به گزارش ایرنا ، صنایع دستی زنجان در کنار دیگر جاذبه های تاریخی و طبیعی این استان، تجلی مهارت، ذوق و اندیشه هنرمندان و صنعت گرانی است که از گذشته های دور با آفرینش های خود روح و هویت فرهنگی این دیار را در آثار خود به نمایش گذاشته اند.
یحیی رحمتی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان از فعالیت 387 فروشگاه و مراکز عرضه صنایع دستی در شهر زنجان خبر داد و به خبرنگار ایرنا گفت: افزون بر این فروشگاههای دایمی، همزمان با عید نوروز 22 نمایشگاه موقت عرضه محصولات صنایع دستی نیز در مسیرها و اماکن گردشگری این استان دایر شده است.
وی اظهار کرد: 35 گارگاه صنایع دستی نیز در استان زنجان به منظور طرح کارگاه گردی نوروزی فعالیت دارند.
بیش از 45 مورد رشته صنایع دستی در استان زنجان وجود دارد که در میان آنها ملیله کاری، چاروق دوزی، چاقوسازی، مسگری، قلمزنی، گلیم بافی، گیوه بافی و گیوه دوزی از صنایع دستی بومی این خطه بشمار می روند.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در زمان حاضر 45 هزار نفر در این استان در حوزه صنایع دستی فعالیت دارند و از آن رو که بیشترین بخش تولید صنایع دستی زنجان در رشته های همچون مسگری، چاقو سازی و ملیله دوزی است، این استان رتبه نخست تولید صنایع دستی فلزی در کشور را دارد.
**ملیله
ملیله کاری در زنجان، هنر ظریف و اصیلی که با ذوق و صبر هنرمندان همچنان در این دیار زنده است.
زنجان به عنوان خاستگاه اولیه هنر ملیله کاری با قدمت و پیشینه تاریخی چند هزار ساله، هنوز نام خود را در میان بهترین های این صنعت دستی حفظ کرده و برای احیای جایگاه اصلی خود تلاش می کند.
غنای 'ریز نقوش' و استفاده از نقره خالص، وجه تمایز ملیله زنجان با سایر مناطق است، زیبایی و ظرافت ملیله این دیار مرهون ذوق و عشق هنرمندانی است که آن را سینه به سینه از دل تاریخ و از پدران و اجداد خود به ارث برده اند.
درباره تاریخچه ملیله زنجان اطلاعات جامعی در دست نیست؛ در کتاب های تاریخی که اشاراتی درباره زنجان دارند از میان صنایع این دیار بیش از هر چیز از صنعت فلز کاری و از جمله ملیله کاری سخن گفته شده است.
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: قدمت ملیله در زنجان به بیش از 2 هزار و 300 سال می رسد.
الناز خدایی فرد افزود: شاهد این ادعا، ادواتی است که در نتیجه کشف مردان نمکی در معدن چهره آباد به دست آمده که برخی از آن ادوات چوبی، شکل و فرم هایی دارند که امروز نیز همان اشکال در صنعت ملیله کاری در زنجان کاربرد دارد.
مردان نمکی' مومیایی های نمکی هستند که از معدن نمک روستای چهرآباد در حوالی شهر زنجان کشف شده اند.
وی با بیان اینکه اکنون بالغ بر 470 هنرمند ملیله کار در استان زنجان فعالیت دارند، ادامه داد: برخی از هنرمندان توانمند و چیره دست این دیار، سبک های منحصر بفرد و خاصی را در صنعت ملیله کاری از پدران و اجداد خود به ارث برده اند.
اکنون تولیدات ملیله در زنجان در سه بخش ظروف، زیور آلات و در مواردی نیز کارهای سفارشی روی احجام بزرگی همچون آینه و شمعدان انجام می شود.
**چاقوسازی
به گزارش ایرنا، بعد از کشف مردان نمکی و وسایل همراهشان، مشخص شد که قدمت ساخت چاقو در زنجان به بیش از 18 قرن پیش برمی‌گردد. چاقوی همراه یکی از مردان نمکی، که دسته‌ای از شاخ بز دارد، قدیمی‌ترین سند صنعت چاقوسازی در زنجان است.
