به گزارش ایرنا، نزدیک پنج میلیون تن پسماند صنعتی سرب و روی در مکان کنونی شهرک صنعتی تخصصی روی زنجان انبار شده است و به گفته کارشناسان محیط زیست، بزرگترین خطر زیست محیطی استان زنجان محسوب می شود و شهرک صنعتی روی در 15 کیلومتری جنوب شهر زنجان و در کنار جاده بیجار قرار دارد.
نبود مطالعات زیست محیطی کافی، بی توجهی به الزامات زیست محیطی، افزایش روز افزون پسماندهای بی سامان و تاکید بر استفاده حداکثر از فرصت های موجود برای ساماندهی پسماندهای شهرک روی زنجان از جمله مباحثی بود که در میزگرد ایرنا مرکز زنجان مورد بررسی قرار گرفت.
بدنبال ایجاد دغدغه و نگرانی عمومی مردم زنجان در خصوص تبعات و مضرات پسماندهای ویژه، از 6 سال گذشته موضوع ساماندهی و جابجایی این پنج میلیون تن فیلتر کیک مطرح شده و در دستور کار مسئولان قرار گرفته است، بر همین اساس خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز زنجان موضوع مدیریت این پسماندها را در میزگرد خود مورد بررسی قرار داد.
در این میزگرد جمال ناصحی مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی، امیر حمیدنیا مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان، سید رضا موسوی مدیرکل حفاظت محیط زیست، ناصر فغفوری رئیس سازمان صنعت،معدن و تجارت و محمدرضا آبی پور مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان حضور داشتند.
** هر صنعتی تبعات بهداشتی و زیستی محیطی خاص خود را دارد
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: صنعت در همه دنیا تبعات بهداشتی و زیست محیطی خاص خود را دارد، حتی در کشورهای توسعه یافته و کشورهایی که نظارت ها زیاد است و کنترل های بسیاری انجام می شود، باز هم تبعات زیست محیطی وجود دارد.
جمال ناصحی افزود: بر همین اساس هم ضوابطی تهیه شده که نیاز است تولیدکننده به آن ضوابط توجه کند تا خطرات زیست محیطی فعالیت های صنعتی به حداقل کاهش یابد.
وی یادآورشد: قانون نحوه مدیریت پسماندها را مشخص ساخته و به صراحت اعلام کرده که مدیریت پسماندهای ویژه بر عهده تولیدکننده است و باید این زباله ها را بی خطرسازی کند و پس از آن تحویل متولیان امحا یا دفع دهد.
ناصحی اظهار کرد: صنعت سرب و روی، صنعتی آلاینده و پسماند آن حاوی عناصر شیمیایی است می تواند برای مردم و محیط زیست مخرب و مشکل ساز باشد، باید ضوابط مربوطه را رعایت کند.
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: متاسفانه در این بخش کمتر به ضوابط مدیریت پسماندها توجه شده است و وجود شهرک صنعتی روی در فاصله کنونی بحث های زیادی ایجاد می کند و می توان به آن پرداخت.
وی تاکید کرد: متاسفانه برای پسماندهایی که در شهرک روی واقع شده مدیریت فنی و اصولی انجام نشده و در حال حاضر حجم زیادی از این پسماندها جمع شده و به جهت مهندسی و بهداشت زیست محیطی می تواند خطرساز باشد و می تواند خاک و آب را آلوده کند و به خاطر وزش باد حتی آلودگی شهر را به دنبال داشته باشد و تبعات بهداشتی و زیست محیطی آن آشکار است.
** از سنگ شهر تا شهرک صنعتی روی
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان. گفت: مجوز اولیه این شهرک صنعتی برای سنگ شهر صادر شده بود اما پس از مدتی به دستور استاندار وقت تبدیل به شهرک صنعتی روی شد.
امیر حمید نیا افزود: عملیات اجرایی این شهرک باعنوان سنگ شهر آغاز شد و در سال 81 به بهره برداری رسید.
