هتلهای ایران اغلب به چشم مسؤولان و شهروندان ایرانی کیفیت قابل قبولی دارند، برخی حتی آنها را بهتر از هتلهای پاریس میدانند! اما گردشگران دنیادیدهای هستند که در اینباره نقدهایی دارند.
به گزارش جی پلاس، انتقادها از هتلها فقط به توریستها محدود نمیشود، سرمایهگذاران خارجی زیادی بودند که بعد از برجام راهی ایران شدند، اما وضعیت هتلهای ایران را قابل تأمل توصیف کردند، از جمله «باسم ترکاوی»، مشاور ارشد اقتصادی و سرمایهگذاری زنجیرههای بزرگ هتلی در اروپا و کشورهای عربی که بازار ایران را برای سرمایهگذاری بررسی و ازریابی کرده به این نتیجه رسید که در ایران ۵۰ سال فراموش کرده بودند هتل بسازند، برای همین صنعت هتلداری ایران را عقبتر از دنیا دانسته بود.
«اِرطغرل کارا اوغلو»، عضو هیات اجرایی انجمن آژانسهای مسافرتی ترکیه هم وقتی دلایل کمتر سفر کردن ترکها را به ایران شرح میداد، خیلی محافظهکارانه به وضعیت هتلداری ایران اشاره کرد و در کنار ضعف تبلیغاتی کشورمان در ترکیه، گفت: به عنوان شخصی که در این حرفه فعالیت میکنم، پیشنهاد دوستانهای میدهم؛ ایران باید کمی بیشتر در صنعت هتلداری تلاش کند.
حتی «روبی روی» به عنوان راهنمای گردشگری، زمانی که نائب رییس فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری بود، در سفری ۱۰ روزه که ایران را برای واگذاری میزبانی کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری ارزیابی میکرد، چند مورد را هدف انتقادهای خود قرار دارد؛ سرویسهای بهداشتی کثیف، کمبود پارکینگ اتوبوس و ایمینی و بهداشت ضعیف هتلهای ایران و درخواست کرد اینها برای میزبانی برطرف شوند. هرچند در نهایت با اغماض نسبت به ایرادهایی که میزبانی ایران را تهدید میکرد، این کنوانسیون را برگزار کردند.
ایران نزدیک به یک دهه درحال استاندارسازی هتلهایش بود تا شاید کیفیت خدمات آنها را به واقعیت نزدیک کند، پروژهای که حالا نیمه شکستخورده تلقی میشود، چرا که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سال گذشته بعد از مقاومتها و اعتراضهای طولانی هتلدارها به شیوه قبلی که تنها متکی بر پول بود اعلام کرد؛ مدل استانداردسازی را تغییر داده و اینبار به نروژ و فرانسه نگاه کرده و دیگر دنبال بزرگ و کوچک کردن ساختمان نیست و قرار است به کیفیت خدمات بپردازد، موضوعی که بیشتر مسافران از ضعف آن در هتلهای ایران رنج میبرند.
اصغر ژیان دربندی ـ کارشناس و متخصص هتلداری ـ که معتقد است خدمات را نمیتوان اندازهگیری کرد، بارها شیوه مرسوم استانداردسازی هتلهای ایران را نقد کرده و در مقالهای با عنوان «نکاتی مهم درباره درجهبندی و استانداردسازی هتلها» نوشته: «در هیچ کجای جهان استانداردی برای هیچ کالایی نوشته نشده که بتوان سلیقهای انجام داد. خودِ تدوین استانداردسازی باید استاندارد نوشته شود. متاسفانه تدوین کلیه برنامه استاندادسازی هتلهای ایران کاملا غیرکارشناسی و تمام بندها راه را برای «سلیقهای انجام شود» باز گذاشته است که نشان از غیرکارشناسی بودن است که قطعا مورد تایید قرار نخواهد گرفت. کار کارشناسی و استاندارد سلیقهای نیست که باعث ضربه زدن به صنعت هتلداری کشور شود، همانطوری که تعدای هتل را که سلیقهای استانداردسازی کردهاند و تخصصی هم در امور هتلداری نداشتهاند و هرگز هم اعلام نکردهاند که چه تفاوتی با هتلی که استانداردسازی نشده، کرده است. فقط اعلام میکنند فلان هتل استاندارد شد و نرخاش آزاد است. »
با این حال برخی مثل محمدحسن کرمانی ـ رییس پیشین هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ـ در یکی از گردهماییهای گردشگری این ادعا را مطرح کرد که هتلهای ایران از پاریس بهتر است، چون اروپا نقاط ضعف بسیاری در گردشگری دارد.
