به گزارش ایرنا، آیین معنوی علم بندان در دامغان از آن دسته سنت هایی است که بعد از سال ها همچنان پابرجا مانده و هر سال باشکوه تر از گذشته برگزار می شود، مراسم علم بندان به شماره 627 در سال 91 در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.
علم از مهمترین و اصلی ترین علائم عزاداری است، از آنجا که در تاریخ جنگ‌ها، علم نمادی از سپاه و لشکر بوده و علمداری سپاه امام حسین(ع) در روز کربلا بر عهده حضرت ابوالفضل العباس(ع) بود، از این رو، علم و علمداری نمادی مقدس از سپاه حق در نینوا و در آیین های سوگواری به ویژه در دسته‌روی هاست و علم در هر هیات نماد و نشانه ای از رایت عباس است که باید برافراشته بماند.
از این رو، مردم برای علم در سوگواری حسینی احترام زیادی قائل هستند، بر اساس سنتی دیرینه مردم شهرها و روستاهای شهرستان دامغان از چند روز مانده به آغاز محرم با آماده کردن پارچه های سبز، چوبه علم و نذوراتی مانند آجیل و نقل و شکلات برای پذیرایی از ارادتمندان به علم کربلایی حضرت عباس(ع) به استقبال از ماه محرم می روند.
این مراسم طبق سنت هرساله در شب های قبل از آغاز ماه محرم و یا شب های ابتدایی این ماه در منازل با حضور عزاداران برگزار می شود، بستن علم با حضور جمعی از زنان و مردان در خانه ها، هیات ها، تکیه ها و مساجد برگزار می شود.
باور اهالی شهرستان دامغان این است که علامت دست روی علم ها، بلاتشبیه، دست حضرت ابوالفضل(ع) علمدار و پرچمدار سپاه امام حسین(ع) در نینواست که باتوجه به زمین ماندن آن در صحرای کربلا، امروز شیعیان با برداشتن علم و پیچیدن پارچه بر اطراف، ضمن سیاهپوش کردن و ارای احترام و سوگواری، علم را مورد احترام قرار می دهند و بر تداوم برافراشتگی پرچم حق و عدالت‌طلبی سپاه امام حسین(ع) تاکید می‌کنند.
بسیاری از اهالی شهرستان دامغان با نذر کردن و خریدن نقل، شکلات، آجیل، پارچه، حاجت خود را از علمدار کربلا طلب می‌کنند که بسیاری از آنان با حاجت روا شدن در سال بعد، نذورات خود را اهدا کرده و یا آیین علم‌بندان را در منزل خود برگزار می کنند.
روضه خوانی، مدیحه سرایی، قرائت زیارت عاشورا و سینه زنی از دیگر برنامه های این سنت کهن است، روز علم بندان پس از جمع شدن مردم محل، لباس، دستمال‌ها، پارچه ها و توغ علم را می بندند و در حین این کار اسفند دود کرده و چاووشی می خوانند و همراهان صلوات می فرستند.
عزاداران امام حسین (ع)
همزمان با بستن پارچه های سبز، مشکی و سفید بر بدنه علامت، شعرهایی در تناسب با مقام و منزلت علمدار کربلا می خوانند که مضامینی مبنی برای اینکه این علم از کیست که بی صاحب است و اشعار مربوط به ساقی کربلا را قرائت می کنند.
عده دیگر، این مراسم کهن را نشانه یاری از امام حسین (ع) می دانند و با برپایی علم عزای امام حسین(ع)، پیروی و بیعت با عدالت خواهی و حق جویی سیدالشهدا را اعلام می کنند.
پس از بستن علم، یکی از بزرگان و یا صاحب مجلس، آن را برداشته و دور منزل می چرخاند و سپس در اطراف علم سینه می زنند و در پایان علم‌ها را به مساجد و تکایا به منظور حضور دادن در عزای سیدالشهدا می برند.
علم از دو قسمت پایه و توغ تشکیل شده که پایه های آن از دو تا 20 متر متغیر است و بیشتر آنها دو تا پنج متر است، علم پوشش پارچه ای دارد که به آن پیراهن علم می گویند و به رنگ‌های سبز، سیاه، سفید و روشن است.
به بالای علم‌ها توغ وصل است و به زیر توغ دستمال‌های زیادی متصل می شود که اکثر آنها توسط مردم تهیه می شود و توغ علم انواع گوناگونی دارد که مشهورترین آن پنچه، قپه، سرتوغ و نخل است.
