به گزارش ایرنا، تاریخچه کشاورزی ارگانیک به نیمه اول قرن بیستم می رسد، پس از به اوج رسیدن کشاورزی صنعتی در جهان که وابسته به استفاده از انواع و اقسام مواد و ترکیبات شیمیایی در روند افزایش تولید بود، بشر در قالب کشاروزی ارگانیک سعی دارد با استفاده از یافته‌های علوم زیستی در قالب فناوری‌های پیشرفته، روند تولید محصولات کشاورزی را از قید ترکیبات شیمیایی که کشاورزی صنعتی به آ وابسته بود رها کند.
با رشد جمعیت و فناوری، نگاه بشر به تولید محصولات کشاورزی از کیفیت به کمیت تغییر کرد و باعث شد با بهره گیری بیش از پیش از خاک و استفاده از تغییرات ژنتیکی به دنبال انقلاب سبز برود که تنها هدف آن تولید بیشتر بود؛ فرسایش خاک، ناسالم شدن سلامت غذایی به ویژه در کشورهای پیشرفته، شیمیایی شدن تولیدات، خطرات دست‌کاری‌های ژنتیکی اقلام کشاورزی و به خطرافتادن آینده نسل بشری، مهمترین پیامدهای کشاورزی صنعتی بود.
با گذشت زمان، بشر کشف کرد مشکل سلامت جوامع در گام اول به علت سالم نبودن موادغذایی به ویژه محصولات کشاورزی است، پس سلامت غذایی اولویت قرار گرفت، در این مسیر کشاورزی ارگانیک قابل اعتمادترین روش برای تامین سلامت غذایی شناخته شد.
کشت ارگانیک یک سامانه مدیریت تولید جامع نگر تعریف شده است که هدف اصلی در این سامانه تولید محصول سالم است، در بین مردم واژه ارگانیک رواج یافته ولی هدف نهایی در این سامانه تولید محصول سالم به منظور حفظ سلامت جامعه است، از سویی کشاورزی ارگانیک به معنی کشاورزی سنتی نیست، بلکه روشی است که باید بتوان از تمام دستاوردهای بشر برای تولید محصول سازگار با سلامت انسان استفاده کند.
بر اساس آمارها در سال 2010، ایران دارای حدود 48 هزار هکتار محصولات کشاورزی ارگانیک بود که از این مقدار بیش از 40 هزار هکتار مربوط به برداشت از عرصه طبیعی و بیش از هفت هزار هکتار مربوط به اراضی کشاورزی بود، در ایران مبحث کشت ارگانیک خیلی دیرمطرح شد و اکنون رتبه ایران در بین کشورهای دنیا جز رتبه های بالای هشتاد است، ولی با این وجود ارگانیک و سالم بودن محصولات کشاورزی ایران در حوزه باغی قابل توجه است به طوری که محمدعلی طهماسبی، معاون وزیر جهادکشاورزی درامور باغبانی گفته است: در حوزه محصولات ارگانیک، 17 هزار هکتار پسته، 51 هزار هکتار انجیر به صورت ارگانیک در کشور تولید می شود؛ این در حالی است که آبیاری کاملا با آب باران انجام می شود.
ارگانیک بودن محصولات در بخش باغی ایران بیش از بخش زراعی است به طوری که در استان سمنان بین 60 تا 70 درصد از محصولات باغی مانند انار، زیتون و انجیر به صورت سالم تولید می شود، کشت ارگانیک از سویی راهبردی برای افزایش ارزش افزوده کشاورزی های خرده در یک زمین کوچک است زیرا با تولید محصولات سالم ارزش ارزش افزوده یشتری نصیب کشاورز می شود و برای این دست کشاورزی راه حلی برای باقی ماندن در عرصه رقابت است.
با ایجاد نمایندگی سازمان جهانی جنبش های کشاورزی زیستی در ایران، امید است آموزش و پیشبرد استانداردهای ارگانیک، شناسایی مناطق تولید محصولات ارگانیک، شناسایی تولیدکنندگان محصولات ارگانیک و ارایه راهکارهای لازم برای تولید محصولات ارگانیک که از وظایف این سازمان است باجدیت بیشتری دنبال شود.
در میزگرد «ضرورت توسعه کشت ارگانیک در کشاورزی ایران» با هدف بررسی ضرورت ها، بیان چالش ها، راهکارها و شرایط مورد نیاز و بازارسنجی تولیدات ارگانیک، لطف‌الله رضایی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان، سعید خادم عباسی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد، منوچهر ذوالفقاری کشاورز نمونه استان و عباس مشیریان مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان حضور داشتند.
** تعریف کشت ارگانیک
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان در تعریف کشت ارگانیک گفت: کشت ارگانیک یک سامانه مدیریت تولید جامع نگر است که هدف اصلی در این سامانه تولید محصول سالم است، در بین مردم واژه ارگانیک رواج یافته ولی هدف نهایی در این سامانه تولید محصول سالم به منظور حفظ سلامت جامعه است که در کوتاه مدت میسر نم‌یشود و نیاز به همگرایی و عمل بر اساس برنامه ای بلندمدت دارد.
لطف الله رضایی اضافه کرد: کشاورزی ارگانیک یک سامانه مدیریت تولیدی جامع نگر است که موجب بهبود سلامت کشت‌بوم از طریق حفظ و تقویت تنوع، چرخه‌ها و فعالیت زیستی خاک می‌شود، این نظام بر مدیریت مزرعه بر اساس زیست‌بوم زراعی، حاصل‌خیزی خاک، سلامت گیاه، مصرف‌نکردن موادشیمیایی مصنوعی و انطباق با ساختارهای اقتصادی، زیست‌محیطی، فنی، بهداشتی و اجتماعی در هر منطقه تاکید دارد.
کشاورز نمونه استان سمنان نیز با تاکید بر اینکه کشاورزی ارگانیک به معنی کشاورزی سنتی نیست، بلکه روشی است که باید از بتوان از تمام دستاوردهای بشر برای تولید محصول سازگار با سلامت انسان استفاده کند، گفت: دانش ایران در این زمینه ناچیز است و حتی کتاب های قابل رجوع برای کشاورزان بسیار کم است.
