پایگاه خبری جماران: هفته گذشته بود که رئیس‌جمهور روحانی برای چندمین بار طی سالهای اخیر بر دو اصل 6 و 59 قانون اساسی تاکید کرد؛ اصولی که در این مقطع راه را برای «مراجعه به آراء عمومی» باز می‌گذارد.
با اینکه از ابتدای انقلاب‌اسلامی تا امروز، مسائل بسیار مهمی در کشور به وجود آمده، اما نه تنها حتی یک قانون عادی از طریق واگذاری به همه پرسی تصویب نشده، بلکه هیچ مسأله مهمی نیز با مراجعه مستقیم به آراء عمومی حل نشده است. این امر طبعا علامت مثبتی تلقی نمی‌شود و چنین به نظر می‌رسد که رفراندوم در نظام حقوقی ما تا قبل از اشاره چندباره حسن روحانی به آن متروک یا حتی به تابو تبدیل شده است.
در همین رابطه، دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است؛ در جمهوری اسلامی مراجعه به آراء عمومی همواره یک اصل بوده و هست و رئیس جمهور می‌تواند در مورد مسائل مهم سیاسی مانند همین نظارت استصوابی که جزو قانون نبوده و صرفا با برخی تفسیرها در شورای نگهبان مورد استفاده قرار می‌گیرد یا مسائل مهم اقتصادی و... پیشنهاد همه پرسی را به مجلس ارائه دهد.
امام تاکید داشتند که باید به رای و نظر مردم در تمامی وجوه توجه شود
آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی در گفت و گو با خبرنگار جماران، گفت: از ابتدای شکل‌گیری انقلاب اسلامی و از نظر امام‌خمینی(س) مراجعه به آراء عمومی همواره یک اصل اساسی بوده است و امام روی جمهوریت نظام بسیار تاکید و حتی برای تدوین قانون اساسی عجله داشتند. از این‌رو، زمانی که دکتر حبیبی و دوستانش خدمتشان رسیدند و متن پیش نویس قانونی را نزد ایشان بردند که حتی به اصل 110 هم یعنی همان ولایت فقیه در آن اشاره نشده بود، امام فرمودند که همین قانون را به رای بگذارید و من به آن رای خواهم داد.
وی افزود: حضرت امام روی این موضوع تاکید داشتند که باید به رای و نظر مردم در تمامی وجوه توجه شود. به همین خاطر بود که در دوره ایشان قانون اساسی یک بار در همان اوایل انقلاب به رای گذاشته شد و یکبار هم پس از آنکه ایرادات و اشکالات آن نمایان شد به امر ایشان مورد بازنگری و بعد از آن با دستور آیت الله خامنه ای به رای گذاشته شد.
در جمهوری اسلامی مراجعه به آراء عمومی همواره یک اصل بوده و هست
آیت‌الله موسوی تبریزی ادامه داد: از همان ابتدای انقلاب مسائل مهمی در کشور نظیر جنگ وجود داشته که می شد در خصوص ادامه یا پایان آن نظر مردم پرسیده شود، ولی از آنجا که همه مردم امام را قبول داشتند، تصمیم ایشان را در خصوص جنگ نیز تصمیم عموم جامعه قلمداد می کردند.
دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: در جمهوری اسلامی مراجعه به آراء عمومی همواره یک اصل بوده و هست و رئیس جمهور می‌تواند درمورد مسائل مهم سیاسی مانند همین نظارت استصوابی که جزو قانون نبوده و صرفا با برخی تفسیرها در شورای نگهبان مورد استفاده قرار می‌گیرد یا مسائل مهم اقتصادی و... پیشنهاد همه پرسی را به مجلس ارائه دهد.
مخالفان رفراندوم در منطق دچار ضعف‌اند
وی با اشاره به اینکه روند اصلاح قانون اساسی در کشور دشوار است، گفت: تا امروز به دلیل دشوار بودن این مسیر اقدامی صورت نگرفته است. اما آنچه به عنوان یک اصل مهم و ضروری قابل توجه بوده، مراجعه به آراء عمومی برای اصلاح قانون اساسی است که علاوه بر موافقت اکثریت مجلس، باید به تایید رهبری هم برسد.
یشتر مخالفت‌ها با مسأله مراجعه به آراء عمومی، به دلیل ترس از خود و از دست دادن قدرت است وگرنه کسانی که به مردم احترام می‌گذارند و همه چیز خود را از مردم می‌دانند، نگران همه‌پرسی نمی‌شوند.
