«سفر ژاپنی‌ها به ایران چند سالی است کمتر شده، اما علت آن راهنماهای ایرانی، گران‌فروشی صنایع دستی در اصفهان و یا هشدار آژانس‌های این کشور نیستد بلکه ظاهرا واقعیت آن است که ایران برای ژاپنی‌هایی که نزدیک به ۲۰ سال تورم اقتصادی را تقریبا تجربه نکرده‌اند، مقصدی گران به شمار می‌آید!»
به گزارش جی پلاس، «چندی پیش تورگردانی ایرانی از بی‌میلی گردشگران ژاپنی به خرید صنایع‌دستی در ایران گفته بود؛ از این که آژانس‌های ژاپنی هموطنان‌شان را از رفتن به فروشگاه‌های صنایع دستی در اصفهان برحذر کرده‌اند و راهنماهای ایرانی را عامل گران‌فروشی سوغات و صنایع‌دستی دانسته‌اند و معتقدند؛ راهنمای ایرانی نرخ تورهای ژاپنی را بالا برده و سبب شده صنایع دستی که می‌خرند، بسیار گران‌تر از حد معمول باشد.»
اظهارنظرهایی که از سوی فعالان بازار گردشگری ژاپن کاملا رد شده است.
«محمود بنکدارنیا» اولین‌بار سال ۱۳۶۲ بود که به ژاپن رفت و از سال ۱۳۷۴ هم با این کشور تعاملات گردشگری برقرار کرد و تا امروز، مستمر با تورها و آژانس‌های ژاپنی در ارتباط بوده است. او که عضو جامعه تورگردانان کشور است و به عنوان راهنمای ژاپنی‌زبان نیز فعالیت‌هایی دارد، گفت: در تمام این سال‌ها که با ژاپنی‌ها در ارتباط بودم، نشنیدم آژانس‌های ژاپنی از گردشگران‌شان بخواهند صنایع‌دستی اصفهان و یا ایران را نخرند.
او در ادامه توضیح داد: آژانس‌های ژاپنی یکسری سیاست‌های خاص خود را دارند، مثلا بعضی از آن ها کلا با هدف خرید، برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند که در جریان آن، تورلیدر ژاپنی با مراکز خرید از پیش تعیین شده‌ای مذاکره می‌کند و کمیسیونی را در ازای خرید گردشگران دریافت می‌کند، اما این داستان اصلا به ایران ارتباطی پیدا نمی‌کند، چون مقصد تورهای خرید ژاپنی‌ها ایران نیست. معمولا آنها به کشورهایی سفر می‌کنند که عرضه‌کننده برندهای خاص و معتبری در زمینه ساعت، جواهرات و پوشاک هستند. این تورها درآمدی از محل خرید برای راهنمای گردشگری دارد که حتی راهنمای محلی در کشور مقصد را هم بی‌نصیب نمی‌گذارد.
این تورگردان افزود: از طرفی برخی آژانس‌های ژاپنی قوانین دیگری دارند. آنها به هیچ وجه به راهنما اجازه نمی‌دهند گردشگران را در وقت زنده تور به خرید ببرند. بیشتر آژانس‌هایی که به ایران گردشگر می‌فرستند، از این گونه‌اند. این شیوه سفر بیشتر ژاپنی‌ها است و فقط به ایران، شهر اصفهان و یا راهنمای ایرانی ارتباط پیدا نمی‌کند. بنابراین نسبت دادن خرید نکردن گردشگران ژاپنی از فروشگاه‌های صنایع‌دستی به راهنماهای ایرانی و فروشگاه‌های شهر اصفهان، به سند و مدرک دقیق‌تری نیاز دارد و بهتر است در این‌باره سنجیده تر اظهارنظر شود تا سوءتعبیری نشود.
بنکدارنیا گفت: ما در ایران بهترین و باسوادترین راهنماهای گردشگری را داریم که در زمان‌هایی آنها را از هم می‌قاپیم تا به تورهایمان اعتبار بدهیم. لازم است به این نکته هم توجه شود که بیشتر راهنمای ژاپنی‌زبان، قبل از ورود به این حرفه پولدار بوده‌اند. بیشتر آنها زمانی در ژاپن کسب و کاری داشتند و با سرمایه‌ای سنگین به کشور برگشته‌اند و اصلا اینطور نیست که وابسته حق کمیسیون خرید گردشگر و درآمدهای این چنینی باشند.
او که به نوعی کارشناس بازار گردشگری ژاپن است، به چالش جدی‌تری در بازار گردشگری ایران و ژاپن به نسبت نگرانی‌های بدون سندی که درباره تشویق گردشگران ژاپنی برای خرید نکردن از فروشگاه‌های صنایع دستی ایران، ایجاد شده است اشاره کرد و افزود: مدتی است گردشگران ژاپنی کمتر به ایران سفر می‌کنند و این کاهش در یک سال اخیر بیشتر به چشم آمده و علت آن را در مسائل اقتصادی باید جست‌وجو کرد.
