در حوزه حقوق اجتماعی کسانی که مسئولیت دارند، باید بلرزند و بترسند از اینکه حقوق مردم تضییع نشود، به ویژه کسانی که در حقوق مالی و اقتصادی هستند.
شب گذشته مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) در موسسه فرهنگی مذهبی دارالزهراء(س) برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین مجید انصاری طی سخنانی در این مراسم گفت: همه رسولان برای این مبعوث شدند تا دو حقیقت مهم را برای مردم روشن کنند؛ مسأله اول پرستیدن خدا و مسأله دوم دوری از طاغوت است.
وی، دو موضوع دیگر را از ارزش های بعثت انبیاء و وجه مشترک میان تمام شریعت‌ها و ادیان دانست و افزود: مورد نخست مسأله حق و مبارزه با باطل است و دوم، مسأله عدل و مقابله با ظلم و ستم.
انصاری یادآور شد: واژه حق، واژه ای بسیار پرمعنا و گسترده است. من واژه ای به این فراگیری و تنوع در معنا سراغ ندارم. حق از اسامی ذات اقدس الهی است و کاربرد این واژه در حوزه معارف دینی و اعتقادات و علم کلام بسیار وسیع است. در حوزه حقوق و امتیازات اجتماعی در همه سطوح آن نظیر اقتصاد، حقوق مالی و حقوق اقتصادی، در حوزه مسائل اجتماعی اعم از فرهنگی و سیاسی، در حوزه مسائل قضایی و دیگر حوزه های زندگی بشر، مسأله حقوق و واژه حقوق جایگاه برجسته ای دارد.
انصاری در ادامه گفت: در زندگی شخصی نیز، مسأله حق جایگاه خاص خود را دارد. وقتی که صحبت از حق می کنیم، به تعبیری صحبت از همه بایدها و نبایدهایی می کنیم که یا به حکم شرع یا به حکم عقل یا به حکم عرف قابل قبول و دارای امضای شرع باید رعایت شود. لذا حوزه حقوق، حوزه ای بسیار گسترده است. امام سجاد(ع) در رساله معروف خود، زوایایی از حقوق را باز کردند که کمتر در نگاه نخست مورد توجه است. حقوق انسان بر خودش، حقوقی که ما بر خودمان داریم، حقوق اعضا و جوارح ما بر ما، امام سجاد(ع) تک تک این حقوق را بیان می کند و قلمرو و حوزه مسئولیت ما را در قبال حقوقی که خود بر خود داریم، بیان می کند.
وی بیان کرد: از وجود خود که فاصله می گیریم، حقوقی که نزدیکترین افراد در زندگی بر ما دارند؛ حقوق متقابل زن و شوهر، حقوق متقابل پدر و مادر و فرزندان و... که باید رعایت کنیم و اگر رعایت نکنیم، حقوقی را ضایع کردیم که باید در پیشگاه خداوند متعال پاسخگو باشیم. عجیب اینجاست که در روایات متعدد و حتی در آیات قرآن به این نکته اشاره شده که اولین شکات ما در قیامت، اندام خود ما هستند.چشمی که شکایت می کند؛ چرا از من سوءاستفاده کردی؟ چرا حق مرا ادا نکردی؟ امیرالمومنین(ع) می فرماید؛ حق چشم است که بر حرام پوشیده شود. اگر کسی از شنیدن سخن حق محروم کرد و گوش خود را به شنیدن سخن باطل و گناه آزرد، در حقیقت ظلمی کرده به خود از مجرای عضوی که خدا در وجود او قرار دارد، تا به وسیله آن مسیر کمال را طی کند.
وی افزود: خداوند در قرآن می فرماید؛ ما انسان را از نطفه قرار دادیم و او را آزمودیم و ابزار مهمی را در اختیار او قرار دادیم. او را دارای قدرت شنوایی و بینایی قرار دادیم و نه تنها شنیدن، بلکه درک شنیده‌ها و تحلیل شنیده‌ها، قدرت بصر به او دادیم تا از مجرای آن به بهره برداری از دیده‌ها برسد.
انصاری گفت: مرحوم فلسفی تفسیر زیبایی داشتند و گفتند وقتی از شمر سخن رانده می شود و چهره او ترسیم می شود، یک آدم عجیب و غریبی است که به تعبیر آقای فلسفی، دندان هایش از دهانش بیرون زده و دوشاخ روی سرش درآمده و چشم هایش از حدقه بیرون زده اند. در واقع غیرطبیعی فرض کردن شمر به معنای آن است که او منحصر به فرد بود و شمریت نیز تنها در وجود او خلاصه می شد. در حالی که اگر به دیده درست بنگریم؛ می بینیم که او یک انسان مسلمان و یکی از سپاهیانی بود که در رکاب علی(ع) در جنگ صفین جنگید.
