ما باید بین «خستگی» و «کوفتگی و فرسودگی» تمایز قائل شویم. «خستگی با خواب کافی درمان می شود. اما درباره کوفتگی و احساس فرسودگی اینطور نیست و معمولاً نشانگر یک بیماری زمینه ای است.
جیپلاس به نقل از گاردین: تقریباً به همان روشی که مردم زیمبابوه، در زبان خود، ده ها کلمه یا فعل برای راه رفتن دارند، به نظر می رسد واژگان مدرن در دنیا به بیست شکل مختلف، امکان توضیح این موضوع که بیشتر مواقع، کاملا خسته هستیم را، ایجاد کرده است!
اما آیا در زندگی قرن بیست و یکمی ما، مسالهای وجود دارد که باعث این خستگی مداوم شده و یا اعتیاد ما به صفحه نمایش، فرهنگ پرهیاهو یا فکر و ذهن دائم مشغول ما بوده که شرایطی ایجاد کرده تا ما بیشتر خسته هستیم؟! آیا به واقع ما بیشتر خسته هستیم یا فقط بیشتر متوجه آن می شویم؟ از چه زمانی باید نگران این مساله بود؟
بین «خستگی» و «کوفتگی و فرسودگی» فرق است!
پروفسور راسل فاستر، رئیس موسسه «خواب و علوم اعصاب» در دانشگاه آکسفورد می گوید: «پاسخ ساده این است که ما باید بین «خستگی» و «کوفتگی و فرسودگی» تمایز قائل شویم. «خستگی با خواب کافی درمان می شود. اما درباره کوفتگی و احساس فرسودگی اینطور نیست و معمولاً نشانگر یک بیماری زمینه ای است. بنابراین اگر به اندازه کافی میخوابید اما از خواب بیدار میشوید و احساس بیحالی مزمن میکنید و نمیتوانید به درستی کار کنید، باید به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.»
دکتر لوک پاولز، دستیار مدیر بالینی در یک کلینیک سلامت، هم در این باره می گوید: این مسائل در کنار علائم دیگر ظاهر می شوند. کم خونی – زمانی که گلبول قرمز یا هموگلوبین کافی برای نیازهای بدن خود ندارید – می تواند باعث ضعف یا تنگی نفس شود، در حالی که دیابت می تواند باعث تشنگی و کاهش وزن گردد.
غده تیروئید کم کار - که می تواند به این معنی باشد که فرآیندهای متابولیک شما به درستی تنظیم نمی شود - اغلب باعث ضعف و خستگی می شود، اما می تواند همراه با افزایش وزن و افسردگی ظاهر شود.
بیشتر یا کمتر از 8 ساعت بخوابیم، امید به زندگی کاهش می یابد!
اما اگر فقط ... خسته باشید چه؟ شاید هفت تا هشت ساعت بخوابید، یا سعی کنید که این میزان خواب تامین شود. اما اگر نگران این هستید که بی قراری در طول شب یا برخی اختلالات در ریتم شبانه روزی تان باعث شود در طول روز چشمان شما را گیج و خسته کند، اولین چیزی که باید توجه کنید این است که توصیه های سنتی اغلب خیلی ساده هستند. یک محدوده سالم برای زمان خواب، ممکن است بین شش ساعت یا تا 10 یا 10 و نیم ساعت باشد. بله، مطالعات مختلف نشان دادهاند که اگر بیشتر یا کمتر از 8 ساعت خواب را در نظر بگیرید، امید به زندگی کاهش می یابد!
اگر با نوعی از خستگی مواجه هستید که نشانه ای از ضعف در سلامتی شما است، احتمالاً بیشتر میخوابید - و به همین ترتیب، اگر خواب کوتاهی دارید، این می تواند به دلیل طیف وسیعی از مسائل باشد، از جمله دردهای غیرقابل درمان.
پس یک توصیه خوب این است که اگر در طول روز احساس خستگی دارید، کمی زودتر به رختخواب بروید. اگر به نقطهای رسیدید که ساعات خواب، روزتان را قابل تحملتر میکند، احتمالاً راهی برای حفظ آن پیدا خواهید کرد. اما اگر مطمئن باشید تنها در رختخواب بودن مشکل شما را حل نمی کند، چه؟!
با «اضطراب خواب» چه کنیم؟
فاستر می گوید: «نکته ای که باید درک کرد این است که بسیاری از مردم مشکل خواب ندارند، بلکه مشکل آنها استرس یا اضطراب است. وضعیتی به نام «اضطراب خواب» وجود دارد و زمانی اتفاق میافتد که افراد آنقدر نگران نخوابیدن یا بیدارشدن در نیمه شب هستند که بر خواب آنها تأثیر میگذارد. چیزی که اکثر مردم نمی دانند این است که بیدار شدن در نیمه شب کاملاً طبیعی است - این وضعیت خواب پیش فرض همه پستانداران است، چه از آن آگاه باشید یا نه. وقتی به مردم این را میگویی، فکر میکنند: «خدای من، من غیرعادی نیستم. اگر من فقط آرام بمانم و چراغ ها را کم نگه دارم، تقریباً مطمئناً دوباره به خواب خواهم رفت.» و این اغلب کار می کند.
نور را در آخر شب کم کنید
اگر میخواهید بهترین خواب را داشته باشید، یا به عبارتی برای پیدا کردن روش خواب خوب فاستر توصیه میکند منابع نور را در اواخر شب محدود کنید - آیا واقعاً نیاز دارید که دندانهایتان را زیر نورافکن مسواک بزنید؟ - و صبح زود زیر نور خورشید بیرون بیایید و ساعت کار بدن خود را همیشه فعال نگه دارید! پاولز توصیه میکند از ساعات روشنایی روز، گذراندن وقت در فضای باز و فعال ماندن حداکثر استفاده را بکنید تا سیستم ایمنی خود را تقویت کرده و به کاهش استرس کمک کند.
البته همه توصیههای معمول دیگر همچنان اعمال میشوند؛ با تلفن در اتاق خواب نباشید، یک لیوان قهوه در ساعت 6 بعد از ظهر ننوشید. اما، در واقع، اگر تنها مشکل شما خستگی است، سعی کنید کمی زودتر به رختخواب بروید.