چرا ریفلاکس معده باید درمان شود؟

جی پلاس، مریم دلشاد، با اشاره به اینکه ریفلاکس معده یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که شیوع زیادی دارد و افراد زیادی از آن گلایه دارند، اظهار کرد: برگشت اسید معده به دهان، سوزش معده و سر دل، تلخ شدن دهان، تهوع و سرفه مزمن از علائم ریفلاکس معده است.

ایسنا نوشت؛ وی در مورد علل ریفلاکس معده در افراد گفت: یکی از شایع‌ترین عللی که باعث ایجاد ریفلاکس می‌شود ناهنجاری‌های مری و معده است و یکی از شایع‌ترین این ناهنجاری‌ها فتق هیاتال است. ازجمله علل بروز فتق هیاتال یبوست‌های مکرر، چاقی، بلند کردن اجسام سنگین و جراحی‌های شکم است که باعث ایجاد فتق هیاتال و به دنبال آن برگشت اسید به معده می‌شود که به آن ریفلاکس می‌گوییم.

این پزشک حاملگی و ضعف مادرزادی دیافراگم را هم از علل ایجاد دیگر علت‌های ایجاد فتق هیاتال برشمرد و افزود: به‌غیراز این علت‌های دیگری هم وجود دارد که باعث ایجاد ریفلاکس در بدن ما می‌شود، مثل خوردن غذاهای حجیم و سنگین، خوابیدن و دراز کشیدن بعد از صرف غذا، چاقی و اضافه وزن، خوردن زیاد نمک، خوردن سیر، پیاز، فلفل، ادویه، لیموترش، پرتقال و برخی از مرکبات و غذاهای تند و چرب، نوشیدنی‌های الکلی و نوشیدنی‌های گازدار، چای و قهوه.

وی به افرادی که زیاد چای می‌نوشند توصیه کرد چای بسیار کمرنگ بنوشند تا باعث ایجاد ریفلاکس نشود و افزود: از علل دیگر بروز ریفلاکس معده می‌توان به مصرف آسپرین، قرص‌های شل کننده عضلانی، ایبوپروفن، داروهای فشار خون، حاملگی و مصرف کم فیبر اشاره کرد. وجود هلیکوباکتر پیلوری هم می‌تواند یکی از علل اصلی ریفلاکس باشد و باید حتماً درمان شود.

دلشاد در مورد علائم یا نشانه‌های ریفلاکس نیز گفت: شایع‌ترین علامت ریفلاکس معده سوزش سر دل است که از معده شروع می‌شود، به سمت قفسه سینه می‌آید، حس ناخوشایند سوزش ایجاد می‌کند و ممکن است تا گلو بالا بیاید. همچنین برگشت اسید که طعم تلخ یا ترش و حس اسیدی بودن در دهان ایجاد می‌کند.

وی خس خس سینه، سرفه خشک، گرفتگی صدا و سوزش گلو را از دیگر نشانه‌های ریفلاکس برشمرد و افزود: برخی مواقع کاهش وزن هم می‌تواند از علائم ریفلاکس باشد. سکسکه کردن، آروغ زدن، نفخ و گیر کردن لقمه در گلو هم از علائم ریفلاکس است.

این پزشک به عوارض ریفلاکس معده مزمن اشاره و تصریح کرد: شایع‌ترین عارضه باریک شدن مری و گیر کردن غذا داخل مری است، بعدازآن ایجاد زخم در مری و خونریزی‌های گوارشی، تغییرات پیش سرطانی و بعدازآن سرطان. به همین دلیل ریفلاکس باید حتماً درمان شود و اجازه ندهیم به بیماری مزمن تبدیل شود، چون می‌تواند عوارض خیلی جدی داشته باشد.

وی با بیان اینکه برخی مواقع علائم ریفلاکس معده با علائم مشکل قلبی اشتباه گرفته می‌شود، توضیح داد: اگر درد در بازو یا فک و یا نفس‌های کوتاه و درد در قفسه سینه حس کردید این علائم ممکن است مشکلات قلبی باشد و باید بررسی شود پس حتماً باید به بیمارستان مراجعه کنید.

این پزشک خاطرنشان کرد: کالج بیماری‌های گوارش در آمریکا در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد بیش از ۶۰ میلیون نفر در ایالات‌متحده حداقل ماهی یک‌بار مشکل ریفلاکس معده را تجربه می‌کنند و بالای ۱۵ میلیون نفر به‌صورت روزانه با ریفلاکس مشکل دارند. این آمار نشان می‌دهد این مشکل خیلی شایع است و افراد زیادی را درگیر می‌کند.

وی با تأکید بر اینکه به‌جز درمان دارویی که بیشتر افراد راجع به آن اطلاعاتی دارند، می‌توانیم با تغییراتی در سبک زندگی از ریفلاکس پیشگیری کنیم، گفت: محدود کردن مصرف الکل می‌تواند به کم شدن ریفلاکس کمک کند، چون مصرف الکل باعث می‌شود دریچه پایین مری شل شود و اسید برگردد. تحقیقات نشان داده حتی در افراد سالمی که مصرف متوسط یا کم الکل و یا آبجو دارند، ریفلاکس دیده می‌شود، بنابراین یکی از کارهایی که به کم شدن ریفلاکس کمک می‌کند محدود کردن مصرف الکل، قهوه و چای است.