وی یادآورشد: با توجه به شرایط استاندار وقت دستوری داد و مکاتبه ای با سازمان محیط زیست انجام شد و آن منطقه به شهرک تخصصی روی تغییر کاربری داد.
** سنگ شهر مورد تایید محیط زیست بوده اما شهرک صنعتی روی نه
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: زنجان یک استان معدنی است و معدن فرصت ارزشمندی برای استان زنجان به شمار می آید تا از این ظرفیت برای توسعه استفاده کند.
سید رضا موسوی افزود: اما خود شهرک تخصصی روی با توجه به جانمایی آن، واقعیتی است که به نام سنگ شهر مجوز داشته و مورد تایید محیط زیست هم بوده اما به دستور استاندار وقت و مقاومت محیط زیست که در آن مقطع شکسته شده، تبدیل به شهرک صنعتی روی شده است.
وی تاکید کرد: علت چرایی شکل گیری این شهرک باید مجدد مورد بررسی قرار گیرد تا حداقل از تکرار آن جلوگیری شود.
موسوی تصریح کرد: طبیعی است برای اینگونه واحدها که ماهیت نیمه آلاینده دارند, باید مراقبت ها بیشتر شود، این واحدها، تولیدی های پاکی نیستند و اگر به آن چاشنی تکنولوژی قدیمی و بهره وری پایین اضافه شود، وضعیت بدتر می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: از سویی موضوع آلایندگی خود واحد و از سوی دیگر تجمیع این پسماندها مطرح است.
وی اضافه کرد: خروجی واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی روی به صورت انفرادی استاندارد است در حالی که هر روز صبح می توان یک نوار آبی رنگی را روی این شهرک مشاهده کرد که حکایت از خروجی آلاینده ها دارد.
موسوی ادامه داد: به حتم این نوع شهرک ها باید با ملاحظات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد، درست است که تاییده محیط زیست را در آن سال ها دریافت کرده اما همه اذعان دارند که جای این شهرک در این منطقه نبوده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طی پنج سال گذشته، 2 مرکز معتبر چهار مطالعه در زمینه آلایندگی شهرک روی در چهار محور آب، خاک، گیاه و دام انجام داده اند.
وی با بیان اینکه تاکنون مطالعات مربوط به هوا نهایی نشده است، ادامه داد: بر اساس سنجش هایی که این اداره کل انجام داده و نتیجه مطالعات انجام شده، خاک های آن محدوده آلوده هستند، در آب های زیر زمینی آلودگی مشاهده نشده اما به این مفهوم نیست که در آینده مشکل ساز نخواهد شد.
** از واحد 100 هزار تنی کالسیمین تا ظرفیت 200 هزار تنی تولید روی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: در آغاز تاسیس واحد روی در استان، بررسی کارشناسی انجام شده بود بر اساس ظرفیت معدن انگوران احداث یک واحد 100 هزار تنی روی در جوار معدن که همان شرکت کالسیمین است، تصویب شد.
ناصر فغفوری یادآورشد: پذیره نویسی برای شرکت کالسیمین هم بر اساس همین اطلاعات کارشناسی انجام شد چون مردم معتقدم بودند که این صنعت، فعالیت اقتصادی سودآوری محسوب می شود.
وی اظهار کرد: هم اکنون زنجان ظرفیت تولید 200 هزار تن روی دارد و به علت کمبود خاک، واحدهای تولیدی مجبور به واردات مواد اولیه هستند.
فغفوری خاطر نشان کرد: در صورتی که فقط آن واحد 100 هزار تنی که بر مبنای ظرفیت معدن انگوران بود، احداث می شد که هدف از تشکیل شرکت توسعه معادن ایران هم همین بود، مشکلی ایجاد نمی شد و کنار معدن بود و دپو هم بعد از برداشت می توانست در بخش های مختلف امحا شود و آسیبی به محیط زیست وارد نمی شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: به هر دلیل این اتفاق رخ نداد و در گذشته بر اساس تصمیم های استانی تشخیص داده شد که در کنار این شهرک سنگ شهر، واحد روی ایجاد شو.
