عضو سابق هیأت امنای صندوق ذخیره ارزی با تأکید بر اینکه ایران کشور بزرگی است که تا ابد نمی تواند در تحریم باشد، گفت: منظور رهبری از «آرایش جنگی» این نبود که فرضا جلوی وزارتخانه ها کیسه های شنی بگذارند و یا با لباس نظامی بر سر کار حاضر شوند. آرایش جنگی که مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند، یعنی ما باید به دنبال کارهایی برویم که ارتباط با تحریم ها ندارد و اگر روزی خواستیم مذاکره کنیم، از نقطه قوت وارد مذاکره شویم. یعنی یک مذاکرات برد – برد باشد.
بهمن آرمان در گفت و گو با خبرنگار جماران، در خصوص واکنش مسئولین کشورمان در برابر «جنگ تحمیلی اقتصادی» آمریکا علیه ایران اظهار داشت: حتی در زمان دفاع مقدس هم فعالیت های اقتصادی ما متوقف نشده بود و با تدابیری که اندیشیده شده بود ما دو پروژه خیلی بزرگ و استراتژیک را در زمان جنگ توانستیم انجام دهیم. هرچند قراردادهای آنها پیش از انقلاب امضا شده بود، اما در زمان جنگ ما تا مرحله بهره برداری از آنها پیش رفتیم. به طوری که فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین سرمایه گذاری صنعتی تاریخ ایران، در همان زمان جنگ ساخته شد و در سال 71 به طور کامل به بهره برداری رسید. علاوه بر آن، ما در همان شرایط داشتیم راه آهن بافق – بندر عباس را می ساختیم. همچنین کارهای ابتدایی بسیاری از سدهای بزرگ مثل کارون 3 و 4 را در زمان جنگ انجام می دادیم. در حالی که مشکل جنگ، کمبود سیمان و بسیاری از چیزهای دیگر را داشتیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی با انتقاد از تیم اقتصادی دولت دوازدهم، افزود: مقام معظم رهبری در روزهای اخیر اعلام کردند که ما باید این دوره تحریم ها را شجاعانه بگذرانیم، زیرا ایران با عراق، کویت و یا ونزوئلا فرق دارد و دارای 10 هزار سال تاریخ است. ایران کشور بزرگی است که تا ابد نمی تواند در تحریم باشد. در گذشته هم تلاش هایی صورت گرفت تا مثلا ایران را تجزیه کنند و موفق نبوده است.
وی با بیان اینکه ما در ایران کارهایی انجام می دهیم که ارتباط چندانی با مقوله تحریم ها ندارند، تصریح کرد: دست کم سه بخش از اقتصاد ایران ارتباط به تحریم ها ندارد. مثلا ما در ایران به 12 هزار کیلومتر آزادراه نیاز داریم. زیر سازی شبکه های راه آهن، که ما در آن بسیار فقیر هستیم، ارتباطی با تحریم ها ندارد. بخش ساختمان، که ما شدیدا در آن گرفتار هستیم، ارتباطی با تحریم ها ندارد. ما چهارمین کشور تولیدکننده سیمان و جزو 14 کشور بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان هستیم. ضمن اینکه ما در سال نیازمند یک میلیون و 200 هزار واحد مسکونی جدید هستیم. بنابر این بخش ساختمان را می شود فعال کرد. چون در آینده سونامی کمبود مسکن می تواند پیامدهای امنیتی هم به دنبال داشته باشد.
آرمان ادامه داد: در بخش کشاورزی نیز ما کارهای زیادی می توانیم انجام دهیم. سد سازی و شبکه های آبیاری ارتباطی با تحریم ها ندارد. حتی در بخش صنعت هم ما تعداد زیادی پروژه داریم که قبل از تحریم ها اقدام به واردات ماشین آلات و تجهیزات کرده اند و نیمه تمام مانده اند. من به عنوان یک اقتصاددان گزارشی را به اتفاق برخی از دوستان به نام «تأسیس شرکت توسعه ایران» تهیه کردم و پیشنهادش را به سازمان بورس و اوراق بهادار تهران ارائه دادم و فکر می کنم برای تعدادی از نمایندگان مجلس هم فرستادم، ولی متأسفانه کسی شنوای اینگونه حرف ها نبود. واقعیتی را که باید به آن اشاره کنم این است که مدیران دولتی ما در این موارد نه تصمیم می گیرند، نه کار می کنند، نه قراردادی را امضا می کنند و نه به دنبال یافتن راه های جایگزین برای فعال کردن اقتصاد می روند.
وی گفت: از طرف دیگر فضای امنیتی و اطلاعاتی که از زمان دولت های نهم و دهم آغاز شده بود کماکان ادامه دارد و افراد دلسوز کشور و نظام اگر مسئولیتی را قبول کنند، برای گزینش با مشکل مواجه می شوند. مثلا یکی از طرح ها این است که تا 10 سال آینده هیچ کدام از تحصیل کرده های خارج از کشور نباید در مراکز تصمیم گیری حضور داشته باشند. این سیاست دارد توسط دولت اجرا می شود و استفاده از کارشناسان دلسوز و توانا بسیار محدود شده و مدیران فعلی هم انگیزه چندانی برای کار کردن ندارند و دلیل کار نکردن را هم وجود تحریم ها می دانند.
