واکنش ها به بیعت همافران با امام خمینی/ محتوای شعارها چه بود؟

جی پلاس: روز هجدهم و نوزدهم بهمن ماه 1357 میلیونها تن در سراسر کشور با راهپیمایی های گستردۀ خود از نخست وزیر منتخب شورای انقلاب و مورد تأیید امام خمینی، اعلام پشتیبانی کردند. بزرگترین راهپیمایی در تهران صورت گرفت و میلیونها نفر با حرکت از 9 نقطه شهر در میدان آزادی اجتماع کردند .

در این تظاهرات بزرگ، احزاب و جمعیت های سیاسی نیز در دسته های جداگانه و با شعارها و پلاکاردهای حزبی حضور داشتند. حضور کمرنگ و لرزان این گروه ها و احزاب در جنب سیل بزرگ مردم بیانگر آن بود که جنبش و نهضت اسلامی ایران تابعی از تصمیم گیری و هدایت احزاب سیاسی نبوده است بلکه این انقلاب اسلامی و حمایت قشرهای غیر حزبی و مردمی است که گروههای سیاسی را وادار به دنباله روی و حضور در خیل عظیم مردم کرده است.

بیشتر خیابانهای شمال شهر توسط نیروهای نظامی بسته شده بود و بدین جهت، یک گروه چند هزار نفری که از نقاط مختلف شمال شهر برای شرکت در راهپیمایی از خیابان دکتر شریعتی حرکت کرده بود، در پشت پل سیدخندان با ممانعت مأموران نظامی روبرو شد. اما با تلاش آیت الله دکتر مفتح حرکت جمعیت به سمت میدان آزادی ادامه یافت. عکسهای بزرگی از امام امت و آقای بازرگان در دست راهپیمایان بود و زن و مرد و کوچک و بزرگ در راهپیمایی حضور داشتند.

حضور کودکان شیرخوار در آغوش مادرانشان در حالی که هر لحظه احتمال رویارویی خونین بود، توجه خبرنگاران خارجی را به خود جلب کرده بود.

بر روی پارچه ای که در بالای در دانشگاه تهران نصب شده بود این شعار به چشم می خورد: «ما سربازان دیپلم وظیفه نیروی زمینی، پشتیبانی کامل خود را از انقلاب راستین ملت ایران به رهبری امام خمینی اعلام داشته و جز نظام قرآن، تابع هیچ نظام طاغوتی نخواهیم بود.»

کارکنان اعتصابی تلویزیون در طول مسیر راهپیمایی از مردم می خواستند که آنتن های تلویزیون خود را روی کانال 10 (کانال انقلاب) تنظیم کنند. حضور صدها تن از جوانانی که اونیفورم نظامی و همافری بر تن داشتند در میان راهپیمایان توجه همگان، خصوصاً خبرنگاران خارجی را جلب کرده بود. مردم هنگام عبور از جلوی مراکز نظامی شعار می دادند: «سرباز! تو هم از مایی ـ فردا میان مایی/ وقتی که اینچنین است ـ امروز چرا نیایی» و «سرباز تو مال مایی، نه مال امریکایی» این شعارها که بیان ضمیر مردم بود خود نشان از توفیق بزرگ رهبر داشت که به خوبی توانسته بود مردم انقلابی را از ضرورتهای انقلاب آگاه کند. مردم، امرای ارتش شاه و حامیان خارجی او را با این شعار خود تهدید می کردند: «وای اگر خمینی حکم جهادم دهد ـ ارتش دنیا نتواند که جوابم دهد.»

در قطعنامۀ هفت ماده ای راهپیمایان از فرار دیکتاتور و بازگشت امام و اعلام دولت موقت، به عنوان «گامهای نخستین در راه پیروزی انقلاب ملت» یاد و تأکید شده بود که ملت باید تا رسیدن به پیروزی نهایی که محو کامل نظام استبدادی و استقرار جمهوری اسلامی است، مبارزه خود را با همبستگی و شکیبایی کامل ادامه دهد. در قطعنامه، ضمن تأیید دولت موقت از همه نیروهای انتظامی، ارتش، ژاندارمری و شهربانی خواسته شد اطاعت خود را از دولت انقلاب اعلام دارند. در پایان قطعنامه به تمام دولتهای جهان اعلام شده بود که از این تاریخ، هر قرارداد و موافقتنامه ای که پیش از این به امضای ایران رسیده است، فقط آنگاه اعتبار قانونی دارد که به تصویب دولت موقت انقلاب برسد. (روزنامه های مورخ 19/ 11/ 1357 از جمله کیهان، اطلاعات و آیندگان)

گزارش های رسیده از شهرها و روستاهای دور و نزدیک، بیانگر راهپیمایی و تظاهرات مردم در حمایت از امام خمینی و دولت منتخب ایشان بود. 

بیشتر بخوانید:

همراه با امام خمینی در روزهای منتهی به انقلاب اسلامی؛ امروز نوزدهم بهمن، همافران به دیدار امام رفتند

فریاد الله اکبر در پادگان‌ها به گوش می‌رسد

بر اساس تذکرات امام خمینی که تأکید کرده بود مردم با آرامش نظر خود را دربارۀ انتخاب دولت موقت ابراز کنند، تظاهرات و راهپیمایی ها در تمام شهرها و روستاها با نظم و ترتیب خاص و بدون هیچ برخوردی با مأموران دولتی صورت گرفت. (همان جا) راهپیمایی های 18 و 19 بهمن، تیر خلاصی بر دولت بختیار بود.

