کتاب «های و هوی» بر اساس افسانه سنگسری «آفرینش» و با عنوان «های و هوی آسئنک» در سال ۱۳۹۵ با گویش سنگسری و ترجمه و آوانویسی آن در ۴۸ صفحه به چاپ رسیده است.
در پیش گفتار این کتاب به بازآفرینی رخداد دیرینه آفرینش سپهر بی کران همراه با تمامی دگردیسی های روی داده تا پدیداری انسان که از نگاهی باورمندانه در حافظه ایل‌وندان سنگسری به یادگار زنده مانده اشاره می کند.
در یادداشت مولف آمده است: افسانه های باستانی در هر فرهنگ و ملیتی نشانه دیرینه گی و ریه دار بودن آن فرهنگ است و پرداختن و توجه ویژه به این بن مایه های فرهنگی که حاوی تجربیات تاریخی و آموزه های فرهنگی و آیینی ذهن پویای نسل نوجوان ما را در برخورد هوشمندانه با مشکلات فرهنگی و اجتماعی در دوره ای که در آماج هجمه های فرهنگی چند سویه قرار گرفته ایم راهنما خواهد بود.
بخشی از کتاب
وقتی خئدای آسئمون ده بئنا کَ
دشت ده واروند کوه ده نُ سر بئپا کَ
سُوز و سئبَلگ و دار و چوم سات بئدِ
مَرجائو ده پَر بئژِتئن یاد بئدِ
وقتی خدا آسمان را بنا کرد
دشت را گستراند و کوه ها را بر روی آن برپا کرد
با برگ ها و سبزه ها و درخت ها و شاخه ها آن را تزئین کرد
به پرنده ها پرواز کردن آموخت
و سپس در ادامه با بیان گویش سنگسری به بیان تمام آفریده ها و مخلوقات اشاره می کند تا به آفرینش انسان و ماجراهای آن می‌رسد.
درباره مولف
حسن پاکزادیان متولد ۱۳۴۸ در مهدیشهر و دارای مدرک کارشناسی زمین شناسی از دانشکده اختر شناسی ایران است و در موزه های ایران از جمله موزه زمان، موزه پول، موزه تندیس به عنوان کارشناس فعالیت داشته است. همچنین وی موزه عشایری ایل سنگسر را به صورت خصوصی راه اندازی کرده است.
«تاریخ و گاهشماری در سکه های ساسانی»، «سکه های الیمایی»، «بررسی موضوعی سکه های ایران»، «تاریخ و گاهشماری در سکه های تبرستان» و کتاب هایی در زمینه فرهنگ سنگسر، از مهم ترین تالیفات وی به حساب می آید.
