به گزارش ایرنا، توسعه گردشگری حیات وحش در ایران نیازمند اتخاذ برنامه ریزی اصولی ، تامین زیرساختهای لازم ، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی است.
گردشگری حیات وحش (Wildlife Tourism)، به اعتقاد کارشناسان امر، شاخه‌ای از صنعت گردشگری است که روز به روز گسترده شده و بر طرفداران آن افزوده می شود و اهداف بسیار زیادی را دنبال می‌کند.
به تاکید کارشناسان توسعه این شاخه صنعت گردشگری به اعتلای فرهنگ حفاظت از محیط زیست و اشتغالزایی زیاد و کسب درآمد کلان اقتصادی منجر می شود.
سمنان از جمله استانهای مستعد دارای تعدادی از ذخیرگاه های طبیعی و زیستی کم نظیر است که می توان با برنامه ریزی کارشناسی و تامین زیرساختها و مهمتر سرمایه گذاری و اطلاع رسانی این راهبرد را محقق کند.
پارک ملی کویر گرمسار یکی از بزرگترین و قدیمی ترین مناطق حفاظت شده ایران با بیش از 220 گونه جانوری، حدود 670 هزار هکتار وسعت دارد که 420 هزار هکتار آن پارک ملی و 250 هزار هکتار منطقه حفاظت ‌شده است.
این پارک در واقع نمایشگاهی طبیعی از وحوش کمیاب بیابانی و کویری از جمله کل و بز، قوچ و میش وحشی، گربه شنی، جبیر، یوزپلنگ ایرانی و جوامع گیاهی متنوع است. در مجموع 34 گونه پستاندار، 155 گونه پرنده و 34 گونه خزنده در این منطقه شناسایی شده‌اند.
یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گرگ، کفتار راه ‌راه، گربه شنی، روباه قرمز، روباه شنی، جبیر، کل و بز، قوچ و میش، شغال، سیاه‌گوش از جمله پستانداران شاخص این منطقه هستند.
توران یا خارتوران دیگر ذخیرگاه حفاظت شده و دیدنی‌های طبیعی ایران است که با مساحت یک میلیون و 470 هزار هکتار شامل سه محدوده پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده است.
منطقه خارتوران پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان در طبس، دومین مجموعه حفاظت شده وسیع در ایران می‌باشد که علاوه بر این بزرگترین ذخیره‌گاه زیست‌کره کشور می باشد و گونه های نادر جانوری و گیاهی را در خود جای داده است.در این ذخیرگاه 41 گونه پستاندار، 167 گونه پرنده، 42 گونه خزنده و 2 گونه دوزیست شناسایی شدند که شاخص‌ ترین آن‌ها یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی است.
از سایر پستانداران این منطقه می‌توان به گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، کاراکال، پلنگ، گربه وحشی یا دشتی، جبیر، آهو، پازن، (زیر گونه ایرانی) و قوچ وحشی نام برد..
هوبره، زاغ بور، بحری، دلیجه، کبک، تیهو، بلدرچین، عقاب دشتی، چاخ لق، کبوتر چاهی، یاکریم، شاه بوف، سبزه قبا هندی، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم دم سرخ و گنجشک معمولی از جمله پرندگان این منطقه هستند.
زیست این گونه های جانواری در این مناطق حفاظت شده بیانگر این است که سمنان در مقایسه با استان های پیرامونی خود دارای تنوع زیستی منحصر به فردی است.
مناطق حفاظت شده ایران به ویژه سمنان در واقع نمایشگاهی طبیعی از وحوش کمیاب و جوامع گیاهی متنوع است که می توان از این ظرفیت درآمد اقتصادی کلان کسب کرد.
طبق آمار موجود، حیات جانوری ذخیره گاههای سمنان در گذشته به قدری متنوع و پرشمار بود که این مناطق از کشور به 'آفریقای کوچک' شهرت داشت، امروز هر چند ازغنای حیات وحش آن تا حد زیادی کاسته شده، هنوز هم به طور تقریبی تمامی انواع حیوانات ایران را در خود جای داده است.
گردشگری حیات وحش در بسیاری از کشورها سهم بسیار مهم و بزرگی از صنعت گردشگری رابه خود اختصاص داده است و بسیاری از کشورهای آفریقایی وآمریکای جنوبی،استرالیا، هند،کانادا، اندونزی،بنگلادش، مالزی، سریلانکا و مالدیو اشاره کرد.
براساس آمار حدود یکهزار و 141 گونه جانوری اعم از پستاندار، پرنده، خزنده و دوزیستان در عرصه های خشکی و آب‌های داخلی ایران زیست می‌کنند، اگر برنامه مدون و جامعی برای حفظ و صیانت از گونه‌های ارزشمند دیگری از پستانداران همچون گور ایرانی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه و گوزن زرد وجود نداشته باشد در آینده نه‌چندان دوری شاهد نابودی این‌گونه‌های نادر خواهیم بود.
به باور کارشناسان گردشگری حیات وحش به درآمدزایی جوامع محلی منجر شده و به عنوان شیوه ای برای تامین منابع اقتصادی پایدار در این جوامع مورد توجه قرار گرفته است.

