به گزارش ایرنا، در مناطق خشک و نیمه خشک کشور که آب مورد نیازمردم بیشتر از طریق سفره های زیر زمینی تامین می شود، اهمیت مدیریت منابع آب بیشتر رخ نمایی می کند. برداشت بی رویه از سفره ها، حفر چاه های بیشتر، افزایش سطح زیرکشت، خشکسالی و حتی افزایش جمعیت را می توان از جمله علل افت سطح آب های زیرزمینی برشمرد.
از سوی دیگر، شورای عالی آب کشور برای کنترل و احیای منابع آب زیرزمینی، طرح هایی چون نصب کنتورهای هوشمند، مسدود کردن چاه های غیرمجاز، کنترل اضافه برداشت از چاه های مجاز و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی مردمی را در دستور کار خود قرار داده است.
به گفته مسوولان، در ایران 92 درصد منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی، 6 درصد در بخش خانگی و فقط 2 درصد در بخش صنعت استفاده می شود. بنابراین به اهمیت مدیریت منابع آب در اختیار بخش کشاورزی به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده آب در کشور، می توان پی برد.
در استان سمنان هم 86درصد آب تولیدی در بخش کشاورزی، 9 درصد آشامیدنی و پنج درصد در صنعت و خدمات استفاده می شود.
همچنین به جز 2 رودخانه حبله رود و چشمه علی دامغان، سفره های زیرزمینی تامین کننده آب مورد نیاز مردم استان هستند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای سمنان تابستان گذشته اعلام کرد هر سال حدود 990 میلیون مترمکعب آب در سفره های زیر زمینی ذخیره می شود و آب های سطحی استان هم 350 میلیون مترمکعب است.
به گفته ایرج حیدریان، کاهش آب های زیرزمینی بیش از 80 درصد مناطق شهری و روستایی استان را تحت تاثیر قرار داده است.
مجموعه عوامل گوناگون نیز سبب شده است تا میزان متوسط افت سطح آب های زیرزمینی این استان در20 سال گذشته، 17 سانتی متر از میانگین کشوری بیشتر باشد.
در شاهرود هم مانند دیگر نقاط استان سمنان، وضعیت نگران کننده ای وجود دارد و آمارهای ارائه شده از سوی مسوولان نشان می دهد باید تا دیر نشده برای حل این چالش تدبیری اندیشیده شود.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود شنبه دراین باره به خبرنگار ایرنا گفت: از زمان راه اندازی شبکه های اندازه گیری سطح آب های زیر زمینی شهرستان، بررسی های ماهانه نشان می دهد سطح این آب ها به طور مستمر در حال کاهش است.
علیرضا نوری میانگین افت سطح آب در شهرستان را سالانه حدود 50 سانتی متر اعلام کرد و افزود: این میزان در برخی از دشت ها بیشتر است؛ برای مثال در دشت بسطام سالی یک متر افت سطح آب رخ می دهد، البته این عدد را برای کل سطح دشت بسطام در نظر گرفته ایم در صورتی که در مناطق بالادست دشت، سالی 2 متر هم افت وجود دارد.
وی برداشت بیش از حد توان سفره های زیرزمینی را عامل اصلی این کاهش دانست و تصریح کرد: آب موجود در سفره های زیرزمینی منابعی تجدید شونده هستند اما آن ها هم توانی دارند و ما در کشور بیش از این ظرفیت و قابلیت تجدید شوندگی سفره ها برداشت می کنیم.
نوری تاکید کرد: هر سال280 میلیون متر مکعب آب از سفره های زیر زمینی برداشت می شود، در حالی که حدود 15 درصد بیش از ظرفیت تولید است .
وی با بیان اینکه بیشترین میزان آب در اختیار بخشی قرار داده شده که برنامه مشخصی هم برای مصرف آن نداشته و هرچه بتواند بیشتر استفاده می کند، تصریح کرد: باید برای مصرف الگویی وجود داشته باشد و هر بهره بردار موظف باشد حجم خاصی را از چاه ها برداشت کند اما تاکنون این گونه نبوده و ساعت های بهره برداری چاه های کشاورزی تابع هیچ ضابطه ای نیست.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود یادآور شد: عزم وزارت نیرو از حدود سه سال پیش این است که برای چاه ها کنتور حجمی نصب کند و اکنون حدود 66 درصد چاه های شهرستان دارای کنتور هوشمند شده اند.