وی تصریح کرد: در آن زمان هم مجوز زیست محیطی شرکت شهرک صنعتی استان صادر می شود، جدای از اینکه درست بوده یا نه، مهم این بوده که این شهرک فاقد مجوز نیست، شهرک صنعتی روی در زمان خودش مجوز زیست محیطی استان را می گیرد.
فغفوری تاکید کرد: هر واحد تولیدی که در شهرک صنعتی روی مستقر هستند بابت استقرار و در زمان دریافت پروانه بهره برداری مورد به مورد مجوز محیط زیست را گرفته اند و هیچ کارخانه ای آنجا نیست که پروانه بهره برداری آن فاقد مجوز زیست محیطی باشد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: در سال 91 در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید که به ریاست آقای رئوفی نژاد استاندار وقت در ماهنشان تشکیل شد، خود سازمان صنعت و معدن به عنوان دبیرخانه تشخیص داد که شهرک روی مشکل ساز خواهد شد.
وی ادامه داد: در همان جلسه مصوب شد که ایجاد و توسعه هر نوع واحد مرتبط با صنعت روی در شهرک تخصصی روی ممنوع است و در صورت وجود متقاضی باید در شهرک انگوران مستقر شود.
فغفوری اضافه کرد: همین کار هم باعث شد که چهار مجوز روی وارد شد که یکی اجرا نکرد و سه مورد دیگر هم شروع کردند که 2 مورد به بهره برداری رسیده و دیگری هم در حال آماده سازی برای بهره برداری است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: از آن تاریخ هم یک واحد توسعه یا ایجادی در آن منطقه ایجاد نشده است و تمام واحدهای تولیدی که طی یک سال گذشته پروانه دریافت می کنند همه واحدهایی بودند که قبل از 91 زمین خریداری و مجوز احداث دریافت کرده بودند.
وی ابراز کرد: شاید اگر محدودیت ایجاد نمی شد اکنون در شهرک روی که زمین به اندازه کافی دارد حداقل 10 واحد داریم، آن هم پر شده بود.
فغفوری افزود: این کار خوبی بود که از سال 91 محدود شد و نباید این اقدامات خوب را فراموش کرد، استاندار کنونی هم دستوراتی را داده است و فکر می کنم کارهای اقداماتی را همه بعد از حداقل سه ماه انجام می شود.
** اجرای غلط تصمیم اشتباه راه اندازی شهرک روی تبعات بیشتری بر جا گذاشته است
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: زمانی در سال 78 تصمیمی گرفته شد که استان از ذخایر خوبی برخوردار بود، یک سنگ شهری احداث شود اما به شهرک روی تغییر کاربری داد.
محمد رضا آبی پور اضافه کرد: مساله این است که یک تصمیم غلط داریم و یک اجرای غلط، حتی اگر یک تصمیم غلط درست اجرا شود، باز هم تبعات کمتری خواهد داشت متاسفانه تصمیم غلط گاه به شکل غلطی هم ایجاد می شود و تبعات بیشتری بر جا می گذارد.
وی ابراز کرد: برای سنگ شهر، مطالعات زیست محیطی مورد قبولی انجام شده و فعالیت آن انجام شده بود اما به حتم راه اندازی شهرک روی هم بدون مطالعات و مجوز محیط زیست امکان پذیر نبوده است.
آبی پور افزود: در ابتدا برای واحدهای سرب و روی هیچ مطالعاتی نبود و به عنوان سنگ شهر فعالیت می کردند، تقاضا شد که 13 واحد را ایجاد و مستقر کنند.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان به وجود متقاضی راه اندازی فرآوری سرب و روی در سنگ شهر در ابتدای دهه 80 اشاره کرد و گفت: در نهایت برای استقرار این شهرک موافقت شد و دستور استاندار وقت با رعایت تمامی مسائل زیست محیطی و الزامات قانونی صادر شد.
