شایع ترین بیماری های چشمی دوران کودکی

جی پلاس، صهبا فکری، با تاکید بر اهمیت غربالگری برای پیشگیری از بیماری‌های چشمی، تصریح کرد: طیف وسیعی از بیماری‌ها از بدو تولد تا سنین میانسالی ممکن است منجر به کم بینایی و در نهایت نابینایی شوند و این عوارض با تشخیص به موقع و درمان صحیح قابل پیشگیری هستند.

مهر نوشت؛ وی ادامه داد: یکی از رایج‌ترین بیماری‌هایی که با غربالگری به موقع و مداخله مناسب می‌توان از بروز عوارض جبران ناپذیر آن جلوگیری می‌کند، رتینوپاتی (آسیب شبکیه) نوزادان نارس است. بسیاری از نوزادان نارس در گذشته، به دلیل نبود دانش کافی بر اثر این عارضه با آسیب‌های جدی بینایی یا حتی نابینایی مواجه می‌شدند، اما اکنون با پیشرفت علم غربالگری این بیماری در مراحل اولیه قابل تشخیص و کنترل است.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به برخی بیماری‌های چشمی در بدو تولد همچون، آب مروارید یا گلوکوم، آگاهی والدین نسبت به این اختلالات را ضروری دانست و گفت: والدین باید با توجه به مؤلفه‌های رشد کودک و نحوه برقراری ارتباط و عکس العمل نشان دادن به محیط اطراف، اجسام و چهره‌ها، نسبت به علائم این اختلالات هوشیار باشند تا تشخیص به موقع صورت گیرد و از تنبلی پیشرفته و کم بینایی جلوگیری شود.

به گفته فکری، تومورهای چشمی از دیگر بیماری‌های اطفال در سنین شیرخوارگی است که باید به موقع تشخیص داده شود، البته این بیماری نادر بوده و انحراف چشمی، تغییر اندازه چشم یا سابقه خانوادگی از جمله علائم آن است.

متخصص جراحی بیماری‌های چشمی در ادامه بیماری‌های ارثی شبکیه، به ویژه بیماری شب کوری (Retinitis pigmentosa-RP) را از دیگر اختلالات شایع اعلام کرد که علائم آن ممکن است از سنین شیرخوارگی تا دهه‌های اول، دوم، سوم و سنین بزرگسالی بر حسب نوع بیماری بروز کند.

فکری عنوان کرد: این دسته از بیماری‌ها علائم بالینی وسیعی دارد و بیش از صدها نوع ژن شناخته شده که با بروز این بیماری درگیر می‌شوند و تاکنون درمان قطعی برای آن گزارش نشده است. البته مطالعات زیادی در زمینه درمان این بیماری‌ها از طریق پیوند سلول‌ها بنیادی صورت گرفته و نتایج قابل قبولی نیز داشته است، با این حال این اختلالات با کمک ابزارهای توانبخشی بینایی قابل کنترل است و دید قابل قبولی به بیماران می‌دهد.

به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به رغم نبود درمان قطعی برای این بیماران، برخی از عوارض این بیماری قابل درمان است و منجر به ارتقای کیفیت زندگی این افراد خواهد شد.

متخصص جراحی بیماری‌های چشمی تصریح کرد: اهمیت شناخت این بیماری‌ها در ارتقای آگاهی نسبت به وجود ژن‌های درگیر، احتمال بروز آن در سایر افراد جدید خانواده و در نهایت کاهش آمار ابتلاء نیز وجود دارد.

فکری در خصوص یکی از شایع‌ترین اختلالت چشمی در کشور و دنیا، آسیب شبکیه دیابتی (Diabetic retinopathy)، تصریح کرد: با صنعتی شدن جوامع، کم شدن تحرک و گرایش به سمت مصرف غذاهای آماده منجر به شیوع دیابت به طور نگران‌کننده‌ای در دنیا شده است. با شیوع این بیماری عوارض این بیماری روی سایر ارگان‌های بدن از جمله عوارض چشمی، افزایش پیدا می‌کند.

وی، رتینوپاتی دیابت را یکی از معضلات اصلی در کلیه جوامع دانست و افزود: این اختلال نیز با غربالگری مناسب پیش از پیشروی و بروز آسیب‌های برگشت ناپذیر چشمی قابل کنترل است. البته به دلیل ناآگاهی بیماران دیابتی از لزوم انجام معاینات منظم چشمی، اکثر بیماران زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که این عارضه با کاهش بینایی همراه بوده است و در این صورت درمان نیز نتایج مطلوبی نخواهد داشت.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: دژنراسیون ماکولا وابسته به سن نیز از اختلالاتی است که در دهه‌های شش، هفت و هشت زندگی افراد بروز می‌کند و همراه با کم بینایی در افراد سالمند است.

فکری بیان کرد: افرادی که سابقه خانوادگی ابتلاء به بیماری‌های چشمی نظیر گلوکوم یا بیماری‌های ارثی شبکیه مثل شب کوری دارند یا مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر دیابت یا پرفشاری خون هستند، باید اهمیت غربالگری و معاینات مستمر چشمی را در نظر داشته باشند. والدینی هم که نمره‌های چشم بالایی دارند و عینکی هستند باید در خصوص بینایی سنجی فرزندان خود حساس باشند که البته غربالگری در سنین ۴ تا ۶ سالگی سال‌ها است در کشور به صورت اجباری انجام می‌شود. البته در حالت کلی افرادی که هیچ کدام از این علائم را نداشته باشند، نیاز به غربالگری ندارند.