در آستانه روز جهانی آلزایمر نسبت به وقوع سونامی سالمندی در ایران طی حدود ۳۰ سال آینده هشدار داده شد؛ موضوعی که باید از سوی سیاستگذاران نظام سلامت مهم تلقی شده و برای آن برنامه‌ریزی شود.
به گزارش جی پلاس، دکتر غلامرضا حاجتی - رییس هیات مدیره انجمن آلزایمر ایران در نشست خبری انجمن آلزایمر که به مناسبت روز جهانی این بیماری برگزار شد، با اشاره به افزایش دمانس طی سه دهه آینده، اظهار کرد: ما تا حدود ۳۰ سال آینده با چالش بزرگی در زمینه دمانس روبه‌رو خواهیم شد. طی مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۲ در کشور انگلیس انجام شد، ۸۰۰ بیمار مبتلا به آلزایمر شناسایی شدند. سهم بودجه‌ای که این کشور برای آلزایمر هزینه می‌کند، ۱۸ درصد کل بودجه سلامت انگلیس است. در ایران نیز تخمین زده می‌شود که ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا باشند.
وی با بیان اینکه بخش بزرگی از بیماری آلزایمر در ایران پنهان است، ادامه داد: حدود ۸۰ درصد موارد بیماری‌های دمانس و آلزایمر مربوط به مراقبت از این بیماران است. همچنین ۵۰ درصد کسانی که از این بیماران مراقبت می‌کنند، دچار افسردگی می‌شوند. به همین دلیل مراقبت باید بین اعضای خانواده تقسیم شود. در حال حاضر نیز درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد به همین دلیل تمام سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه در تشخیص زودهنگام و کاهش سرعت رسیدن افراد به بیماری آلزایمر است.
به گزارش ایسنا، در ادامه این نشست، زهرا نوع‌پرست - مدیرکل دفتر توانبخشی روزانه و توانپزشکی سازمان بهزیستی با اشاره به افزایش درصد سالمندان ایران طی سال‌های ۹۰ تا ۹۵ بیان کرد: تعداد سالمندان ایرانی طی سال‌های ۹۰ تا ۹۵ از ۸.۲ به ۹.۳ درصد رسیده است. سالمندی معضل نیست، اما زمانی که افراد سبک زندگی ناسالمی داشته باشند، به سمت دمانس و اختلال شناسی سوق داده می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ آمار مبتلایان به دمانس به ۳ برابر وضعیت فعلی افزایش پیدا کند.
وی با تاکید بر ضرورت برنامه‌ریزی در این حوزه برای جلوگیری از افزایش بار اقتصادی و اجتماعی ناشی از این بیماری تصریح کرد: در حال حاضر ۷.۵ میلیون سالمند در کشور وجود دارد و ۱۵۰ هزار نفر از آنها که نیاز به خدمات بیشتری دارند، در بانک اطلاعات سازمان بهزیستی پرونده دارند.
به گفته مدیرکل دفتر توانبخشی روزانه و توانپزشکی سازمان بهزیستی، استان‌های گیلان، مازندران، تهران، اصفهان و سمنان ۵ استان اول کشور از نظر تعداد سالمند هستند و استان‌های هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان جزو استان‌های جوان کشور خبر دارند.
نوع‌پرست ادامه داد: از سن ۸۵ سالگی به بعد، احتمال ابتلا به دمانس و بیماری‌های سالمندی ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. سازمان بهزیستی در حال حاضر ۲۸۱ مرکز شبانه‌روزی و مراقبتی برای سالمندان در کشور دارد که در مجموع ۱۴ هزار و ۴۱۱ نفر از سالمندان خدمات دریافت می‌کنند. همچنین بهزیستی به ازای هر فرد نیازمند به این مراکز یارانه می‌پردازد. در مراکز روزانه نگهداری از سالمندان نیز به آنها سبک زندگی سالم آموزش داده می‌شود.
مدیرکل دفتر توانبخشی روزانه و توانپزشکی سازمان بهزیستی با اشاره به همکاری مشترک سازمان بهزیستی و انجمن آلزایمر ایران در زمینه اجرای برنامه امکان‌سنجی تست‌های تشخیص و غربالگری آلزایمر اظهار کرد: سازمان بهزیستی در حال حاضر به ۴۷۴۹ نفر از سالمندان خدمات توانبخشی ارائه می‌کند. همچنین در قانون جامع حمایت از معلولان در مواردی به موضوع سالمندان نیز اشاره شده است. یکی از این موارد مناسب‌سازی معابر عمومی وپرداخت کمک هزینه نگهداری و حق پرستاری به خانواده سالمندان است.
