ویروس گوارشی این روزها بعضیها را درگیر کرده است. ویروسی که از آن به عنوان ویروسی فصلی و تابستانه و در میان عموم کرونای گوارشی یاد میشود. این ویروس چه علائمی دارد و چگونه میتوان از سالمندان و کودکان در برابرش محافظت کرد؟
جی پلاس، کودکان به دلیل بازیگوشی معمولاً از زدن ماسک خودداری می کنند. بنابه طبیعت ذاتی، مشتاق به لمس اشیاء و لوازم هستند. بنابراین سیستم ایمنی شان در برابر ویروس و میکروب ها آسیب پذیر می شود. سالمندان هم معمولاً به دلیل بروز بیماری های زمینه ای و کهولت سن، سیستم ایمنی ضعیفی دارند. این سبب می شود، در برابر انواع ویروس و بیماری های همه گیر آسیب پذیرتر از دیگران باشند.
بهداشت نیوز نوشت؛ این روزها بسیاری خانواده ها درگیر ویروس گوارشی جدید هستند که با علائمی مانند تب، سردرد، تهوع و اسهال بی اختیار همراه است. دوره بیماری بنابه شرایط جسمی افراد، بین 5 تا 10 روز ادامه دارد اما مدت میانگین درگیری بدن با ویروس یک هفته است. بیماران عموماً بین دو تا سه روز بیحالی با علائم شدید را می گذرانند که گاهی اوقات بسیار نگران کننده هم به نظر می رسد. داشتن اطلاعات لازم برای مراقبت از بیمار، پیشگیری و مهمتر از همه مراجعه به موقع به پزشک، کمک می کند این شرایط را بهتر و با استرس کمتری بگذرانیم.
ناگهان دلپیچه، ناگهان علائم بیماری
ویروس گوارشی چه علائمی دارد؟ چگونه می توان متوجه شد که دچار این بیماری شده ایم یا نه؟ مانند کرونا مسری است؟ این پُرتکرارترین پرسش ها درباره این بیماری تابستانه بشمار می رود. طبیعی است که ویروس گوارشی هم مانند بقیه ویروس ها، قدرت سرایت دارد. درباره این ویروس گفته می شود رعایت هایی مانند استفاده از ماسک، شستشوی صحیح و مرتب دست ها و ضدعفونی کردن سطوح، موثر و کاهنده احتمال ابتلاست. علائم این بیماری معمولاً گوارشی است. برخی بیماران از یکی، دو روز قبل از تشدید علائم در قالب استفراغ و اسهال، علائمی مانند سوزش سر معده، رفلاکس، نفخ شدید و دردهای گذرای پیچشی در ناحیه شکمی را تجربه می کنند. برخی هم علائمی همچون سردرد، آبریزش بینی حتی حس بوی بد در ناحیه بینی را دارند. بیماران گوارشی معمولاً ناگهان و بی هیچ علامت خاص قبلی دچار دلپیچه می شوند. با فاصله کمی تهوع و اسهال به صورت بی اختیار شروع می شود. فاصله دفعات اسهال و تهوع بسیار کم و شدت آن بالاست. بیمار همزمان نوعی بی اشتهایی افراطی را هم تجربه می کند. در روز سوم معمولاً تک سرفه و درد ناحیه قفسه سینه، شکمی و سر را هم تجربه می کند. معمولاً تب بیمار هم بالا می رود و دچار تک سرفه آلرژی گونه می شود. برای همین برخی افراد دچار اضطراب می شوند که نکند دچار کرونا و درگیری ریه هم شده باشند. این دردها معمولاً عارضه فشاری است که به ماهیچه های بالاتنه هنگام فشار استفراغ وارد می شود. تک سرفه به دلیل بالا رفتن اسید معده، رفلاکس و سوزش مجرای گوارشی در این شرایط است.