پس از پایان ایام عزاداری، علم هر منزل به خانه ها برمی گردد و پس از شستشو در پارچه سفید گذاشته می شود تا در محرم سال بعد، شور حسینی دیگر ایجاد کند.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان درباره آیین حضور علم و علم‌بندان گفت: مراسم علم بندان در دامغان و روستاهای این شهرستان در روزهای مختلف دهه اول محرم از جمله شب یا روز اول، دوم، سوم، چهارم و هفتم ماه محرم انجام می شود.
حجت الاسلام سید جعفر میرعلی اکبری افزود: علم ها اغلب بانی و علمچی دارند که این شغل به‌طور موروثی به آنها منتقل شده و در برخی مناطق بانیان، علم ها را در خانه هایشان به اتفاق اقوام بسته و برای بقیه مراسم به مسجد و یا محل تجمع مردم می آورند.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان، در توصیه به عزاداران حسینی، گفت: در کنار عزاداری ماه های محرم و صفر باید از منبر غفلت نشود چرا که حضور در محافل سخنرانی و کسب معرفت، قرار گرفتن در خط عاشورا و امام حسین(ع) را به دنبال دارد.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان هم گفت: مراسم سنتی علم بندان نوعی عرض ارادت به مقام سیدالشهدا و شهدای کربلا است.
حجت الاسلام حسین صبوری افزود: اهالی دامغان و مردم روستاهای این شهرستان با بستن علم، ثابت می کنند که علمدار نهضت عاشورا هستند و هیچ گاه اجازه نخواهند داد تا قیام عاشورا و پرچم عزای حسینی به فراموشی سپرده شود.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان اضافه کرد: بازگو کردن فرهنگ حسینی و ترویج آن، سبب تحکیم پایه های دینی، معرفتی و علمی جوانان خواهد شد.
بیش از 300 هیات عزاداری در شهرستان دامغان فعالیت دارند، در شهرستان دامغان بیرق های عزاداری و پارچه های مشکی در خیابان ها و سر در منازل نصب می شود.
9856/6103 گزارش: میثم اسماعیلی** انتشاردهنده : مصطفی دهقان
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادهای استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@کانال اخبار ایرنا سمنان مراجعه کنید.
انتهای پیام علم از مهمترین و اصلی ترین علائم عزاداری است، از آنجا که در تاریخ جنگ‌ها، علم نمادی از سپاه و لشکر بوده و علمداری سپاه امام حسین(ع) در روز کربلا بر عهده حضرت ابوالفضل العباس(ع) بود، از این رو، علم و علمداری نمادی مقدس از سپاه حق در نینوا و در آیین های سوگواری به ویژه در دسته‌روی هاست و علم در هر هیات نماد و نشانه ای از رایت عباس است که باید برافراشته بماند.
از این رو، مردم برای علم در سوگواری حسینی احترام زیادی قائل هستند، بر اساس سنتی دیرینه مردم شهرها و روستاهای شهرستان دامغان از چند روز مانده به آغاز محرم با آماده کردن پارچه های سبز، چوبه علم و نذوراتی مانند آجیل و نقل و شکلات برای پذیرایی از ارادتمندان به علم کربلایی حضرت عباس(ع) به استقبال از ماه محرم می روند.
این مراسم طبق سنت هرساله در شب های قبل از آغاز ماه محرم و یا شب های ابتدایی این ماه در منازل با حضور عزاداران برگزار می شود، بستن علم با حضور جمعی از زنان و مردان در خانه ها، هیات ها، تکیه ها و مساجد برگزار می شود.
باور اهالی شهرستان دامغان این است که علامت دست روی علم ها، بلاتشبیه، دست حضرت ابوالفضل(ع) علمدار و پرچمدار سپاه امام حسین(ع) در نینواست که باتوجه به زمین ماندن آن در صحرای کربلا، امروز شیعیان با برداشتن علم و پیچیدن پارچه بر اطراف، ضمن سیاهپوش کردن و ارای احترام و سوگواری، علم را مورد احترام قرار می دهند و بر تداوم برافراشتگی پرچم حق و عدالت‌طلبی سپاه امام حسین(ع) تاکید می‌کنند.
