علائم سکته گوش چیست و چگونه درمان می شود؟

جی پلاس، در واقع روند این بیماری، به این شکل است که ناگهان صدای بلندی در گوش می‌پیچد و پس از آن، هیچ صدایی شنیده نمی‌شود‌.‌ بر اساس گزارشات از هر پنج هزار نفر یک نفر به سکته گوش دچار می‌شود،‌ البته در نود درصد افراد این ناشنوایی ناگهانی(Sudden Deafness)‌،‌ به صورت یکطرفه است‌.

کاهش شدید شنوایی و بوجود آمدن ناشنوایی در یک گوش‌،‌ هر دو علائم رایج #سکته گوش بشمار می‌روند.‌ دراین نوع سکته در عرض سه روز‌،‌ بیماران ناگهان بخشی یا تمام توانایی شنوایی خود را از دست می‌دهند‌.‌ در ابتدا ممکن است دچار سرگیجه(vertigo)‌،‌ وزوز گوش(tinnitus) و گوش درد شوند‌.‌ در این حالت بسیاری از افراد علائم را جدی نمی‌گیرند‌.‌ زیرا تصور می‌کنند که این مشکل فقط به دلیل انسداد گوش به دلایلی مانند وجود جرم گوش(ear wax) باشد‌.‌

حتی ممکن است برخی تصور کنند که علائم پس از مدتی از بین خواهند رفت‌،‌ بنابراین زمان مشاوره پزشکی را به تأخیر می‌اندازند و یا حتی مراجعه به پزشک را لازم نمی‌دانند‌.‌ در حقیقت‌،‌ کاهش شنوایی ناگهانی یک وضعیت اضطراری است و دو هفته اول پس از شروع بیماری دوره طلایی درمان آن تلقی می‌گردد.‌ پس از تشخیص ناهنجاری‌ها و کم شنوایی یا گوش درد‌(ear pain)،‌ بیماران باید در اسرع وقت به دنبال مشاوره پزشکی باشند‌.‌ در صورت عدم درمان به موقع و مناسب‌،‌ شنوایی از دست می‌رود و بازیابی شنوایی از دست رفته برای بیماران دشوار خواهد شد‌.‌ در بدترین حالت‌،‌ این وضعیت حتی ممکن است به ناشنوایی دائمی منجر شود‌.

علت سکته گوش چیست؟

سکته گوش تنها در افراد مسن اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه افراد در هر رنج سنی در ابتلا به این بیماری شانس برابری دارند‌.‌ محققان و پزشکان، عفونت‌های ویروسی را علت اصلی این اختلال شنوایی(hearing loss)، می‌دانند.

عفونت های ویروسی به اعصاب شنوایی یا گوش داخلی، آسیب می‌رسانند.‌ به عنوان مثال‌،‌ ‌هرپس زوستر(Shingles) و آنفلوانزا ممکن است منجر به کاهش شنوایی ناگهانی شوند‌.‌ این سکته به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد که طی آن گوش، شنوایی خود را یا بطور کامل و یا در حد زیاد از دست می‌دهد. دلیل دیگر سکته گوش، انسداد عروق است که مشابه سکته مغزی بوده و در آن اعصاب شنوایی به دلیل خون رسانی و اکسیژن رسانی غیر طبیعی آسیب می‌بینند‌.‌

برخی ازعلل نادرتر شامل اختلالات درونی‌،‌ تومورها و غیره وجود دارند که باعث آسیب به شنوایی می‌شوند. در این عارضه، اکسیژن کافی به خوبی به بافت گوش نمی‌رسد و به مژک‌های داخلی گوش صدمه وارد و آن‌ها را نابود می‌کند‌. برخی از سایر موارد که باعث صدمه به ساختار درونی گوش می شوند و شنوایی را در معرض خطر قرار می دهند به شرح زیر است :

ضربه ناگهانی به گوش

ضعف یا اختلال در سیستم ایمنی بدن

شکسته شدن دیوار صوتی

مصرف برخی دارو‌های اشتباه مثل آمینوگلیکوزیدها(Aminoglycosides)

عوامل هرمونی

ویروس‌هایی مثل اورین

بیماری‌های خود ایمنی مانند سندروم گوگان(Gugan Syndrome)

وجود داشتن تومور در عصب شنوایی

بیماری در گوش داخلی

و‌. ‌. ‌.

علائم سکته گوش چیست؟

سرگیجه

سر درد

کاهش ناگهانی شنوایی

گوش درد

حالت تهوع

وزوز گوش

سنگین شدن گوش

نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که هنگام بروز و مشاهده هر کدام از این علائم هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا از عواقب ناهنجار آن جلوگیری شود‌.