19 بهمن 57 رهبر انقلاب در شش دیدار جداگانه برای حاضران سخن گفت. یکی از این دیدارها به پرسنل نیروی هوایی و زمینی ارتش اختصاص داشت. اینها پرسنل همان ارتشی بودند که امریکا آن را مطمئن ترین پایگاه برای حفظ تاج و تخت شاه می پنداشت و میلیاردها دلار برای تجهیز آن هزینه کرده بود تا حافظ منافع امریکا در ایران باشد.

روز پنجشنبه نوزدهم بهمن هزاران تن از افراد نیروهای مسلح برای نخستین بار به طور جمعی و با اونیفورم نظامی در خیابان ایران و خیابانهای مشرف به اقامتگاه امام خمینی رژه رفتند و امام به ابراز احساسات آنها پاسخ گفت.

روزنامه کیهان که عکس بزرگی از دیدار نظامیان با امام خمینی را ـ که ارتشیان به حالت احترام نظامی ایستاده بودند ـ چاپ کرد، نوشت: «در این مراسم از همه نیروها و همچنین همافران شرکت داشتند و مراسم ابراز وفاداری به صورت رژه انجام گرفت. نیروهای مسلح در این رژه، عکسهای امام خمینی و مهندس بازرگان را در دست داشتند و پلاکاردهایی که نشان دهنده رسته و نیروهای مربوطه بود، حمل می کردند. نظامیان شعار می دادند: «ما قطره ای از ارتش تو هستیم، خمینی». (کیهان 19 / 11 / 57، ص اول)

چاپ این عکس و خبر آن بر وحشت سران ارتش افزود و با اینکه هیچ تردیدی در صحت آن نداشتند روابط عمومی ستاد ارتش آن را مورد تکذیب قرار داد. روزنامه کیهان، چند روز بعد، برای اثبات واقعی بودن گزارش راهپیمایی و رژه و عکس، آن را دوباره از زاویه دیگر و این بار بزرگتر چاپ کرد. امام خمینی یک روز بعد، عکس را تأیید کرد.

خبر دیگری حاکی از آن بود که در حدود سه هزار تن از همافران و درجه داران و خلبانان نیروی هوایی از حوالی میدان فوزیه (امام حسین) گذشتند و از طریق خیابان «روشن دلان» به سیل راهپیمایان پیوستند. افراد نیروی هوایی، لباس نظامی به تن دارند و شعارهایی به نفع امام و بازرگان می دهند. مردمی که در حاشیه خیابان و داخل پیاده روها ایستاده اند، پرسنل ارتش را تشویق می کنند و عده ای از آنان در میان افراد نیروی هوایی، نزدیک به یکصد درجه دار نیروی زمینی با اونیفورم نظامی دیده می شوند. این گروه، شعار می دهند: «سلام بر بازرگان، نخست وزیر ایران. درود بر خمینی، رهبر آزادگان». این گروه، پلاکاردهایی با خود حمل می کردند که روی آن نوشته شده بود: «نخست وزیری بازرگان مورد تأیید ما همافران و درجه داران نیروی هوایی می باشد. بختیار هیچ گونه سنگری در نیروی هوایی ندارد». (کیهان 19 / 11 / 57، ص 2)

راهپیمایی نظامیان به طرفداری از امام خمینی و انقلاب اسلامی در روزهای اخیر در امریکا که هنوز دولت آن از بختیار حمایت می کرد بازتاب گسترده ای داشت. سخنان جناح برژینسکی و وزارت جنگ این کشور، که هنوز به آخرین راه حل یعنی کودتای نظامی می اندیشید و تحرکات اخیر نظامیان هوادار انقلاب را کم اهمیت جلوه می داد، و همچنین اظهارات معاون فرماندهی «ناتو» نمونه ای از این برداشت ها بود. هایزر در خاطراتش کوشیده است تا همبستگی ارتش با ملت را کمرنگ جلوه دهد. او می نویسد: «تظاهراتی در حمایت از خمینی و نخست وزیری بازرگان برپا شده است که حدود یک میلیون نفر در آن شرکت داشته اند. گفته شده بود که حدود 200 نفر از افراد دون پایه ارتش هم در این تظاهرات شرکت کرده بودند. حضور این 200 نفر اعجاب آور نبود، زیرا تعداد کسانی که در تهران از ارتش فرار کرده بودند، بیشتر از اینها بود. تظاهرات صلح آمیز بوده، اما شعارها تند و سطح هیجانات بالا بوده است». (مأموریت در تهران، ص 298)

حضور بی سابقه نظامیان در راهپیمایی 19 بهمن چنان پر اهمیت بود که رادیو لندن نیز نتوانست آن را کتمان کند. این رادیو در بخش خبر شامگاهی اعلام کرد: «در ایران، میلیون ها تن از مردم برای ابراز حمایت از آیت الله خمینی و دولت موقت اسلامی به خیابانها آمدند. فقط در تهران، حداقل یک میلیون نفر در تظاهرات شرکت کردند. در میان این تظاهرکنندگان گروهی از همافران و خلبانان نیروی هوایی کشور نیز بودند که لباس های نظامی خود را به تن داشتند و قبل از پیوستن به تظاهرکنندگان به مقر آیت الله رفته بودند و ادای احترام کرده بودند». (تقویم تاریخ انقلاب اسلامی، ص 261)

منبع: کوثر، ج 3، ص 248 -252 و ص 261 - 264