وی تاکید کرد: فعالیت یک واحد صنعتی بدون دریافت مجوزهای قانونی و ملاحظات زیست محیطی امکان پذیر نیست.
آبی پور یادآورشد: این 13 واحد مستقر و تعهداتی ایجاد شد برای شهرک صنعتی و برای ضوابطی از محیط زیست موافقت گرفتند و همه در مراحل بهره برداری مجوز زیست محیطی دریافت کردند که در آن 17 الزام داشت که اگر رعایت شود ما مشکلی نداریم.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: مشکلی که ایجاد شده متصور بر این است که این تعهدات از سوی مسئولان به طور کامل اجرا نشده است.
وی تصریح کرد: زمانی که مساله ای تبدیل به مشکل و مشکلی تبدیل به معضل می شود، نشان می دهد که بخشی از این تعهدات از سوی این افراد عملی نشده است، این زمان گذشته و انحراف از همان ابتدا بوده است.
آبی پور اظهار کرد: در ابتدا تصمیم برای ایجاد یک واحد 100 هزار تنی و دستور استاندار وقت هم مبنی بر رعایت تمام مسائل فنی و زیست محیطی بوده است و غیر از این هم نمی تواند باشد چرا که هرگز سازمان محیط زیست اجازه نمی دهد که خلاف ضوابط عمل شود.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: پس از مدتی جریان اقدام دچار مشکل شده، تعهداتی انجام نشده، آنچه که هست این است که امروز تصمیم بر این است که این وضعیت ساماندهی شود.
وی خاطر نشان کرد: برای همین ساماندهی، سازمان صنعت، معدن، شهرک های صنعتی، اداره کل محیط زیست ، در حد شورای عالی محیط زیست درگیر هستند و این ساماندهی هم از طریق کمیته ویژه ای در استانداری پیگیری می شود.
آبی پور ادامه داد: آخرین خبر این است که از این به بعد زمان باید به طور کامل مدیریت شود و زمان صدور مجوزها و تاییده ها چندین سال به طول نیانجامد چرا که از این پس زمان تلف کردن قابل توجیه نیست.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری استان زنجان گفت: انتظار داریم که اداره کل حفاظت محیط زیست استان به خاطر نگرانی هایی مردم، ایجاد شده است سرعت بیشتری به روند بررسی ها و پاسخگویی ها به کار گیرد.
وی تاکید کرد: اکنون تصمیم بر این شده که این پسماند بلافاصله مدیریت شود از بابت اینکه ادامه ازدحام و دپو نداشته باشد و خروجی ها به مکان بهتری منتقل شود.
آبی پور اضافه کرد: سازمان صنعت معدن بسیار خوب وارد شده و نقاطی را مشخص کرده و این سه نقطه را به سازمان محیط زیست اعلام کرده است و انتظار داریم که محیط زیست هم خارج از شرایط عادی این مطالعات را بررسی کند و بخواهیم ادامه کار را درست و با مدیریت صحیح و اصولی پیش ببریم تا نگرانی های مردم هم کم شود.
** ارتباطی میان افزایش بیماری های غیر واگیر و صنعت کشف نشده است
ناصحی ادامه داد: مطالعات بسیاری در حوزه مدیریت پسماندهای صنعتی سرب و روی از بابت آلودگی آب و خاک انجام شده است.
مدیرگروه بهداشت محیط داتنشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: این ذهنیتی که در مسئولان هست، همین که اعلام می کنیم آن حجم پسماند دپو شده امکان آلودگی آب های زیر زمینی، خاک و هوا را دارد، همه نگاه ها به این سمت و سو متمرکز می شود که ارتباط بیمارهای موجود در سطح شهر با آن چیست؟
وی اضافه کرد: در دنیا ضوابط برای مدیریت پسماندهای مختلف ایجاد و ابلاغ شده و نشان داده است که عدم رعایت این ضوابط می تواند تبعات بهداشتی و زیست محیطی را به دنبال داشته باشد، حتی اگر الآن نتوان موضوعی را ثابت کرد.