کارشناس امور منابع آب شهرستان شاهرود هم با بیان اینکه میانگین بارندگی در جهان 850، در ایران 250 و در استان سمنان حدود 120 میلی متر است، افزود: بر اساس میزان متوسط بارش، سرانه آب تجدید پذیر برای مناطق گوناگون تعریف شده و این عدد برای کشور ما یکهزار و 700 متر مکعب به ازای هر نفر است.
سید حسین حسینی از پراکندگی جغرافیایی و مناسب نبودن توزیع زمانی بارش به عنوان 2 مشکل اساسی در کشور یاد کرد و گفت: بارش در مناطق گوناگون یکسان نیست برای نمونه در شهری مانند بندر انزلی میزان بارش سالیانه 2 هزار و در یزد کم تر از 50 میلی متر است و علاوه بر این زمانی که نیاز آبی داریم بارندگی رخ نمی دهد.
وی ادامه داد: در تعریف های جهانی، اگرسرانه آب تجدید پذیر در آستانه یکهزار تا 2 هزار متر مکعب قرار بگیرد ، نشان دهنده مرحله تنش است و بر این اساس ایران اکنون در این وضعیت قرار گرفته است.
حسینی با اشاره به اینکه میزان برداشت آب به نسبت میزان آب تجدید پذیر در ایران بیش از 80 درصد است در حالی که باید میانگین این رقم حدود 40 درصد باشد، یادآور شد: وقتی صحبت از آب تجدید پذیر می شود به این معنا نیست که ما از دخیره آبی که بین 800 تا هزار و 500 سال پیش تشکیل شده استفاده کنیم، بلکه منظور میزان آبی است که همان سال آبی تولید شده و از طریق بارش نفوذ می کند.
وی اضافه کرد: در طول 40 سال گذشته، برداشت بیش از حد توان سفره های آب زیرزمینی شاهرود سب شده تا 70 درصد منابع آب زیرزمینی این شهرستان نابود شود.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی سبب ایجاد مشکلات گوناگون می شود، ابراز داشت: علاوه بر سقوط لایه های بالایی به لایه های زیرین و در نتیجه فرونشست زمین، آسیب های جدی به تاسیسات و جاده ها وارد شده و باعث می گردد سفره ها نفوذپذیری خود را از دست داده و در آینده هم تغذیه نشوند.
هادی قربانی تصریح کرد: در سال 47 از مجموع 609 دشت کشور ، 15 دشت ممنوعه بود اما در سال 95 این عدد به 355 دشت افزایش پیدا کرده یعنی درحدود 50 سال، تعداد دشت های ممنوعه بیش از20 برابر شده است.
وی در ادامه بیان کرد: چند سال پیش به دلیل مشارکت در 2 طرح در خصوص ضوابط زیست محیطی تفکیک دشت های آزاد، ممنوعه و بحرانی و همچنین طرح های تغذیه مصنوعی از دشت های مختلف در بسیاری از نقاط کشور بازدیدهایی داشتم. در کرمان و رفسنجان دشت هایی با شکاف های عمیق وجود داشت که اگر یک خودروی پاترول به درون آن ها سقوط می کرد، نمی توانست بیرون بیاید و یا حتی در برخی از نقاط، از یکی از همکاران خواسته شد به درون شکاف رفته و دستش را بالا بیاورد اما دستش به لبه شکاف نمی رسید.
دانشیار گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود با بیان اینکه به موضوعات آبخیزداری و زیست محیطی توجه کافی نمی شود، تاکید کرد: هرزمان بحث کم آبی مطرح می شود، مسوولان بیشتر دید سازه ای داشته و به دنبال انتقال بین حوزه ای آب می روند در حالی که این راهکارها بنیادی نبوده و مشکلات بعدی را به دنبال دارد.
