شنیده شده، علی رغم آنکه انتظار می رفت آقای روحانی به مناسبت 16 آذر در یکی از دانشگاههای شهر تهران حاضر شود، وی قرار است به سمنان رفته و عصر سهشنبه ۱۳ آذر در دانشگاه علوم پزشکی این شهر سخنرانی کند. بر همین مبنا ظاهراً تنها ۷ تریبون در اختیار نمایندگان تشکلهای دانشجویی قرار گرفته است.
پایگاه خبری جماران: در بحبوحهای که دانشجویان خود را برای برگزاری هرچه باشکوهتر مراسم روز 16آذر آماده کرده و تشکلهای دانشجویی نیز به تکاپو افتادند تا با دعوت از چهرههای سیاسی برای حضور در دانشگاه خود، مراسمی پربارتر از سنوات گذشته برگزار کنند، خبرهایی مبنی بر اینکه سخنرانی شخصیتهای سیاسی در دانشگاهها یک به یک در حال لغو شدن و داستان تلخ ممانعت از برگزاری مراسمها در حال تکرار شدن است، از گوشه و کنار کشور به گوش میرسد.
این اتفاق درحالی رخ میدهد که تشکلهای دانشجویی در سالهای اخیر با معضلی تازه دست و پنجه نرم میکنند و آن بیرغبتی دانشجویان به فعالیتهای سیاسی درون دانشگاههاست. این موضوع حتی در اظهارات اخیر رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نیز آمده است. وی در مصاحبهای به ایسنا گفته که در حال حاضر حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد برنامههای تشکلهای دانشجویی که در هیئت نظارت مجوز میگیرند، برگزار نمیشوند.
نگرانی از آزادی بیان یکی از عوامل بی رغبتی به فعالیتهای سیاسی در دانشگاهها
حسین سلیمی در خصوص دلایل بیرغبتی دانشجویان به انجام فعالیتهای سیاسی در #دانشگاهها نیز گفت: این موضوع یک بحث مفصل است، ولی به نظر میرسد یک نوع خاصی از فعالیتهای سیاسی در فضای اجتماعی دوران خود را طی کرده است و بیان موضوعات سیاسی به صورت احساسی و بحران آمیز در عرصه های اجتماعی جوامع خواهان زیادی ندارد.
وی همچنین بیان کرد که ممکن است نگرانی از آزادی بیان یکی از عوامل این امر باشد، اما او دو عامل را مهمتر میداند؛ نگرانی از آینده شغلی و اینکه نوع خاصی از فعالیتهای سیاسی در فضای اجتماعی دوران خود را طی کرده است و بیان موضوعات سیاسی به صورت احساسی و بحرانآمیز در عرصههای اجتماعی جوامع خواهان زیادی ندارد.
فضای امنیتی دانشگاهها نسبت به دوره آقای احمدینژاد تغییر کرده
در همین رابطه، غلامرضا ظریفیان که خود یکی از فعالین سابق جنبش دانشجویی و نیز معاون وزارت علوم در دولت خاتمی بوده، در گفت و گو با جماران اظهار داشت: در اینکه فضای امنیتی دانشگاهها نسبت به دوره آقای احمدینژاد تغییر کرده، تردیدی نیست. حتی تعداد مدیرانی هم که در این دوره به فعالیتهای دانشجویی اعتقاد دارند، قابل مقایسه با دوره قبل نیستند. اما دانشجویان سیاسی درون تشکلها یکی از انتظارتشان این بود که آن محرومیتهایی که در دوره قبل برای دانشجویان ایجاد شده بود، برطرف شود.
وی افزود: دانشجویان توقع داشتند که در دوره جدید چند اتحادیه آنها مورد تأیید قرار گیرد و تسهیلاتی برای فعالیت دانشجویی ایجاد شود که متاسفانه تاکنون برآورده نشده است و خود این موضوع یکی از عوامل رکود و کمتحرکی سیاسی در دانشگاههاست. البته اینکه دانشجویان به سرنوشت کشور و ارتقای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن علاقهمند باشند، باید مورد استقبال قرار گیرد.
دنیای مجازی بخشی از نیازهای سیاسی بسیاری کنشگران از جمله دانشجویان را برطرف میکند
این استاد دانشگاه ادامه داد: با مشکلاتی که در دوره فعلی برای دولت ایجاد شده که بخشی از آن ناشی از ضعفهای خودش است، ما با نوعی کاهش فعالیتهای دانشجویی روبرو شدیم. البته کاهش فعالیتهای سیاسی در دانشگاهها دلایل دیگر معرفتی هم دارد که خود بحثی دیگر است. اما به نظر میرسد که دنیای مجازی توانسته بخشی از نیازهای سیاسی بسیاری کنشگران از جمله دانشجویان را برطرف کند. طبیعتاً در چنین فضایی، آن گفت و گوهای رو در رو مانند گذشته، دیگر جاذبههای کافی را ندارند.
