به گزارش ایرنا، ماه رمضان در زنجان همچون دیگر مناطق کشور با آداب و رسوم متعددی در فرهنگ عامه پیوند خورده است که اگرچه با گذشت زمان غبار فراموشی بر روی بیشتر آنها نشسته، ولی شماری از این آیین ها همچنان زنده هستند و در ماه رمضان در گوشه و کنار شهرها و روستاها می توان جلوه ای از آنها را مشاهده کرد.
یکی از این آیین ها، دوختن کیسه 'برات' است که به طور معمول در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان انجام می شود. این کیسه بین دو نماز ظهر و عصر با پارچه ای تازه و اغلب سفید دوخته و سکه یا اسکناسی در آن گذاشته می شود.
زنجانی ها معتقدند اگر این کیسه ها توسط پنج زن سیده که اسامی آنها فاطمه یا یکی از القاب حضرت زهرا(س) باشد لمس شود، برکت و نعمت خدا به همراه این کیسه ها به خانه های آنان می آید و اعضای خانواده به آرزوهای خود می رسند.
افطاری های رمضان در زنجان نیز حال و هوای خاص خود را دارد. حلیم و حلوا از غذاهایی است که پخت آنها در این ماه رونق قابل توجهی می گیرد و زینت بخش سفره های افطار روزه داران می شود.
در ماه رمضان در جای جای معابر شهرهای زنجان، انواع آش، حلیم و شیرینی عرضه می شود و روزه داران تلاش می کنند قبل از افطار با دست پر به منزل رفته و در کنار خانواده افطار کنند.
نان چایی یا 'چای چورگی' از شیرینی های سنتی زنجان است که در رمضان مشتری های زیادی پیدا می کند و چنان که از نامش پیداست به طور معمول در ماه رمضان همراه با چای در زمان افطار استفاده می شود.
حسین عباسی نیا پژوهشگر فرهنگ عامه و فولکلور در زنجان می گوید: رمضان در گذشته به هیچ وجه ماه خمودگی، افسردگی نبود، بلکه ماهی بود پر از نشاط و تحرک و سرزندگی و اهالی با دل کندن از مادیات و فارغ شدن از پدیده های مادی که انسان همواره اسیر آن است، معنویات را سرلوحه خود قرار می دادند که این خود شور و شیدایی خاصی را ایجاد می کرد.
وی اظهار می کند: در گذشته های نه چندان دور از چند روز مانده به ماه صیام مناجاتی ها و چاووشی ها که نغمه سرایان خوش الحان و خوش قریحه ماه رمضان بودند با آواز دل انگیز خود روح معنویت را تقویت می کردند و سحری خوانان با آوای شوق انگیز خود نشاط را در روح انسان جاری می کردند.
از دیگر آیین های ماه رمضان در زنجان بردن افطار به خانه عروس بود، که البته امروزه بیشتر در قالب دعوت خانواده عروس و اطرافیان آنان به افطاری اجرا می شود.
خیلی از خانواده ها در زنجان عید فطر را موعد بردن خلعت و هدایا به خانواده عروس انتخاب می کنند و از این فرصت برای جشن و برگزاری مراسم های مربوط به عروسی ها بهره می جویند.
بازار دعوت به افطاری هم در ایام ماه رمضان در زنجان گرم است و به طور معمول بزرگتر های فامیل، خویشاندان و بستگان را به صرف افطاری و شام به خانه های خود دعوت می کنند.
عباسی نیا در این خصوص می گوید: در گذشته پس از افطار به طور معمول اکثر مردم به ویژه جوان ها بیرون از خانه به سر می بردند و در محله های خود به بازی های مختلف می پرداختند و یا در قهوه خانه ها و زورخانه ها تجمع می کردند و آنهایی که در خانه می ماندند و بیرون نمی رفتند، بیکار نمی نشستند و به بازی های مثل 'جوراب بازی' (جوراب اویونی)، چیستان (تاپاچا) مشغول می شدند.
رمضان در زنجان همچون دیگر مناطق کشور فصل رونق مساجد و حضور چشمگیر مومنان در نمازهای جماعت و مراسم های دعا و نیایش است. در چند سال اخیر جمع خوانی قرآن در عصرهای ماه رمضان به سنت مرسوم در بین مردم زنجان تبدیل شده است؛ به طوری که در همه شهرها و حتی روستاها و در برخی موارد در منازل نیز حلقه های جمع خوانی قرآن مورد استقبال چشمگیر روزه داران واقع می شوند.
آیین ها و مراسم ویژه ایام ماه رمضان همچون شب های قدر و احیا نیز جلوه های خاصی در شهر ها و روستاهای زنجان دارد.
حضور در مساجد، طبخ برخی غذاهای خاص همچون حلوا در نوزدهم ماه رمضان، تدارک سحری برای شب زنده داران از جمله فعالیت های مختص روزهای 19 تا 21رمضان در زنجان است.
عباسی نیا در خصوص آیین های مربوط به پایان رمضان در زنجان می گوید: در گذشته الوداع خوانی در مساجد اتفاق می افتاد، اما جوان ها نیز دسته به دسته در کوچه و کومه ها راه می افتادند و شعرهایی در بیان اتمام این ماه می خواندند و از آنجایی که این ماه به راستی ماه شور و نشاط بود و شب های ماه رمضان نیز از شب های خاطر انگیز و فراموش ناشدنی محسوب می شد، پایان ماه رمضان نوعی اندوه ایجاد می کرد و به همین خاطر شعرهایی که برای الوداع خوانی انتخاب می شد، شعرهایی محزون بود.