قربانی افزود: اگر بخواهیم بنیادی عمل کنیم باید آب را در همان منطقه حفظ کرده و به مسائل زیست محیطی و یا آبخیزداری آن محل توجه کنیم چون وقتی انتقال بین حوزه ای انجام می شود به زیست بوم مبدأ و مقصد آسیب وارد می کند.
وی ادامه داد: نباید اجازه داد آب در سطح خاک حرکت کرده و آن را فرسایش دهد بلکه باید نفوذ کرده و سفره های همان منطقه را تغذیه کند تا اینکه با هزینه ای گزاف و نه چندان مطمئن آب را انتقال دهیم.
این استاد دانشگاه بر ضرورت ساماندهی چاه های غیرمجاز تاکید کرد و گفت: نصب کنتورهای هوشمند، تغییر الگوی کشت، پرهیز از توسعه صنایع با مصرف بالای آب در مناطق کم آب، توجه کافی به استحصال آب های سطحی و از همه مهمتر فرهنگ سازی از جمله راهکارهای مدیریت مصرف آب است.
به گزارش ایرنا، متوسط افت سطح آب آبخوان های کشور در 20 سال گذشته نیم متر و در استان سمنان 67 سانتی متراست.
میانگین بارش سالانه در استان سمنان 120 میلی متر و تبخیر واقعی 107 میلی متر است.
همچنین دشت های موجود در استان سمنان در شرایط نامطلوبی قرار دارند و بخش قابل توجهی از گسترش ریزگردها در استان های همجوار سمنان ناشی از افزایش چشمگیر کانون فرسایش بادی در مناطق بیابانی استان است.
میانگین بلند مدت بارندگی در شاهرود نصف میانگین کشوری است ، به گفته کارشناسان حدود 90 درصد آب از طریق تبخیر از دست می رود.
همچنین9 حلقه از مجموع 23 حلقه چاه تامین کننده آب شهر شاهرود به عمق حدود 350 متر رسیده اند در حالی که 20 سال پیش عمق این چاه ها حدود 120 متر بوده است.
شهرستان شاهرود با 240 هزار نفر جمعیت و 53هزار کیلومتر مربع در شرق استان سمنان قرار دارد.
7359/6167
انتهای پیام از سوی دیگر، شورای عالی آب کشور برای کنترل و احیای منابع آب زیرزمینی، طرح هایی چون نصب کنتورهای هوشمند، مسدود کردن چاه های غیرمجاز، کنترل اضافه برداشت از چاه های مجاز و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی مردمی را در دستور کار خود قرار داده است.
به گفته مسوولان، در ایران 92 درصد منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی، 6 درصد در بخش خانگی و فقط 2 درصد در بخش صنعت استفاده می شود. بنابراین به اهمیت مدیریت منابع آب در اختیار بخش کشاورزی به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده آب در کشور، می توان پی برد.
در استان سمنان هم 86درصد آب تولیدی در بخش کشاورزی، 9 درصد آشامیدنی و پنج درصد در صنعت و خدمات استفاده می شود.
همچنین به جز 2 رودخانه حبله رود و چشمه علی دامغان، سفره های زیرزمینی تامین کننده آب مورد نیاز مردم استان هستند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای سمنان تابستان گذشته اعلام کرد هر سال حدود 990 میلیون مترمکعب آب در سفره های زیر زمینی ذخیره می شود و آب های سطحی استان هم 350 میلیون مترمکعب است.
به گفته ایرج حیدریان، کاهش آب های زیرزمینی بیش از 80 درصد مناطق شهری و روستایی استان را تحت تاثیر قرار داده است.
مجموعه عوامل گوناگون نیز سبب شده است تا میزان متوسط افت سطح آب های زیرزمینی این استان در20 سال گذشته، 17 سانتی متر از میانگین کشوری بیشتر باشد.
