در این مطلب آمده است: زلزله که خانه‌شان را ویران کرد، ساکن چادرها و کانکس‌هایی شدند که هر باد تندی، لرزه بر تنشان می‌انداخت، با هر بارانی آب وارد خانه و زندگی‌شان می‌شد و همه چیزشان را آب می‌برد. “
بیش از یک سال از زلزله کرمانشاه و 15 سال از زلزله بم و حدود 30 سال از زلزله رودبار و منجیل می‌گذرد. اما گویا زلزله قصد ندارد، ریشترهای خود را در سرزمین ایران نلرزاند. همچنان وقوع زلزله با مشکلات بسیاری ازجمله ویرانی، آواردگی، مرگ و میر، مصدومیت، سرمای طاقت‌فرسا، بیماری‌های واگیردار، مشکلات عفونی، مشکلات زنان باردار و سوختگی ناشی از آتش‌گرفتن چادر و کانکس همراه است و خطر وقوع زلزله همچنان بسیاری از شهرها و نقاط کشور از جمله پایتخت و استان سمنان به عنوان استان معین تهران در شرایط اضطراری را فرا گرفته است.
سال‌هاست که زنگ ایمنی در برابر زلزله و بلایای طبیعی در مدارس استان به صدا درمی‌آید و مانورهای مختلفی نیز در این راستا در حال برگزاری است و باز این هفته به 5 دی ماه روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی سالروز وقوع زمین لرزه وحشتناک و تاریخی بم رسیدیم.
واقعیت اینکه ایران از نظر لرزه‌خیزی در منطقه فعال جهان قرار دارد و به گواهی اطلاعات مسـتند علمـی و مشـاهدات قـرن بیستم از خطرپذیرترین مناطق جهان در اثر زمین لرزه‌های پرقدرت محسوب می‌شـود. در سـال‌های اخیـر بـه طـور متوسط هر پنج سال یک زمین لرزه با صدمات جانی و مالی بسیار بالا در نقطـه‌ای از کشـور رخ داده اسـت و در حـال حاضر ایران در صدر کشورهایی است که وقوع زلزله در آن با تلفات جانی بالا همراه است. گرچـه جلـوگیری کامـل از خسارات ناشی از زلزله‌های شدید بسیار دشوار است لیکن با افزایش سطح اطلاعات در رابطـه بـا لـرزه‌خیزی کشـور، آموزش همگانی و ترویج فرهنگ ایمنی، شناسایی و مطالعه دقیق وضعیت آسـیب‌پـذیری مسـتحدثات (سـاختمان‌هـا، تاسیسات زیربنایی و شریان‌های حیاتی) و ایمن‌سازی و مقاوم‌سازی صحیح و اصولی آنها، می‌تـوان تـا حـد مطلـوب تلفات و خسارات ناشی از زلزله‌های آتی را کاهش داد.
شاید به جرات بتوان از بیمه زلزله به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای کشورهای توسعه‌یافته برای جبران و کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله یاد کرد. در چنین کشورهایی بیمه زلزله علاوه بر جبران خسارت‌های ناشی از زمین لرزه، وسیله‌ای است که از آن در جهت ترغیب و تشویق مهندسان و مالکان به ساخت و‌ساز صحیح و ایمن استفاده می‌شود. با این وجود در کشور ایران این بیمه هرگز با شرایط کنونی نخواهد توانست نقش موثری در کاهش و یا جبران خسارت‌های ناشی از این پدیده مخرب و مرگبار داشته باشد.
اما بیمه زلزله در کشورهای لرزه‌خیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چرا که این کشورها توانسته‌اند با مطالعات گسترده ریسک و خطر، توسط متخصصان و مهندسان زلزله و سازه، قیمت‌های واقع‌گرایانه و حقیقی را برای نرخ‌های حق بیمه زلزله تعیین کرده و آن را در مسیر صحیح هدایت کنند.