منوچهر ذوالفقاری یادآور شد: نگاه جامع به مساله تولید سالم نیاز است تا مجموعه روند تولیدات ارگانیک به صورت پایدار نهادینه شود، یعنی تولید ارگانیک یک تفکر مجموعه ای است که در این مسیر استفاده نکردن از کود شیمیایی و سموم در گام اول قرار دارد و استفاده بهینه از آب، نیروی کار آموزش دیده، حمایت مالی از نیروی کار به طور مستمر در گام بعدی است.
سعید خادم عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در این میزگرد با بیان اینکه کشت ارگانیک کیفیت مدار است و بازار مدارنیست، تولید ارگانیک به خاطر این نیست که بازار تقاضا دارد بلکه تعاملی بین تولید و چرخه تولید است، خاطرنشان کرد: کشت ارگانیک نوعی تعامل سازنده بین تولید و حفظ چرخه تولید به معنای حفظ ارزش غذایی سالم بدون افزایش تولید و فرسودگی خاک است.
** ضرورت های مورد نیاز کشت ارگانیک
مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان گفت: بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه، قانون بهره وری و دستورالعمل های وزارت جهادکشاورزی، تولید 25 درصد تولیدات کشاورزی به صورت سالم هدفگذاری شده است که مبنای آن مدیریت کنترل آفات است.
عباس مشیریان با تاکید بر اینکه در مدیریت کنترل آفات مصرف سموم و کودها حذف نمی شود، جایگزین می شود، به حداقل می رسد و در صورت نیاز شدید مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: در تولید محصولات ارگانیک کشاورزی به جای تاکید بر کاربرد مواد و نهاده های برون‌مزرعه‌ای، استفاده از عملیات مدیریت بر اساس کشت‌بوم منطقه ای مورد تاکید است.
وی ادامه داد: در کشت ارگانیک مبارزات غیرشیمیایی و مبارزات بیولوژیکی و سایر روش های مبارزه ای استفاده می شود و مبارزه شیمیایی در آخرین انتخاب قرار دارد یعنی حذف نمی شود که نتیجه آن محصول سالم یا گواهی شده یا محصول سبز است.
وی با اشاره به دو کار زیستی مورد نیاز برای ایجاد بستر تولید محصول سالم کشاورزی در کشور، گفت: گام اول نظارت تعیین حد و شناسایی باقیمانده سموم آفت کش و فلزات سنگین روی محصولات است که با مشارکت جهادکشاورزی، استاندارد و علوم پزشکی و سایر نهادها انجام شده است و همچنین کددارکردن محصولات طرح دیگری است که قرار است در برنامه ششم دقیق تر پیگری شود تا هر محصول تولیدی هر کشاورز دارای کد 16 رقمی باشد که قابلیت پیگیری در تمام کشور داشته باشد که قابلیت اتصال به سامانه های ملی مانند خسارت را دارد.
مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان بیان کرد: جایگرینی سموم کم خطر به جای سموم پرخطر گام بعدی است، به طوری که بیش از 70 درصد سموم مصرفی کنونی در بخش کشاورزی سموم کم خطر و حتی بی خطر است، در تولید محصول راهبردی مانند گندم از سال گذشته سمومی بر پایه آب استفاده می شود و در گام بعد استفاده از روش های غیرشیمیایی یا کارت های رنگی برای جلب و مبارزه با آفات است.
سعید خادم عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی هم با اشاره به ضرورت ایجاد بسترهای مناسب برای فعالیت گروه ها و انجمن ها، گفت: در کشورهای دارای رتبه در کشت ارگانیک به جای دستگاه های نظارتی و راهبردی، انجمن ها و گروه های غیردولتی قوی هستند یعنی مبنا خوداظهاری بر اساس نظارت همین انجمن های غیردولتی انجام می شود که با افزایش سطح آگاهی مردم نیز همراه است.
کشاورز نمونه استان سمنان نیز در این میزگرد حفظ خاک را از اصلی ترین تفکرات اساسی کشاورزی بهینه دانست و گفت: در تولید محصول سالم نیز شرط اول همین است، ابتدا باید کشاورز به گونه ای خاک را استفاده کند که بدون استفاده سموم و کودشیمیایی به تولید محصول ختم شود
منوچهر ذوالفقاری تاکید کرد: ایران از کشورهای جهان سوم است که نگاه به تولید محصولات به صورت ارگانیک با دیگر کشورهای توسعه یافته در اروپا متفاوت است و به همین دلیل در تدوین برنامه ها و تعریف راهکارها باید شرایط کشاورزی کشور نیز مدنظر قرار گیرد تا کشاورز ایرانی نیز بتواند به این روش گرایش پیدا کند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان در این میزگرد با تاکید بر اینکه سیاست و راهبردهای کشت ارگانیک از کشور به کشور و منطقه به منطقه متفاوت است، گفت: ایران از تنوع و سلامت اقلیمی و زیستی مناسبی برخوردار است و از انواع ارقام و گونه های مختلف گیاهی در کشور وجود دارد که باید از این ظرفیت برای تولید محصول سالم و ارگانیک استفاده شود.
لطف الله رضایی افزود: محصول سالم کشاورزی محصولی است که در پرورش و تولید آن حداقل مجاز سموم، کودهای شیمیایی و مسایل تراریخته استفاده شده باشد که میزان مجاز آنها نیز بر اساس استانداردهای هر کشور متفاوت است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان با بیان اینکه سمنان به دلیل تنوع و سلامتی اقلیم زیستی بالاترین ظرفیت تولید محصولات سالم کشاورزی را دارد، گفت: محصولاتی مانند انار و گردو در این استان بدون سمپاشی و محصولات سردسیری مانند زردآلو و گوجه سبز که به طغیان آفات نمی‌رسد کاملا سالم تولید می شود.
** کشت و عرضه ارگانیک نیازمند فرآیند نظام‌مند چندبخشی
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی استان سمنان در این میزگرد گفت: تولید غذا مساله ای فرابخشی است و تنها به جهادکشاورزی مرتبط نیست، در بخش تولید محصولات ارگانیک و سالم تولید و بازار متولیان متفاوت دارد، باید نظامی نهادینه شود و چارچوب ها مشخص باشد، ترویج و فرهنگسازی نیز بخشی از این روند است.
