سیاه پوش کردن مساجد، حسینیه ها، سر در مغازه ها و بازار از جلوه‌های بارز و خاص فرا رسیدن ماه محرم در شهرستان گرمسار است و اهالی نیز جامه سیاه بر تن کرده و مراسم های عزاداری و ادای نذر را انجام می دهند.
مجالس عزاداری در مساجد، تکایا، حسینیه ها، زینبیه ها برپاست و حتی برخی افراد به برپایی این مجلس عزای حسینی در خانه های خود مبادرت می ورزند و دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی شکوه و عظمت خاصی به این عزاداری ها می‌بخشند.
دسته گردانی، علم بندان، فرات فرات، شام غریبان، اطعام و نذری دادن به ویژه در شب های تاسوعا و عاشورا و تعزیه خوانی از جمله سنت هایی است که هر سال در ماه محرم در شهرستان گرمسار برگزار می شود.
**دسته‌گردانی
دسته گردانی در گرمسار به طور معمول از شب سوم یا پنجم ماه محرم آغاز شده و دسته‌های عزادار از محله‌های شهری و روستایی همراه با سینه‌زنی و زنجیرزنی به حرکت درآمده و هر کدام مسیری معین را طی می‌کنند و این هیأت‌های عزادار در اماکن مقدسی همچون امامزاده، گلزار مطهر شهدا و یا حسینیه گرد هم می‌آیند.
**آیین علم‌بندان برای حاجت‌رواشدن
علم‌بندان از بارزترین نشانه‌ها و آیین‌های عزاداری ماه محرم است که در تمام نقاط شهرستان گرمسار به مانند دیگر نقاط استان با اندکی تفاوت انجام می‌شود.
علم‌بندان باشور و هیجان خاص همراه است و افراد بسیاری برای برآورده شدن حاجت در این آیین شرکت کرده و دیگر اشخاصی که در سالیان گذشته حاجت روا گردیدند به ادای نذر می‌پردازند.
هر هیأت حمل علم به نشانه عزاداری پیشاپیش جمعیت سوگوار حرکت می‌کند. علم را از روز پنجم محرم با حضور عزاداران در مسجد محل با پارچه‌های نذری می‌بندند و این علم، چوبی و به طول دو متر است که علائمی چون پنجه، طوق و یا چوبی افقی در رأس آن قرار دارد.
پس از پوشش علم مرسوم است که آن را در میان هیأت عزادار حمل می کنند و به در خانه اهالی برده و صاحب خانه مبلغی پول و یا پارچه‌ای را به علم می بندد و یا برخی نیز در جلوی آن گوسفندی قربانی می‌کنند.
مراسم علم گردانی در نقاطی چون گرمسار و ایوانکی برگزار می‌شود. تاسوعا و عاشورا اوج عزاداری ماه محرم در شب و روز تاسوعا و عاشورا است.
اهالی نقاط مختلف گرمسار در مساجد و حسینیه‌ها تجمع می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند.
دسته‌های عزادار از مساجد و حسینی‌های هر محل به طرف میدان اصلی شهر یا روستا حرکت می‌کنند و در میان هیأت‌های عزاداری نشانه‌هایی مانند نخل، علم، علامت، پرچم، سقا و دو طفلان وجود دارد.
**فرات فرات در ایوانکی
شب تاسوعا مراسم فرات فرات در شهر ایوانکی شهرستان گرمسار توسط عزاداران برگزار می‌شود. خادمان مسجد، طشت آبی را در وسط مجلس نهاده، عزاداران گرداگرد آن می‌ایستند و بر سینه می‌زنند و پس از اتمام عزاداری برای تبرک مقداری از آب را می‌نوشند.
**سنگ زنی روستای کهن آباد
یکی از شیوه های خاص عزاداری این روزهای ماه محرم مراسم سنگ زنی در روستای کهن آباد شهرستان گرمسار است.
این روش سنتی عزاداری با در دست گرفتن دو چوب در اندازه کف دست و زدن آنها به یکدیگر همگام با نوحه مداح انجام می‌شود و عزاداران به جای زدن بر سینه دو چوب یا دو سنگ درون دستان خود را در حالت تک ضرب و سه ضرب بر هم می‌زنند.
**شام غریبان با پوشش سیاه به جای سبز
شام غریبان شهدای دشت کربلا، غروب روز عاشورا است. در این شب دسته‌های عزاداری با در دست داشتن شمع و فانوس و با آوایی حزن‌آلود به دسته‌گردانی و عزاداری می‌پردازند.
آتش زدن نمادین خیمه های سپاه امام حسین(ع) در این شب از دیگر آیین‌های عزاداری در شهر گرمسار است.
اهالی روستای چنداب در غروب این روز پوشش سبز علم را در آورده و بر روی آن پارچه مشکی می کشند.
در برخی از نقاط روستایی همچون دولت آباد، ده سلطان، یاتری سفلی، حسین آباد کردها و رستم آباد، عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) تا چند روز پس از عاشورا ادامه دارد.
**تعزیه خوانی
آیین تعزیه‌خوانی از روش‌های سنتی عزاداری در شهر گرمسار و روستاهای آن است. تعزیه خوانی در دهه اول محرم از جمله روزهای تاسوعا و عاشورا، اربعین و ۲۸ صفر اجرا می شود.
در نقاطی چون کهن آباد، ریکان، قاطول، جلیل آباد، حاجی آباد و گرمسار علاوه بر اجرا تعزیه ثابت در حسینیه ها و تکایا، انجام تعزیه متحرک نیز مرسوم است که این نوع آیین، تعزیه خوانان همراه با دسته‌های عزاداری و در طول مسیر به ایفای نقش می‌پردازند.
ایفاکنندگان نقش در یک گروه تعزیه‌خوانی شامل امام خوان، شمرخوان، بچه خوان، زینب خوان، علی اکبر، حر، عباس و ابن زیاد است. به طور کلی در طول دهه اول محرم مجالس تعزیه خاصی اجرا می‌شود که ترتیب آن برگرفته از وقایع و حوادث کربلا است.
نام برخی از مجالس تعزیه خوانی نیز شهادت مسلم، دو طفلان مسلم، حر، علی اکبر، قاسم، ابوالفضل(ع) و شهادت امام حسین(ع) است.
**اطعام در روستای ریکان شهرستان گرمسار
اهالی روستای ریکان روز بیستم محرم میهمانان امام حسین(ع) را اطعام می‌کنند. اندک خانوار این روستا پذیرای انبوه عزاداران حسینی در این روز می‌شوند. تعزیه خوانی در این روز سبب سرریز جمعیت زیادی به ریکان می‌شود.
غذای بیستم محرم روستای ریکان شهرستان گرمسار ته‌چین و پلو با گوشت گوسفند است.
گرمسار غربی‌ترین شهرستان استان سمنان و دارای وسعتی حدود پنج هزار و ۱۸۲ کیلومتر مربع است.
۹۸۹۱ /۶۱۰۳
