اصلاح قیمت و سهمیهبندی بنزین از سیاستهای راهبردی اقتصادی است که با هدف مدیریت بهینه مصرف سوخت و توزیع عادلانهتر یارانه انرژی به تایید شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا رسید و از بامداد جمعه ۲۴ آبان گذشته به مرحله اجرا درآمد.
بخش زیادی از یارانه به بخش سوخت و فرآوردههای نفتی اختصاص مییافت و این در حالی بود که قشر آسیب پذیر جامعه به دلیل نداشتن بضاعت مالی تهیه وسیله نقلیه شخصی، از ناوگان حمل و نقل عمومی استفاده کرده و از دریافت یارانههای پنهان در مصرف بنزین محروم بودند.
براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا از روز بیست و چهارم آبان ۹۸، قیمت بنزین معمولی سهمیهای هر لیتر ۱۵ هزار ریال، قیمت بنزین معمولی غیرسهمیه ای هر لیتر ۳۰ هزار ریال و بنزین سوپر هر لیتر ۳۵ هزار ریال محاسبه میشود و بر اساس این مصوبه سهمیه سوخت خودروهایی که در کارت ماشین دوگانه سوز قید شده ۳۰ لیتر درماه، خودروهای تک سوز ۶۰ لیتر در ماه است اما اجرای موفق و رسیدن به اهداف این طرح نیازمند تامین زیرساختها است.
توسعه پرشتاب و نامتوازن شهرهای استان سمنان در سالهای اخیر با افزایش خودروهای شخصی هم چنین افزوده شدن سفرهای درون شهری همراه بود. مصرف روزانه بنزین کشور پیش از اصلاح قیمت بنزین ۱۰۰ میلیون لیتر و در استان سمنان ۶۳۰ هزار لیتر بود.
مصرف بنزین هفته قبل از اصلاح قیمت در استان سمنان ۶ میلیون و ۱۴۶ هزار و ۴۰۰ لیتر بود، اما بعد از افزایش قیمت، مصرف بنزین تا روز پنجشنبه سیام آبان ۹۸ به چهار میلیون و ۱۱۶ هزار و ۵۰۰ لیتر کاهش یافت؛ کاهش مصرفی که میتواند مرهمی بر تن رنجور محیط زیست باشد. طرح اصلاح قیمت و سهمیهبندی بنزین که نه تنها از حجم مصرف آن در سمنان کاسته بلکه در کاهش آلودگی هوای شهرهای استان باتوجه به صنعتی و کویری بودن تاثیر زیادی دارد.
کارشناسان به این موضوع که «حمل و نقل عمومی در شهرهای استان سمنان وضعیت چندان مناسبی ندارد» و «درصد بالایی از ناوگان عمومی شهرهای استان نیازمند بهسازی است» اذعان دارند و اکنون در شرایطی که قیمت بنزین اصلاح شد باید گفت که شهرداریهای استان هرچه زودتر ناوگان حمل و نقل شهری را گسترش دهند و شرایط را برای جمعیتی که به استفادهکنندگان حمل و نقل عمومی اضافه شده، تسهیل کنند.
طبق آخرین آمارها، شهرداری سمنان حداقل به ۱۵ دستگاه اتوبوس برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی این شهر نیاز دارد، دیگر شهرهای استان نیز به طور مسلم با توجه به مستهلک و از رده خارج شدن فنی برخی تاکسیها و اتوبوسها، نیازمند نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری هستند.
با توجه به تبصره ۵ قانون بودجه سال ۹۷ کل کشور، شهرداری به منظور تامین منابع مالی مورد نیاز برای بهبود شبکه حمل و نقل شهری اقدام به اخذ مجوز انتشار اوراق مشارکت از وزارت کشور و بانک مرکزی با تضمین بازپرداخت ۵۰ درصد اصل و سود توسط دولت میکند. در این شرایط سمنان تنها مرکز استان کشور است که توانسته از این منبع مالی برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی برخوردار شود که باتوجه به ضرورت توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی در شهرهای کشور امید است با بسط و توسعه این امر در بهبود شبکه حمل و نقل دیگر شهرهای ایران و استان سمنان گام برداشت.
از سویی، با توجه به کیفیت پایین خودروهای تولیدی در کشور و بالاتر بودن مصرف متوسط بنزین در آنها نسبت به آمار جهانی، طرح سهمیهبندی بنزین برای اقشار مردم کمی نگران کننده شده و ضرورت دارد خودروسازان داخل در راستای افزایش کیفیت و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی تلاش کنند.
بسیاری از شهروندان سمنانی پس از سهمیهبندی و اصلاح قیمت بنزین، تمایل بیشتری به استفاده از سوخت سی. ان. جی و دوگانهسوز کردن خودروها پیدا کردهاند اما این روند در این استان با افت و اخیزهایی مواجه بود تا جایی که گرایش برخیها به مصرف گاز ال.پی.جی یا همان گاز مایع با وجود خطرات و غیراستاندارد بودن افزایش یافته است.
هفته قبل از سهمیهبندی بنزین، مصرف گاز سیانجی در سمنان یک میلیون و ۶۱۷ هزار و ۹۷۳ متر مکعب بود و از زمان اعمال سهمیهبندی، مصرف گاز سی. ان. جی در استان به یک میلیون و ۹۸۵ هزار و ۷۶۹ مترمکعب افزایش یافت که نشان از افزایش ۲۳ درصدی مصرف این نوع سوخت دارد. ۷۲ جایگاه سوخت گیری بنزین و نفتگاز و ۴۱ جایگاه عرضه گاز سی. ان. جی در استان سمنان فعال است که علاوه بر جمعیت استان، به بیش از ۲۰ میلیون زائر رضوی در سال نیز ارائه خدمت میکند.
با توجه به افزایش تقاضا، مشکل فعلی بازار افزایش قیمت ناگهانی تجهیزات است و اکنون که قیمت بنزین اصلاح شد و علاوه بر این، در نتیجه تورم شدید ۲ سال اخیر، هزینه تبدیل خودروهای بنزینی به دوگانه سوز به شدت افزایش یافت، باید تلاش کرد تا شرایط استفاده از سوخت جایگزین (سی. ان. جی) تا حد ممکن برای مردم تسهیل شود و دولت از محل درآمد اصلاح قیمت بنزین، دوگانه سوز کردن خودروها را آسان کند. اینها یعنی تدبیر تازهای لازم است تا امکانات مورد نیاز مردم برای استفاده بیش از پیش از ناوگان حمل و نقل عمومی و کاربرد سوخت جایگزین و مقرون به صرفه با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، در اختیار آنها قرار بگیرد.