لطف الله رضایی افزود: برای بخش تولید محصولات سالم و ارگانیک کشاورزی، سیاست ها باید تشویقی و حمایتی باشد، در بخش عرضه شهرداری می تواند در تامین مکان مناسب با قیمت مناسب اثرگذار باشد، جهادکشاورزی در تامین بذر گواهی شده و کود سالم احساس وظیفه کند و مردم نیز باید آگاهی لازم برای شناخت این محصولات سالم را داشته باشند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان سمنان نیز در این میزگرد محصول ارگانیک را نتیجه یک سامانه مدیریت تولیدی جامع نگر در واحدهای تولیدی دانست و گفت: کیفیت این تولیدات بر اساس یک نظام بازرسی منطبق با یک استاندارد معتبر بین‌المللی، منطقه‌ای و ملی تضمین شده است، یعنی روند ارگانیک روندی چندوجهی، فرابخشی و نیازمند مشارکت حوزه های مختلف دارد.
عباس مشیریان با بیان اینکه در اصل 50 قانون اساسی حفاظت محیط زیست وظیفه عمومی قلمدادشده، خاطرنشان کرد: در کشور برای پفک و چیپس تبلیغات کلان وجود دارد ولی برای محصولات ارگانیک تبلیغی نمی شود در حالی که برای آن باید بیشتر اطلاع رسانی و فرهنگسازی شود
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان سمنان تاکید کرد: آموزش و آگاهی بخشی به کشاورزان می تواند بخش زیادی از مشکلات کشور را در حوزه تولید سالم و ارگانیک برطرف کرد، اطلاع سانی باید بر مبنای علمی برای تولیدکننده و مصرف کننده راهبرد تعریف شود.
منوچهر ذوالفقاری کشاورز نمونه استان سمنان نیز دراین باره خاطرنشان کرد: نگاه به تولید ارگانیک محصولات کشاورزی باید نگاه مجموعه ای باشد، نمی شود دستگاه و نهادی مسوولیت خود را دراین زمینه نادیده بگیرد، حتی کشاورزان نیز باید همگرایی لازم را داشته باشمد، نمی شود در یک مزرعه کشت ارگانیک باشد در حالی که مزرعه کناری آن از سموم خطرناک و کودهای شیمیایی استفاده کند.
** کمبود مراجع رسیدگی، ادوات و تجهیزات ویژه کشت ارگانیک
کشاورز نمونه کشوری استان سمنان با بیان اینکه تامین تجهیزات برای کشت ارگانیک به دلیل جافاتاده نبودن این نوع کشت در کشور از مشکلات کشاورزان است، گفت: کشت ارگانیک هنوز به صورت سازمان یافته در ایران بین کشاورزان ترویج نشده و جانیفتاده است.
منوچهر ذوالفقاری افزود: به عنوان نمونه نمی توان به هر ادعایی درباره بی‌خطربودن کودشیمیایی در کشور اعتماد کرد، از سوی دیگر کمبود ادوات خاص این نوع تولید در کشاورزی از دیگر مشکلات کشاورزان است زیار حتی برخی فروشگاه های کشاورزی هنوز با این ادوات و تجهیزات آشنایی ندارند.
وی افزود: به خاطر سخت گیری های استانداردهای ویژه محصول سالم و تناسب نداشتن آن با شرایط کشاورزی، کشاورزان کمتر رغبت به پیگیری در این زمینه هستند زیرا علاوه بر سختی های روند تولید، نیازمند قرارداد با آزمایشگاه و تامین مدیر کنترل کیفی و ده ها مورد دیگر است.
کشاورز نمونه استان سمنان با اشاره به اینکه آب و خاک مزرعه خود را برای آزمایش به کشور سوئیس ارسال کرده ام، گفت: اگر مراجع لازم مانند آزمایشگاه و مراکز سنجش مورد نیاز بخش کشاورزی ارگانیک در کشور و استان های مختلف وجود داشته باشد، کشاورزان تا این میزان دچار مشکلات نمی شوند.
لطف الله رضایی، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی استان سمنان گفت: آزمایشگاه مرجع برای انجام آزمایش های لازم و سنجش میزان شاخص ها در تولیدات کشت ارگانیک در کشور زیاد نیست و در استان سمنان وجود ندارد، فقط در تهران و کیش این مرجع مهم داریم و برای بقیه کشور آزمایشگاه های همکار استفاده می شود.
** بازار برای محصولات ارگانیک فراهم نیست
کشاورزی نمونه استان سمنان با بیان اینکه بازار محصولات ارگانیک به هم ریخته است در حالی که باید فرهنگسازی و قانونمند باشد، تاکید کرد: روند تولید و عرضه باید به صورت قانونی تعریف شده باشد تا هر کس نتواند مدعی محصول ارگانیک داشته باشد در هر حالی که تولید محصول ارگانیک روند و ساز و کار خود را دارد.
منوچهر ذوالفقاری با اشاره به اینکه بسیاری از فروشندگان با برچسب ارگانیک قیمت بیشتری برای محصولات خود تعیین می کنند که بر این مساله نظارتی نیست، یادآور شد: فرآیند تولید محصول سالم نباید فقط به کشاورز محدود باشد بلکه نیاز است تا در روند عرضه نیز نظارت و دستورالعمل تدوین شود.
وی اضافه کرد: عرضه محصول سالم کشاورزی باید با بقیه محصولات تفاوت داشته باشد و از سوی نهادهایی مانند جهادکشاورزی، تعزیرات و فرمانداری ها نظارت های لازم بر این روند باید وجود داشته باشد.
این کشاورز نمونه استان سمنان با بیان اینکه سالانه حدود 15میلیون تومان برای آزمایش آب و خاک در کشت ارگانیک مزرعه ام هزینه می کنم که این مساله در قیمت تمام شده محصول اثرگذار است و باید در قیمت عرضه لحاظ شود، گفت: به همین دلیل باید بین تولید ارگانیک به این شکل با دیگر تولیدات با نظارت لازم در قیمت گذاری تفاوت هایی درنظرگرفته شود، در حالی که کاهش مصرف کودشیمایی میزان تولید را کاهش می دهد که باید در قیمت گذاری تولیدات برای کشاورز جبران شود.