در چنین کشورهایی مالک هر ساختمان بر‌اساس اینکه ساختمان وی تا چه حد در مقابل زلزله آسیب‌پذیر است، حق بیمه خود را پرداخت می‌کند. با در پیش گرفتن چنین روشی مالکانی که سازه‌های خود را طبق مقررات و ضوابط آیین‌نامه‌ای احداث کرده‌اند، حق بیمه کمتری نسبت به مالکانی که سازه‌های خود را بدون توجه به مقررات و ضوابط احداث کرده‌اند، پرداخت خواهند کرد که این ساز و کار واقعی استفاده صحیح از دستاوردهای علم مهندسی زلزله چه در مرحله برآورد خسارت‌های وارده و چه در مرحله آسیب‌پذیری لرزه‌ای است. در چنین نظام بیمه‌ای، اینکه ساختمان خود را کجا و چگونه ساخته‌ایم، جایگاه واقعی خود را پیدا خواهد کرد که مهم‌ترین نتیجه آن تشویق مالکان به انتخاب دقیق‌تر ساختمانهای ایمن و رعایت هرچه بیشتر مقررات و ضوابط تعیین شده از سوی مراجع ذی‌صلاح خواهد بود، چرا که همانگونه که ذکر کردیم افرادی که سازه‌های آنان هزینه مقاوم‌سازی بیشتری را بطلبد، باید حق بیمه بیشتری را نیز پرداخت کنند.
اما متاسفانه در کشوری مانند ایران که در اثر وقوع زلزله خسارت‌های فراوانی را متحمل شده است، بیمه‌ای به نام بیمه زلزله وجود خارجی نداشته و آنچه که امروز در کشور تحت عنوان بیمه زلزله به صورت زیرمجموعهای از بیمه آتش‌سوزی ارائه می‌شود، تنها نامی از این بیمه را یدک می‌کشد. شاید بهتر بود قبل از آنکه بیمه زلزله را به عنوان زیرمجموعهای از بیمه آتش‌سوزی قرار می‌دادند به این نکته توجه می‌کردند که کدام‌یک از این پدیده‌ها خسارت‌های بیشتری را در سال‌های گذشته بر کشور وارد کرده است. در آن صورت شاید این بیمه آتش‌سوزی بود که به عنوان زیرمجموعه بیمه زلزله قرار می‌گرفت. این برخورد ابتدایی چنان صورت می‌گیرد که گویی زلزله امری بسیار دور از ذهن است و تاکنون خسارتی را به کشور ما وارد نکرده است. طرح بیمه اجباری زلزله نیز در حالی مطرح می‌شود که بنیان علمی صنعت بیمه کشور در رابطه با بیمه زلزله بسیار سست بوده و اغلب شاهد اظهارنظرهای اشتباه و غیر‌واقعی در این زمینه هستیم. متاسفانه ما هرگز به این نکته توجه نکرده‌ایم که رسالت جبران‌کننده بودن بیمه زلزله، در اولویت دوم نسبت به تشویقی بودن آن برای استفاده از آن در مقررات ملی ساختمان‌سازی قرار دارد. شرکت‌های بیمه‌ای پس از این زمین‌لرزه، بازاریاب‌های خود را به مناطقی که کمتر آسیب‌دیده، اعزام کرده بودند، تا از ترس و هراس ایجاد شده میان مردم استفاده کرده و بتوانند مشتریان بیشتری را جذب کنند. متاسفانه هم اکنون شاهدیم که متولیان صنعت بیمه کشور بدون کوچکترین توجهی به هشدارهای صادر شده از سوی متخصصان امر زلزله، اقدام به بیمه کردن سازه‌هایی می‌کنند که محکوم به نابودی است و در این میان مالک خوشحال و مسرور از اینکه با قیمت اندکی سازه خود را بیمه کرده است از نوسازی و مقاوم‌سازی ساختمان خود به راحتی خودداری کرده و حتی آن را امری عبث و بیهوده می‌پندارد. کیفیت سازه در تمامی کشورهای لرزه‌خیز جهان یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تعیین نرخ بیمه زلزله است. حال آنکه در ایران کیفیت ساختمان و اینکه با چه مصالحی و در کجا ساخته شده است، تاثیر مثبتی در تعیین میزان حق بیمه پرداختی ندارد.
شناخت نداشتن شرکت‌های بیمه از میزان مقاومت ساختمان‌هایی که بیمه می‌کنند در کنار توان کم مالی این شرکت‌ها باعث ضعف صنعت بیمه کشور برای پوشش ساختمان‌ها شده است.