در شاهرود هم مانند دیگر نقاط استان سمنان، وضعیت نگران کننده ای وجود دارد و آمارهای ارائه شده از سوی مسوولان نشان می دهد باید تا دیر نشده برای حل این چالش تدبیری اندیشیده شود.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود شنبه دراین باره به خبرنگار ایرنا گفت: از زمان راه اندازی شبکه های اندازه گیری سطح آب های زیر زمینی شهرستان، بررسی های ماهانه نشان می دهد سطح این آب ها به طور مستمر در حال کاهش است.
علیرضا نوری میانگین افت سطح آب در شهرستان را سالانه حدود 50 سانتی متر اعلام کرد و افزود: این میزان در برخی از دشت ها بیشتر است؛ برای مثال در دشت بسطام سالی یک متر افت سطح آب رخ می دهد، البته این عدد را برای کل سطح دشت بسطام در نظر گرفته ایم در صورتی که در مناطق بالادست دشت، سالی 2 متر هم افت وجود دارد.
وی برداشت بیش از حد توان سفره های زیرزمینی را عامل اصلی این کاهش دانست و تصریح کرد: آب موجود در سفره های زیرزمینی منابعی تجدید شونده هستند اما آن ها هم توانی دارند و ما در کشور بیش از این ظرفیت و قابلیت تجدید شوندگی سفره ها برداشت می کنیم.
نوری تاکید کرد: هر سال280 میلیون متر مکعب آب از سفره های زیر زمینی برداشت می شود، در حالی که حدود 15 درصد بیش از ظرفیت تولید است .
وی با بیان اینکه بیشترین میزان آب در اختیار بخشی قرار داده شده که برنامه مشخصی هم برای مصرف آن نداشته و هرچه بتواند بیشتر استفاده می کند، تصریح کرد: باید برای مصرف الگویی وجود داشته باشد و هر بهره بردار موظف باشد حجم خاصی را از چاه ها برداشت کند اما تاکنون این گونه نبوده و ساعت های بهره برداری چاه های کشاورزی تابع هیچ ضابطه ای نیست.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود یادآور شد: عزم وزارت نیرو از حدود سه سال پیش این است که برای چاه ها کنتور حجمی نصب کند و اکنون حدود 66 درصد چاه های شهرستان دارای کنتور هوشمند شده اند.
کارشناس امور منابع آب شهرستان شاهرود هم با بیان اینکه میانگین بارندگی در جهان 850، در ایران 250 و در استان سمنان حدود 120 میلی متر است، افزود: بر اساس میزان متوسط بارش، سرانه آب تجدید پذیر برای مناطق گوناگون تعریف شده و این عدد برای کشور ما یکهزار و 700 متر مکعب به ازای هر نفر است.
سید حسین حسینی از پراکندگی جغرافیایی و مناسب نبودن توزیع زمانی بارش به عنوان 2 مشکل اساسی در کشور یاد کرد و گفت: بارش در مناطق گوناگون یکسان نیست برای نمونه در شهری مانند بندر انزلی میزان بارش سالیانه 2 هزار و در یزد کم تر از 50 میلی متر است و علاوه بر این زمانی که نیاز آبی داریم بارندگی رخ نمی دهد.
وی ادامه داد: در تعریف های جهانی، اگرسرانه آب تجدید پذیر در آستانه یکهزار تا 2 هزار متر مکعب قرار بگیرد ، نشان دهنده مرحله تنش است و بر این اساس ایران اکنون در این وضعیت قرار گرفته است.
حسینی با اشاره به اینکه میزان برداشت آب به نسبت میزان آب تجدید پذیر در ایران بیش از 80 درصد است در حالی که باید میانگین این رقم حدود 40 درصد باشد، یادآور شد: وقتی صحبت از آب تجدید پذیر می شود به این معنا نیست که ما از دخیره آبی که بین 800 تا هزار و 500 سال پیش تشکیل شده استفاده کنیم، بلکه منظور میزان آبی است که همان سال آبی تولید شده و از طریق بارش نفوذ می کند.