چاقو از مهمترین صنایع دستی استان زنجان محسوب می شود که قدمت تولید آن به 2 هزار سال می رسد و هم اکنون نیز بیش از یک هزار نفر در زنجان به طور مستقیم در تولید چاقو فعالیت دارند.
به گفته سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، آب دیدگی، برندگی و سختی بالای تیغ ها از ویژگی های برجسته چاقوی زنجان است.
خدایی فرد افزود : ساخت دسته های چاقو از شاخ و صدف نیز که ظرافت و دقت فوق العاده ای را می طلبد، از دیگر ویژگی های برجسته چاقوی زنجان است.
وی اظهار کرد: از آنجا که مواد اولیه تولید چاقو در محدوده جغرافیایی استان در دسترس است، این مهم در طول تاریخ باعث گسترش و توسعه صنعت چاقوسازی در این دیار شده است.
**مسگری
در زمان حاضر حجم قابل توجهی از تولیدات صنایع دستی در زنجان را ظروف مسی تشکیل می دهد، در این دیار از گذشته بسیار دور، هنرمندان به تولید انواع ظروف مسی ساده مصرفی، تزئینی، نقش دار و قلم خورده در انواع و اقسام آن می‌پرداخته‌اند، که همه این تولیدات به وسیله دست و با ابزارهای ساده انجام می شده و از نظر کیفیت هم نمونه‌های بسیار زیبائی از گذشته موجود است.
تولیدات مس و ظروف مسی در زنجان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار بوده و به جرات می توان گفت زنجان مرکز مسگری سنتی کشور است.
ظروف مسی درزمان حاضر با استفاده از ورق مس و روش چکش کاری گرم و سرد ساخته می شود که فرم دهی ورق مس به روش چکش کاری، دندانه دار کردن لبه هایی که به هم متصل می شوند، باز کردن دندانه ها به روی هم، چفت کردن و چکش کاری آنها، اضافه کردن با رˈتنه کار و برنجˈ و گرم کردن وچکش کاری مجدد آن مهمترین مراحل کار مسگری است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان هم اکنون بالغ بر یکهزار نفر در این استان در صنعت مسگری مشغول فعالیت هستند، که از این تعداد 700 نفر به طور مستقیم در حوزه تولید ظروف مسی اشتغال دارند.
**چاروق دوزی
چاروق دوزی یکی از هنرهای دستی است که دست های ظریف هنرمندان زنجانی در تولید آن مهارت ویژه ای دارند اما این چارق ها اغلب زنانه بوده و استفاده از آن امروزه جنبه تشریفاتی و تفننی یافته است.
چاروق نوعی پاپوش سنتی است که با استفاده از چرم گاوی، نخ های ابریشمی رنگی و نخ گلابتون در انواع مختلف توری، پرده بند و تمام چرم پشت باز و پشت بسته تولید می شود.
بر اساس کشف باستانشناسی ˈچکمه چرمی متعلق به مرد نمکی شماره یک می توان ریشه صنایع چرمی در استان زنجان را حداقل در دو هزار سال قبل جست.
بر اساس سناد و مدارک تاریخی به دست آمده، قدمت هنر چاروق دوزی در زنجان به دوره ساسانی و اوج تزئینات آن به دوره صفوی می رسد که زیبایی و تنوع طرح و نقوش آن، چشم هر هنرشناسی را شیفته نقوش انتزاعی و اصیل خود می کند.
خواستگاه این هنر دراستان زنجان شهر سلطانیه بوده و از آن منطقه به زنجان منتقل شده است.
از انواع چاروق های تولید شده استان طی دوره های مختلف تاریخی می توان به انواع کنفی، تمام پوست، کشاورزی، تمام چرم، توری، پرده بند اشاره کرد که هر کدام با روشی خاص و با استفاده ازچرم، پوست فرآوری شده و مواد مختلفی چون پنبه، کنف، ابریشم تهیه می شده است.
