خبرگزاری مهر، گروه استانها: «سیمای شاهرود» بانام دوم بوستان کویر به قلم جعفر رعایتی (ابراهیمی) کتابی خواندنی درباره تاریخ و ویژگیهای شهرستان شاهرود در کوهپایه جنوبی رشتهکوه البرز و نوار شمالی دشت کویر است که به همت انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی منتشر و روانه بازار شده است.
این کتاب بهخصوص در آستانه نوروز و بهار میتواند پیشنهاد خوبی برای مطالعه باشد بهخصوص برای کسانی که به استان سمنان سفرکرده و یا بهقصد زیارت امام رضا (ع) از شاهرود عبور میکنند. «سیمای شاهرود» به هموطنانمان با زبانی ساده شاهوار را میشناساند.
این کتاب با فصلی به نام شاهرود در گذرگاه تاریخ آغاز میشود که در آن پیرامون هسته اولیه شهر، دادههای باستانشناسی، نمای قدیمی شهر، علت نامگذاری و وجهتسمیه شاهرود، شاهرود در سفرنامهها و آتشکده آذر فرنبغ و تابش نور مباحثی مطرح میشود تا شمایی کلی از تاریخ دیار شاهوار برای مخاطبان به تصویر کشیده شود.
این کتاب مانند دیگر کتاب هم سلک خویش، که در راستای معرفی بخشی از ایرانزمین نگارش میشوند، سعی بر شناساندن موقعیت جغرافیایی شاهرود نیز دارد و سپس به جاذبههای دیدنی و تاریخی و طبیعی آن اشاره میکند.
شناساندن مفاخر شاهرود و دیار شاهوار مانند شیخ ابوالحسن خرقانی، بایزید بسطامی، آیتالله اشرفی، آیتالله العظمی سید محمود شاهرودی، آیتالله خراسانی شاهرودی، فروغی بسطامی، ذوقی بسطامی و دهها و دهها چهره شاخص دیگر که در تاریخ ایرانزمین برای خویش، چهرهای نورانی بودند، از دیگر بخشهای «سیمای شاهرود» است.
«سیمای شاهرود» مشتمل بر هشت فصل و ۱۹۸ صفحه است که زمان مطالعه آن تنها باروزی ۲۰ دقیقه وقت گذاشتن شش روز خواهد بود. ازجمله فصلهای کتاب میتوان به شاهرود درگذر تاریخ، جغرافیای شاهرود، تاریخچه فرهنگ و تعلیم و تربیت شاهرود، مساجد، امامزادگان و آثار تاریخی، بسطام، فرزانگان و رویدادهای مهم و تاریخی ازایندست هستند.
یکی از بخشهای جذاب این کتاب اما روایت مشروطه در شاهرود است که با تصور غالب مردم که آن زمان در شهرستانهای و شهرهای کوچک ایران به واقع خبر خاصی نبوده، کاملاً در تضاد است و میتواند اطلاعات جالبی درباره مشروطیت در شاهرود به مخاطبان بدهد.
ویژگی قابل نقد این کتاب اما این است که مؤلف متأسفانه در برخی موارد از مباحث مهم به سادگی عبور کرده در حالی که میتوانست توضیحات بیشتر و مدارک بیشتری را در گفتار ارائه دهد در واقع این کتاب میتواند دادههای خوبی به مخاطبان ارائه کند اما پاسخ پرسشها را به تنهایی نمیدهد. برای مثال موضوع تاریخ ظهور بابیت در شاهرود و مقابله مردم متدین این شهرستان که خود داستانی مفصل و البته مهم محسوب میشود در این کتاب جز سه صفحه، بیشتر به آن پرداخته نشده است. اما نقطه قوت این کتاب را باید قلم رسا و البته ساده این کار دانست که سیال بودن خوبی دارد.
در بخشی از این کتاب میخوانیم:
بسطام در شش کیلومتری شمال شرقی شاهرود و در جنوب رشته کوه البرز بر سر راه ارتباطی شاهرود- گرگان قرار دارد این شهر در گذشتههای بسیار دور بهخصوص در دوره ساسانیان دارای مجد و عظمت زیاد بوده و از شهرهای مهم ایالت قومس محسوب میشده است. برخی از محققان ازجمله مارکوارت آلمانی شکلگیری بسطام را در نخستین سده هجری قمری میدانند گروهی نیز معتقدند که این شهر را بسطام سردار معروف خسرو پرویز پادشاه ساسانی و فرمانروای خراسان، گرگان و طبرستان در قرن ششم میلادی بنا نهاده است.
در بخش دیگری از این کتاب آمده است:
با ظهور فتنه باب به رهبری محمدعلی باب گروههای تبلیغ این آئین استعماری به سمت شهرهای مختلف ازجمله شاهرود روانه شدند بدینسان طرفداران فرقه ضاله از تهران و مشهد به این شهرستان سرازیر شده و در روستای بدشت در پنج کیلومتری شاهرود مستقر شدند در میان این گروه دو خود فروخته معروف به نامهای ملاحسین بشرویی و قره العین به چشم میخوردند.