وی افزود: جای تعجب دارد در چنین شرایطی که ما باید یاریرسان فعالیتهای سیاسی و اجتماعی دانشجویان باشیم، تا شکلی متعادل پیدا کنند، برای فعالیت آنها محدودیت ایجاد میکنیم یا در شرایطی که آنها حق دارند از افرادی برای سخنرانی در دانشگاه دعوت کنند، با اینکه موافقتنامه برای حضور آن افراد صادر میشود، اما بازهم مانع حضور آنها میشویم و در برخی دیگر از دانشگاه ها نیز شاهد فشارهایی از بیرون هستیم تا مراجع تصمیمگیرنده نتوانند تصمیم لازم را بگیرند.
باید پذیرفت که با نوعی افت و کاهش فعالیتهای سیاسی در دانشگاهها روبرو هستیم
ظریفیان در پایان گفت: این مسأله باعث میشود تا فضای دانشگاه از شکل متعارف خود فاصله گرفته و غیرسیاسیتر شود و از جوش و خروش آن کاسته شده و نشاط لازم را نداشته باشد. بنابراین باید پذیرفت که با نوعی افت و کاهش فعالیتهای سیاسی در دانشگاهها روبرو هستیم که بخشی از دلایل آن معرفتی و بخشی دیگر مدیریتی و مربوط به هزینههایی است که دانشجویان میپردازند و همچنین بخش دیگری از آن نیز به کجسلیقگیها و ندانمکاریهایی بازمیگردد که در این عرصه به وجود آمده است.
لغو سخنرانیها و مناظرههای دانشجویی در آستانه 16 آذر
اما در حالی که چندی است فعالیتهای سیاسی در چارچوب آییننامههای دانشگاهی با چنین معضلی مواجه شده، خبر لغو مراسمهای سخنرانی در برخی دانشگاههای کشور هیچ پیامی جز تمایل عدهای برای به تعطیلی کشاندن تشکلها و فعالیتهای قانونی در دانشگاهها منتقل نمیکند. زیرا در چنین وضعیتی که بیشترین حجم برنامههای دانشجویی در آستانه 16 آذر برگزار میشود، نباید فهرست لغو سخنرانیها از فهرست مراسمهایی که قراراست برگزار شود، پیشی بگیرد.
در آستانه 16 آذر، پس از لغو سخنرانیها در دانشگاههای امیرکبیر «مناظره میان صادق زیباکلام و احمد زیدآبادی» و شیراز«سخنرانی غلامرضا حیدری»، نوبت به دانشگاه بینالمللی امامخمینی(ره) قزوین و لغو سخنرانی آذر منصوری رسید. این مراسم که قرار بود با عنوان «منع خشونت علیه زنان» برگزار شود، بدون هیچ توضیح مشخصی لغو شده است. مخالفتهای زنجیرهای با مناظرهها و سخنرانیها در حالی اتفاق میافتد که تا به امروز وزیر علوم هیچگونه پاسخ و واکنشی نسبت به آن در آستانه ۱۶ آذر نداشته است.
از سوی دیگر برخی خبرها حاکی از آن است که تعدادی از دانشگاهها نیز که مراسم 16 آذر را گرامی میدارند، از نمایندگان تشکلهای دانشجویی خود دعوتی به عمل نمیآورند. نمونه اخیر چنین رفتاری را میتوان در دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه مشاهده کرد که منجر به اعتراض جمعی از دانشجویان تشکلی این واحد شده است.
تشکلها تهدید شده بودند که اگر برنامه برگزار شود یک عده آن را برهم خواهند زد
آذر منصوری که خود یکی از چهرههای دعوت شده به دانشگاه یزد و بینالمللی امامخمینی(ره) قزوین بود، در گفت و گو با خبرنگار جماران درباره دلایل لغو سخنرانی خود گفت: از سه سال گذشته بعد از اتفاق دانشگاه یاسوج و پس از آن اهواز، به غیر از دانشگاه اصفهان، تقریباً اکثر دانشگاههایی که از من برای سخنرانی دعوت کردند، با اینکه انجمنهای اسلامی مطمئن بودند که مجوز میگیرند و حتی میگرفتند، بعد از اخذ مجوز با فشارهایی که از جاهای مختلف به آنها وارد می شد، این برنامه ها را لغو میکردند.