چاروق های توری و پرده بند فقط در شهر زنجان تولید می شود، چاروق های چرمی نیز بنابه تقاضای مشتری قابلیت تبدیل به انواع روفرشی با تزیینات فوق العاده ظریف را نیز داراست.
**گلیم بافی
گلیم به طور ساده یک فرش با بافت صاف یا یک نوع قالی بدون کرک یا خواب گره خورده است؛ گلیم به مفهوم، الیاف حیوانی و نباتی رنگرزی شده و درهم بافته که بر روی دارهای افقی و عمودی برگرفته از نمادهای منطقه و نقوش ذهنی و انتزاعی، بافته می شود.
درباره قدمت تولید گلیم در ایران اظهارنظر قاطعانه و صریحی نمی توان کرد، زیرا به دلیل آسیب پذیر بودن الیاف نباتی و حیوانی در برابر عوامل جوی، نمونه های زیادی از تولیدات دوران باستان بدست نیامده، اما آنچه مسلم است، گلیم بافی تاریخچه جدا از نساجی ندارد و بدلیل شباهت بافت پارچه های اولیه به بافت فعلی گلیم می توان گفت در تولید گلیم و پارچه از الیاف ضخیم تر برای بافت زیرانداز استفاده کرده اند. متاسفانه به دلیل فساد پذیر بودن الیاف گلیم هایی متعلق به دورهای گذشته باقی نمانده است.
با توجه به اقلیم سرد منطقه زنجان انسان های ساکن در این منطقه همواره در فکر تهیه کفپوش گرم جهت استفاده در منازل و نیز به عنوان پرده و... بودند، مواد اولیه موجود مردم منطقه را به سمت استفاده از بافته ای از پشم بز و گوسفند ، هدایت کرد. در حال حاضر در بسیاری از مناطق استان زنجان بافت گلیم به عنوان یکی از شاخصترین بافته های داری مطرح است.
توت فرنگی، لچک ترنج، سماور، توسباقا، صاندیق، پَـقیل، اوچ گل، خشتی و لوزی از طرحها و نقشه های مورد استفاده در گلیم زنجان هستند.
7312/8068
انتهای پیام یحیی رحمتی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان از فعالیت 387 فروشگاه و مراکز عرضه صنایع دستی در شهر زنجان خبر داد و به خبرنگار ایرنا گفت: افزون بر این فروشگاههای دایمی، همزمان با عید نوروز 22 نمایشگاه موقت عرضه محصولات صنایع دستی نیز در مسیرها و اماکن گردشگری این استان دایر شده است.
وی اظهار کرد: 35 گارگاه صنایع دستی نیز در استان زنجان به منظور طرح کارگاه گردی نوروزی فعالیت دارند.
بیش از 45 مورد رشته صنایع دستی در استان زنجان وجود دارد که در میان آنها ملیله کاری، چاروق دوزی، چاقوسازی، مسگری، قلمزنی، گلیم بافی، گیوه بافی و گیوه دوزی از صنایع دستی بومی این خطه بشمار می روند.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در زمان حاضر 45 هزار نفر در این استان در حوزه صنایع دستی فعالیت دارند و از آن رو که بیشترین بخش تولید صنایع دستی زنجان در رشته های همچون مسگری، چاقو سازی و ملیله دوزی است، این استان رتبه نخست تولید صنایع دستی فلزی در کشور را دارد.
**ملیله
ملیله کاری در زنجان، هنر ظریف و اصیلی که با ذوق و صبر هنرمندان همچنان در این دیار زنده است.
زنجان به عنوان خاستگاه اولیه هنر ملیله کاری با قدمت و پیشینه تاریخی چند هزار ساله، هنوز نام خود را در میان بهترین های این صنعت دستی حفظ کرده و برای احیای جایگاه اصلی خود تلاش می کند.
غنای 'ریز نقوش' و استفاده از نقره خالص، وجه تمایز ملیله زنجان با سایر مناطق است، زیبایی و ظرافت ملیله این دیار مرهون ذوق و عشق هنرمندانی است که آن را سینه به سینه از دل تاریخ و از پدران و اجداد خود به ارث برده اند.