** کشت ارگانیک به معنای احترام به تولید
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی در این میزگرد گفت: کشاورزی ارگانیک کشاورزی سنتی نیست بلکه استفاده از دانش بشری برای تولید محصولی سالم است.
سعید خادم عباسی با اشاره به اینکه ارگانیک شیوه تولید و مدیریت روند تولید است، گفت: دراین روش به عنوان نمونه برای از بین بردن علت های هرز از علف کش ها و برای از بین بردن آفات از سموم شیمیایی و برای دام از آنتی بیوتیک ها و هورمون ها استفاده نمی شود.
وی با اشاره به اینکه در سال 2000 حدود 2.2 درصد از زمین های کشاورزی جهان زیر کشت ارگانیک بوده است، یادآور شد: در ایران خیلی دیر داریم به سمت کشت ارگانیک می رویم و در بین کشورهای دنیا جز هشتادمین کشور هستیم که مساله کشت ارگانیک را مبنا قرار می دهیم.
وی باتاکید بر اینکه درصد خیلی بالایی از محصولات کشاورزی در کشوردر شرایط کنونی وابسته به کودهای شیمیایی است، یادآور شد: زمانی که بحث از کود شیمیایی هست کشت ارگانیک دیگر رخ نخواهد داد، هدف اساسی در تولید ارگانیک تولید با کیفیت و زیاد محصولات است تا جوابگوی سلامت و جمعیت باشد.
مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان نیز با بیان اینکه کشاورزی ارگانیک با 16 نام در کشورهای مختلف شناخته می شود که کشاورزی بیولوژیک، کشاورزی پایدار و کشاورزی زاینده برخی از این عنوان‌هاست، گفت: محصول گواهی شده شامل محصولات فاقد یا دارای حدمجاز باقیمانده سموم، آفت‌کش‌ها، عناصر و فلزات سنگین و متابولیت‌های سمی قاچری است که زیر کنترل و اعمال استانداردهای اصلی سه گانه و به کارگیری برنامه ها و عملیات مشخص است.
عباس مشیریان ادامه داد: این برنامه ها شامل عملیات خوب کشاورزی و فنون مدیریت تلفیقی است، دراین محصولات با استفاده از روش و فناوری مناسب در تغذیه حاصل‌خیری خاک و روش های تلفیقی در کنترل آفات، مصرف مواد شیمایی مصنوعی در آنها حذف و یا به حداقل ضرورت رسیده است و حداکثر مجاز باقیمانده آفت‌کش‌ها از جمله استانداردهای اصلی در این زمینه است.
** راهبرد در کشت ارگانیک مسایل بومی باشد
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی گفت: در کشت ارگانیک نباید نگاه مان به دنیا باشد، زیرا بهترین کشت ارگانیک را در کشور خود داشته ایم ، در گشذته احترام به تولید وجود داشت یعنی امروز هم نباید برای رسیدن به تولید تولیدکننده به هر شیوه و حیله ای متوسل شود.
سعید خادم عباسی با بیان این سوال که چرا این میزان به تولید ارگانیک تاکید می شود، پاسخ داد: زیرا سلامت انسان در روند افزایش تولیدات آسیب دیده است و تغذیه عامل بسیاری از ناسالم شدن سلامت بوده که بار سنگین مالی در حوزه بهداشت و درمان بر حکومت ها تحمیل می کند.
وی یادآور شد: دستگاه های نظارتی تا جایی موثر هستند، جهادکشاورزی تا جایی می‌تواند راهبرد ارایه کند، کشت ارگانیک روند تولیدی اخلاق مداری است و باید فرهنگ تولیدکنندگان با محوریت اخلاق و تولید سالم باشد، صِرف دریافت مجوزها و استانداردها دلیل بر ارگانیک بودن تولیدات نیست و باید مساله اخلاق مداری در روند تولید همیشگی باشد.
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی استان سمنان نیز یادآور شد: بر اساس هدفگذاری جهادکشاورزی استان، باید 25 تا 30 درصد از تولیدات کشاورزی استان محصولات سالم باشد، در حال حاضر بین 60 تا 70 درصد محصولات باغی و 20 تا 25 درصد محصولات زراعی در تولیدات کشاورزی استان سمنان از نوع سالم است، به طوری که محصولاتی مانند انار، زیتون، 60 درصد سبزیجات و گیاهان دارویی بدون کود و سموم تولید می شود.
** وضعیت استان سمنان در کشت ارگانیک
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی استان سمنان به شاخص خوب استان در بحث مبارزه بیولوژیک در مسیر تولید محصولات اشاره و خاطرنشان کرد: از ابتدای دهه 80 تا امروز رشد 15 درصدی در استفاده از روش های بیولوژیکی در استان داشته ایم، نتیجه تمام این مسایل، فراتر از تعهد 25 درصدی تولیدی محصولات سالم بوده است.
لطف الله رضایی ادامه داد: در پنج سال گذشته در بررسی محصولات کشاورزی استان سمنان هیچ محصولی دارای مواد شیمیایی مضر شناسایی نشد و به کشور نیز اعلام شد که سمنان می تواند در زمینه تولید محصولات کشاورزی سالم نمونه و الگوی کشوری معرفی شود که در حال ایجاد زیرساخت است زیرا اقلیم سالم در این زمینه وجود دارد.
وی یادآور شد: هشت محصول کشاورزی که بیشتر در سبد خانوار وجود دارد در استان سمنان از نظر شاخص میزان موادشیمیایی مضر در حال رصد و نظارت است که سیب، پرتقال، خیار گلخانه و زمینی، گوجه فرنگی، کاهو و برنج را شامل می شود و از سال آینده رصد کشوری خواهد شد.
عباس مشیریان مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان نیز گفت: محصولات ارگانیک می تواند ظرفیت صادراتی نیز داشته باشد که دراین زمینه در کشور مشکلاتی نیز وجود دارد، صادرات زیرساخت ها و استانداردهایی می‌خواهد ولی روند اداری برای دریافت استاندارد تشویقی سخت شده است، زیرا برگرفته از قوانین بین المللی است، مساله دیگر اینکه در اروپا استانداردها به صورت خوداظهاری است و مساله نظارت مطرح نیست.