چون شرکت‌های بیمه در کشور هوشمندانه عمل نمی‌کنند و از میزان دوام و استحکام ساختمان‌هایی که بیمه خواهند شد به صورت کارشناسی شده آگاهی ندارند، لذا اقدام به بیمه کردن ساختمان‌هایی می‌کنند که پس از بروز حوادث همچون زلزله با ویرانی روبه‌رو شده و هزینه‌های بالایی را بر شرکت‌های بیمه تحمیل می‌کند که قادر به پرداخت آنها نیستند. شکی نیست که شرکت‌های بیمه باید همانند سایر دستگاه‌های نظارت‌کننده بر کیفیت ساختمان، عاملی برای افزایش کیفیت ساخت‌و‌سازها باشند و صنعت بیمه ساختمان را از حالتی رقابتی به سمت‌و‌سویی هدایت کنند که نقشی کنترل‌کننده را نیز بر عهده گیردبیمه ساختمان‌ها باید از حالت رقابتی خود خارج شده و به صورت کنترلی درآید، به این معنی که شرکت‌های بیمه نباید فقط برای در اختیار گرفتن بازار بیمه ساختمان اقدام به بیمه ساختمان‌ها کنند و این بازار نیز نباید با ایجاد رقابت ناسالم به عاملی در جهت کاهش ریسک و خطرپذیری تبدیل شود. برای پوشش بیمه ساختمان در سطح کشور باید شرایطی از قبیل اجباری شدن بیمه زلزله در کشور به همراه همخوانی حق بیمه پرداختی با کیفیت ساختمان‌ها، فراهم شود تا بتوان با استفاده از این ساز‌و‌کارها ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله را ایجاد کنند.
همگی به خوبی می‌دانیم که نظام ساخت‌و‌ساز امروز کشور نیازمند استفاده از توانایی شرکت‌های بیمه است تا بتواند از این طریق، کیفیت ساخت‌و‌ساز خود را تضمین کند.
فرهنگ‌سازی را فراموش نکنیم
ختم کلام اینکه، کشوری چون ایران و استان ما سمنان که دارای چند گسل متفاوت است و همواره در معرض بلایای طبیعی بوده، نیازمند تشکیلات گسترده‌ای برای کنترل و کاهش خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی است. در این زمینه نیازمند نوعی فرهنگ‌سازی هستیم.
هم ستاد حوادث غیرمترقبه و هم شرکت‌های بیمه و در راس آن سازمان مدیریت بحران استانداری و دستگاه‌های خدمات‌رسان و عضو ستاد مدیریت بحران همچون شرکت آب و فاضلاب، برق، پخش فرآورده‌های نفتی، فناوری و ارتباطات و... به عنوان دستگاه‌هایی که دارای زیرساخت‌های قوی خدمات‌رسانی هستند و نیز دستگاه‌های امدادی همچون هلال احمر، اورژانس و... باید این اطمینان را به مردم بدهند که در جهت کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله و بلایای طبیعی اقدامات موثری را انجام داده اند و این تحرکات و اقدامات همچنان در زمان پیشگیری و حتی در هنگام وقوع زلزله و بعد از آن به مرحله آمادگی و اجرا خواهد بود.
ای کاش در طی این همه سال زمانی را هم برای پیدا کردن راه حل‌ها و آموزش‌های لازم اختصاص داده بودیم! بنابراین شاید اکنون، با رسیدن سالگرد زلزله دلخراش بم، وقت آن رسیده که مطالعات، دریافت‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده را به یک نتیجه‌گیری و جمع‌بندی کلی‌رسانده و بیشتر به راه حل‌ها بیندیشیم.
با وقوع زلزله‌های جدید در تهران و دیگر نقاط کشور، خطراتی که از قبل برای چنین رخدادی پیش‌بینی شده، باید بدانیم چگونه ساختمانهای خود را مقاوم‌سازی و یا بهسازی کنیم. امسال هم روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی با شعارآگاهی عمومی، مقاوم‌سازی برابر با ایمنی در مقابل بلایای طبیعی هم می‌گذرد اما باز هم نیازمند فرهنگ‌سازی گسترده‌تری در این راستا هستیم.