وی افزود: هیچ شمری از ابتدا شمر به دنیا نیامده است. هیچ ظالمی از ابتدا ظالم متولد نشده و هیچ فرعونی ابتدا با آن روحیه کبر و غرور به دنیا نیامده است. لذا مسأله ظلم، مسأله ای است که می تواند یکایک ما را آلوده کند. همچنان که عدالت مسأله ای است که می تواند ما را مزین سازد. حق و حق طلبی حوزه ای است که همه رفتار و کردار ما را در برمی گیرد، هیچ عملی از هنگام تولد تا هنگام مرگ ما نیست، مگر اینکه در حوزه حق و باطل تعریف می شود. از این رو، سخنی که می گوییم یا حق است یا باطل، اقدامی که می کنیم یا حق است یا باطل.
عضو مجمع روحانیون مبارز در ادامه گفت: اگر سخن یا عمل ما بر مدار آنچه که خدا خواسته و تجویز کرده، قرار داشته باشد ما در مسیر حق عمل کرده ایم و اگر در این مسیر نباشد، الزاماً در حوزه باطل وارد می شود. لذا امام علی(ع) فرمود؛ کسی که به یک سخن یا سخنرانی گوش می کند در حقیقت به نوعی در حال پرستش سخنور است. زیرا زمانی از عمر و گوش خود را در اختیار او قرار داده است. اگر آن سخن از خدا و حق باشد و او نیز برای خدا و حق بشنود، عبادت خداست و اگر غیر این باشد، در مسیر عبادت غیرالهی قرار می گیرد.
وی افزود: در تقسیم بندی‌ای که علمای دین و مفسران کرده‌اند، حقوق حاکم بر زندگی ما یا حقوق الله است یا حقوق الناس، حقوق الله برمی گردد به رابطه و وظیفه شخصی ما در برابر خدا؛ مانند نماز، روزه، حج و سایر عبادت های فردی، البته در مسیر انجام این حقوق گاهی حقوق ناس تعبیه شده است. برای نمونه، لباس نمازگزار نباید غصبی و از حقوق مردم باشد. یا در حج نباید مال مردم در مال فرد باشد. اصل عمل در حوزه حقوق الله تعریف می شود و سایر حقوق در حوزه حقوق الناس هستند.
انصاری بیان کرد: نوعاً این حقوق از رهگذر بی توجهی یا کم توجهی مورد تعدی قرار می گیرد. وقتی که به حقوق تعدی شد، مسأاله ظلم پیش می آید. روایات متعددی از امیرالمومنین(ع) و پیامبر اکرم(ص) در این باره وجود دارد. حضرت فرمود؛ یک دسته از ظلم ها هستند که خداوند آنها را تحت شرایطی می بخشد، مانند ظلم به خود یعنی ظلمی که مستقیم به خود کرده‌ایم و به دیگری سرایت نداده‌ایم.
وی در بیان دسته دوم ظلم گفت: آن ظلمی است که ممکن است بخشیده شود، اما رها نمی شود. آن ظلمی است که به دیگران می شود. محال است که خداوند ظلمی که به دیگران شده را رها کرده و از آن بگذرد. این ظلم تا زمانی که جبران نشده یا به تعبیر پیامبر اکرم(ص) قصاص نشود، رها نمی شود. خداوند رسیدگی به این ظلم را از اختیار و عمل خود خارج کرده است.
عضو مجمع روحانیون مبارز در ادامه گفت: اگر ما که در دو ماه محرم و صفر، بیرق مبارزه با ظلم را برافراشته می کنیم، باید ایران قبل از محرم با بعد از آن فرق کرده باشد. باید بازار قبل از عاشورای ما با بازار بعد از آن و قوه قضائیه قبل از عاشورا و محرم با بعد از آن فرق کرده باشد. اگر دانشگاه کربلا و محرم نتواند نهادهای حکومتی و یکایک ما را متحول کند، دچار خسران شده ایم. فلسفه این مراسم‌ها و شهادت امام حسین(ع) همین است.
وی افزود: فلسفه شهادت سیدالشهداء(ع) اقامه حق و عدل و دفع ظلم و باطل است. البته مصادیق بارز آن که ظلم حکومت‌ها، ظلم ظالمان و نظام های مسلط است، جای خود محفوظ است. اما این به معنای آن نیست که این ظلم ها تأثیر ندارد. ظلم قدم به قدم پیش می رود و ظالم گام به گام فربه می شود. شمر گام به گام به مرحله قصاوتی می رسد که در روز عاشورا از او دیده شد. گناه قدم به قدم صفحه نورانی قلب ما را تیره می کند. لذا در روایت و احکام شرعی چنین آمده که توبه از گناه واجب فوری و آنی است.