تجویزهای نجات بخش پزشک
زمانی که حس کردیم خودمان یا یکی از اعضای خانواده به خصوص کودکان و سالمندان درگیر این بیماری شده اند، چه باید کنیم؟ مراجعه به پزشک از ضروری و حیاتی ترین اقدامات است. برخی افراد فکر می کنند با ماندن در خانه، خوردن کته ماست، شیوه های درمانی سنتی و کمی مراعات حالشان خوب می شود و نیاز به درمان نیست. این تصور اشتباه نه تنها کمکی به فرد نمی کند که به ریشه دواندن بیماری ختم می شود. در این شرایط بیماری، فرد بی اختیار و مکرر با فاصله های زمانی کوتاه استفراغ و اسهال شدید را تجربه می کند. این یعنی بدنش مقادیر قابل توجهی آب، املاح و موادمغذی از دست می دهد.
کمبود آب در بدن، زمینه التهاب گوارشی، عفونت و بالا رفتن دمای بدن در نتیجه تب را فراهم می کند. پزشک با دستورهایی مانند وصل کردن سرم قندی-نمکی برای عموم بیماران و سرم های کم قند و نمک برای بیماران سالمند و بیماران خاص، دستور تزریق آمپول های تقویتی، ضدحساسیت و ضدعفونی کننده در سرم یا تزریق دارو به صورت مستقیم، کمک می کند شرایط جسمی بدن فرد بیمار به حالت پایدار برسد. تهوع و اسهال کنترل یا متوقف شود.
دودش در چشم خودمان می رود
زمانی که فرد از رفتن به مراکز درمانی امتناع می کند، در واقع فرآیند درمان خود را شکننده و آسیب پذیر می کند. مدت بهبود طولانی می شود و آسیب هایی که به بدنش وارد می شود، جدی تر. بیمارانی که دیر مراجعه کرده اند معمولاً دچار تب و عفونت می شوند که این موضوع در کودکان و سالمندان می تواند بسیار خطرناک باشد. سالمندان معمولاً بیماری های زمینه ای دارند و داروهای تخصصی و ضروری مصرف می کنند اگر به موقع مراجعه نکنند با هربار تهوع یا اسهال، داروها قبل از آنکه جذب بدن شوند، دفع می شوند. این در مدتی می تواند خطرناک باشد به خصوص برای سالمندانی که داروهای خاص مصرف می کنند.
در مراجعه به پزشک حتماً مواردی مانند زمینه بیماری، داروهایی که بیمار مصرف می کند و ملاحظات جدی مانند بیماری های قلبی، ریوی، حساسیت های دارویی فرد بیمار را به پزشک اطلاع دهید تا تجویز دقیق انجام شود. گاهی مواقع داروهای تجویز شده با داورهای همیشگی بیمار در تناقض است و این تداخل دارویی در چنین شرایطی می تواند عوارض داشته باشد. گفتن جزئیات کمک می کند حتی د صورت نیاز، پزشک دوز جبرانی و تزریقی داروهای همیشگی بیمار را تجویز کند. این درباره بیمارانی که بیماری خاص دارند و داروهای تخصصی مصرف می کنند، بسیار مهم است.
کمی فاصله برای سلامتی همه
در شرایطی که یک بیمار گوارشی در خانه داریم چه کاری از ما بر می آید و چطور می توان خودمان و دیگر اعضای خانواده را در برابر این ویروس حفظ کنیم؟ شرایط رفت و آمد بیمار در خانه را محدود کنیم. دست کم برای چند روز. این کاهش تقلّا کمک می کند انرژی بیمار هم کمتر هدر برود. از طرفی احتمال انتشار ویروس کم شود. در چنین شرایطی تقسیم کار و در صورت امکان قرنطینه کمک می کند، چرخه گردش ویروس را محدودتر کنیم. ضدعفونی کردن سطوحی که بیمار قبلاً بیشتر با آن در تماس بوده و سطوحی که معمولاً پر تماس و مشترک است مانند پریزهای برق، سطوح روی کابینت ها، دستگیره و در یخچال و... را به یکی از اعضای خانواده بسپاریم. بهتر است فرد بیمار در یک اتاق دور از بقیه خانواده دوره بیماری و نقاهت را بگذراند. درباره استفاده از حمام هم کافی است بعد از پایان کارش با استفاده از یک تی دسته بلند کف و دیوار را با کمی پودر شوینده معمولی بشوییم تا ضدعفونی شود.