درباره تاریخچه ملیله زنجان اطلاعات جامعی در دست نیست؛ در کتاب های تاریخی که اشاراتی درباره زنجان دارند از میان صنایع این دیار بیش از هر چیز از صنعت فلز کاری و از جمله ملیله کاری سخن گفته شده است.
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: قدمت ملیله در زنجان به بیش از 2 هزار و 300 سال می رسد.
الناز خدایی فرد افزود: شاهد این ادعا، ادواتی است که در نتیجه کشف مردان نمکی در معدن چهره آباد به دست آمده که برخی از آن ادوات چوبی، شکل و فرم هایی دارند که امروز نیز همان اشکال در صنعت ملیله کاری در زنجان کاربرد دارد.
مردان نمکی' مومیایی های نمکی هستند که از معدن نمک روستای چهرآباد در حوالی شهر زنجان کشف شده اند.
وی با بیان اینکه اکنون بالغ بر 470 هنرمند ملیله کار در استان زنجان فعالیت دارند، ادامه داد: برخی از هنرمندان توانمند و چیره دست این دیار، سبک های منحصر بفرد و خاصی را در صنعت ملیله کاری از پدران و اجداد خود به ارث برده اند.
اکنون تولیدات ملیله در زنجان در سه بخش ظروف، زیور آلات و در مواردی نیز کارهای سفارشی روی احجام بزرگی همچون آینه و شمعدان انجام می شود.
**چاقوسازی
به گزارش ایرنا، بعد از کشف مردان نمکی و وسایل همراهشان، مشخص شد که قدمت ساخت چاقو در زنجان به بیش از 18 قرن پیش برمی‌گردد. چاقوی همراه یکی از مردان نمکی، که دسته‌ای از شاخ بز دارد، قدیمی‌ترین سند صنعت چاقوسازی در زنجان است.
چاقو از مهمترین صنایع دستی استان زنجان محسوب می شود که قدمت تولید آن به 2 هزار سال می رسد و هم اکنون نیز بیش از یک هزار نفر در زنجان به طور مستقیم در تولید چاقو فعالیت دارند.
به گفته سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، آب دیدگی، برندگی و سختی بالای تیغ ها از ویژگی های برجسته چاقوی زنجان است.
خدایی فرد افزود : ساخت دسته های چاقو از شاخ و صدف نیز که ظرافت و دقت فوق العاده ای را می طلبد، از دیگر ویژگی های برجسته چاقوی زنجان است.
وی اظهار کرد: از آنجا که مواد اولیه تولید چاقو در محدوده جغرافیایی استان در دسترس است، این مهم در طول تاریخ باعث گسترش و توسعه صنعت چاقوسازی در این دیار شده است.
**مسگری
در زمان حاضر حجم قابل توجهی از تولیدات صنایع دستی در زنجان را ظروف مسی تشکیل می دهد، در این دیار از گذشته بسیار دور، هنرمندان به تولید انواع ظروف مسی ساده مصرفی، تزئینی، نقش دار و قلم خورده در انواع و اقسام آن می‌پرداخته‌اند، که همه این تولیدات به وسیله دست و با ابزارهای ساده انجام می شده و از نظر کیفیت هم نمونه‌های بسیار زیبائی از گذشته موجود است.
تولیدات مس و ظروف مسی در زنجان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار بوده و به جرات می توان گفت زنجان مرکز مسگری سنتی کشور است.
ظروف مسی درزمان حاضر با استفاده از ورق مس و روش چکش کاری گرم و سرد ساخته می شود که فرم دهی ورق مس به روش چکش کاری، دندانه دار کردن لبه هایی که به هم متصل می شوند، باز کردن دندانه ها به روی هم، چفت کردن و چکش کاری آنها، اضافه کردن با رˈتنه کار و برنجˈ و گرم کردن وچکش کاری مجدد آن مهمترین مراحل کار مسگری است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان هم اکنون بالغ بر یکهزار نفر در این استان در صنعت مسگری مشغول فعالیت هستند، که از این تعداد 700 نفر به طور مستقیم در حوزه تولید ظروف مسی اشتغال دارند.
