پرمصرف ترین آنتی بیوتیک در ایران

جی پلاس، نوشین محمد حسینی، روز شنبه در نشست خبری هفته مقاومت میکروبی، گفت: متأسفانه میزان تجویز آنتی‌بیوتیک در نسخ پزشکان ما بیش از اندازه است.

وی افزود: پیشنهاد سازمان جهانی بهداشت حدود ۳۰ درصد تجویز است، اما از سال ۱۳۷۵ که کمیته‌های تجویز و مصرف منطقی دارو، شروع به فعالیت کردند، بالای ۵۵ درصد نسخ ما حاوی آنتی‌بیوتیک بوده است که این میزان تا سال گذشته به ۳۸ درصد کاهش یافته، اما هنوز بالا است. متأسفانه این موضوع در پاندمی کووید، مجدداً افزایش یافته و به ۵۰ درصد رسید.

محمدحسینی ادامه داد: برای اینکه جلوی انتشار شدید مقاومت میکروبی را بگیریم، تا حد ممکن برای پزشکان دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنیم. در این زمینه تدوین پروتکل هم کمک کننده است. پروتکل‌های تدوین شده برای ۹ دارو، خوشبختانه بسیار مؤثر بوده است. در کنار آن تدوین دستورالعمل هشدار ارزیابی مجدد برای آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده در نظر گرفته شده است. همچنین برخی آنتی‌بیوتیک‌ها از سطح داروخانه‌ها جمع آوری و فقط به بیمارستان‌ها منتقل شدند تا در مصرف آن‌ها دقت بیشتری انجام شود. همچنین کمیته صیانت از تجویز آنتی‌بیوتیک در بیمارستان‌ها تشکیل شد.

وی گفت: در حدود سال‌های ۲۰۰۰ آموکسی سیلین بالاترین آنتی‌بیوتیکی بوده که در کشور ما استفاده می‌شد و درصد بسیار بالایی داشته است که ۴۶.۶ درصد بوده است. دارویی مانند سیکلوفلوکساسین مصرفش در کشور زیاد نیست و حدود ۲.۲ درصد است. در سال ۲۰۲۰ متأسفانه آموکسی سیلین همچنان آنتی‌بیوتیک اول ما است، اما به ۲۹ درصد تغییر کرده و مصرفش کمتر شده است. در حالی که متأسفانه آنتی‌بیوتیک آزیترومایسین، سفکسیم، سیپروفلوکساسین و لووفلوکساسین بالا آمدند. در حالی که قبلاً جزو ۱۰ داروی مصرفی اول ما نبودند. این‌ها آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که پتانسیل ایجاد مقاومت در آن‌ها بسیار زیاد است. خواهش من این است که از مصرف بی‌رویه این نوع آنتی‌بیوتیک‌ها، کاملاً پرهیز شود. بر این اساس ما اکنون در ۸ دانشگاه علوم پزشکی داریم به صورت پایلوت بررسی می‌کنیم برای اینکه این‌ها را شناسایی کنیم و برای پزشکان دوره‌های آموزشی بگذاریم و جایگزین‌ها را معرفی کنیم.

محمدحسینی اظهار کرد: انتظار داریم پزشکان متخصص عفونی بیشترین آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کنند، اما می‌بینیم که پزشکان عمومی با ۵۵ درصد تقریباً بیشترین میزان آنتی بیوتیک را تجویز می‌کنند و این به این معناست که باید مقداری در تجویز همکاران پزشک عمومی دقت بیشتری انجام شود. علاوه بر این متأسفانه اگر به آمار فروش آنتی بیوتیک نگاه کنیم و تفاوتش را با آمار تجویز مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها هم در کشور بالا است که برای کنترل آن هم یکسری برنامه‌های آموزشی داریم که در حال انجام یکسری از آنها با همکاری همکاران‌مان در معاونت بهداشت هستیم.