کیسه هایی که به کمک می آیند
برای اینکه این مدت بیمار به خصوص فرد سالمند و کودک کمتر تحرک کند و انرژی از دست بدهد، زمانی حس می کند حالت تهوع دارد، کیسه های محکم سطل های زباله کوچک را در اختیارش قرار دهیم. از پوشک و ایزی لایف می توان برای سالمندان و کودکان زیر 4 سال کمک گرفت تا لباس هایشان کثیف نشود حس بد و خجالت پیدا نکنند. همچنین در اوج تهوع و اسهال، فرد خواه ناخواه انرژی قابل توجهی از دست می دهد، سست و بی رمق می شود. استفاده از این امکانات کمک می کند، فرد کمتر تحرک داشته باشد و زمانی که حالش کمی بهتر شد برای نظافت بیشتر به سرویس بهداشتی مراجعه کند. این نکته شاید بسیار کم اهمیت به نظر برسد اما تاثیرش در حفظ انرژی و عزت نفس بیمار بسیار چشمگیر است.
به موقع تب را پایین بیاور!
قدم های بعدی در مراقبت صحیح از فرد بیمار در خانه نه تنها سخت نیست که کمک می کند از خستگی فرد مراقب و دیگر اعضای خانواده جلوگیری شود. نوع متفاوت و زیاد تهوع و استفراغ، معمولاً فرد بیمار و اطرافیان را می ترساند. یک بی اشتهایی کاذب همراه با از دست دادن مقادیر زیادی آب و املاح از بدن. تب بالا و بی رمقی دردناک، چیزی نیست که بتوان به راحتی از کنارش گذشت. توصیه اول این است که نترسید، فکر نکنید بیمار شما بدحال است و اوضاعش وخیم. افرادی بوده اند با علائمی شدیدتر از این و بیماری های زمینه ای بیشتر، همین دوره را گذرانده و شکرخدا جان سالم به در برده اند.
نترسید اما به علائم فرد به خصوص دمای بدنش هوشیار باشید. این هوشیاری برای تسلط برای درمان است نه اینکه اگر علائم خاصی دیدیم، بترسیم. برای مثال وقتی می بینیم بیمار تهوع دارد تا یکی، دو ساعت نباید مایعات بنوشد. اگر تب داشت به خصوص کودک، پاشویه کنیم. دستمال نم با خنکای معمولی و نه خیلی سرد روی پاها، مچ و کف دست و پیشانی اش بگذاریم. در صورت لزوم و مشورت با پزشک، از قرص تب بر، مسکن و شیاف مخصوص تب استفاده کنیم.
معجونی برگرداندن قوای بیمار
به هیچ وجه در این شرایط میوه وسبزیجات به خصوص نوع خام آن را به بیمار ندهیم. دوغ کمک می کند، فضای اسیدی معده کمتر در نتیجه سوزش مجاری گوارشی در اثر تهوع و استفراغ کمتر شود. کته ماست را مانند پوره نرم کنیم و به بیمار بدهیم تا معده برای هضم انرژی مصرف نکند و به بیمار فشار وارد نشود. نوشیدنی های شیرین ترجیحاً تا یک هفته ممنوع. می توان از پودر اُ.آر.اس استفاده کرد. همچنین ترکیب مقدار بسیار کمی عسل، نمک و چند قطره عرق نعناع کمک می کند، آب از دست رفته جبران شود. فضای معده معطر شود و میزان احساس تهوع کاذب تا حدود زیادی پایین بیاید. خوردن سوپ، آش و غذاهای رقیق را فراموش کنید. به طور کلی خوردن غذاهای سنگین بسیار ضرر دارد و علائم فرد را تشدید و مدت درمان را طولانی تر می کند. زمانی که حالت تهوع بیمار کم شد، نوشیدنی آب سیب، یک قاشق چایخوری کوچک عسل، عرق نعناع و یکی، دو قطره آبلیمو می تواند نوشیدنی مطبوعی برای برگرداندن قوای از دست رفته فرد بیمار باشد. اگر با وجود داروهای تجویز شده توسط پزشک، بیمار همچنان علائمی مانند تهوع و اسهال داشت، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
معجزه عصاره نعناع و بارهنگ
