شهر مهدی شهر یا سنگسر مرکز شهرستان مهدیشهر واقع در استان سمنان، خاستگاه ایل عشایر سنگسری از شاخص‌ترین کوچ‌نشینان دامنه‌های البرز است که برای جابه‌جایی از ییلاق به قشلاق مسافت بیش از یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر را طی می‌کنند و طی چنین مسافت طولانی توسط عشایر بی مانند است، «برنارد هوکارد» محقق مشهور اروپایی نیز معتقد بود عشایر ایل سنگسری طولانی‌ترین مسیر کوچ رو جهان را دارند.
فاصله مهدیشهر تا تهران در حدود ۲۳۰ کیلومتر است و گردشگران تهرانی می توانند با سرعت حداقل ۷۰کیلومتر بر ساعت بعد از سه ساعت طی مسیر به شهرگردشگری مهدیشهر برسند و از جشنواره ملی ایل سنگسر که از پانزدهم تا هفدهم آبان امسال برگزار می‌شود دیدن کنند.
عشایر استان سمنان متشکل از سه هزار و ۱۸۱ خانوار و بیش از ۱۴ هزار و ۴۰۰ نفر جمعیت، شامل ۷۴ طایفه، ۱.۰۷ درصد از جمعیت عشایری کشور را شامل می شوند که مهمترین و بزرگترین طایفه را ایل سنگسری تشکیل می دهد، به روایتی این عشایر طولانی ترین مسیر کوچ عشایر کشور را دارند و تولید ۸۰ نوع مشتقات لبنی و ۴٠ نوع نان از جمله قابلیت های عشایر سنگسر در بخش گردشگری است.
لذت زندگی در سیاه چادرهای عشایری و شروع یک روز با طراوت با خوردن سرشیر، کره و روغن زرد و تکیه بر گلیم های بافته شده از پشم گوسفندی و لذت راه رفتن در چمنزارهای مراتع سرسبز استان سمنان رویایی دست یافتنی برای همه مردم ایران است که باید مسئولان و عشایر با همفکری و هم افزایی برای تحقق این مهم تلاش کنند که بدون شک برگزای جشنواره ملی ایل سنگسر گوشه‌ای از این زیبایی‌ها را گردشگران معرفی می‌کند.
معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: یکسال گذشته تقویم رویدادهای گردشگری در چهار سطح شهرستانی، استانی، ملی و بین‌المللی تدوین شده که نقشه راه توسعه گردشگری است و برگزاری جشنواره ایل سنگسر در استان سمنان یکی از هفت جشنواره ملی در نظر گرفته شده برای امسال در تقویم رویدادهای گردشگری کشور است.
ولی الله تیموری ابراز داشت: محور توسعه استان سمنان گردشگری است و برای رسیدن به مقصد همه باید اهتمام ویژه داشته باشند و برگزاری جشنواره ملی ایل سنگسر فرصتی برای برای معرفی ظرفیت‌های بکر این استان به گردشگران و طبیعت دوستان است.
جشنواره ملی ایل سنگسر گامی برای توسعه گردشگری
استاندار سمنان گفت: رونق گردشگری عشایر با هدف توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در استان سمنان هدفگذاری شده و برگزاری جشنواره ملی ایل سنگسر گامی در تحقق این راهبرد است.
علیرضا آشناگر افزود: گردشگری عشایر یکی از ظرفیت‌های منحصر به فرد برای جذب مسافر در استان سمنان است که با رفع موانع پیش رو می‌توان برای توسعه این بخش اقدام کرد.
وی خاطر نشان کرد: ۱۶منطقه گردشگری برای عرضه محصولات و تولیدات بخش عشایری در استان سمنان تعیین شده است که فعالان اقتصادی برای فعالیت در این بخش اقدام کنند.
استاندار سمنان تصریح کرد: با توجه به تردد میلیونی مسافران از جاده‌های استان ، رونق گردشگری در بخش‌های روستایی، عشایری، جاده‌ای در سمنان هدفگذاری شود.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری سمنان نیز گفت: جشنواره ملی ایل سنگسر یک رویداد فرهنگی است که نقشی مهم در معرفی زندگی عشایر این منطقه و توسعه گردشگری در استان سمنان دارد.
حبیب الله خجسته پور ابراز داشت: فراهم کردن زمینه اسکان گردشگران در سیاه‌چادر عشایر، جاذبه خوبی برای طبیعت‌دوستان است و معرفی ظرفیت‌های استان سمنان و شهرستان مهدیشهر مانند لبنیات، صنایع دستی، مسیر کوچ و توسعه گردشگری، از جمله مزایای برگزاری جشنواره ملی ایل سنگسر است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری سمنان از مسیر کوچ عشایر سنگسر به عنوان میراث فرهنگی یاد کرد و ابراز داشت: مسئولان در تداوم این جشنواره حداقل به صورت ۲ سالانه اهتمام ویژه داشته باشند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت: جشنواره ملی ایل سنگسر یکی از هفت رویداد ملی تعریف شده در کشور برای رونق صنعت گردشگری است و اکنون این رویداد در مسیر ثبت در تقویم گردشگری ایران قرار دارد.