**گردشگری وحش در سمنان توسعه می یابد
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمنان گفت: توسعه گردشگری حیات وحش به منظور افزایش اشتغال پایدار و توانمند سازی جوامع محلی در این استان توسعه می یابد.
محمدجهانشاهی در گفت و گو با ایرنا افزود: اکنون طرح های مطالعاتی اجرای این طرح از سوی این نهاد در حال انجام است و با اتخاذ تصمیمات راهبردی درصدد راه اندازی تورهای گردشگری حیات وحش در استان هستیم.
وی اظهارداشت: این تورها با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست سمنان برای علاقه مندان به طبیعت گردی و حیات وحش در آینده ای نزدیک راه اندازی می شود.
جهانشاهی با بیان این که گردشگران در این تورها علاوه بر لذت از طبیعت بکر از نزدیک با حیات وحش آن آشنا می شوند، گفت: در آینده گروهی از راهنمایان گردشگری برای آشنایی با مناطق حفاظت شده استان به منظور راهنمایی گردشگران تورها دیدن می کنند.
وی ادامه داد: گردشگری طبیعی از اولویت های این اداره کل است و این استان با اقلیم های مختلف در این بخش می تواند حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد.

**توسعه گردشگری حیات وحش نیازمند حمایت
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان در گفت و گو با ایرنا گفت: با توجه به گونه های گیاهی و جانوری موجود در مناطق حفاظت شده استان، در وهله اول باید برای جلوگیری از انقراض و بعد برای توسعه گردشگری حیات وحش در استان اقدام کرد.
عباسعلی دامنگیر در گفت و گو با ایرنا افزود: خشکسالی،کمبود آب و همچنین نبود زیرساخت برای استقبال از صنعت گردشگری حیات وحش از چالش های اساسی در اجرای این طرح اشتغال آفرین است و برای تحقق این امر باید مسوولان بالادستی تلاش کنند.
وی خاطرنشان کرد: وجود پوشش گیاهی، تنوع زیستی، غارهای طبیعی، آب های معدنی، صخره ها و جاذبه های طبیعی، استان سمنان را به مرجعی برای مطالعات زیست محیطی تبدیل کرده است.
دامنگیر ادامه داد: راه اندازی موزه صحرایی از اقدامات موثر برای معرفی جاذبه های گردشگری حیات وحش سمنان به شمار می رود که با شناسایی سامانه های تحقیقاتی می توان برجذب گردشگر در منطق منحصربه فرد استان اقدام کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با تاکید بر لزوم صیانت از محیط زیست و پیشگیری از آلودگی های زیست محیطی در استان، ادامه داد: باید بیش از هرچیز در توسعه گردشگری حیات وحش، فرهنگ طبیعت گردی به آحاد مردم آموزش داده شود تا به عرصه های ملی استان آسیبی نرسد.

**گردشگری حیات وحش بیکاری را کم می کند
عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد واحد سمنان در گفت وگو با ایرنا افزود: گردشگری حیات‌وحش در سمنان با حفظ حریم طبیعت بسیار سودآور است.
سعید کامیابی گفت : مناطق گردشگری و حیات وحش سمنان که تحت حفاظت است می تواند سالانه گردشگران زیادی را باهدف تفرج و تماشای طبیعت و حیات وحش گونه های مختلف جذب کند که اکنون با بهره برداری نشدن علمی و گردشگری، این ظرفیت مهم اشتغالزایی مغفول مانده است.
وی اظهارداشت: با توسعه گردشگری حیات وحش گردشگران می توانند شناخت بیشتری از ضعف و انقراض حیات وحش در مناطق حفاظت شده استان بشوند.
وی تصریح کرد: در مناطق مختلف جهان، توسعه گردشگری در حیات وحش با حفاظت محیط زیست همراه بوده و دولتها دراین زمینه تاکید فراوانی دارند و گردشگر منبع بسیار خوبی برای کسب درآمد محسوب می شود.