صرف نظر از دیدگاههای متناقض داخلی و خارجی درباره هتلهای ایران، نظر مصرفکنندگان این محصول شاید قابل توجهتر و به واقعیت نزدیکتر باشد. هرچند بیشتر گردشگران و مسافران خارجی چون از وضعیت زیرساخت و امکانات در ایران کمتر اطلاع دارند و تبلیغاتی در اینباره وجود ندارد، معمولا با دیدن یک هتل تمیز با آب گرم داخل اتاق و توالت فرنگی، بسیار شگفتزده میشوند و وجود چنین امکاناتی را دور از ذهن خود میدانند. برخی از آنها حتی از دیدن هتلهایی با دکوراسیونهای لوکس حیرتزده میشوند و باور نمیکنند در ایران هتلی با این دکور و تجملات پیدا شود.
با این حال برخی هم هستند که نگاه نکتهبینی به این قضیه دارند. تصاویر این گزارش برگرفته از وبسایت TripAdvisor از مهمترین مراجع مشاوره سفر است که هتلهای ایران را از دریچه نگاه گردشگران نشان میدهد. این عکسها و نظرها گزیدهای از ۱۰ هتل و اقامتگاه ایران است که بالاترین رنکینگ این سایت را به انتخاب کاربران آن بدست آوردهاند، هرچند که بیشتر امتیازها توسط شهروندان ایرانی ثبت شده است.
سرویس بهداشتی و حمام از بخشهای مورد توجه ساکنان هتلها است که نقدهای زیادی هم به آنها وارد شده هرچند که عکسهایی از سرویسهای پاکییزه هم به اشتراک گذاشته شده است. وایفای و اینترنت ضعیف و قیمت بالای سرویسهای اضافهتر مثل مینیبار، قهوه و چای نیز اعتراضهایی همراه با ابراز تعجب، داشته است.
غذا موضوع مهمی برای گردشگران است که معمولا زیاد به کیفیت و تنوع آن توجه نشان داده میشود که اتفاقا ایرادهای زیادی هم به صبحانه و بوفه هتلها و محدود بودنِ فهرست غذایی و کیفیت آنها وارد شده است.
یک گردشگر بلژیکی نوشته که «میز صبحانه و بوفه هتل واقعا فقیر بود. برخی درخواستها و رفتارها در بخش پذیرش هتلهای ایران عجیب است، مخصوصا هنگام تبدیل پول و یا نگه داشتن پاسپورت برای تحویل دادن اتاق، واقعا نمیدانم این کار برای هتلها چه فایدهای دارد!؟
بیشتر هتلها وایفای دارند اما آنقدر ضعیف و محدود است که عملا غیرقابل استفادهاند. »
تمیزی هتل شاخص دیگری است که بیشتر گردشگران ایرانی و خارجی در اولویت به آن پرداختهاند که در امتیازدهیها تاثیر زیادی داشته است.
یک گردشگر اهل کالیفرنیا با ابراز شگفتی از هتلی که در شهر تبریز به انتخاب تور در آن اقامت داشته، نوشته: «همهچیز خیلی خوب بود. شگفتزده شدیم. ما یک مجموعهی فوقالعاده تمیز را در ایران پیدا کردیم. »
اما همه مسافران دیدگاه مشابهی درباره هتلهای ایران ندارند، یک مسافر تایلندی که یک شب را در بهترین هتل زنجان سپری کرده که اتفاقا جزو ۱۰ هتل منتخب ایران در سایت TripAdvisor است، نوشته؛ «این هتل، احتمالا بهترین در زنجان است، ولی ما را بسیار ناامید کرد. با اینکه اندازه اتاقها استاندارد است اما تاریک به نظر میآید و پریز برق ندارد! ما یکی از ناامیدکننده ترین صبحانهها را در این هتل تجربه کردیم.»
یک گردشگر استرالیایی درباره همین هتل نظر داده؛ «یک هتل خستهکننده از هر جهت. دکور، امکانات رفاهی، آموزش کارکنان و غذای آن باید ارتقا یابد. ما ۱۰ دلار برای دو "کاپوچینو" که از قهوه فوری، آب و پودر شیر تهیه شده بود، پرداختیم! »
این نظرها درباره هتلهایی که در انتهای فهرست امتیازها قرار دارند خیلی دلچسب و امیدبخش نیست. یک توریست آلمانی درباره هتلی که در شهر زاهدان برای اقامت انتخاب کرده، نوشته؛ «این یکی از بدترین تجربههای اقامتم در تمام سفرهایم بود؛ پذیرش ضعیف هتل، نگه داشتن پاسپورت که حس مشکوکی را ایجاد میکند و لبخندهای بزرگی که هر بار پس از بیان اعتراض و ناراحتی از وضعیت خدمات تحویل میدهند و در پایان با تشکر از کسانی که مراسم عروسی شلوغی در این هتل داشتند. با این حال فکر میکنم این یکی از بهترین هتلهای زاهدان باشد! »
دیدگاه گردشگران و مسافران دربارهی هتلهای ایرانی از این نظر با اهمیت جلوه میکند که وقتی در کشوری، مهماننوازی در حال تبدیل به برند و حتی محصول گردشگری است و ایدههایی برای ثبت جهانی مهماننوازی ایرانی مطرح شده، این انتظار پُر بیراه نیست که دست کم گوشهای از این مهماننوازی در هتل ها نیز متبلور شود.