مهدی جمال یادآور شد: در جشنواره ملی ایل سنگسر، پنج استان شامل مازنداران، البرز، قم، تهران و قزوین حضور دارند و رونق صنعت گردشگری، تقویت نشاط در جامعه و شناسایی ظرفیت‌ها بخشی از اهداف این جشنواره است.
فرصت تماشای صنایع دستی و پوشاک اصیل عشایر درجشنواره ملی ایل سنگسر
دبیر جشنواره ملی ایل سنگسر گفت: محوریت جشنواره امسال صنایع دستی و پوشاک است و در سال ۱۳۹۵ محوریت جشنواره با معرفی ۸۰ نوع محصولات لبنی و ۴۰ نوع نان مهدیشهری بود.
منصور بیرقی افزود: حضور بیش از ۱۰۰ هزار بازدید کننده از جشنواره ملی ایل سنگسر پیش‌بینی می‌شود و امکانات اقامتی و پذیرایی برای گردشگرانی که به منطقه سفر می‌کنند نیز تدارک دیده شده است.
وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه فرش به دلیل غنا و تنوع زیاد فرش سنگسری، نمایشگاه صنایع دستی، برگزاری نشست تخصصی فرش و نقش مایه‌های ایل سنگسری، رونمایی از کتاب، برگزاری جشن آغاز امامت حضرت مهدی(عج)، برگزاری همایش پیاده‌روی خانوادگی و برگزاری جشنواره غذا ازجمله برنامه‌های این جشنواره است.
وی ابراز داشت: برآورد می‌شود بالغ بر سه هزار خودرو در محل جشنواره احتیاج به پارکینگ داشته باشند و اکنون جایگاه پارک یک هزار و ۲۰۰ خودرو فراهم شده و گسترش فضای پارکینیگ نیازمند همکاری دستگاه‌های اجرایی مرتبط است.
بیرقی با اشاره به پیش بینی سیل جمعیت در نیمه آبان امسال برای حضور در آیین افتتاح جشنواره ملی ایل سنگسر، خاطرنشان کرد: آیین افتتاحیه با برنامه‌های خاص در فضای روباز برگزار می‌شود و تا هفدهم آبان ماه ادامه می‌یابد، اما نمایشگاه به مدت ۱۰ روز برپا است.
دبیر جشنواره ملی ایل سنگسر بیان کرد: دوازدهمین جشنواره ایل سنگسر در سال ۱۳۹۵ با حضور ۴۰ هزار مخاطب برگزار شد و حدود هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای برگزای جشنواره هزینه شد.
ایل سنگسری در مسیر ثبت ملی
مسئول پیگیری امور ثبت جهانی آثار و بناهای تاریخی ادره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت: ایل عشایر سنگسر به عنوان ایل عشایر دامنه جنوبی رشته کوه البزر در مسیر ثبت ملی قرار دارد.
هانی رستگاران اظهار داشت: ایل عشایر سنگسر در زمینه آیین‌ها، شیوه زندگی و مسیر کوچ دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که با تکیه براین ظرفیت‌ها اقدام به ثبت ملی این میراث شده است.
وی ادامه داد: آیین‌ها، شیوه زندگی ایل عشایر سنگسر در فهرست میراث ناملموس در مسیر ثبت قرار دارد.
مسئول پیگیری امور ثبت جهانی آثار و بناهای تاریخی ادره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت: سال ۱۳۹۲ ثبت ایل عشایر سنگسر در دستور کار قرار داشت، اما در شورای ثبت ملی مورد پذیرش قرار نگرفت و این بار با تکیه بر آیین‌ها، طول مسیر کوچ و فرهنگ این ایل اقدام به ثبت ملی شده است.
عشایر ایل سنگسری ۳۲ نوع فرآورده لبنی با شیر تولید می کنند که آرشه و چیکو از جمله این فرآوردهای لبنی است که با هدف معرفی تولیدات عشایری به منظور رونق گردشگری استان سمنان، گواهی انطباق استاندارد نیز دریافت کرده است.
جشنواره ایل سنگسر به عنوان یکی از جشنواره های ملی امسال مدنظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آبان ۹۸ برگزار می‌شود و اجرای آفرود، مسابقات اسب سواری و بازی های محلی، جشنواره غذا، برگزاری نشست های تخصصی ، پرواز پاراگلایدر، پیاده روی خانوادگی و برپایی سیاه چادرها از جمله برنامه های این جشنواره است.