موسوی تبریزی بیان کرد: اکثریت کسانی که با رفراندوم مخالفند، یا در منطق خود دچار ضعف هستند و نمی‌توانند توضیح دهند چه می‌خواهند که مردم بپذیرند، یا می‌دانند که مردم هرگز منطق آنها را نخواهند پذیرفت. به همین خاطر است که آنها در روند مراجعه به آراء عمومی به عنوان یک اصل راهگشا مانع ایجاد می‌کنند.
مهم‌ترین مسائل کشور در بازنگری قانون اساسی مورد بررسی قرار گرفت
وی یادآور شد: کافی است مواد پیشنهادی حضرت امام را به افراد بررسی کننده طرح بازنگری قانون اساسی نگاه کنید تا به اهمیت آن پی‌ببرید. در آن مواد پیشنهادی، درباره مواردی نظیر آنکه شورای عالی قضایی یا مدیریت صداوسیما شورایی باشند یا از سوی یک مدیر اداره شوند؟ طرح نهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون اساسی که تا آن موقع تشکیل نشده بود و مواردی نظیر شورای عالی امنیت ملی که آن زمان نبودند و به جای آن شورای امنیت استانی وجود داشت، پیشنهاداتی مطرح شده بود.
موسوی تبریزی افزود: اگر خوب بنگریم می‌بینیم که مهم‌ترین مسائل کشور در بازنگری قانون اساسی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین در رابطه با مسأله رهبری که مهم‌ترین مسأله بود، شرایطی در قانون در نظر گرفته شد و منتخبین حضرت امام پس از بررسی اصول اصلاح شده، آن را به رای مردم گذاشتند. مردم نیز از آنجا که خود را ذی‌حق می‌دانستند به این قانون رای دادند. بنابراین امروز هم اگر مشکلی پیش بیاید، منتخبین می‌توانند پیشنهاداتی ارائه دهند و مردم دوباره به آن پیشنهادات رای دهند.
ترس مخالفان رفراندوم از این است که دیگر نتوانند خودخواهی کنند
وی با اشاره به اصلاح قانون اساسی کشور گفت: این قانونی انسانی بوده و الهی نیست و چنین قانونی شاید از اول دارای مشکلاتی بوده که قانون‌گذار متوجه آن نشده باشد یا ممکن است اصولی از آن در زمانی بنابر مصالحی بوده و در زمان دیگر، چنین مصلحت‌هایی از بین رفته باشد. لذا در تمام دنیا قوانین اساسی مورد بازنگری قرار می‌گیرند. برای نمونه، تاکنون سه بار قانون اساسی در فرانسه تغییر کرده است.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به مخالفت عده‌ای با مسأله همه‌پرسی در کشور گفت: آنهایی که این مخالفت‌ها را می‌کنند از اصل دین نمی‌ترسند و از اصل مربوط به مدیریت کشور و ولایت‌فقیه نیز ترسی ندارند و تنها ترس آنها از این است که دیگر نتوانند در امور کشور با خودخواهی و تکیه به خود دخالت کرده و می‌بایست آراء عمومی را هم لحاظ کنند.
بیشتر مخالفت‌ها با همه پرسی به دلیل ترس از خود و از دست دادن قدرت است
وی ادامه داد: همواره عده‌ای بوده‌اند که از مراجعه به آراء عمومی در کشور وحشت دارند. دلیل آن هم ممکن است برای گروهی مسأله‌ای عقیدتی باشد که تعداد این دسته بسیار کم است. اما مشکل اصلی در این 40 ساله، کسانی هستند که خودشان را در جایگاهی نمی‌بینند که حرف‌هایشان طرفدار داشته باشد. برای نمونه در همین موضوع نظارت استصوابی، بیشتر افرادی که موافق آن هستند در زمره کسانی قرار می‌گیرند که در حالتی غیر از نظارت استصوابی، برای خود جایگاهی در میان اکثریت مردم نمی‌بینند و کسانی هم که با این موضوع مخالفت می‌کنند ممکن است حتی به دلیل این محدودیت‌ها، قبل از ردصلاحیت از کاندیداتوری منصرف شوند.
موسوی تبریزی در پایان گفت: بیشتر مخالفت‌ها با مسأله مراجعه به آراء عمومی، به دلیل ترس از خود و از دست دادن قدرت است وگرنه کسانی که به مردم احترام می‌گذارند و همه چیز خود را از مردم می‌دانند، مانند حضرت امام که همواره تصریح می کردند«شماها خون دادید؛ شماها به میدان رفتتید؛ شماها مبارزه کردید؛ ماها هیچ حقی نداریم، ما باید برای شما خدمت کنیم» نگران همه پرسی نمی‌شوند. اگر کسی به مردم اطمینان داشته و به خدا متکی باشد و به جای مصلحت خود، مصالح مردم را در نظر گیرد، باید به آراء مردم تن داده و آن را بپذیرد.
