سندرم «گیلن باره» با کسی شوخی ندارد

جی پلاس،‌ مهران غفاری با اشاره به اینکه سندرم «گیلن باره» نوعی نوروپاتی محیطی است که باعث آسیب به ریشه‌های عصبی و اعصاب محیطی می‌شود، اظهار کرد: گیلن باره به اسم دانشمندانی است که در سال ۱۹۱۶ این سندرم را به جهان معرفی کردند.

مهر نوشت؛‌ وی تاکید کرد: گیلن باره سندرمی است که طیف گسترده‌ای از علامت‌های خفیف تا شدید را شامل می‌شود، این بیماری در مردان نسبت به زنان ۱.۵ برابر شایع‌تر و معمولاً با افزایش سن بیشتر می‌شود.

به گفته استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، متوسط بروز سالانه سندرم گیلن باره حدود یک در ۱۰۰ هزار نفر در سال است و این بیماری از تظاهرات متنوعی تشکیل می‌شود، گیلن باره دارای سه تیپ شایع و هفت تیپ ناشایع است.

وی با اشاره به نشانه‌های بروز سندرم گیلن باره افزود: این بیماری التهابی دستگاه عصبی محیطی را درگیر و در عرض چندین ساعت تا چندین روز موجب ضعف عضلات و بی‌حسی می‌شود، معمولاً ضعف قرینه عضلات اندام‌ها اولین و شایع‌ترین نشانه ابتلاء به این سندرم است.

این فلوشیپ بیماری‌های ام اس خاطرنشان کرد: به طور معمول این سندرم به صورت قرینه با ضعف و حمله به عضلات اندام‌های تحتانی شروع و در ادامه می‌تواند عضلات اندام‌های فوقانی، قفسه سینه، عضلات صورت، چشم، سروگردن، دهان و یا حلق را درگیر کند.

بروز مشکلات تنفسی تهدید کننده از مهم‌ترین نشانه‌های خطرناک بروز این سندرم است که غفاری به آن اشاره کرد و ادامه داد: این بیماری می‌تواند به صورت خفیف و یا در حالت‌های شدیدتر بروز کند، گیلن باره در نوع شدیدتر و عدم مراجعه به پزشک باعث مرگ مبتلایان نیز می‌شود.

وی اختلال در عملکرد سیستم دستگاه عصبی خودکار یا اتونوم را یکی دیگر از عوامل خطر گیلن باره دانست و عنوان کرد: سیستم اوتونوم ضربان قلب، فشار خون، تنفس و گوارش فرد را کنترل می‌کند و در صورت اختلال در عملکرد این سیستم بیمار ممکن است دچار شوک، ضعف، غش، سرد شدن دست‌ها و پاها، کند شدن ضربان قلب، تعریق و بالا رفتن ضربان قلب و احتباس ادرار شود.

غفاری ادامه داد: در بیماری گیلن باره ضعف عضلات مدت زمان مشخصی دارد به این معنی که باید پیشرفت علائم حداکثر تا چهار هفته به طول بینجامد، گاهی فلج کامل برای هفته‌ها یا ماه‌ها در پی ابتلاء به گلین باره باقی می‌ماند و این در حالی است که علت سندرم گیلن باره ناشناخته است.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب تاکید کرد: این بیماری در دسته بیماری‌های اختلال در عملکرد سیستم ایمنی جای دارد به این شکل که به واسطه سیستم ایمنی و یا به نوعی خود ایمنی که دقیقاً دلیل آن مشخص نیست ایجاد می‌شود. مشاهدات گواه این مهم است که دو سوم بیماران حدود یک تا چهار هفته قبل از شروع بیماری دچار عفونت‌های تنفسی و یا گوارشی شده اند.

غفاری توضیح داد: در مبتلایان به سندرم گیلن باره، یک فرضیه این است که یک ویروس یا باکتری وارد بدن می‌شود و بدن برای نابودی این میکروب اشتباهاً به عصب‌های محیطی حمله می‌کند.

وی با اشاره به روش‌های تشخیص سندرم گیلن باره عنوان کرد: پایه‌های تشخیص شرح حال، معاینه دقیق، آنالیز مایع مغزی نخاعی و نوار عصب عضله است. به مجردی که مشکوک به ابتلای بیمار به گیلن باره شدیم باید سریعاً ارزیابی و درمان آغاز شود.

درمان با IVIG و یا تعویض پلاسما از جمله درمان‌های مؤثر در مبتلایان به گیلن باره است که غفاری به آن اشاره کرد و ادامه داد: چنانچه تشخیص و درمان به درستی و در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود در بیشتر موارد مبتلایان درمان می‌شوند.

متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب ضمن یادآوری اینکه افراد با علائمی همانند ضعف قرینه در عضلات دست و پا و یا احتباس ادرار باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند، افزود: تشخیص سریع و درمان مؤثر در مبتلایان به سندرم گیلن باره ضرورت دارد چرا که در صورت عدم مراجعه به موقع و یا درمان مؤثر مرگ و میر این بیماری به ازای هر ۳ نفر یک نفر است و این در حالی است که با مراجعه به موقع می‌توان در بسیاری از مواقع از بروز این فاجعه پیشگیری کرد.

وی ضمن بیان این مطلب که بهبودی کامل بدون باقی ماندن هیچ اثری در اکثر موارد رخ می‌دهد خاطرنشان کرد: در بعضی از بیماران، بیماری خفیف است و علائم در عرض چند هفته برطرف می‌شود، اما در بعضی بیماران علائم تا یک سال یا بیشتر نیز ادامه دارد. وی افزود: در این موارد با کمک انواع مختلفی از روش‌های فیزیوتراپی می‌توان تحرک بیمار را بهبود بخشید تا زمانی که بیمار سلامت کامل را به دست بیاورد.

غفاری در پایان با تاکید بر اینکه سندرم گیلن باره پیشگیری ندارد و علل بروز آن ناشناخته است، یادآور شد: این بیماری شوخی ندارد و باید به محض شروع علائم و نشانه‌های ابتلاء به این سندرم در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.