چگونه سکته گوش را تشخیص داده و درمان کنیم؟

اگرچه در بیشتر موارد نمی‌توان علت‌های واقعی را بطور دقیق، شناسایی کرد‌،‌ اما پزشکان معمولاً ابتدا بخش گوش خارجی بیماران را بررسی می‌کنند تا احتمال بیماری‌هایی مانند آسیب لاله گوش را رد کنند‌.‌ اگر در تست شنوایی(audiometry)‌،‌ شنوایی هر دو گوش در سه آزمایش متوالی‌،‌ کاهش شنوایی 30 دسی بل (dB) یا بیش‌تر را نشان دهد‌،‌ بیمار دچار سکته گوش شده است‌.‌

برای درمان این افراد معمولا از دارو کورتیکو استروئید(Corticosteroid) خوراکی یا تزریقی استفاده می‌شود. در شرایطی که این بیماری به موقع تشخیص و سریعا برای درمان آن اقدام شود، بهبودی بهتر و سریع‌تر است.

در این شرایط از خود درمانی به شدت خودداری کنید. بسیاری از بیماران به علت خود درمانی شروع به استفاده از قطره‌های گیاهی می‌کنند یا در کانال گوش از سیر قرار می‌دهند.

در صورت وارد شدن سیر در مجرای گوش به مجرای گوش اسیب می‌زند و ممکن است علاوه بر بیماری نوعی عفونت شیمیایی نیز به بیماری شما اضافه شود. بنابراین افت ناگهانی شنوایی جزو اورژانس طب می‌باشد و در صورت مشاهده این بیماری باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

درمان دارویی چگونه است؟

تنها روش درمانی تائید شده درنزد پزشکان درمان با استفاده از مصرف کورتون است. در این بیماری معمولا پزشک از داروهایی نظیر کورتون یا داروهایی با ترکیباتی گلیکو کولتیکو استروئید استفاده می‌کند.

همزمان با ترکیبات گلیکو استروئید، داروهای پنتوپرازول نیز تجویز می‌شود. بنابر این این نکته نباید فراموش شود که بیمار باید همراه با مصرف گلیکو استروئید، پنتوپرازول نیز دریافت کند. علاوه بر پنتوپرازول ممکن است اسیکلوویر نیز تجویز شود.

تزریق داخل گوش چگونه است؟

روش درمانی دیگری این بیماری تزریق داخل گوش است. پزشک می‌تواند علاوه بر کورتون خوراکی از کورتیکو استروئید تزریقی استفاده کند. در این روش کورتیکو استروئید همراه با سوزن‌های بلند اسپاینال یا سوزن‌هایی که  در بی حسی‌های نخاعی استفاده می‌شوند و با آن سی اس اف و به اصطلاح  مایع مغزی نخاعی را می‌کشند، استفاده می‌شود.

این سوزن‌ها، سوزن‌های بسیار نازکی هستند که قطری زیر یک میلیمتر دارند. در این روش از کورتیکو استروئیدهای مختلف همانند بتامتازون را با استفاده از سرنگ به داخل پرده گوش وارد می‌کنند. در این روش پوزیشن فرد را به گونه‌ای در نظر می‌گیرند که کورتکو استروئیدها بیشترین تماس را با دریچه راند(گرد) داشته باشد.

هدف از تزریق داخل گوش این است که غلظت بالاتری از کورتون به داخل کوکلا وارد می‌شود. در این حالت با وجود غلظت‌های بالا در کوکلاها، التهاب عصب شنوایی و التهاب کوکلا کاهش پیدا می‌کند.

بنابراین اگر دچار افت شنوایی ناگهانی شدید و پزشک به شما توصیه کرد که تزریق داخل گوش داشته باشید، تعجب نکنید.

این تزریق‌ها به فاصله هر 3 روز یکبار انجام می‌شود و معمولا دفعات تزریق 5 بار است. اما ممکن است پزشک معالج به نسبت شرایط بیماری از این تعداد بیشتر یا کمتر نیز تجویز کنند. تزریق در صورتی که کانال گوش با استفاده از پیریلوکائین بی‌حس شود، دردناک نیست.

در هنگام تزریق به بیمار توصیه می‌شود که حداقل ده دقیقه بلع اب دهان نداشته باشند. از حرکت دادن سر خود پرهیز کند. بدن فرد نیم ساعت در پوزیشن 45 درجه قرار داشته باشد. همچنین از خوردن ممانعت کند.