به گزارش ایسنا، در ادامه ایسنا دکتر مریم نوروزیان - استاد بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به پیر شدن جمعیت جهان به دلیل کنترل بیماری‌های غیرواگیر اظهار کرد: با توجه به اینکه وضعیت سلامت در دنیا بهبود یافته و در سال‌های اخیر جمعیت جهان به سمت پیر شدن می‌رود، نهادهای مربوط به سالمندان نیز باید رشد کنند که در حال حاضر این اتفاق نیفتاده است. جامعه‌ای که پیر می‌شود نیازهای متعددی از جمله سیستم‌های حمایتی دارد. این سیستم‌ها در کشورها یا رشد نکرده و یا ناکافی بوده است.
وی ادامه داد: سال‌هاست که تلاش می‌کنیم به سیاستگذاران تفهیم کنیم که خیلی زود به فکر این موضوع باشند. بیشتر متولدین کشور ما در سال‌های ۶۰ تا ۶۲ به دنیا آمدند. ۳۵ سال دیگر که آنها وارد دوره سالمندی می‌شوند، ایران با سونامی سالمندی روبه‌رو می‌شود و این موضوع باید مهم تلقی شود. سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۴۰ جمعیت افراد پیر در دنیا از کودکان بیشتر می‌شود.
استاد بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین اضافه کرد: ۶۰ سال پیش طب سالمندی در کشور انگلیس راه‌اندازی شد. در ایران نیز بعد از تلاش‌های مکرر ۵ سال پیش توانستیم این رشته را راه‌اندازی کنیم. در مجموع در ایران ۹ متخصص طب سالمندی برای جمعیت ۸۰ میلیونی کشور داریم.
نوروزیان با اشاره به عوامل مرگ و میر ایرانیان تصریح کرد: طبق گزارش وزارت بهداشت، اولین علت مرگ در ایران در سال ۲۰۱۶ سکته قلبی بوده است. بعد از آن نیز سکته مغزی، تصادفات جاده‌ای، پرفشاری خون، آلزایمر و دیابت در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. نکته مهم این است که سکته قلبی، مغزی، تصادفات و فشار خون علت بیماری آلزایمر هستند. چاقی، مصرف سیگار، افسردگی، بی‌سوادی، کاهش فعالیت فیزیکی و تعاملات اجتماعی و افزایش چربی خون جزو علل ابتلا به بیماری آلزایمر هستند. به همین دلیل اگر مراقبت‌های لازم را انجام دهیم، تا ۳۰ درصد می‌توان احتمال به آلزایمر را کاهش داد.
استاد بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر اینکه پیشگیری از آلزایمر در دوره کودکی و با یادگیری مهارت‌های عملی آغاز می‌شود، تصریح کرد: اگر یادگیری مهارت‌هایی همچون زبان خارجی در دوره کودکی صورت گیرد، خطر ابتلا به آلزایمر دوره سالمندی تا هشت درصد کاهش می‌یابد. حتی کسانی که سواد ندارند نیز می‌توانند مهارت جدیدی بیاموزند، مهم این است که افراد اجازه دهند مغزشان در مواجهه با مسائل جدیدی قرار گیرد.
به گفته نوروزیان، معضل چاقی که در ایران رو به افزایش است با خود دیابت، فشار خون و انسداد عروق که همه جزو عوامل ایجاد کننده آلزایمر هستند به دنبال دارد. همچنین کاهش شنوایی، به این علت که فرد از دریافت اطلاعات محروم می‌شود، خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد.
استاد بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: کسانی که در فعالیت‌های خیریه و کمک به انسان‌های دیگر مشارکت می‌کنند، کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار دارند.
نوروزیان درخصوص تفاوت دمانس، فراموشی و آلزایمر نیز توضیح داد و گفت: فراموشی یک شکایت مربوط به از یاد بردن حوادث اخیر است و نشان نمی‌دهد که فرد آلزایمر ندارد. بیشتر افرادی که از این موضوع شکایت می‌کنند مشکل تمرکز و توجه دارند و تا حدی طبیعی است، اما آلزایمر بیماری است که در آن اختلال حافظه، علامت اصلی به شمار می‌رود و هرچند ماه یکبار نیز تشدید می‌شود. از سن ۶۵ سال به بالا نیز هر نوع اختلال حافظه باید جدی گرفته شود.
استاد بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: دمانس چتری است که تمام بیماری‌های حوزه اختلال شناختی را در برمی‌گیرد و می‌تواند ۱۰۰ علت داشته باشد. ۶۰ تا ۷۰ درصد علت دمانس نیز مربوط به بیماری آلزایمر است.