عضو سابق هیأت امنای صندوق ذخیره ارزی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت آرایش جنگی، گفت: منظور رهبری از «آرایش جنگی» این نبود که فرضا جلوی وزارتخانه ها کیسه های شنی بگذارند و یا با لباس نظامی بر سر کار حاضر شوند. آرایش جنگی که مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند دقیقا همین حرف هایی است که من گفتم. یعنی ما باید به دنبال کارهایی برویم که ارتباط با تحریم ها ندارد و اگر روزی خواستیم مذاکره کنیم، از نقطه قوت وارد مذاکره شویم. یعنی یک مذاکرات برد – برد باشد.
وی افزود: در حال حاضر اگر به 10 قلم اصلی واردات خودمان نگاه کنیم، شکر، ذرت، خوراک دام، روغن خام نباتی و یا امثال اینها است. الآن دولت دارد برنامه ای می ریزد که 14 میلیارد دلار فقط کالاهای اساسی، یعنی آنهایی که قوت لایموت مردم هستند وارد شود. من در موردی پیشنهاد کردم که حداقل سه میلیارد دلار از این پول را برای بالا بردن تولید گندم بگذارید و یا چند عدد کارخانه قند درست کنید که نیازمند واردات شکر نباشیم. چند کارخانه روغن کشی راه اندازی کنید؛ که هم روغن سالم داشته باشیم هم از ضایعات آن که کنجاله هست برای خوراک دام استفاده کنیم. ولی متأسفانه مسئولین کشور ساده ترین راه را در این دیدند که صندوق توسعه ملی را خالی و با پول آن گندم و جو وارد کنند.
آرمان تأکید کرد: شاید برای ایرانی ها تعجب آور باشد و یا شاید برای اولین بار شنیده باشند که کشوری مثل ایران که جمعیت ساکن آن حدود 80 میلیون نفر بیشتر نیست و سالانه طبق آمار صندوق بین المللی پول 700 هزار نفر از ایران مهاجرت می کنند، سومین کشور بزرگ وارد کننده جو به عنوان خوراک دام است. آمریکا تا به حال نفت، فولاد، سنگ آهن، آلومینیوم و مس ما را تحریم کرده اند. اگر آمریکا به عنوان بزرگترین صادرکننده غلات و کالاهای کشاورزی جهان اعلام کند که از این به بعد فروش روغن خام خوراکی به ایران مشمول تحریم هست، ما چه کاری باید انجام دهیم؟ وزارت کشاورزی ما چه کاری دارد انجام می دهد؟
وی با یادآوری اینکه «اقتصاد مقاومتی» دارای چندین بند است، تصریح کرد: یکی از این بندهایی که کارشناسان خبره روی آن کار کرده اند مردمی کردن اقتصاد است. مورد دیگر کاهش وابستگی خارجی به کالاهایی است که در ایران می تواند تولید شود. چون ما نمی توانیم دور ایران دیوار بکشیم و بگوییم می خواهیم در همه چیز خودکفا شویم. خودکفا شدن در همه چیز، ثمره ای جز فقر مطلق به همراه ندارد. ولی خطاب رهبری همین وزیران هستند. من جمله بسیار پر معنایی را از رهبری شنیدم. ایشان در اسفند ماه سال 1375 به خوزستان سفر کردند؛ یعنی استانی که 80 درصد بودجه عمومی کشور از آنجا تأمین می شود. ایشان در بازدید از پتروشیمی بندر امام گفتند که ما نمی خواهیم به جهان تظلم کنیم؛ ولی می خواهیم نفت خود را به صورتی که بیشترین ارزش افزوده را برای ما داشته باشد بفروشیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: ولی به نظر می رسد وزارت نفت ما اعتقادی به صنایع پایین دستی نفت ندارد و نمی خواهند در ایران پالایشگاه نفت و مجتمع های پتروشیمی ساخته شود. شاهد مدعا اینکه می خواهند نفت غرب کارون را به جای تبدیل به فرآورده های نفتی و خوراک کارخانه های پتروشیمی، با هزینه ای بالغ بر دو میلیون دلار و با خط لوله ای به طول 1200 کیلومتر برای صادر کردن به خارک بفرستند. این در حالی است که کشورهای تولیدکننده نفت در آینده نه چندان دور دیگر چیزی به عنوان نفت خام صادر نخواهند کرد. عربستان سعودی تا سال 2023 ظرفیت پالایشگاه های خودش را به 10 میلیون بشکه می رساند. کویت دارد یک پالایشگاه دیگر به ظرفیت 630 هزار بشکه می سازد.
وی تأکید کرد: با بیرون رفتن قطر از اوپک، 10 سال دیگر چیزی به عنوان سازمان اوپک وجود نخواهد داشت. ولی ایران دارد عکس آن مسأله را می رود. در بازدید من از نمایشگاه اخیر نفت، گاز، پتروشیمی عده ای عنوان می کردند که ما در ایران قادر هستیم تا 90 درصد از تجهیزات یک پالایشگاه نفت را در ایران بسازیم. چرا این کار انجام نمی شود؟ بنابر این برای اجرای اقتصاد مقاومتی باید در ساختار مدیریتی کشور بازبینی جدی شود و میدان را برای کارشناسانی که دلسوز مملکت هستند باز کنند.