ناصحی ابراز کرد: رعایت ضوابط قانونی و الزامات زیست محیطی برای همه الزامی است و کسی نمی تواند بگوید عارضه ای ندارد.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: در دنیا بیماری هایی واگیر تا حد زیادی تحت کنترل قرار گرفته، اما بیماری های غیر واگیر رو به رشد است و آنچه که بیشتر مورد توجه قرار گرفته، بیماری های قلبی و سرطان هاست که حاصل دخالت های بشر در نظام طبیعت به شمار می آید.
وی تصریح کرد: در صورتی که اکنون به فکر مدیریت پسماند نباشیم مدیریت آن در آینده خیلی دیر شده و رفع آلودگی کار آسان و کم هزینه ای نیست.
ناصحی تاکید کرد: آلایندگی پسماندها به ویژه در منطقه کنونی، محرز و قطعی است و کسی هم نتوانسته ثابت کند که بیماری و پسماندها تا چه میزان با هم مرتبط هستند چون انواع بیماری ها ایجاد می شود و چه بسا که بسیاری در ارتباط با صنایع باشند.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: بر اساس آمار زنجان در بحث شیوع سرطان جزء 25 استان است، اما می توان گفت در سرطان دستگاه گوارش و معده جزء 10 استان نخست محسوب می شود.
وی افزود: در مجموع در کشور ما و در دنیا بیماری های غیر واگیر رو به افزایش بوده و از علل آن توقف رشد جمعیت است و با افزایش سن هم انواع بیماری ها شیوع می یابد و بر همین اساس افکار عمومی تصور می کنند که میزان بیماری ها افزایش یافته است.
ناصحی اظهار کرد: با توجه به رشد صنعت و جمعیت اگر فکری به حال صنعت نشود در ارتباط با مدیریت پسماند، ما آینده خوبی را پیش بینی نمی کنیم.
** آیین نامه کامل مدیریت پسماندهای صنعتی ابلاغ نشده است
حمیدنیا اظهار کرد: توسعه در هر زمینه ای دخل و تصرفی در محیط زیست محسوب می شود اما این دلیل بر این نیست که ضوابط زیست محیطی و بهداشتی رعایت نشود.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: هم اکنون هم این شهرک به حال خود رها نشده و علاوه بر ارزیابی های سالانه, پایش های زیست محیطی سه ماهه هم اجرا و در صورت نیاز تذکرات لازم داده می شود.
وی خاطر نشان کرد: هم اکنون شرکت بهین فرآور مسئولیت مدیریت, نگهداری و دپوی پسماندهای این شهرک را بر عهده دارد.
حمیدنیا ادامه داد: به این شکل نیست که پسماندهای ویژه را خود واحد تولیدکننده باید مدیریت کند, قانون مدیریت پسماندها اشاره کرده که هیچ نهادی در این زمینه به تنهایی مسئولیت ندارد و همه دستگاه های مربوطه در این زمینه دخیل هستند.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان با بیان اینکه نخستین بانی مدیریت پسماند خود بخش خصوصی است, گفت: قانون مدیریت پسماند هم می گوید که مدیریت تمامی پسماندهای صنعتی و ویژه ، به عهده شهرداری ها و دهیاری ها و در خارج از حوزه به عهده بخشداری هاست.
وی اضافه کرد: بر اساس این قانون مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولیدکننده و در صورت تبدیل آن به پسماند عادی بر عهده شهرداری ها و بخشداری ها خواهد بود.
حمیدنیا ابراز کرد: مسئولیت دستگاه های دولتی تعیین محل دپو و نحوه امحای این پسماندهاست و بر اساس قوانین زیست محیطی وظیفه تعیین محل دفع این پسماندها با وزارت کشور است که می تواند به بخش خصوصی هم محول کند.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: به همین دلیل هم شرکت بهین فراور می تواند از طرف وزارت کشور مطالعات را انجام دهد.