وی اضافه کرد: در طول 40 سال گذشته، برداشت بیش از حد توان سفره های آب زیرزمینی شاهرود سب شده تا 70 درصد منابع آب زیرزمینی این شهرستان نابود شود.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی سبب ایجاد مشکلات گوناگون می شود، ابراز داشت: علاوه بر سقوط لایه های بالایی به لایه های زیرین و در نتیجه فرونشست زمین، آسیب های جدی به تاسیسات و جاده ها وارد شده و باعث می گردد سفره ها نفوذپذیری خود را از دست داده و در آینده هم تغذیه نشوند.
هادی قربانی تصریح کرد: در سال 47 از مجموع 609 دشت کشور ، 15 دشت ممنوعه بود اما در سال 95 این عدد به 355 دشت افزایش پیدا کرده یعنی درحدود 50 سال، تعداد دشت های ممنوعه بیش از20 برابر شده است.
وی در ادامه بیان کرد: چند سال پیش به دلیل مشارکت در 2 طرح در خصوص ضوابط زیست محیطی تفکیک دشت های آزاد، ممنوعه و بحرانی و همچنین طرح های تغذیه مصنوعی از دشت های مختلف در بسیاری از نقاط کشور بازدیدهایی داشتم. در کرمان و رفسنجان دشت هایی با شکاف های عمیق وجود داشت که اگر یک خودروی پاترول به درون آن ها سقوط می کرد، نمی توانست بیرون بیاید و یا حتی در برخی از نقاط، از یکی از همکاران خواسته شد به درون شکاف رفته و دستش را بالا بیاورد اما دستش به لبه شکاف نمی رسید.
دانشیار گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود با بیان اینکه به موضوعات آبخیزداری و زیست محیطی توجه کافی نمی شود، تاکید کرد: هرزمان بحث کم آبی مطرح می شود، مسوولان بیشتر دید سازه ای داشته و به دنبال انتقال بین حوزه ای آب می روند در حالی که این راهکارها بنیادی نبوده و مشکلات بعدی را به دنبال دارد.
قربانی افزود: اگر بخواهیم بنیادی عمل کنیم باید آب را در همان منطقه حفظ کرده و به مسائل زیست محیطی و یا آبخیزداری آن محل توجه کنیم چون وقتی انتقال بین حوزه ای انجام می شود به زیست بوم مبدأ و مقصد آسیب وارد می کند.
وی ادامه داد: نباید اجازه داد آب در سطح خاک حرکت کرده و آن را فرسایش دهد بلکه باید نفوذ کرده و سفره های همان منطقه را تغذیه کند تا اینکه با هزینه ای گزاف و نه چندان مطمئن آب را انتقال دهیم.
این استاد دانشگاه بر ضرورت ساماندهی چاه های غیرمجاز تاکید کرد و گفت: نصب کنتورهای هوشمند، تغییر الگوی کشت، پرهیز از توسعه صنایع با مصرف بالای آب در مناطق کم آب، توجه کافی به استحصال آب های سطحی و از همه مهمتر فرهنگ سازی از جمله راهکارهای مدیریت مصرف آب است.
به گزارش ایرنا، متوسط افت سطح آب آبخوان های کشور در 20 سال گذشته نیم متر و در استان سمنان 67 سانتی متراست.
میانگین بارش سالانه در استان سمنان 120 میلی متر و تبخیر واقعی 107 میلی متر است.
همچنین دشت های موجود در استان سمنان در شرایط نامطلوبی قرار دارند و بخش قابل توجهی از گسترش ریزگردها در استان های همجوار سمنان ناشی از افزایش چشمگیر کانون فرسایش بادی در مناطق بیابانی استان است.
میانگین بلند مدت بارندگی در شاهرود نصف میانگین کشوری است ، به گفته کارشناسان حدود 90 درصد آب از طریق تبخیر از دست می رود.
همچنین9 حلقه از مجموع 23 حلقه چاه تامین کننده آب شهر شاهرود به عمق حدود 350 متر رسیده اند در حالی که 20 سال پیش عمق این چاه ها حدود 120 متر بوده است.
شهرستان شاهرود با 240 هزار نفر جمعیت و 53هزار کیلومتر مربع در شرق استان سمنان قرار دارد.
7359/6167
کپی شد
