دادگاه های انقلاب با نظر مستقیم امام تشکیل شد و در نخستین گام جمعی از سران بدنام و شناخته شده رژیم که در جنایت علیه مردم شرکت داشتند توسط آقای خلخالی که از طرف امام ماموریت یافته بود، در این دادگاها حاضر و حکم شرعی صادر کند، به سرعت محاکمه و به مجازات هایی محکوم شدند.
جی پلاس: تشکیل خودجوش کمیته های انقلاب، از همان روزهای اول پیروزی، موجی پیش بینی نشده از دستگیری عوامل وابسته به رژیم شاه را به همراه داشت؛ بدون اینکه برنامه خاصی درباره نحوه نگهداری و محاکمه آنها وجود داشته باشد حتی تشکیل دادگاه های انقلاب برای محاکمه اینگونه افراد که با حکم امام صورت می گرفت در مجموع، کارهای برنامه ریزی شده ما نبود و حتی صحبت هایی که درباره آن شده بود، مساله عفو عمومی بود. اما به جهت اینکه بسیاری از سران و وابستگان طاغوت درصدد طرح ریزی برای مقابله با انقلاب بودند و از طرفی، برخی از دستگیرشدگان هم جنایات وسیعی در رژیم گذشته داشتند که گذشت از آنها اسلامی نبود و مردم هم چنین کاری را نمی پذیرفتند عفو عمومی در آن زمان صورت نگرفت.
به هر حال دادگاه های انقلاب با نظر مستقیم امام تشکیل شد و در نخستین گام، جمعی از سران بدنام و شناخته شده رژیم که در جنایت علیه مردم شرکت داشتند، توسط آقای خلخالی که از طرف امام ماموریت یافته بود، در این دادگاه ها حاضر و حکم شرعی صادر کند، به سرعت محاکمه و به مجازات هایی محکوم شدند.
این در حالی بود که شورای انقلاب و دولت موقت بدون نقش داشتن در کار این دادگاه ها برای محاکمه انقلابی و اعدام 30 تا 40 نفر از سران فاسد رژیم تحت فشار مردم و گروه های سیاسی بود و همزمان نیز برخی از سران کشورها برای جلوگیری از محاکمه بعضی از عناصر رژیم شاه، درخواست هایی داشتند.
سرانجام امام بعد از گذشت حدود یک ماه از فعالیت مستقل دادگاه های انقلاب، طی حکمی در تاریخ 25 اسفند 1357 برای سر و سامان دادن به این وضع و با توجه به اینکه دولت موقت هم، از همان روزهای اول با این دادگاه ها مشکل پیدا کرده بود، دستور دادند: «محاکمات زیر نظر شورای انقلاب اسلامی و دولت انقلاب اسلامی صورت گیرد»(1) و مقرر کردند که شورای انقلاب آیین نامه جدیدی برای این کار تنظیم و تصویب کنند و دادگاه مرکزی تهران نیز تا تصویب این آیین نامه، محاکمات را متوقف کند. همچنین تاکید فرمودند: «تمامی دادگاه های انقلابی بجز رسیدگی به جرایم ضد انقلابی، حق هیچگونه دخالت در امور دیگر از قبیل دزدی و سایر اموری را که موجب حد می شود، ندارند، زیرا دادگاه های فوق العاده انقلاب اسلامی، فقط مربوط به رسیدگی به امور ضد انقلابی در حال حاضر و در دوران رژیم اختناق می باشد.»(2) به این ترتیب سر و سامانی به کار این دادگاه ها داده شد.(3)
1. صحیفه امام؛ ج 6، ص 379.
2. همان؛ ص 379.
3. انقلاب و پیروزی؛ ص 201-202.
برشی از کتاب امام خمینی(س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانی؛ ص 100-101؛ ناشر: موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی(س)؛ چاپ سوم (1386).