7339/6103
انتهای پیام بیش از یک سال از زلزله کرمانشاه و 15 سال از زلزله بم و حدود 30 سال از زلزله رودبار و منجیل می‌گذرد. اما گویا زلزله قصد ندارد، ریشترهای خود را در سرزمین ایران نلرزاند. همچنان وقوع زلزله با مشکلات بسیاری ازجمله ویرانی، آواردگی، مرگ و میر، مصدومیت، سرمای طاقت‌فرسا، بیماری‌های واگیردار، مشکلات عفونی، مشکلات زنان باردار و سوختگی ناشی از آتش‌گرفتن چادر و کانکس همراه است و خطر وقوع زلزله همچنان بسیاری از شهرها و نقاط کشور از جمله پایتخت و استان سمنان به عنوان استان معین تهران در شرایط اضطراری را فرا گرفته است.
سال‌هاست که زنگ ایمنی در برابر زلزله و بلایای طبیعی در مدارس استان به صدا درمی‌آید و مانورهای مختلفی نیز در این راستا در حال برگزاری است و باز این هفته به 5 دی ماه روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی سالروز وقوع زمین لرزه وحشتناک و تاریخی بم رسیدیم.
واقعیت اینکه ایران از نظر لرزه‌خیزی در منطقه فعال جهان قرار دارد و به گواهی اطلاعات مسـتند علمـی و مشـاهدات قـرن بیستم از خطرپذیرترین مناطق جهان در اثر زمین لرزه‌های پرقدرت محسوب می‌شـود. در سـال‌های اخیـر بـه طـور متوسط هر پنج سال یک زمین لرزه با صدمات جانی و مالی بسیار بالا در نقطـه‌ای از کشـور رخ داده اسـت و در حـال حاضر ایران در صدر کشورهایی است که وقوع زلزله در آن با تلفات جانی بالا همراه است. گرچـه جلـوگیری کامـل از خسارات ناشی از زلزله‌های شدید بسیار دشوار است لیکن با افزایش سطح اطلاعات در رابطـه بـا لـرزه‌خیزی کشـور، آموزش همگانی و ترویج فرهنگ ایمنی، شناسایی و مطالعه دقیق وضعیت آسـیب‌پـذیری مسـتحدثات (سـاختمان‌هـا، تاسیسات زیربنایی و شریان‌های حیاتی) و ایمن‌سازی و مقاوم‌سازی صحیح و اصولی آنها، می‌تـوان تـا حـد مطلـوب تلفات و خسارات ناشی از زلزله‌های آتی را کاهش داد.
شاید به جرات بتوان از بیمه زلزله به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای کشورهای توسعه‌یافته برای جبران و کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله یاد کرد. در چنین کشورهایی بیمه زلزله علاوه بر جبران خسارت‌های ناشی از زمین لرزه، وسیله‌ای است که از آن در جهت ترغیب و تشویق مهندسان و مالکان به ساخت و‌ساز صحیح و ایمن استفاده می‌شود. با این وجود در کشور ایران این بیمه هرگز با شرایط کنونی نخواهد توانست نقش موثری در کاهش و یا جبران خسارت‌های ناشی از این پدیده مخرب و مرگبار داشته باشد.
اما بیمه زلزله در کشورهای لرزه‌خیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چرا که این کشورها توانسته‌اند با مطالعات گسترده ریسک و خطر، توسط متخصصان و مهندسان زلزله و سازه، قیمت‌های واقع‌گرایانه و حقیقی را برای نرخ‌های حق بیمه زلزله تعیین کرده و آن را در مسیر صحیح هدایت کنند.