**چاروق دوزی
چاروق دوزی یکی از هنرهای دستی است که دست های ظریف هنرمندان زنجانی در تولید آن مهارت ویژه ای دارند اما این چارق ها اغلب زنانه بوده و استفاده از آن امروزه جنبه تشریفاتی و تفننی یافته است.
چاروق نوعی پاپوش سنتی است که با استفاده از چرم گاوی، نخ های ابریشمی رنگی و نخ گلابتون در انواع مختلف توری، پرده بند و تمام چرم پشت باز و پشت بسته تولید می شود.
بر اساس کشف باستانشناسی ˈچکمه چرمی متعلق به مرد نمکی شماره یک می توان ریشه صنایع چرمی در استان زنجان را حداقل در دو هزار سال قبل جست.
بر اساس سناد و مدارک تاریخی به دست آمده، قدمت هنر چاروق دوزی در زنجان به دوره ساسانی و اوج تزئینات آن به دوره صفوی می رسد که زیبایی و تنوع طرح و نقوش آن، چشم هر هنرشناسی را شیفته نقوش انتزاعی و اصیل خود می کند.
خواستگاه این هنر دراستان زنجان شهر سلطانیه بوده و از آن منطقه به زنجان منتقل شده است.
از انواع چاروق های تولید شده استان طی دوره های مختلف تاریخی می توان به انواع کنفی، تمام پوست، کشاورزی، تمام چرم، توری، پرده بند اشاره کرد که هر کدام با روشی خاص و با استفاده ازچرم، پوست فرآوری شده و مواد مختلفی چون پنبه، کنف، ابریشم تهیه می شده است.
چاروق های توری و پرده بند فقط در شهر زنجان تولید می شود، چاروق های چرمی نیز بنابه تقاضای مشتری قابلیت تبدیل به انواع روفرشی با تزیینات فوق العاده ظریف را نیز داراست.
**گلیم بافی
گلیم به طور ساده یک فرش با بافت صاف یا یک نوع قالی بدون کرک یا خواب گره خورده است؛ گلیم به مفهوم، الیاف حیوانی و نباتی رنگرزی شده و درهم بافته که بر روی دارهای افقی و عمودی برگرفته از نمادهای منطقه و نقوش ذهنی و انتزاعی، بافته می شود.
درباره قدمت تولید گلیم در ایران اظهارنظر قاطعانه و صریحی نمی توان کرد، زیرا به دلیل آسیب پذیر بودن الیاف نباتی و حیوانی در برابر عوامل جوی، نمونه های زیادی از تولیدات دوران باستان بدست نیامده، اما آنچه مسلم است، گلیم بافی تاریخچه جدا از نساجی ندارد و بدلیل شباهت بافت پارچه های اولیه به بافت فعلی گلیم می توان گفت در تولید گلیم و پارچه از الیاف ضخیم تر برای بافت زیرانداز استفاده کرده اند. متاسفانه به دلیل فساد پذیر بودن الیاف گلیم هایی متعلق به دورهای گذشته باقی نمانده است.
با توجه به اقلیم سرد منطقه زنجان انسان های ساکن در این منطقه همواره در فکر تهیه کفپوش گرم جهت استفاده در منازل و نیز به عنوان پرده و... بودند، مواد اولیه موجود مردم منطقه را به سمت استفاده از بافته ای از پشم بز و گوسفند ، هدایت کرد. در حال حاضر در بسیاری از مناطق استان زنجان بافت گلیم به عنوان یکی از شاخصترین بافته های داری مطرح است.
توت فرنگی، لچک ترنج، سماور، توسباقا، صاندیق، پَـقیل، اوچ گل، خشتی و لوزی از طرحها و نقشه های مورد استفاده در گلیم زنجان هستند.
7312/8068
کپی شد