7312/6085
انتهای پیام یکی از این آیین ها، دوختن کیسه 'برات' است که به طور معمول در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان انجام می شود. این کیسه بین دو نماز ظهر و عصر با پارچه ای تازه و اغلب سفید دوخته و سکه یا اسکناسی در آن گذاشته می شود.
زنجانی ها معتقدند اگر این کیسه ها توسط پنج زن سیده که اسامی آنها فاطمه یا یکی از القاب حضرت زهرا(س) باشد لمس شود، برکت و نعمت خدا به همراه این کیسه ها به خانه های آنان می آید و اعضای خانواده به آرزوهای خود می رسند.
افطاری های رمضان در زنجان نیز حال و هوای خاص خود را دارد. حلیم و حلوا از غذاهایی است که پخت آنها در این ماه رونق قابل توجهی می گیرد و زینت بخش سفره های افطار روزه داران می شود.
در ماه رمضان در جای جای معابر شهرهای زنجان، انواع آش، حلیم و شیرینی عرضه می شود و روزه داران تلاش می کنند قبل از افطار با دست پر به منزل رفته و در کنار خانواده افطار کنند.
نان چایی یا 'چای چورگی' از شیرینی های سنتی زنجان است که در رمضان مشتری های زیادی پیدا می کند و چنان که از نامش پیداست به طور معمول در ماه رمضان همراه با چای در زمان افطار استفاده می شود.
حسین عباسی نیا پژوهشگر فرهنگ عامه و فولکلور در زنجان می گوید: رمضان در گذشته به هیچ وجه ماه خمودگی، افسردگی نبود، بلکه ماهی بود پر از نشاط و تحرک و سرزندگی و اهالی با دل کندن از مادیات و فارغ شدن از پدیده های مادی که انسان همواره اسیر آن است، معنویات را سرلوحه خود قرار می دادند که این خود شور و شیدایی خاصی را ایجاد می کرد.
وی اظهار می کند: در گذشته های نه چندان دور از چند روز مانده به ماه صیام مناجاتی ها و چاووشی ها که نغمه سرایان خوش الحان و خوش قریحه ماه رمضان بودند با آواز دل انگیز خود روح معنویت را تقویت می کردند و سحری خوانان با آوای شوق انگیز خود نشاط را در روح انسان جاری می کردند.
از دیگر آیین های ماه رمضان در زنجان بردن افطار به خانه عروس بود، که البته امروزه بیشتر در قالب دعوت خانواده عروس و اطرافیان آنان به افطاری اجرا می شود.
خیلی از خانواده ها در زنجان عید فطر را موعد بردن خلعت و هدایا به خانواده عروس انتخاب می کنند و از این فرصت برای جشن و برگزاری مراسم های مربوط به عروسی ها بهره می جویند.
بازار دعوت به افطاری هم در ایام ماه رمضان در زنجان گرم است و به طور معمول بزرگتر های فامیل، خویشاندان و بستگان را به صرف افطاری و شام به خانه های خود دعوت می کنند.
عباسی نیا در این خصوص می گوید: در گذشته پس از افطار به طور معمول اکثر مردم به ویژه جوان ها بیرون از خانه به سر می بردند و در محله های خود به بازی های مختلف می پرداختند و یا در قهوه خانه ها و زورخانه ها تجمع می کردند و آنهایی که در خانه می ماندند و بیرون نمی رفتند، بیکار نمی نشستند و به بازی های مثل 'جوراب بازی' (جوراب اویونی)، چیستان (تاپاچا) مشغول می شدند.
رمضان در زنجان همچون دیگر مناطق کشور فصل رونق مساجد و حضور چشمگیر مومنان در نمازهای جماعت و مراسم های دعا و نیایش است. در چند سال اخیر جمع خوانی قرآن در عصرهای ماه رمضان به سنت مرسوم در بین مردم زنجان تبدیل شده است؛ به طوری که در همه شهرها و حتی روستاها و در برخی موارد در منازل نیز حلقه های جمع خوانی قرآن مورد استقبال چشمگیر روزه داران واقع می شوند.
آیین ها و مراسم ویژه ایام ماه رمضان همچون شب های قدر و احیا نیز جلوه های خاصی در شهر ها و روستاهای زنجان دارد.
حضور در مساجد، طبخ برخی غذاهای خاص همچون حلوا در نوزدهم ماه رمضان، تدارک سحری برای شب زنده داران از جمله فعالیت های مختص روزهای 19 تا 21رمضان در زنجان است.
عباسی نیا در خصوص آیین های مربوط به پایان رمضان در زنجان می گوید: در گذشته الوداع خوانی در مساجد اتفاق می افتاد، اما جوان ها نیز دسته به دسته در کوچه و کومه ها راه می افتادند و شعرهایی در بیان اتمام این ماه می خواندند و از آنجایی که این ماه به راستی ماه شور و نشاط بود و شب های ماه رمضان نیز از شب های خاطر انگیز و فراموش ناشدنی محسوب می شد، پایان ماه رمضان نوعی اندوه ایجاد می کرد و به همین خاطر شعرهایی که برای الوداع خوانی انتخاب می شد، شعرهایی محزون بود.
7312/6085
کپی شد