6103 تهیه و انتشار: مصطفی دهقان
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادها در استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@ کانال اخبار ایرنا سمنان مراجعه کنید
انتهای پیام با رشد جمعیت و فناوری، نگاه بشر به تولید محصولات کشاورزی از کیفیت به کمیت تغییر کرد و باعث شد با بهره گیری بیش از پیش از خاک و استفاده از تغییرات ژنتیکی به دنبال انقلاب سبز برود که تنها هدف آن تولید بیشتر بود؛ فرسایش خاک، ناسالم شدن سلامت غذایی به ویژه در کشورهای پیشرفته، شیمیایی شدن تولیدات، خطرات دست‌کاری‌های ژنتیکی اقلام کشاورزی و به خطرافتادن آینده نسل بشری، مهمترین پیامدهای کشاورزی صنعتی بود.
با گذشت زمان، بشر کشف کرد مشکل سلامت جوامع در گام اول به علت سالم نبودن موادغذایی به ویژه محصولات کشاورزی است، پس سلامت غذایی اولویت قرار گرفت، در این مسیر کشاورزی ارگانیک قابل اعتمادترین روش برای تامین سلامت غذایی شناخته شد.
کشت ارگانیک یک سامانه مدیریت تولید جامع نگر تعریف شده است که هدف اصلی در این سامانه تولید محصول سالم است، در بین مردم واژه ارگانیک رواج یافته ولی هدف نهایی در این سامانه تولید محصول سالم به منظور حفظ سلامت جامعه است، از سویی کشاورزی ارگانیک به معنی کشاورزی سنتی نیست، بلکه روشی است که باید بتوان از تمام دستاوردهای بشر برای تولید محصول سازگار با سلامت انسان استفاده کند.
بر اساس آمارها در سال 2010، ایران دارای حدود 48 هزار هکتار محصولات کشاورزی ارگانیک بود که از این مقدار بیش از 40 هزار هکتار مربوط به برداشت از عرصه طبیعی و بیش از هفت هزار هکتار مربوط به اراضی کشاورزی بود، در ایران مبحث کشت ارگانیک خیلی دیرمطرح شد و اکنون رتبه ایران در بین کشورهای دنیا جز رتبه های بالای هشتاد است، ولی با این وجود ارگانیک و سالم بودن محصولات کشاورزی ایران در حوزه باغی قابل توجه است به طوری که محمدعلی طهماسبی، معاون وزیر جهادکشاورزی درامور باغبانی گفته است: در حوزه محصولات ارگانیک، 17 هزار هکتار پسته، 51 هزار هکتار انجیر به صورت ارگانیک در کشور تولید می شود؛ این در حالی است که آبیاری کاملا با آب باران انجام می شود.
ارگانیک بودن محصولات در بخش باغی ایران بیش از بخش زراعی است به طوری که در استان سمنان بین 60 تا 70 درصد از محصولات باغی مانند انار، زیتون و انجیر به صورت سالم تولید می شود، کشت ارگانیک از سویی راهبردی برای افزایش ارزش افزوده کشاورزی های خرده در یک زمین کوچک است زیرا با تولید محصولات سالم ارزش ارزش افزوده یشتری نصیب کشاورز می شود و برای این دست کشاورزی راه حلی برای باقی ماندن در عرصه رقابت است.
با ایجاد نمایندگی سازمان جهانی جنبش های کشاورزی زیستی در ایران، امید است آموزش و پیشبرد استانداردهای ارگانیک، شناسایی مناطق تولید محصولات ارگانیک، شناسایی تولیدکنندگان محصولات ارگانیک و ارایه راهکارهای لازم برای تولید محصولات ارگانیک که از وظایف این سازمان است باجدیت بیشتری دنبال شود.
در میزگرد «ضرورت توسعه کشت ارگانیک در کشاورزی ایران» با هدف بررسی ضرورت ها، بیان چالش ها، راهکارها و شرایط مورد نیاز و بازارسنجی تولیدات ارگانیک، لطف‌الله رضایی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان، سعید خادم عباسی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد، منوچهر ذوالفقاری کشاورز نمونه استان و عباس مشیریان مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان حضور داشتند.
** تعریف کشت ارگانیک
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان در تعریف کشت ارگانیک گفت: کشت ارگانیک یک سامانه مدیریت تولید جامع نگر است که هدف اصلی در این سامانه تولید محصول سالم است، در بین مردم واژه ارگانیک رواج یافته ولی هدف نهایی در این سامانه تولید محصول سالم به منظور حفظ سلامت جامعه است که در کوتاه مدت میسر نم‌یشود و نیاز به همگرایی و عمل بر اساس برنامه ای بلندمدت دارد.
لطف الله رضایی اضافه کرد: کشاورزی ارگانیک یک سامانه مدیریت تولیدی جامع نگر است که موجب بهبود سلامت کشت‌بوم از طریق حفظ و تقویت تنوع، چرخه‌ها و فعالیت زیستی خاک می‌شود، این نظام بر مدیریت مزرعه بر اساس زیست‌بوم زراعی، حاصل‌خیزی خاک، سلامت گیاه، مصرف‌نکردن موادشیمیایی مصنوعی و انطباق با ساختارهای اقتصادی، زیست‌محیطی، فنی، بهداشتی و اجتماعی در هر منطقه تاکید دارد.
کشاورز نمونه استان سمنان نیز با تاکید بر اینکه کشاورزی ارگانیک به معنی کشاورزی سنتی نیست، بلکه روشی است که باید از بتوان از تمام دستاوردهای بشر برای تولید محصول سازگار با سلامت انسان استفاده کند، گفت: دانش ایران در این زمینه ناچیز است و حتی کتاب های قابل رجوع برای کشاورزان بسیار کم است.
منوچهر ذوالفقاری یادآور شد: نگاه جامع به مساله تولید سالم نیاز است تا مجموعه روند تولیدات ارگانیک به صورت پایدار نهادینه شود، یعنی تولید ارگانیک یک تفکر مجموعه ای است که در این مسیر استفاده نکردن از کود شیمیایی و سموم در گام اول قرار دارد و استفاده بهینه از آب، نیروی کار آموزش دیده، حمایت مالی از نیروی کار به طور مستمر در گام بعدی است.