در چنین کشورهایی مالک هر ساختمان بر‌اساس اینکه ساختمان وی تا چه حد در مقابل زلزله آسیب‌پذیر است، حق بیمه خود را پرداخت می‌کند. با در پیش گرفتن چنین روشی مالکانی که سازه‌های خود را طبق مقررات و ضوابط آیین‌نامه‌ای احداث کرده‌اند، حق بیمه کمتری نسبت به مالکانی که سازه‌های خود را بدون توجه به مقررات و ضوابط احداث کرده‌اند، پرداخت خواهند کرد که این ساز و کار واقعی استفاده صحیح از دستاوردهای علم مهندسی زلزله چه در مرحله برآورد خسارت‌های وارده و چه در مرحله آسیب‌پذیری لرزه‌ای است. در چنین نظام بیمه‌ای، اینکه ساختمان خود را کجا و چگونه ساخته‌ایم، جایگاه واقعی خود را پیدا خواهد کرد که مهم‌ترین نتیجه آن تشویق مالکان به انتخاب دقیق‌تر ساختمانهای ایمن و رعایت هرچه بیشتر مقررات و ضوابط تعیین شده از سوی مراجع ذی‌صلاح خواهد بود، چرا که همانگونه که ذکر کردیم افرادی که سازه‌های آنان هزینه مقاوم‌سازی بیشتری را بطلبد، باید حق بیمه بیشتری را نیز پرداخت کنند.
اما متاسفانه در کشوری مانند ایران که در اثر وقوع زلزله خسارت‌های فراوانی را متحمل شده است، بیمه‌ای به نام بیمه زلزله وجود خارجی نداشته و آنچه که امروز در کشور تحت عنوان بیمه زلزله به صورت زیرمجموعهای از بیمه آتش‌سوزی ارائه می‌شود، تنها نامی از این بیمه را یدک می‌کشد. شاید بهتر بود قبل از آنکه بیمه زلزله را به عنوان زیرمجموعهای از بیمه آتش‌سوزی قرار می‌دادند به این نکته توجه می‌کردند که کدام‌یک از این پدیده‌ها خسارت‌های بیشتری را در سال‌های گذشته بر کشور وارد کرده است. در آن صورت شاید این بیمه آتش‌سوزی بود که به عنوان زیرمجموعه بیمه زلزله قرار می‌گرفت. این برخورد ابتدایی چنان صورت می‌گیرد که گویی زلزله امری بسیار دور از ذهن است و تاکنون خسارتی را به کشور ما وارد نکرده است. طرح بیمه اجباری زلزله نیز در حالی مطرح می‌شود که بنیان علمی صنعت بیمه کشور در رابطه با بیمه زلزله بسیار سست بوده و اغلب شاهد اظهارنظرهای اشتباه و غیر‌واقعی در این زمینه هستیم. متاسفانه ما هرگز به این نکته توجه نکرده‌ایم که رسالت جبران‌کننده بودن بیمه زلزله، در اولویت دوم نسبت به تشویقی بودن آن برای استفاده از آن در مقررات ملی ساختمان‌سازی قرار دارد. شرکت‌های بیمه‌ای پس از این زمین‌لرزه، بازاریاب‌های خود را به مناطقی که کمتر آسیب‌دیده، اعزام کرده بودند، تا از ترس و هراس ایجاد شده میان مردم استفاده کرده و بتوانند مشتریان بیشتری را جذب کنند. متاسفانه هم اکنون شاهدیم که متولیان صنعت بیمه کشور بدون کوچکترین توجهی به هشدارهای صادر شده از سوی متخصصان امر زلزله، اقدام به بیمه کردن سازه‌هایی می‌کنند که محکوم به نابودی است و در این میان مالک خوشحال و مسرور از اینکه با قیمت اندکی سازه خود را بیمه کرده است از نوسازی و مقاوم‌سازی ساختمان خود به راحتی خودداری کرده و حتی آن را امری عبث و بیهوده می‌پندارد. کیفیت سازه در تمامی کشورهای لرزه‌خیز جهان یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تعیین نرخ بیمه زلزله است. حال آنکه در ایران کیفیت ساختمان و اینکه با چه مصالحی و در کجا ساخته شده است، تاثیر مثبتی در تعیین میزان حق بیمه پرداختی ندارد.
شناخت نداشتن شرکت‌های بیمه از میزان مقاومت ساختمان‌هایی که بیمه می‌کنند در کنار توان کم مالی این شرکت‌ها باعث ضعف صنعت بیمه کشور برای پوشش ساختمان‌ها شده است.