دلشاد با بیان اینکه تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که مشکل ریفلاکس معده دارند می‌توانند قهوه بدون کافئین مصرف کنند، توضیح داد: در یک تحقیق، در آب نوشیدنی افرادی که مشکل ریفلاکس معده داشتند کافئین ریختند اما هیچ علائمی نداشتند، بنابراین نتیجه گرفتند که خود قهوه می‌تواند باعث ریفلاکس معده شود، نه کافئین موجود در آن. اگرچه این موضوع به‌صورت موردی در افراد متفاوت است؛ برخی با خوردن قهوه حالشان بد می‌شود و برخی مشکلی پیدا نمی‌کنند. افرادی که با مصرف قهوه دچار سوزش سر دل و برگشت اسید معده می‌شوند باید مصرف قهوه را محدود کنند.

وی مهم‌ترین کار برای درمان ریفلاکس معده را تغییر سبک زندگی دانست و گفت: مهم‌ترین کار تغذیه سالم است و سالم خوری تا حد زیادی جلوی علائم ریفلاکس را می‌گیرد. درست جویدن غذا یکی دیگر از راه‌های جلوگیری از ریفلاکس است، همچنین باید سعی کنیم از خوردن غذاهای حجیم و زیاد خودداری کنیم.

وی به افرادی که ریفلاکس معده دارند توصیه کرد به‌جای سه وعده غذایی، چندین وعده کم‌حجم بخورند تا علائم ریفلاکس کاهش پیدا کند. در افرادی که چاق هستند و اضافه وزن دارند نیز کاهش وزن کمک زیادی به بهبود ریفلاکس می‌کند.

دلشاد همچنین بر رعایت رژیم غذایی با کربوهیدرات کمتر برای افراد دارای ریفلاکس معده تأکید و اظهار کرد: نتایج یکی از تحقیقات نشان داده کربوهیدرات‌های هضم نشده در بدن باعث تجمع باکتری‌ها می‌شوند که روی شکم فشار می‌آورد و بعد باعث تجمع گاز و اصطلاحاً ورم معده می‌شود، به همین دلیل برخی افراد می‌گویند مصرف نان بربری، نان باگت یا شیرینی دانمارکی باعث ورم معده آن‌ها می‌شود که به خاطر عدم جذب کربوهیدرات و ریفلاکس است.

این پزشک با اشاره به اینکه برخی تحقیقات نشان می‌دهد جویدن آدامس می‌تواند باعث کاهش برگشت اسید و کاهش ریفلاکس شود، تصریح کرد: جویدن آدامس به‌خصوص آدامس‌های حاوی بی‌کربنات با ترشح بیشتر بزاق باعث می شوند اسید کمتر به دهان برگردد و کمتر برگشت اسید را حس کنیم و در نتیجه کمتر تجربه ریفلاکس معده داشته باشیم. یکی از مهمترین کارهایی که می تواند به کاهش ریفلاکس کمک کند استفاده از محصولات پروبیوتیک مثل کپسول‌های پروبیوتیک که حاوی باکتری های پروبیوتیک است، و محصولات تخمیری مثل کلم ترش، کفیر، کامبوچا، کیمچی، ناتو و غذاهای تخمیری.

وی همچنین به افراد دارای مشکل ریفلاکس توصیه کرد تا جایی که می‌توانند سیر و پیاز را به‌صورت خام مصرف نکنند و افزود: پیاز و سیر خام باعث تشدید ریفلاکس می‌شود پس بهتر است به‌صورت پخته مصرف شوند. مصرف سودا، نوشابه‌های گازدار و آب‌پرتقال هم باید محدود شود چون نوشابه‌های گازدار باعث شل شدن دریچه مری و برگشت اسید معده به سمت بالا می‌شود.

دلشاد با اشاره به اینکه در برخی افراد مصرف نعنا علائم ریفلاکس را تشدید می‌کند، گفت: با اینکه در طب سنتی بر مصرف عرق نعنا برای مشکلات گوارشی تأکید شده اما دیده شده بسیاری از افرادی که سابقه ریفلاکس دارند با دُز بالای نعنا بدتر شده و علائم ریفلاکس آن‌ها تشدید می‌شود، حتی آدامس‌های نعنایی و هر چیزی اسانس نعنا دارد علائم را تشدید می‌کند، اما به‌صورت موردی است، بنابراین هرکسی حالش با نعنا بد می‌شود نباید استفاده کند.

وی یکی دیگر از کارهایی که به کم شدن علائم ریفلاکس معده کمک می‌کند را محدود کردن مصرف شکلات دانست و گفت: با اینکه تحقیقات در مورد مصرف شکلات کم و محدود است، اما همین تحقیقات نشان داده مصرف شکلات به مقدار زیاد باعث شل شدن دریچه معده و برگشت اسید می‌شود، پس اگر مشکلات ریفلاکس دارید بهتر است مصرف شکلات را محدود کنید.

این پزشک با اشاره به اینکه بسیاری از افراد ریفلاکس را در طول شب‌ها تجربه می‌کنند که بر کیفیت خواب آن‌ها تأثیر می‌گذارد، به این افراد توصیه کرد سه ساعت قبل از رفتن به تخت خواب هیچ‌چیزی نخورند، در طول شب هم سرشان را بالاتر بگذارند یا دو بالش زیر سرشان قرار دهند.

وی با بیان اینکه برخی افراد می‌گویند صبح‌ها دهانشان تلخ، خشک و بدمزه است یا روی زبانشان ترک خورده، گفت: این‌ها همه می‌تواند نشانه ریفلاکس در طول شب باشد. نتایج تحقیقات و مطالعات نشان می‌دهد بیشترین علت ایجاد ریفلاکس تغذیه نادرست است و بهترین راه پیشگیری از ایجاد ریفلاکس و درمان آن تغذیه صحیح و تغییر سبک زندگی است، پس تا جایی که می‌توانید تغذیه سالم داشته باشید و غذاهای آماده و فست فود نخورید.