سعید خادم عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در این میزگرد با بیان اینکه کشت ارگانیک کیفیت مدار است و بازار مدارنیست، تولید ارگانیک به خاطر این نیست که بازار تقاضا دارد بلکه تعاملی بین تولید و چرخه تولید است، خاطرنشان کرد: کشت ارگانیک نوعی تعامل سازنده بین تولید و حفظ چرخه تولید به معنای حفظ ارزش غذایی سالم بدون افزایش تولید و فرسودگی خاک است.
** ضرورت های مورد نیاز کشت ارگانیک
مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان گفت: بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه، قانون بهره وری و دستورالعمل های وزارت جهادکشاورزی، تولید 25 درصد تولیدات کشاورزی به صورت سالم هدفگذاری شده است که مبنای آن مدیریت کنترل آفات است.
عباس مشیریان با تاکید بر اینکه در مدیریت کنترل آفات مصرف سموم و کودها حذف نمی شود، جایگزین می شود، به حداقل می رسد و در صورت نیاز شدید مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: در تولید محصولات ارگانیک کشاورزی به جای تاکید بر کاربرد مواد و نهاده های برون‌مزرعه‌ای، استفاده از عملیات مدیریت بر اساس کشت‌بوم منطقه ای مورد تاکید است.
وی ادامه داد: در کشت ارگانیک مبارزات غیرشیمیایی و مبارزات بیولوژیکی و سایر روش های مبارزه ای استفاده می شود و مبارزه شیمیایی در آخرین انتخاب قرار دارد یعنی حذف نمی شود که نتیجه آن محصول سالم یا گواهی شده یا محصول سبز است.
وی با اشاره به دو کار زیستی مورد نیاز برای ایجاد بستر تولید محصول سالم کشاورزی در کشور، گفت: گام اول نظارت تعیین حد و شناسایی باقیمانده سموم آفت کش و فلزات سنگین روی محصولات است که با مشارکت جهادکشاورزی، استاندارد و علوم پزشکی و سایر نهادها انجام شده است و همچنین کددارکردن محصولات طرح دیگری است که قرار است در برنامه ششم دقیق تر پیگری شود تا هر محصول تولیدی هر کشاورز دارای کد 16 رقمی باشد که قابلیت پیگیری در تمام کشور داشته باشد که قابلیت اتصال به سامانه های ملی مانند خسارت را دارد.
مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان بیان کرد: جایگرینی سموم کم خطر به جای سموم پرخطر گام بعدی است، به طوری که بیش از 70 درصد سموم مصرفی کنونی در بخش کشاورزی سموم کم خطر و حتی بی خطر است، در تولید محصول راهبردی مانند گندم از سال گذشته سمومی بر پایه آب استفاده می شود و در گام بعد استفاده از روش های غیرشیمیایی یا کارت های رنگی برای جلب و مبارزه با آفات است.
سعید خادم عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی هم با اشاره به ضرورت ایجاد بسترهای مناسب برای فعالیت گروه ها و انجمن ها، گفت: در کشورهای دارای رتبه در کشت ارگانیک به جای دستگاه های نظارتی و راهبردی، انجمن ها و گروه های غیردولتی قوی هستند یعنی مبنا خوداظهاری بر اساس نظارت همین انجمن های غیردولتی انجام می شود که با افزایش سطح آگاهی مردم نیز همراه است.
کشاورز نمونه استان سمنان نیز در این میزگرد حفظ خاک را از اصلی ترین تفکرات اساسی کشاورزی بهینه دانست و گفت: در تولید محصول سالم نیز شرط اول همین است، ابتدا باید کشاورز به گونه ای خاک را استفاده کند که بدون استفاده سموم و کودشیمیایی به تولید محصول ختم شود
منوچهر ذوالفقاری تاکید کرد: ایران از کشورهای جهان سوم است که نگاه به تولید محصولات به صورت ارگانیک با دیگر کشورهای توسعه یافته در اروپا متفاوت است و به همین دلیل در تدوین برنامه ها و تعریف راهکارها باید شرایط کشاورزی کشور نیز مدنظر قرار گیرد تا کشاورز ایرانی نیز بتواند به این روش گرایش پیدا کند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان در این میزگرد با تاکید بر اینکه سیاست و راهبردهای کشت ارگانیک از کشور به کشور و منطقه به منطقه متفاوت است، گفت: ایران از تنوع و سلامت اقلیمی و زیستی مناسبی برخوردار است و از انواع ارقام و گونه های مختلف گیاهی در کشور وجود دارد که باید از این ظرفیت برای تولید محصول سالم و ارگانیک استفاده شود.
لطف الله رضایی افزود: محصول سالم کشاورزی محصولی است که در پرورش و تولید آن حداقل مجاز سموم، کودهای شیمیایی و مسایل تراریخته استفاده شده باشد که میزان مجاز آنها نیز بر اساس استانداردهای هر کشور متفاوت است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان با بیان اینکه سمنان به دلیل تنوع و سلامتی اقلیم زیستی بالاترین ظرفیت تولید محصولات سالم کشاورزی را دارد، گفت: محصولاتی مانند انار و گردو در این استان بدون سمپاشی و محصولات سردسیری مانند زردآلو و گوجه سبز که به طغیان آفات نمی‌رسد کاملا سالم تولید می شود.
** کشت و عرضه ارگانیک نیازمند فرآیند نظام‌مند چندبخشی
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی استان سمنان در این میزگرد گفت: تولید غذا مساله ای فرابخشی است و تنها به جهادکشاورزی مرتبط نیست، در بخش تولید محصولات ارگانیک و سالم تولید و بازار متولیان متفاوت دارد، باید نظامی نهادینه شود و چارچوب ها مشخص باشد، ترویج و فرهنگسازی نیز بخشی از این روند است.