**گردشکری حیات وحش در کشور توسعه نیافته است
عضو هیات علمی دانشکده جغرافیا و اقلیم شناسی دانشگاه سمنان به ایرنا گفت: در استفاده از ظرفیت حیات وحش برای جذب گردشگر نسبت به سایر کشورهای جهان عقب هستیم و در چند دهه اخیر برای توسعه این بخشاقدامات موثری انجام نشده است.
محمد آرام افزود: در سال‌های اخیر با رشد گردشگر داخلی ناآگاه در کشور شاهد تخریب گسترده طبیعت بوده ایم و در پارک‌های ملی جمعیت حیات‌وحش به طور چشمگیری کاهش یافته و برای دیدن حیوانی چون پلنگ باید ساعت‌ها و روزها گشت بزنید تا شاید جانوری را از دور آن هم در حال فرار مشاهده کنید.
وی اظهارداشت: خطرهای گردشگری بر پایه طبیعت بیشتر از گردشگری فرهنگی و تاریخی است به‌ویژه که گردشگر ماجراجویانه به دل کوه و دشت و بیابان می زند و خطراتی او را تهدید می کند.
وی تصریح کرد: بسیاری از کشورها که دارای تنوع زیستی و طبیعت بکر هستند درآمد بسیاری را از طریق حضور گردشگر در کشورشان کسب می‌کنند و هر چه آن جاذبه‌ها خاص‌تر باشد و تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری بالاتر باشد، در صورتی که گردشگر به درستی مدیریت شود، درآمد بالاتری کسب می‌شود.
آرام تصریح کرد: باید فرهنگ طبیعت گردی و حفظ گونه های جانوری در کشور فرهنگ سازی شود و رکن اساسی برای جذب گردشگر در حیات وحش استان تامین زیرساختهاست.

**مناطق حفاظت شده سمنان مستعد گردشگری حیات وحش
فرماندار شاهرود در گفت و گو با ایرنا با بیان این که از 26 ماه اسفند 96 تاکنون 9 قلاده یوز در پارک ملی توران مشاهده شد، افزود: سال 95، 15 مرحله مشاهده یوزپلنگ به صورت مستقیم و توسط دوربین تله‌ای ثبت شد و محیط بانان نزدیک به 15 مرتبه موفق به مشاهده پلنگ به صورت مستقیم و توسط دوربین‌های تله‌ای در منطقه شدند که آخرین مرحله تصویر پلنگ در این منطقه 20 اسفند و در شرایطی که خود را به طور ماهرانه‌ای استتار کرده بود به ثبت رسید.
سید محمدرضا هاشمی افزود: باید بپذیریم که زیرساخت توسعه گردشگری حیات وحش در استان سمنان فراهم نیست اما باید در ابتدا با رفع مشکل کم آبی و خشکسالی در منطقه حفاظت شده توران برای جلوگیری از انقراض گونه های کمیاب جانوری و گیاهی استان اقدام کرد.
وی اظهارداشت: در سالهای گذشته به دلایل مختلف شاهد خسارت های جبران ناپذیری اعم از آتش سوزی در جنگل ها و شکار پستانداران در منطقه حفاظت شده توران بودیم و لازم است برای توسعه گردشگری حیات وحش فرهنگ سازی لازم برای حفظ این گونه ها انجام شود.
وی ادامه داد: خشکسالی بر جمعیت، رشد و کم شدن طعمه حیات وحش در مناطق حفاظت شده این استان در چند سال گذشته تاثیر منفی گذاشته است.
وی تصریح کرد: وضعیت شکار غیرمجاز در استان با توجه به افزایش آگاهی‌های عمومی، پایش مناسب زیستگاه‌ها، تنویر افکارعمومی از طریق رسانه‌ها به نسبت کشور تهدید کمتری است اما در برخی مناطق نظیر شاهرود و دامغان شدت بیش‌تری نسبت به دیگر مناطق استان سمنان دارد.
استان سمنان سه دخیرگاه طبیعی مهم دارد.
6026/7339
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.