تزریق کورتون به این صورت است که از طریق دریچه راند یا همان دریچه گرد داخل گوش به داخل کوکلا بالا می‌رود. برای تشخیص افت ناگهانی شنوایی دادن ام ارای برای تشخیص دقیق‌تر واجب است.

اغلب در 95 درصد از موارد ام ار ای سالم است. ولی از طریق ام ار ای باید مسیر حسی عصبی باید بررسی شود. انتطار می رود در صورت شروع سریع درمان در طی دو تا سه هفته اول پاسخ درمانی دیده شود. گاهی اوقات علی رغم شروع به موقع درمان پاسخ درمانی مناسب دیده نمی‌شود.

این اتفاق در افراد دیابتی، افراد مسن، افرادی که همراه افت شنوایی ناگهانی دچار سرگیجه هستند و افت ناگهانی شنوایی عمیق دارند، ببیشتر دیده می‌شود. بنابراین افت شنوایی ناگهانی حسی _عصبی(sudden sensory neural hearing loss) جزو موارد اورژانسی است و بهتر است برای درمان سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آیا استفاده از سمعک، کمکی به بهبود ناشنوایی در سکته گوش می‌کند؟

در واقع جواب خیر است‌.‌ زیرا سکته گوش‌،‌ ناشنوایی حسی-عصبی(sudden sensory neural hearing loss) بوده و طی آن آسیب به مژک‌های حلزون گوش وارد می‌شود و استفاده از سمعک(hearing aids) هیچ فایده‌ای برای برای بهبود ناشنوایی ندارد‌.‌ استفاده از سمعک برای ناشنوایی انتقالی-حرکتی در صورت درمان نشدن با دارو تجویز می‌شود‌.‌ بر عکس سمعک، پروسه کاشت حلزون(cochlear implan) می‌تواند راهکار مناسبی جهت درمان عوارض ناشی از این بیماری باشد‌.‌ البته این راهکار در صورتی نتیجه مثبت به همراه دارد که ناشنوایی حسی-عصبی با دارو و روش‌های درمانی دیگر رفع نشود‌.‌ مهارت کاشت حلزون نیازمند سپری کردن  دوره اختصاصی است و برای این کار باید به پزشکان مجرب در زمینه #گوش، مراجعه کرد‌.‌

کاشت حلزون چیست؟

همانطور که اشاره شد کاشت حلزون می‌تواند به رفع ناشنوایی در سکته گوش کمک کند. برای این کار حتما باید به پزشکان مجرب و دوره دیده مراجعه شود‌.‌ کاشت حلزون در واقع کارگذاری الکترود در حلزون گوش است تا عصب شنوایی را تحریک و از این طریق به بهبود شنوایی کمک کند‌.‌ درواقع الکترود موج صوتی را دریافت و سپس آن را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند و شنوایی را بهبود می‌بخشد‌. البته بعد از عمل کاشت حلزون بلافاصله شنوایی بر نمی گردد. بلکه نیاز است دوره‌های تمرینی و بازتوانی، طی شود تا بیمار بهبود یابد‌.

چگونه می‌توان از سکته گوش جلوگیری کرد؟

زندگی سالم: بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیش‌تر در معرض سکته گوش قرار دارند‌.‌ عادات خوب زندگی‌‌،‌ تغذیه سالم و خواب کافی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری ضروری است‌.

پیشگیری از آنفلوانزا: از آنجا که برخی موارد مربوط به آنفولانزا است‌‌،‌ توجه بیش‌تر به پیشگیری از آنفولانزا می‌تواند احتمال ابتلا به سکته گوش را کاهش دهد‌.

حفظ ثبات عاطفی: بی‌ثباتی عاطفی می‌تواند باعث عدم تعادل در تنظیم مایع عصبی هومورال در بدن شود و در نتیجه بر گردش خون در بدن و در نهایت گوش تأثیر بگذارد و باعث سکته گوش شود‌.‌ بنابراین‌،‌ حفظ روحیه آرام و جلوگیری از نوسانات عاطفی مهم است‌.

استرس می‌تواند باعث شود شنوایی از دست رود؛ زیرا با وارد شده استرس زیاد، گردش خون به اختلال افتاده و باعث انسداد مویرگ‌ها می‌شود در نتیجه ممکن است به مویرگ‌های داخلی گوش آسیب برساند و باعث شود تا به طور ناگهانی شنوایی، از بین برود.‌

یاداوری این نکته ضروری است که  با ابتلا به علائم این بیماری مثل سنگینی ناگهانی گوش یا وزوز گوش از نادیده گرفتن آن جلوگیری به عمل آورده و فورا به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید‌.