عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اینکه ترامپ خودش را وارد جنگ جدیدی نخواهد کرد، گفت: مشاورینی که درون حزب جمهوری خواه هستند بیشتر ترامپ را هدایت می کنند که با ایران خشمگین تر از این نشود. برای اینکه آرام کردن ایران برای آمریکایی ها اهمیت بیشتری دارد. با توجه به منطقه حساس و ژئوپلتیکی که ما در آن قرار داریم، آمریکا نمی خواهد عمق این خصومت را بیشتر کند.
علی بیگدلی در گفت و گو با خبرنگار جماران، در خصوص سخنان شب گذشته رئیس جمهور آمریکا اظهار داشت: هر کشوری دنبال منافع اقتصادی خود است. برای آمریکا فرق ندارد که منشأ حادثه ای که برای عربستان پیش آمد چه کسی باشد و دلیل متهم کردن ایران این است که بیشتر بتوانند از عربستان سعودی باج بگیرند.
این کارشناس مسائل بین المللی با اشاره به اینکه ترامپ گفته عربستان باید هزینه بیشتری برای محافظت از خود بپردازد، افزود: برای اولین بار نیست که نوع این بازی کردن در چهارچوب های رفتار سیاسی ترامپ اتفاق می افتد. از هر موقعیتی استفاده می کند تا بتواند منافع بیشتری را برای کشورش جلب کند. مخصوصا اینکه برای آمریکایی ها بنزین خیلی اهمیت دارد. الآن قیمت بنزین در آمریکا بالا رفته است و این هم شوکی است که به بازار آمریکا وارد شده است. بنابر این، در آستانه انتخابات نمی خواهد که وضعیت بنزین بدتر شود و در کنار آن، دنبال سرمایه گذاری های عربستان در آمریکا می گردد تا بتواند نرخ اشتغال را بالا ببرد.
وی با بیان اینکه یک نوع بی تفاوتی در دنیای عرب نسبت به آمریکا به وجود آمده است، گفت: چند وقت پیش معاون یکی از وزارتخانه های امارات گفت که آمریکا برای ما شیر و برای ایران خرگوش است. یکی دو روز پیش هم یکی از وزیران کویت گفته بود، «آمریکا اصلا به فکر ما نیست؛ ایران با عطسه کردن عربستان را به این روز انداخته است؛ بنابر این چه ضرورتی دارد ما دنبال آمریکا حرکت کنیم؟» چنین احساسات مأیوس کننده ای در دنیای عرب نسبت به آمریکا دارد به وجود می آید. یعنی رفتار متکبرانه ای که ترامپ نسبت به عرب ها دارد، مقداری روابط عرب های منطقه با آمریکا را سست می کند.
بیگدلی تأکید کرد: اسرائیل و نتانیاهو دارد تلاش می کند که اتحاد آمریکا و کشورهای عربی را مستحکم تر کند. ولی به هر حال، گذشته های درخشانی که بین آمریکا و کشورهای عربی وجود داشته، دیگر وجود ندارد. بنابر این پیشنهاد من به عربستان سعودی این است که برای خروج از مسأله یمن باید به سمت آشتی کردن برود و خودش را از این مخمصه ای که خودش به وجود آورده رها کند و به امیدواری آمریکا و کشورهای اروپایی خودش را گرفتار این بلیه نکند.
وی با اشاره به متهم کردن ایران در مورد تأسیسات نفتی عربستان، افزود: اولین بار پمپئو چنین اظهار نظری کرد. با توجه به اینکه پمپئو یکی از مقامات ارشد لابی یهودی است، برای دلداری به نتانیاهو چنین اظهار نظری کرد و بدون اینکه ثابت شده باشد این مسأله را به گردن ایران انداخت. ولی خود ترامپ مستقیما و مستقلا این موضوع را نگفت و گفت که ما منتظر مطالعات عربستان هستیم تا نتیجه را به ما اعلام کند. بنابر این نشان می دهد رابطه بین ترامپ و پمپئو هم زوایایی پیدا کرده که ممکن است در آینده پمپئو هم دچار سرنوشت جان بولتون شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: مشاورینی که درون حزب جمهوری خواه هستند بیشتر ترامپ را هدایت می کنند که با ایران خشمگین تر از این نشود. برای اینکه آرام کردن ایران برای آمریکایی ها اهمیت بیشتری دارد. با توجه به منطقه حساس و ژئوپلتیکی که ما در آن قرار داریم، آمریکا نمی خواهد عمق این خصومت را بیشتر کند. لذا این اظهار نظر را بیشتر پمپئو دارد که نماینده آیپک در کاخ سفید است. اما ترامپ خودش را وارد جنگ جدیدی در منطقه نخواهد کرد و از حادثه ای که پیش آمده دارد نهایت بهره برداری را می کند.
وی تأکید کرد: عربستان هم باید احساس کند که ادامه جنگ با یمن و ادامه خصومت با ایران نتیجه ای برای او نخواهد داشت. با توجه به زوایایی که بین آمریکا و کشورهای عرب منطقه به وجود آمده، عربستان هم ناچار است به این سمت و سو حرکت کند که موقعیت ایران را درک کند و از خصومت هایی که به امیدواری آمریکا با ایران داشت نیز دست بردارد. یعنی نشانه هایی از این سیاست در منطقه به چشم می خورد.
بیگدلی با تأکید بر اینکه عربستان نمی تواند دست به اقدامات خصومت آمیز بزند، افزود: حتی در مورد یمن دیگر نباید این کار را انجام دهد. اگرچه برای محمد بن سلمان این سیاست خیلی آزار دهنده است، ولی آزار آن بیشتر خواهد بود. یعنی اگر شش ماه پیش محمد بن سلمان با یمنی ها آشتی و روابط نیم بندی هم با ایران برقرار می کرد شاید این حادثه پیش نمی آمد. بنابر این ادامه این وضعیت می تواند بیش از این به ضرر محمد بن سلمان باشد و ممکن است جلوی خیلی از پروژه های بلند پروازانه او را بگیرد.
وی با بیان اینکه به نفع عربستان است که خودش را از یمن بیرون بکشد، ادامه داد: در پنج سالی که از این جنگ گذشته نتیجه ای عاید عربستان نشده است؛ الّا اینکه هزینه های سنگینی را به عربستان تحمیل کرده و به نظر من وابستگی او به آمریکا بیشتر شده و بیشتر تحقیر شده است. لذا باید به آن خاتمه بدهد. شاید خیلی از کشورهای دیگر هم باید همین کار را انجام دهند. یعنی تاریخ نشان داده که خصومت ها و سیاست های انتقام جویانه نمی تواند به نتیجه برسد. بنابر این دولت ها باید به این سمت بروند که دیپلماسی نرم تری را، مخصوصا در شرایط منطقه ای خود، اعمال کنند.