بسیاری از اهالی شهرستان دامغان با نذر کردن و خریدن نقل، شکلات، آجیل، پارچه، حاجت خود را از علمدار کربلا طلب می‌کنند که بسیاری از آنان با حاجت روا شدن در سال بعد، نذورات خود را اهدا کرده و یا آیین علم‌بندان را در منزل خود برگزار می کنند.
روضه خوانی، مدیحه سرایی، قرائت زیارت عاشورا و سینه زنی از دیگر برنامه های این سنت کهن است، روز علم بندان پس از جمع شدن مردم محل، لباس، دستمال‌ها، پارچه ها و توغ علم را می بندند و در حین این کار اسفند دود کرده و چاووشی می خوانند و همراهان صلوات می فرستند.
عزاداران امام حسین (ع)
همزمان با بستن پارچه های سبز، مشکی و سفید بر بدنه علامت، شعرهایی در تناسب با مقام و منزلت علمدار کربلا می خوانند که مضامینی مبنی برای اینکه این علم از کیست که بی صاحب است و اشعار مربوط به ساقی کربلا را قرائت می کنند.
عده دیگر، این مراسم کهن را نشانه یاری از امام حسین (ع) می دانند و با برپایی علم عزای امام حسین(ع)، پیروی و بیعت با عدالت خواهی و حق جویی سیدالشهدا را اعلام می کنند.
پس از بستن علم، یکی از بزرگان و یا صاحب مجلس، آن را برداشته و دور منزل می چرخاند و سپس در اطراف علم سینه می زنند و در پایان علم‌ها را به مساجد و تکایا به منظور حضور دادن در عزای سیدالشهدا می برند.
علم از دو قسمت پایه و توغ تشکیل شده که پایه های آن از دو تا 20 متر متغیر است و بیشتر آنها دو تا پنج متر است، علم پوشش پارچه ای دارد که به آن پیراهن علم می گویند و به رنگ‌های سبز، سیاه، سفید و روشن است.
به بالای علم‌ها توغ وصل است و به زیر توغ دستمال‌های زیادی متصل می شود که اکثر آنها توسط مردم تهیه می شود و توغ علم انواع گوناگونی دارد که مشهورترین آن پنچه، قپه، سرتوغ و نخل است.
پس از پایان ایام عزاداری، علم هر منزل به خانه ها برمی گردد و پس از شستشو در پارچه سفید گذاشته می شود تا در محرم سال بعد، شور حسینی دیگر ایجاد کند.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان درباره آیین حضور علم و علم‌بندان گفت: مراسم علم بندان در دامغان و روستاهای این شهرستان در روزهای مختلف دهه اول محرم از جمله شب یا روز اول، دوم، سوم، چهارم و هفتم ماه محرم انجام می شود.
حجت الاسلام سید جعفر میرعلی اکبری افزود: علم ها اغلب بانی و علمچی دارند که این شغل به‌طور موروثی به آنها منتقل شده و در برخی مناطق بانیان، علم ها را در خانه هایشان به اتفاق اقوام بسته و برای بقیه مراسم به مسجد و یا محل تجمع مردم می آورند.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان، در توصیه به عزاداران حسینی، گفت: در کنار عزاداری ماه های محرم و صفر باید از منبر غفلت نشود چرا که حضور در محافل سخنرانی و کسب معرفت، قرار گرفتن در خط عاشورا و امام حسین(ع) را به دنبال دارد.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان هم گفت: مراسم سنتی علم بندان نوعی عرض ارادت به مقام سیدالشهدا و شهدای کربلا است.
حجت الاسلام حسین صبوری افزود: اهالی دامغان و مردم روستاهای این شهرستان با بستن علم، ثابت می کنند که علمدار نهضت عاشورا هستند و هیچ گاه اجازه نخواهند داد تا قیام عاشورا و پرچم عزای حسینی به فراموشی سپرده شود.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان دامغان اضافه کرد: بازگو کردن فرهنگ حسینی و ترویج آن، سبب تحکیم پایه های دینی، معرفتی و علمی جوانان خواهد شد.
بیش از 300 هیات عزاداری در شهرستان دامغان فعالیت دارند، در شهرستان دامغان بیرق های عزاداری و پارچه های مشکی در خیابان ها و سر در منازل نصب می شود.
9856/6103 گزارش: میثم اسماعیلی** انتشاردهنده : مصطفی دهقان
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادهای استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@کانال اخبار ایرنا سمنان مراجعه کنید.
کپی شد