انصاری گفت: اگر کسی گناهی انجام داده و به معصیت گرفتار شده، بر او واجب است که بلافاصله بعد از تذکر توبه کند. اگر مال دیگران و حق آنها را خورده، ادا کند. اگر حق خدا را ضایع کرده، بلافاصله توبه کند. تأخیر در توبه، خود گناه است. یکی از دام های شیطان این است که به فرد می گوید برای توبه کردن وقت هست.
وی بیان کرد: در حقوق الناس، مطلقاً جای گذشت نیست. لذا باید حقوق مربوط به دیگران را جدی بگیریم. حتی مجالس سوگواری ممکن است موجب ظلم و آزار دیگران شود. اگر حرمت تریبون سیدالشهداء(ع) رعایت نشود و بر بالای منبرها حق دیگران تضییع شود و به انسان‌های آزاده نسبت سوء داده شود و به بزرگانی تهمت زده شود و از تریبون مداحی، البته اکثر مداحان ما معارف اهل بیت تراوش می کنند، اگر حق کسی ضایع شد جواب خدا را چه می خواهند بدهند.
انصاری افزود: اگر آن مجلس از صداوسیما پخش شود و از بیت المال برگزار شده باشد، به راستی جواب خدا را چه خواهند داد؟ چگونه می توانند این ظلم را جبران کنند؟ در حقوق عمومی نیز مشکلات بسیاری وجود دارد. تن انسان از این همه ظلم می لرزد. برای نمونه در یک اتاق در بسته، صلاحیت انسان های وارسته، حر و شجاع را که مثلاً برای مجلس یا خبرگان، آنهم نه برای متاع دنیا بلکه برای خدمت و بیان حقایق کاندید شدند، بر اساس گزارش های دروغ رد می کنند.
عضو مجمع روحانیون مبارز در ادامه گفت: بعد از انتخابات نیز، در قبال برخی از این ردصلاحیت های مسأله دار می گویند؛ ببخشید ما اشتباه کردیم یک تشابه اسمی بود یا در موردی می گویند گزارشاتی به ما داده بودند که بعداً فهمیدیم درست نبود! همین؟ اگر آن فرد بگذرد هم از حق شخصی خود گذشته، مجلسی که در آن، این گروه افراد شجاع از حق خود در دفاع از مردم بازماندند و جامعه از آنها محروم شده و به سبب آن، جایگاه مجلس و خبرگان تضعیف شده، این حق قابل گذشت نیست.
وی گفت: بر فرض که دور بعد شما تایید صلاحیت کردید، اما این دور چه می شود؟ من نمی خواهم شب عاشورا وارد مسائلی شوم که ممکن است خوشایند عده ای نباشد، اما چه کنم که وظیفه دینی‌ام اقتضا می کند که بگویم؛ آیا مسیر مجلس ما به لحاظ رشد، بالندگی، سلامت نفس و عملکرد و نظارت قاطع و شجاعت برخورد و ریل گذاری‌های نرم افزارانه برای نظام و رشد و پیشرفت مردم و رفع نارسایی‌ها بهتر از دور اول است یا پسرفت داشته؟ بهتر از دور دوم است یا پسرفت داشته؟
عضو مجمع روحانیون مبارز در ادامه گفت: ما در نظام اداری، با برخی گزینش ها و تنگ نظری ها، مسیر شایستگان را مسدود کردیم. به تعبیر امیرالمومنین(ع)؛ 4 چیز تمدن‌ها، حکومت ها و دولت ها را به زانو درمی آورد، یکی از آن 4 عامل، این است که انسان‌های دون‌پایه و کم ظرفیت را بر انسان‌های شایسته‌تر مقدم کنیم. لذا کسی که خود را در جایی قرار دهد که شایسته آن نیست از رحمت خداوند دور بوده و ملعون است. ما چند نفر انسان شایسته داریم که بگوید آقا سراغ دیگری برو، او بر من اولی است؟
انصاری افزود: در حوزه حقوق اجتماعی کسانی که مسئولیت دارند، باید بلرزند و بترسند از اینکه حقوق مردم تضییع نشود، به ویژه کسانی که در حقوق مالی و اقتصادی هستند. چطور می شود تعدادی از موسسات مالی و اعتباری به نام ائمه اطهار(ع) در روز روشن، در مشهد مقدس موسسه ایجاد کنند و هزاران هزار میلیارد جیب مردم را خالی کنند و دولت مجبور شود 11 هزار میلیارد تومان از جیب مردم برای تسویه بدهی برخی از این موسسات بدهد.