وی افزود: درباره دانشگاه قزوین نیز با اینکه اعضای انجمن اسلامی دانشجویان پیگیر بودند تا به بهانه روز جهانی «منع خشونت علیه زنان» مراسمی با همین عنوان برگزار کنند. این تشکل با اطمینان از اخذ مجوز خود صحبت میکرد و پیگیریهای لازم را هم داشت، منتها در نهایت دو روز گذشته به من اعلام کردند که مجبور شدند این برنامه را لغو کنند. تشکل یکی از دانشگاههای یزد هم طی روزهای گذشته از من دعوت کرده بود که به همین مناسبت، روز 10 آذر در آنجا سخنرانی داشته باشم، اما آنها نیز با اینکه مجوز لازم را گرفته بودند، تهدید شده بودند که اگر برنامه برگزار شود یک عده آن را برهم خواهند زد.
مدیریتهای دانشگاهها از ایستادگی، توان یا پشتوانه لازم از سوی دولت و وزارت علوم برخوردار نیستند
این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: تقریباً در سه سال گذشته، تمامی برنامههایی که انجمنهای اسلامی از من برای سخنرانی دعوت کرده بودند، جز در دو مورد که یکی برنامه مربوط به دوم خرداد در دانشگاه شریف و دیگری در دانشگاه مفید قم در ایام انتخابات بود، با آنکه توانسته بودند از هیأت های نظارت در دانشگاه خود مجوز بگیرند، با فشارهایی لغو شده است. به نظر میرسد که این قبیل رفتارها در ایجاد فضای یأس و ناامیدی در دانشگاهها نقشی موثر دارند.
وی بیان کرد: وقتی تشکل ها سخنرانی را دعوت کردند و هماهنگیهای لازم را برای این کار انجام دادند، با فشارهای بیرون دانشگاه یا برخی نهادهایی که در داخل دانشگاهها به صورت موازی شکل گرفتند، برنامه آنها لغو میشود. در برخی دانشگاه ها حتی لیستی به تشکل ها دادند و به آنها گفته شده که تنها میتوانند از افراد درون آن لیست، برای مناسبتها سخنران دعوت کنند.
منصوری در پایان گفت: متاسفانه این فضایی است که در دانشگاهها حاکم بوده، درحالی که انتظار این بود که با توجه به ضرورت پویایی دانشگاهها و قوت گرفتن انجمنهای اسلامی در دولت آقای روحانی، چنین فضایی در دانشگاهها شکل بگیرد. اما متاسفانه عملاً اتفاقی که افتاده این است که مدیریتهای دانشگاهها و نهادهایی که از جانب دولت در این زمینه مسئول هستند، از ایستادگی، توان یا پشتوانه لازم از سوی دولت و وزارت علوم برخوردار نیستند. لذا در چنین فضایی از فعالین دانشجویی هم بیش از این نمیتوان انتظار داشت.
آنچه مسئولین باید توجه داشته باشند
بنابراین مسئولین وزارت علوم نباید بگذارند در برخی دانشگاهها، روسا و کادرهای مدیریتی که در دولت سابق بسیاری از فعالین دانشجویی را به تنگ آورده بودند، همچنان جولان داده و با برخوردهای سلیقهای خود ، موجبات مقصر جلوه داده شدن نظام اسلامی که بیشک طبق قانون اساسی و همچنین سیرهی اهلبیت(ع) تضادی با آزاداندیشی ندارد ، فراهم شود و بر منزوی شدن دانشجویان با استعداد در اثر ایجاد این سوءتفاهمها دامن زده شود .
پیداست که رئیسجمهور نیز باید پیش از آنکه دانشجویان و دانشگاهیان از تدبیر وی برای بسط آزادی بیان در دانشگاهها بیشتر ناامید شوند، گامهایی جدی بهمنظور شکستن این جو و جایگزینی فضایی امن و آرام برای برگزاری مراسمهای دانشجویی بردارد.
تصمیم رئیسجمهور برای سخنرانی در دانشگاه علوم پزشکی سمنان
ولی شنیده شده، علی رغم آنکه انتظار می رفت آقای روحانی به مناسبت 16 آذر در یکی از دانشگاههای شهر تهران حاضر شود، وی قرار است به سمنان رفته و عصر سهشنبه ۱۳ آذر در دانشگاه علوم پزشکی این شهر سخنرانی کند. بر همین مبنا ظاهراً تنها ۷ تریبون در اختیار نمایندگان تشکلهای دانشجویی قرار گرفته است.
در همین حال صادق زیباکلام به عنوان یکی از اساتید دانشگاه، در صفحه توئیتر خود با اشاره به لغو برخی سخنرانیها در دانشگاهها نوشت: لغو سخنرانیها در دانشگاهها بیش از آنکه ناشی از یک سیاست مشخص از ناحیه نظام باشد، نتیجه بیارادگی برخی از مسئولین دانشگاههاست که سریعاً در مقابل گروههای فشار تسلیم میشوند.