لطف الله رضایی افزود: برای بخش تولید محصولات سالم و ارگانیک کشاورزی، سیاست ها باید تشویقی و حمایتی باشد، در بخش عرضه شهرداری می تواند در تامین مکان مناسب با قیمت مناسب اثرگذار باشد، جهادکشاورزی در تامین بذر گواهی شده و کود سالم احساس وظیفه کند و مردم نیز باید آگاهی لازم برای شناخت این محصولات سالم را داشته باشند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان سمنان نیز در این میزگرد محصول ارگانیک را نتیجه یک سامانه مدیریت تولیدی جامع نگر در واحدهای تولیدی دانست و گفت: کیفیت این تولیدات بر اساس یک نظام بازرسی منطبق با یک استاندارد معتبر بین‌المللی، منطقه‌ای و ملی تضمین شده است، یعنی روند ارگانیک روندی چندوجهی، فرابخشی و نیازمند مشارکت حوزه های مختلف دارد.
عباس مشیریان با بیان اینکه در اصل 50 قانون اساسی حفاظت محیط زیست وظیفه عمومی قلمدادشده، خاطرنشان کرد: در کشور برای پفک و چیپس تبلیغات کلان وجود دارد ولی برای محصولات ارگانیک تبلیغی نمی شود در حالی که برای آن باید بیشتر اطلاع رسانی و فرهنگسازی شود
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان سمنان تاکید کرد: آموزش و آگاهی بخشی به کشاورزان می تواند بخش زیادی از مشکلات کشور را در حوزه تولید سالم و ارگانیک برطرف کرد، اطلاع سانی باید بر مبنای علمی برای تولیدکننده و مصرف کننده راهبرد تعریف شود.
منوچهر ذوالفقاری کشاورز نمونه استان سمنان نیز دراین باره خاطرنشان کرد: نگاه به تولید ارگانیک محصولات کشاورزی باید نگاه مجموعه ای باشد، نمی شود دستگاه و نهادی مسوولیت خود را دراین زمینه نادیده بگیرد، حتی کشاورزان نیز باید همگرایی لازم را داشته باشمد، نمی شود در یک مزرعه کشت ارگانیک باشد در حالی که مزرعه کناری آن از سموم خطرناک و کودهای شیمیایی استفاده کند.
** کمبود مراجع رسیدگی، ادوات و تجهیزات ویژه کشت ارگانیک
کشاورز نمونه کشوری استان سمنان با بیان اینکه تامین تجهیزات برای کشت ارگانیک به دلیل جافاتاده نبودن این نوع کشت در کشور از مشکلات کشاورزان است، گفت: کشت ارگانیک هنوز به صورت سازمان یافته در ایران بین کشاورزان ترویج نشده و جانیفتاده است.
منوچهر ذوالفقاری افزود: به عنوان نمونه نمی توان به هر ادعایی درباره بی‌خطربودن کودشیمیایی در کشور اعتماد کرد، از سوی دیگر کمبود ادوات خاص این نوع تولید در کشاورزی از دیگر مشکلات کشاورزان است زیار حتی برخی فروشگاه های کشاورزی هنوز با این ادوات و تجهیزات آشنایی ندارند.
وی افزود: به خاطر سخت گیری های استانداردهای ویژه محصول سالم و تناسب نداشتن آن با شرایط کشاورزی، کشاورزان کمتر رغبت به پیگیری در این زمینه هستند زیرا علاوه بر سختی های روند تولید، نیازمند قرارداد با آزمایشگاه و تامین مدیر کنترل کیفی و ده ها مورد دیگر است.
کشاورز نمونه استان سمنان با اشاره به اینکه آب و خاک مزرعه خود را برای آزمایش به کشور سوئیس ارسال کرده ام، گفت: اگر مراجع لازم مانند آزمایشگاه و مراکز سنجش مورد نیاز بخش کشاورزی ارگانیک در کشور و استان های مختلف وجود داشته باشد، کشاورزان تا این میزان دچار مشکلات نمی شوند.
لطف الله رضایی، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی استان سمنان گفت: آزمایشگاه مرجع برای انجام آزمایش های لازم و سنجش میزان شاخص ها در تولیدات کشت ارگانیک در کشور زیاد نیست و در استان سمنان وجود ندارد، فقط در تهران و کیش این مرجع مهم داریم و برای بقیه کشور آزمایشگاه های همکار استفاده می شود.
** بازار برای محصولات ارگانیک فراهم نیست
کشاورزی نمونه استان سمنان با بیان اینکه بازار محصولات ارگانیک به هم ریخته است در حالی که باید فرهنگسازی و قانونمند باشد، تاکید کرد: روند تولید و عرضه باید به صورت قانونی تعریف شده باشد تا هر کس نتواند مدعی محصول ارگانیک داشته باشد در هر حالی که تولید محصول ارگانیک روند و ساز و کار خود را دارد.
منوچهر ذوالفقاری با اشاره به اینکه بسیاری از فروشندگان با برچسب ارگانیک قیمت بیشتری برای محصولات خود تعیین می کنند که بر این مساله نظارتی نیست، یادآور شد: فرآیند تولید محصول سالم نباید فقط به کشاورز محدود باشد بلکه نیاز است تا در روند عرضه نیز نظارت و دستورالعمل تدوین شود.
وی اضافه کرد: عرضه محصول سالم کشاورزی باید با بقیه محصولات تفاوت داشته باشد و از سوی نهادهایی مانند جهادکشاورزی، تعزیرات و فرمانداری ها نظارت های لازم بر این روند باید وجود داشته باشد.
این کشاورز نمونه استان سمنان با بیان اینکه سالانه حدود 15میلیون تومان برای آزمایش آب و خاک در کشت ارگانیک مزرعه ام هزینه می کنم که این مساله در قیمت تمام شده محصول اثرگذار است و باید در قیمت عرضه لحاظ شود، گفت: به همین دلیل باید بین تولید ارگانیک به این شکل با دیگر تولیدات با نظارت لازم در قیمت گذاری تفاوت هایی درنظرگرفته شود، در حالی که کاهش مصرف کودشیمایی میزان تولید را کاهش می دهد که باید در قیمت گذاری تولیدات برای کشاورز جبران شود.
** کشت ارگانیک به معنای احترام به تولید
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی در این میزگرد گفت: کشاورزی ارگانیک کشاورزی سنتی نیست بلکه استفاده از دانش بشری برای تولید محصولی سالم است.