چون شرکت‌های بیمه در کشور هوشمندانه عمل نمی‌کنند و از میزان دوام و استحکام ساختمان‌هایی که بیمه خواهند شد به صورت کارشناسی شده آگاهی ندارند، لذا اقدام به بیمه کردن ساختمان‌هایی می‌کنند که پس از بروز حوادث همچون زلزله با ویرانی روبه‌رو شده و هزینه‌های بالایی را بر شرکت‌های بیمه تحمیل می‌کند که قادر به پرداخت آنها نیستند. شکی نیست که شرکت‌های بیمه باید همانند سایر دستگاه‌های نظارت‌کننده بر کیفیت ساختمان، عاملی برای افزایش کیفیت ساخت‌و‌سازها باشند و صنعت بیمه ساختمان را از حالتی رقابتی به سمت‌و‌سویی هدایت کنند که نقشی کنترل‌کننده را نیز بر عهده گیردبیمه ساختمان‌ها باید از حالت رقابتی خود خارج شده و به صورت کنترلی درآید، به این معنی که شرکت‌های بیمه نباید فقط برای در اختیار گرفتن بازار بیمه ساختمان اقدام به بیمه ساختمان‌ها کنند و این بازار نیز نباید با ایجاد رقابت ناسالم به عاملی در جهت کاهش ریسک و خطرپذیری تبدیل شود. برای پوشش بیمه ساختمان در سطح کشور باید شرایطی از قبیل اجباری شدن بیمه زلزله در کشور به همراه همخوانی حق بیمه پرداختی با کیفیت ساختمان‌ها، فراهم شود تا بتوان با استفاده از این ساز‌و‌کارها ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله را ایجاد کنند.
همگی به خوبی می‌دانیم که نظام ساخت‌و‌ساز امروز کشور نیازمند استفاده از توانایی شرکت‌های بیمه است تا بتواند از این طریق، کیفیت ساخت‌و‌ساز خود را تضمین کند.
فرهنگ‌سازی را فراموش نکنیم
ختم کلام اینکه، کشوری چون ایران و استان ما سمنان که دارای چند گسل متفاوت است و همواره در معرض بلایای طبیعی بوده، نیازمند تشکیلات گسترده‌ای برای کنترل و کاهش خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی است. در این زمینه نیازمند نوعی فرهنگ‌سازی هستیم.
هم ستاد حوادث غیرمترقبه و هم شرکت‌های بیمه و در راس آن سازمان مدیریت بحران استانداری و دستگاه‌های خدمات‌رسان و عضو ستاد مدیریت بحران همچون شرکت آب و فاضلاب، برق، پخش فرآورده‌های نفتی، فناوری و ارتباطات و... به عنوان دستگاه‌هایی که دارای زیرساخت‌های قوی خدمات‌رسانی هستند و نیز دستگاه‌های امدادی همچون هلال احمر، اورژانس و... باید این اطمینان را به مردم بدهند که در جهت کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله و بلایای طبیعی اقدامات موثری را انجام داده اند و این تحرکات و اقدامات همچنان در زمان پیشگیری و حتی در هنگام وقوع زلزله و بعد از آن به مرحله آمادگی و اجرا خواهد بود.
ای کاش در طی این همه سال زمانی را هم برای پیدا کردن راه حل‌ها و آموزش‌های لازم اختصاص داده بودیم! بنابراین شاید اکنون، با رسیدن سالگرد زلزله دلخراش بم، وقت آن رسیده که مطالعات، دریافت‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده را به یک نتیجه‌گیری و جمع‌بندی کلی‌رسانده و بیشتر به راه حل‌ها بیندیشیم.
با وقوع زلزله‌های جدید در تهران و دیگر نقاط کشور، خطراتی که از قبل برای چنین رخدادی پیش‌بینی شده، باید بدانیم چگونه ساختمانهای خود را مقاوم‌سازی و یا بهسازی کنیم. امسال هم روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی با شعارآگاهی عمومی، مقاوم‌سازی برابر با ایمنی در مقابل بلایای طبیعی هم می‌گذرد اما باز هم نیازمند فرهنگ‌سازی گسترده‌تری در این راستا هستیم.
7339/6103
کپی شد