این راهنمای گردشگری اضافه کرد: شرکت‌های گرشگری ژاپن با توجه به وضعیت اقتصادی، برنامه‌ریزی سفر را انجام می‌دهد و ما به خاطر تورم داخلی و گرانی تورهایمان، در یک‌سال گذشته موفق به جذب تعداد کمتری از گردشگران ژاپنی شده ایم. در این مدت ارزش «ین» در برابر دلار کاهش پیدا کرده، به طوری که هر تور ایران برای ژاپنی‌ها هزار دلار افزایش قیمت داشته است که با این نرخ‌ها، طبیعتا ژاپنی ها ترجیح می‌دهند مقصد رقابتی‌تری را انتخاب کنند، شاید حتی ترکیه بروند، چون قیمت‌ها بهتری را وارد بازار رقابت کرده است.
وی معتقد است؛ شرایط اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی ژاپن، از مهم‌ترین دلایل کاهش سفر ژاپنی‌ها به ایران است و این درست نیست که نیامدن ژاپنی‌ها را به موضوع کمیسیون خرید گردشگران این کشور، راهنما و فروشگاه ها صنایع دستی اصفهان ربط دهیم.
«علی علیپور» با ۲۲ سال سابقه حرفه‌ای به عنوان راهنمای ژاپنی‌زبان نیز در تایید این صحبت‌ها، توضیحات شفاف‌تری داد و گفت: یکسری از آژانس‌های ژاپنی با طرف مقابل‌شان قراردادی دارند، مبنی بر اینکه تور گردشگری در هیچ شرایطی برنامه خرید صنایع دستی نداشته باشد و وقت آن فقط صرف بازدید از جاذبه ها شود. این قانون قدیمی آژانس‌های ژاپنی است و اصلا به ایران و یا کشور خاصی ارتباط پیدا نمی‌کند.
هرچند او ریشه این قراردادها را به نوع رفتار برخی کشورها با ژاپنی ها ربط داد و اظهار کرد: زمانی گردشگران ژاپنی در کشور ترکیه برنامه خرید روزانه داشتند، اما از آن‌جا که رنج سنی این گردشگران بالا است، آن برنامه بیشتر آزاردهنده جلوه می کرد تا جذاب که بعدها هم منجر به شکایت گردشگران شد. برای همین طبق قراردادی کلی از آژانس و راهنمای کشور مقصد خواسته می شود گردشگر ژاپنی را تحت هیچ شرایطی به فروشگاه صنایع دستی نبرند. خوشبختانه معدود آژانس‌های ایرانیِ همکار با ژاپنی ها نیز تا کنون مقید به این قرارداد بوده اند و سبب اعتراض و شکایتی نشده اند.
عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی همچنین با اشاره به فعالیت ۲۰ تا ۲۵ راهنمای فعال ژاپنی زبان در ایران، گفت: تا کنون از هیچ یک از این راهنماها شکایتی نشده است، اگر شده بود آژانس ها دیگر با آن راهنما کار نمی‌کردند، ژاپنی ها بسیار مقرراتی و منضبط هستند با کسی هم تعارف ندارند اگر خطایی از راهنما ببینند، نام او را در فهرست سیاه قرار می‌دهند، اتفاقی که تا کنون برای راهنمایان ایرانی رخ نداده است. این گفته‌ها متقن و براساس مستندات است.
این راهنمای ژاپنی زبان اضافه کرد: گردشگران ژاپنی اغلب از سفر به ایران رضایت دارند. در تمام دوران فعالیتم نشنیدم آژانس های این کشور گردشگران ژاپنی را از خرید صنایع دستی ایرانی برحذر کرده باشند، بلکه قراردادی کلی وجود دارد که برای ژاپنی های مقید حکم قانون را دارد که البته فقط در جریان تور حاکم است وگرنه گردشگرانی از میان آن ها هستند که خارج از ساعت بازدید از راهنما می خواهند مراکزی را برای خرید معرفی کنند یا همراه شان باشند.
وی همچنین با اشاره به کاهش سفر گردشگران ژاپنی به ایران، دلیل آن را فراتر از مشکلات اقتصادی دانست و افزود: همزمان با آغاز ریاست جمهوری آقای روحانی، اوضاع گردشگری ایران متحول و خوب شد. ورود گردشگران خارجی به کشورمان رشد زیادی داشت، اما برخلاف سایرین، تعداد گردشگران ژاپنی با افت روبرو شد که شاید یکی از دلایل آن تجدیدنظر آمریکا در ورود آزاد و بدون ویزای اتباع ۳۷ کشور بود و چون ژاپنی ها زیاد به آمریکا سفر می کنند، بنابراین ترجیح دادند این فرصت را از دست ندهند. از طرف دیگر، ناامنیِ منطقه خاورمیانه و اطلاع رسانی ضعیف ایران درباره ثبات امنیتی اش، در کاهش سفر ژاپنی ها بی تاثیر نبود و در نهایت، مهترین عامل بازدارنده، تفاوت نرخ سفر به ایران در دو دهه گذشته بوده است.
علیپور گفت: ژاپنی ها دست‌کم در ۲۰ سال گذشته تورم آن‌چنانی را تجربه نکرده اند، درحالیکه قیمت سفر ایران در این مدت، با رشد فزاینده ای روبرو بوده است. بنابراین سفر به ایران برای کارمندان ژاپنی که افزایش حقوق چندانی نداشته اند مقرون به صرفه نیست.