می توانید از شیوه های درمانی قدیمی و موثری که سالیان سال، نسل به نسل انجام داده ایم هم استفاده کنیم. یکی از ثابت شده ترین شیوه ها برای درمان حالت تهوع های ادامه دار و طولانی، تهیه عصاره نعناع است. به این شیوه که یک مشت نعناع خشک را با ترکیب چهار تا پنج لیوان آب جوش بجوشانید تا حدی که تبخیر شود و از آن مقدار یک لیوان آب باقی بماند. عصاره به دست آمده نه تنها تلخ نیست که می تواند عوارض بیماری مانند سرگیجه، سردرد و ادامه دار شدن تهوع را درمان کند. یکی دیگر از دستورهای طب سنتی هم که معمولاً موثر واقع می شود تهیه دمنوش بارهنگ است. نصف لیوان عرق نعناع، نیم لیوان آب سرد و یک قاشق چایخوری بارهنگ را به مدت پنج دقیقه بجوشانید تا رنگ آن قهوه ای شود بعد از این مرحله، بیمار گَرم گرم و جرعه جرعه بنوشد. نکته مهم در فرآیند درمان بیماری این است که به هیچ وجه به او تحمیل نکنید، غذا یا مایعات بخورد و بنوشد. این موضوع حالت تهوع بیمار را تشدید می کند. بگذارید آهسته آهسته و سرِ اشتها انجام دهد.
حال روحی بیمار را هم خوب کنیم
یکی دیگر از نکات بهداشتی در مراقبت و درمان فرد بیمار، نظافت مداوم سرویس بهداشتی و روشویی است. دستگیره ها و پریز برق آن را هم مدام ضدعفونی کنید تا دیگر اعضای خانواده درگیر نشوند. تا زمانی که بیمار حالش خوب شود، دست کم به مدت یک هفته اعضای خانواده زمانی که در فضای عمومی خانواده و در کنار هم هستند، ماسک استفاده کنند. اگر فضای استراحت و درمان بیمار جدا شده، فقط کسی که مراقب اوست ماسک بزند و خود او هم برای احتیاط، کمتر نزدیک دیگران باشد. شستشوی دست ها با مایع دستشویی و کمی نمک کمک می کند، شیارهای دست از ویروس های احتمالی پاک شود. بقیه اعضای خانواده می توانند از ترکیب هایی مانند دمنوش به لیمو، نعناع فلفلی، پونه، آش سبزیجات، شربت آبلیموعسل و موادغذایی مقوی استفاده و سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنند. لباس فرد بیمار را زودتر از مواقع دیگر عوض کنید. یک دوش کوتاه با آب ولرم کمک می کند، حال روحی بهتری داشته باشد. از طرفی هربار که سرویس بهداشتی یا حمام رفت، حتماً پنجره اتاق را باز کنیم تا هوای تازه بیاید. سطوح اطراف محل استراحت بیمار را ضدعفونی کنیم تا احتمال ابتلای دیگران پایین بیاید و به بهبود سریع تر خود او کمک کند.
لوازمی که این روزها پرکاربردند
این روزها که انواع بیماری های همه گیر در جهان رو به گسترش است برای آرامش خاطر اعضای خانواده و تشخیص های اورژانسی می توان دستگاه تب سنج، تست قند، فشارخون و اکسیژن سنج تهیه کرد تا در صورت نیاز استفاده کرد. وجود این دستگاه ها کمک کننده و آرامش بخش است. گاهی بیماران به دلیل فشار وارد شده به قفسه سینه، فکر می کنند افت اکسیژن دارند یا وقتی بدنشان کمی گرم شده مضطرب می شوند که تب دارند. این دستگاه ها با نشان دادن حد سلامت بیمار، استرس کاذب را کم می کنند. اگر مشکلی هم پیش آمده باشد، این امکانات کمک می کند برای انجام سریع اقدامات کنترل کننده علائم بیماری. این اقدامات درباره ارائه خدمات لازم و اورژانسی به سالمندان و کودکان بسیار مهم و موثر است و می تواند از وخامت حال بیمار جلوگیری کند.