سعید خادم عباسی با اشاره به اینکه ارگانیک شیوه تولید و مدیریت روند تولید است، گفت: دراین روش به عنوان نمونه برای از بین بردن علت های هرز از علف کش ها و برای از بین بردن آفات از سموم شیمیایی و برای دام از آنتی بیوتیک ها و هورمون ها استفاده نمی شود.
وی با اشاره به اینکه در سال 2000 حدود 2.2 درصد از زمین های کشاورزی جهان زیر کشت ارگانیک بوده است، یادآور شد: در ایران خیلی دیر داریم به سمت کشت ارگانیک می رویم و در بین کشورهای دنیا جز هشتادمین کشور هستیم که مساله کشت ارگانیک را مبنا قرار می دهیم.
وی باتاکید بر اینکه درصد خیلی بالایی از محصولات کشاورزی در کشوردر شرایط کنونی وابسته به کودهای شیمیایی است، یادآور شد: زمانی که بحث از کود شیمیایی هست کشت ارگانیک دیگر رخ نخواهد داد، هدف اساسی در تولید ارگانیک تولید با کیفیت و زیاد محصولات است تا جوابگوی سلامت و جمعیت باشد.
مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان نیز با بیان اینکه کشاورزی ارگانیک با 16 نام در کشورهای مختلف شناخته می شود که کشاورزی بیولوژیک، کشاورزی پایدار و کشاورزی زاینده برخی از این عنوان‌هاست، گفت: محصول گواهی شده شامل محصولات فاقد یا دارای حدمجاز باقیمانده سموم، آفت‌کش‌ها، عناصر و فلزات سنگین و متابولیت‌های سمی قاچری است که زیر کنترل و اعمال استانداردهای اصلی سه گانه و به کارگیری برنامه ها و عملیات مشخص است.
عباس مشیریان ادامه داد: این برنامه ها شامل عملیات خوب کشاورزی و فنون مدیریت تلفیقی است، دراین محصولات با استفاده از روش و فناوری مناسب در تغذیه حاصل‌خیری خاک و روش های تلفیقی در کنترل آفات، مصرف مواد شیمایی مصنوعی در آنها حذف و یا به حداقل ضرورت رسیده است و حداکثر مجاز باقیمانده آفت‌کش‌ها از جمله استانداردهای اصلی در این زمینه است.
** راهبرد در کشت ارگانیک مسایل بومی باشد
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی گفت: در کشت ارگانیک نباید نگاه مان به دنیا باشد، زیرا بهترین کشت ارگانیک را در کشور خود داشته ایم ، در گشذته احترام به تولید وجود داشت یعنی امروز هم نباید برای رسیدن به تولید تولیدکننده به هر شیوه و حیله ای متوسل شود.
سعید خادم عباسی با بیان این سوال که چرا این میزان به تولید ارگانیک تاکید می شود، پاسخ داد: زیرا سلامت انسان در روند افزایش تولیدات آسیب دیده است و تغذیه عامل بسیاری از ناسالم شدن سلامت بوده که بار سنگین مالی در حوزه بهداشت و درمان بر حکومت ها تحمیل می کند.
وی یادآور شد: دستگاه های نظارتی تا جایی موثر هستند، جهادکشاورزی تا جایی می‌تواند راهبرد ارایه کند، کشت ارگانیک روند تولیدی اخلاق مداری است و باید فرهنگ تولیدکنندگان با محوریت اخلاق و تولید سالم باشد، صِرف دریافت مجوزها و استانداردها دلیل بر ارگانیک بودن تولیدات نیست و باید مساله اخلاق مداری در روند تولید همیشگی باشد.
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی استان سمنان نیز یادآور شد: بر اساس هدفگذاری جهادکشاورزی استان، باید 25 تا 30 درصد از تولیدات کشاورزی استان محصولات سالم باشد، در حال حاضر بین 60 تا 70 درصد محصولات باغی و 20 تا 25 درصد محصولات زراعی در تولیدات کشاورزی استان سمنان از نوع سالم است، به طوری که محصولاتی مانند انار، زیتون، 60 درصد سبزیجات و گیاهان دارویی بدون کود و سموم تولید می شود.
** وضعیت استان سمنان در کشت ارگانیک
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی استان سمنان به شاخص خوب استان در بحث مبارزه بیولوژیک در مسیر تولید محصولات اشاره و خاطرنشان کرد: از ابتدای دهه 80 تا امروز رشد 15 درصدی در استفاده از روش های بیولوژیکی در استان داشته ایم، نتیجه تمام این مسایل، فراتر از تعهد 25 درصدی تولیدی محصولات سالم بوده است.
لطف الله رضایی ادامه داد: در پنج سال گذشته در بررسی محصولات کشاورزی استان سمنان هیچ محصولی دارای مواد شیمیایی مضر شناسایی نشد و به کشور نیز اعلام شد که سمنان می تواند در زمینه تولید محصولات کشاورزی سالم نمونه و الگوی کشوری معرفی شود که در حال ایجاد زیرساخت است زیرا اقلیم سالم در این زمینه وجود دارد.
وی یادآور شد: هشت محصول کشاورزی که بیشتر در سبد خانوار وجود دارد در استان سمنان از نظر شاخص میزان موادشیمیایی مضر در حال رصد و نظارت است که سیب، پرتقال، خیار گلخانه و زمینی، گوجه فرنگی، کاهو و برنج را شامل می شود و از سال آینده رصد کشوری خواهد شد.
عباس مشیریان مدیر حفظ نباتات جهادکشاورزی استان سمنان نیز گفت: محصولات ارگانیک می تواند ظرفیت صادراتی نیز داشته باشد که دراین زمینه در کشور مشکلاتی نیز وجود دارد، صادرات زیرساخت ها و استانداردهایی می‌خواهد ولی روند اداری برای دریافت استاندارد تشویقی سخت شده است، زیرا برگرفته از قوانین بین المللی است، مساله دیگر اینکه در اروپا استانداردها به صورت خوداظهاری است و مساله نظارت مطرح نیست.
6103 تهیه و انتشار: مصطفی دهقان
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادها در استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@ کانال اخبار ایرنا سمنان مراجعه کنید
کپی شد
