ماجرای ویروسی شدن گوجه فرنگی ها چه بود؟

جی پلاس، ایسنا نوشت: ویروس چروکیدگی قهوه‌ای میوه گوجه فرنگی باعث خسارت اقتصادی بسیاری به محصولات گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای می‌شود. ویروس چروکیدگی قهوه‌ای میوه گوجه‌فرنگی «ToBRFV» از اعضای جنس توباموویروس (Tobamovirus)، یکی از ویروس‌های نوظهور در چند سال اخیر و از مهم‌ترین ویروس‌های خسارت‌زای گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای است.

آلودگی‌های ویروسی از عوامل مهم کاهش کمی و کیفی محصولات کشاورزی در مزارع و گلخانه‌ها در دنیا و ایران هستند. اخبار منتشرشده حاکی از ویروسی شدن گوجه‌ فرنگی‌، فلفل دلمه‌ای و سایر صیفی‌جات در چند استان ایران هستند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: ردیابی و پایش بیماری ویروسی چروکیدگی قهوه‌ای میوه گوجه‌فرنگی در استان بوشهر آغاز شد.

احمد سبحانی، مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در جمع خبرنگاران اظهار داشت: با توجه به آغاز فصل تولید نشای سبزی و صیفی (گوجه‌فرنگی و فلفل) در گلخانه‌های استان عملیات ردیابی و پایش بیماری ویروسی چروکیدگی قهوه‌ای میوه گوجه فرنگی در دستور کار این مدیریت قرار گرفته است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر اضافه کرد: سرعت انتقال و انتشار این ویروس بسیار سریع است چون به راحتی از طریق بذر آلوده و به صورت تماس بوته‌ها با همدیگر در مزرعه و یا عملیات هرس در گلخانه می‌تواند انتقال پیدا کند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: علائم این بیماری در صورت شیوع در مزرعه یا گلخانه روی تمام اندام‌های گیاه شامل ساقه، برگ و بویژه میوه دیده شود و می‌تواند بازارپسندی محصول را برای بازارهای داخل کاهش دهد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: در صورت آلودگی محصول فلفل و گوجه فرنگی به این ویروس فرصت صادرات به کشورهای مقصد صادراتی از بین خواهد رفت؛ بنابراین رصد و پایش بیماری در بسترهای کشت و در زمان تولید نشا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

سبحانی با اشاره به اینکه از آخر شهریور ماه امسال داشتن کد شناسه شرط لازم برای صادرات محصولات کشاورزی است اظهار داشت: اخذ این کد منوط به عقد قرارداد متقاضی و مسئول فنی است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر بیان کرد: به تولیدکنندگان و کشاورزان توصیه می‌شود هر چه سریع‌تر نسبت به ثبت نام در سامانه سماک جهت اخذ گواهی ارتقا سلامت و کد شناسه اقدام کنند.

اعظمی ناظمی، سرپرست مدیریت حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: با توجه به گزارش‌های واصله مبنی بر مشاهده بیماری رگوز گوجه فرنگی در برخی از گلخانه‌های کشور ضروری است کارشناسان و بهره‌برداران شهرستان‌ها ضمن پایش مستمر بیماری در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک سریعا به مدیریت حفظ نباتات استان گزارش نمایند.

سرپرست مدیریت حفظ نباتات این سازمان افزود: ویروس چروکیدگی قهوه‌ای میوه گوجه فرنگی یکی از ویروس‌های نوظهور در چند سال اخیر و از مهم‌ترین ویروس‌های خسارت‌زای گوجه فرنگی و فلفل است. این ویروس اولین بار در دره اردن و فلسطین اشغالی بین پاییز ۲۰۱۴ تا بهار ۲۰۱۵ گزارش شد. این ویروس به آسانی از طریق تماس منتشر می شود؛ لذا به دلیل انتشار بسیار آسان و سریع، اکنون به سایر مناطق تولید گوجه فرنگی در جهان گسترش یافته است.

او با بیان اینکه این ویروس جدید می تواند به عنوان یک گونه مهاجم در نظر گرفته شود، افزود: علائم بیماری در مراحل رشدی متاثر از ویروس، شامل مرحله گلدهی، مرحله میوه دهی، مرحله نشاء و مرحله رشد رویشی است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر تصریح کرد: این ویروس طیف وسیعی از علائم را روی گیاه گوجه فرنگی بسته به زمان آلودگی، واریته میزبان، مرحله رشدی میزبان و شرایط محیطی سبب می شود.

ناظمی تاکید کرد: به طور کلی علائم بر روی میوه ها به صورت اشکال غیر طبیعی میوه، بی‌رنگی یا تغییر رنگ به سبز یا زرد میوه، زخمهای سیاه یا قهوه ای بر روی میوه، بدشکلی پوست میوه و کاهش سایز میوه و در گل‌ها به صورت پژمردگی گل همچنین نکروز دم میوه وغلاف گل نیز گزارش شده است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر ابراز داشت: آلودگی طبیعی در فلفل نیز با علائم طبقه بندی شده کمتری شناسایی شده است اما میوه‌های با سطوح تاولی و موج‌دار در فلفل گزارش شده است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در پایان تاکید کرد: علائم این آلودگی در برگ‌ها به صورت نقوش غیرعادی، تاشدگی یا پیچیدگی برگ و بر روی برگ‌های گوجه فرنگی متداول‌ترین علائم، موزائیک همراه با تاول‌های سبز تیره در برگ‌های رشد یافته قدیمی و در برگهای جوان نزدیک به راس گیاه علائم لکه‌های زرد رنگ و بدشکلی برگی مشاهده می‌شود.