دکتر غلامحسین دینانی از شاگردان امام خمینی در خاطرات خود از علاقه امام به محی الدین ابن عربی پرداخته و از حاشیه ظریفی می گوید که امام با نوشتن آن به توهین او به شیعه پاسخ داده است.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، دکتر غلامحسین دینانی(1) از اساتید برجسته فلسفه و از شاگردان امام خمینی (س) خاطره ای شیرین درباره علاقه ایشان به ابن عربی و نکته ظریفی که بیان فرموده اند، تعریف کرده است که خواندنی است:
ابن عربی(2) اگر نگوییم در عرفان چهره بی نظیری است لااقل می توان گفت کم‌نظیر است. آثاری چند در عرفان نظری از وی به جا مانده که خود اقیانوسی است و برای افرادی چون امام که خود عارفند و از طرفی به عرفان نظری هم توجه دارند بسیار جذب کننده است. امام مجذوب ابن عربی بود و برای وی بسیار احترام قائل بود و در بیانات و آثار به جای مانده از ایشان کاملا مشهود است. گرچه عرفایی که اهل عرفان عملی هستند، شاید خیلی علاقه‌مند به ابن عربی نباشند اما برای امام چنین بود.
خاطره‌ای بسیار شنیدنی ـ که از فرد موثقی شنیده ام ـ برایتان نقل می کنم. در سابق، امام عرفان درس می داد و با فصوص و فتوحات بسیار مأنوس بود. مطلبی را که نقل می کنم عوام نمی دانستند بلکه یک عده از خواص آن را می دانستند و آن اینکه: محیی‌الدین در یک جایی به رافضی ها اهانت کرده و رافضی هم معمولا به شیعه اطلاق می شود. او نوشته که عارفی که از رجیسون در عالم کشف و شهود خود، یک رافضی را به شکل خوک دیده(3) امام که گویا این مطلب را مطالعه یا تدریس کرده بود هنگامی که به این جمله می رسد حاشیه‌ای بر کتاب می نویسد به این مضمون «هذا العارف لصفای ذهنیاته وجودة باطنه رأی نفسه فی عالم المکاشفة» یعنی این عارف به خاطر صفای باطن و پاکی نفسش، صورت نفسانیات خود را در حالت مکاشفه به صورت خوک دیده.
این عمل امام بسیار ظریف است و نیز مطلب بسیار مهمی است؛ چرا که ممکن است فرد آنقدر دچار گرفتاری شود که حالت نفس خویش را در مکاشفه ببیند و بدین جهت در این راه خطرهایی است که بدون استاد نمی‌توان جلو رفت و بیان این مطلب بسیار فنی و دقیق است و یک ظرافتی در آن هست که دفاع از شیعه شده است.
برشی از کتاب امام به روایت دانشوران؛ ص 48-50
1. دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی در دینان اصفهان دیده به جهان گشود. پس از گذراندن علوم مقدماتی در زادگاه خود، به اصفهان رفت و به تحصیلات دینی پرداخت. سپس به منظور تکمیل تحصیلات، به قم رفته و در سال 1335 هـ.ش با پایان دوره سطح، به مدت ده سال در درس فقه و اصول امام خمینی شرکت جست. وی در کنار تحصیل در محضر امام، در محضر اساتید دیگر نیز برای یادگیری دروس مختلف حضور می‌یافت که از جمله آن درس فلسفه علامه طباطبایی است.
ایشان علاوه بر تبحر در دروس حوزوی، تحصیلات دانشگاهی نیز دارد و از اساتید دانشگاه در رشته فلسفه است. دکتر دینانی تاکنون چند جلد کتاب مانند ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام و قواعد کلی فلسفی در علوم عقلی و فلسفه اسلامی تألیف کرده است.
2. محمد بن علی بن محمد عربی (634 ـ 560) بزرگترین عارف قرن هفتم، مشهور به «ابن عربی»، «محیی الدین» و «شیخ اکبر». حدود دویست اثر به وی منسوب است که مهمترین آنها عبارتند از: الفتوحات المکیه، فصوص الحکم، التجلیات الالهیه، انشاء الدوائر، تفسیر قرآن. کتاب فصوص وی از کتاب های اصلی و درسی مهم عرفان است. امام خمینی بر «فصوص» حواشی نفیسی دارند.
3. الفتوحات المکیه جلد 2 ص 8.
