، گسترده و تا اندازه ای به صورت نهضت بوده است. یعنی همه گروه ها در این حرکت شرکت کرده اند. تا الآن سابقه نداشته در لبنان تظاهراتی اتفاق بیفتد که همه گروه ها در آن باشند.
وی با تأکید بر اینکه پیچیده بودن مسائل باعث سخت شدن پیش بینی در مورد این کشور می شود، گفت: من از اول می گفتم که حزب الله و میشل عون نباید با استعفای حریری مخالفت کنند. برای اینکه حداقل واکنش به این حرکت مردمی استعفای دولت است. البته ممکن است با پذیرفته شدن استعفای سعد حریری طرفداران او هم به تظاهرات بیایند و جزو اپوزیسیون شوند. باید مترصد حوادث لبنان بود تا بتوان قضاوت دقیق تری داشت.
شریعتی دهاقان با اشاره به رابطه نزدیک حزب الله با سعد حریری اظهار داشت: به قول سید حسن نصرالله، حزب الله قوی ترین وضعیت را در میان احزاب دارد و حتی از نظر قدرت اجتماعی و سیاسی وضعیت آن مشخص تر از میشل عون است. الآن می بینیم که به خاطر مخالفت حزب الله تظاهرات در جنوب، نبطیه و صور تا اندازه ای فروکش کرده است. ولی از نظر سیاسی من عقیده داشتم که حزب الله و میشل عون نباید با استعفای حریری مخالفت می کردند. برای اینکه اگر این نهضت علیه فساد باشد، خود سعد حریری این طور نیست که دستش به فساد آلوده نباشد.
وی تصریح کرد: چندی قبل مسأله 15 میلیون پول دادن حریری به یک مانکن آفریقای جنوبی در روزنامه ها منتشر شد. یعنی با وجود اینکه مؤسسه های حریری از نظر اقتصادی ورشکسته هستند و نتوانسته حقوق کارمندان خود را بدهد، ولی در برخی از سفرها گاهی اوقات این خرج ها را هم داشته است. بنابر این، با این وضعیت مورد حمایت قرار گرفتن حریری از طرف حزب الله بیشتر مردانگی بود که پای قولشان بایستند که همه در لبنان شریک دولت باشند. الآن هم با فشار طرفداران داخلی حریری و همچنین طرفداران بین المللی او مثل عربستان، بسیاری از مسائل می تواند عوض شود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: به نظر من طرفداران حریری مثل حزب الله و میشل عون باید با پختگی و دقت بیشتری عمل کنند. دیدیم که نبیه بری هم تقریبا سکوت کرده؛ به جز سفارش به گفت و گو و چاره اندیشی برای خروج از بحران اظهار نظر بیشتری نکرده است و سکوت را بر صحبت ترجیح داده است. در این وضعیت هر گونه تحلیل ممکن است علیه گروهی که تحلیل غلط می دهد ورق را برگرداند.
وی در پایان گفت: گرچه چهره نمایندگان حزب الله مانند دیگران آلوده به فساد نیست، ولی بالأخره این دولت را پذیرفته و این پذیرفتن سبب می شود که همراه با حکومت تغییراتی پیدا کند. مگر اینکه پشتوانه های بین المللی خسته شوند و مسأله تظاهرات فروکش کند. همچنان که امروز ما دیدیم راه های بیروت باز شده، ممکن است به مرور زمان بسیاری از مسائل به سمت اصلاح برگردد. باید ببینیم آیا حرکت مردمی در همین جا متوقف می شود ارتش می تواند راه ها را باز نگه دارد یا تظاهرات کنندگان بر می گردند؟
