پایگاه خبری جماران: خانم نازنین زاغری مدتهاست در ایران زندانی است . اینکه در پرونده ایشان چه می گذرد نمی دانم و چیزی در مورد آن نمی توانم گویم . مواردی هم که در رسانه های داخلی یا خارجی گفته می شود اطلاعاتی نیست که ارزش حقوقی داشته باشند و آنها را مبنای تحلیل حقوقی قرار دهم . بیشتر تبلیغات اند و سیاسی . اگرچه متآسفانه معمولاً رویه چنان بوده که در چنین پرونده هایی ، تردیدها و نگرانی ها یی وجود دارد اما انساندوستانه امیدوارم که عدالت قانونی و قضایی ، بی طرفانه در مورد ایشان به اجرا درآمده باشد .
با این همه هرچه باشد اما اقدام اخیر دولت انگلستان در اعلام حمایت دیپلماتیک از نازنین زاغری عملی است مغایر با اصول حقوق بین الملل ومداخله در حاکمیت ملی ایران است .
تابعیت مضاعف ، یا تابعیت دوگانه از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی و عمومی است . در تابعیت مضاعف ، یک نفر ممکن است به دلایل مختلف تابعیت دو یا چند کشور را داشته باشد. مثلاً هم ایرانی باشد ، چون در ایران متولد شده است و هم تابعیت آمریکا یا انگلستان یا جای دیگری را کسب کرده باشد . از نظر حقوقی ، تابعیت از امور حاکمیتهاست .
اصل دیگری در حقوق بین الملل وجود دارد که که دولتها نمی توانند در حاکمیت دولت دیگر مداخله کنند.
نتیجۀ این اصل در بحث تابعیت مضاعف این است که وقتی یک نفر دارای دو یا چند تابعیت است، دولتها نمی توانند بگویند تابعیتهای دیگر او را قبول ندارم و او را تابع آن کشور محسوب نمی کنم. چنین حرفی به منزلۀ مداخله در حاکمیت دولت دیگر است و ممنوع .
نکته این است که در تابعیت دوگانه یا مضاعف، هر دولت فقط تابعیت خود را شناسایی کرده و به اجرا می گذارد و با او به عنوان یکی از اتباع خود رفتار می کند . به عبارت دیگر ، دولتها فقط تابعیت خود را برای اتباع خود به اجرا می گذارند . دولتهای دیگر حق مداخله در این امر را ندارند نمی توانند از یک دولت بخواهند که در مورد یکی از اتباع خود تابعیت کشور دوم را قبول کنند و تابعیت خود را به رسمیت نشناسند . چنین کاری به منزلۀ مداخله در امور داخلی دولتها و نقض حاکمیت ملی آنهاست .
در مورد حمایت دیپلماتیک هم این نکته مهم است که دولتها فقط از اتباع خود می توانن حمایت دیپلماتیک کنند.
دولت بریتانیا اعلام کرده است از خانم زاغری ، که هم تابعیت ایرانی دارد و هم تابعیت انگلیسی حمایت دیپلماتیک می کند . معنای این اقدام این است که انگلستان به خلاف اصول اساسی تابعیت و حاکمیت ، اصرار و فشار دارد که دولت ایران ، آن هم در خاک خود حاکمیت ملی خود را نقض کرده و تابعیت خود را به رسمی نشناسد و تابعیت انگیسی خانم زاغری را به رسمیت بشناسد. چیزی بی سابقه و عجیب که مغایر است با اصول اساسی و محکم حقوق بین الملل و حق حاکمیت دولتها.
در حالی که خانم نازنین زاغری ، تابعیت ایرانی دارد و در حال حاضر در ایران تحت بازداشت است ، حق حاکمیت دولت ایران است که با ایشان به عنوان یک تبعۀ ایران رفتار کند نه یک تبعۀ دولت انگلستان. بگذریم که جای تأسف عمیق است که شیوه های اقدامات امنیتی و قضایی در مورد پرونده هایی که بوی سیاست می دهند اغلب چنان بوده است که نه تنها در داخل شک و گمانهای فراوان می سازد، بلکه در عرصۀ بین الملل هم زمینه ای ایجاد می کند که دولتهای دیگر اجازۀ مداخله در حاکمیتی به خود می دهند که متعلق ملت ایران است.
این اقدام دولت بریتانیا ، هیچ پایۀ حقوقی ندارد و کاملاً بی اساس و ناموجه است و نمی تواند منشاء اثر حقوقی و اجرایی باشد.