وی تاکید کرد: آنچه که در تعیین محل دپوی واقعی مغفول مانده و مشکل ایجاد کرده و باعث شده بازه زمانی بسیار زیادی طی شود، آیین نامه اجرایی آن است، سازمان محیط زیست در خصوص پسماندها عادی آئین نامه را ارائه کرده اما در خصوص پسماندهای ویژه ابلاغ نشده و این موضوع فقط به استان ما بر نمی گردد و مساله کل کشور است.
حمیدنیا تصریح کرد: برای پسماندهای ویژه ضوابط ریز و با جزئیات در مورد نحوه و محل دپوی پسماندها و شیوه امحای آنها تعیین نشده است.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: در همین آیین نامه اجرایی خود تولیدکنندگان را بر اساس نوع پسماندها موظف کرده که در زمان دریافت جواز تاسیس، باید نوع پسماند را مشخص کنند و بر اساس آن از محیط زیست مجوز بگیرند.
وی افزود: ماده 11 قانون مدیریت پسماندها هم وزارت جهاد کشاورزی، هم وزارت بهداشت و هم صنعت و معدن را مکلف ساخته که با همکاری سازمان محیط زیست در خصوص پسماندهای ویژه تصمیم گیری, نوع پسماندها و ضوابط امحای آنها را تعیین کنند.
حمیدنیا اظهار کرد: آنچه که در آن ضعف و خلل داریم، آیین نامه اجرایی مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه است.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: ابتدا باید کارگروه ملی تشکیل شود که تا کنون اقدامی در این زمینه انجام نشده است، پس از آن در خصوص نوع پسماندها، ضوابطی تعیین و ابلاغ شود.
وی خاطر نشان کرد: سه زمین برای دپوی دائمی پسماند ویژه معرفی شده است و مدام در حال رفت و برگشت بوده و جلسات متعددی هم داشته که آیا ضوابط زیست محیطی زمین مورد نظر، مورد تایید است یا نه، در حالی که اگر این آیین نامه اجرایی و ضوابط اجرایی آن در اختیار بود، این موضوع تا این حد کش و قوس پیدا نمی کرد.
حمیدنیا ادامه داد: معتقدم که ما نباید به این استان اکتفا کنیم, باید از مرکز هم پیگیر باشیم و زیست گاه های کلانتری را مد نظر قرار دهند و بالاخره ضوابط را اعلام کند تا دست شما هم در استان باز باشد.
** مطالعه مکان یابی پسماندهای سرب و روی در زنجان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: بحث آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند ابلاغ شده، در حوزه برق و الکترونیک، پزشکی و کشاورزی آیین نامه های اجرایی تهیه و ابلاغ شده است.
موسوی افزود: طبق همان قانون مدیریت پسماندها، سازمان محیط زیست و وزارت کشور مسئولیت مکان یابی برای دفع پسماندهای ویژه را بر عهده دارد و این اقدام انجام شده است.
وی یادآورشد: در سال 84، مطالعه مکان یابی محل دفع پسماندهای ویژه استان زنجان توسط دانشگاه تربیت مدرس انجام شده اما در آن سال هرگز پیش بینی چنین حجم و این نوع پسماند نمی شد.
موسوی اظهار کرد: پسماند صنعتی و ویژه در همه استان ها تولید می شود و مکان یابی هم برای امحا و مدیریت آنها انجام شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: ما یک تفکیکی در استان زنجان باید انجام دهیم، درست است که این پسماند، پسماند صنعتی ویژه است اما حجم، ترکیب و ماهیت آن و احتمال اینکه ممکن است به طور مجدد مورد استفاده قرار گیرد، متفاوت با سایر پسماندهای صنعتی است.
وی تاکید کرد: همین تفاوت هم منجر می شود که این پسماند ویژه، ویژه تر دیده شود و به همین دلیل هم باید نوع نگاه متفاوت از نگرشی باشد که در قانون دیده شده است.
موسوی اضافه کرد: مکان نخستی هم که بر اساس مطالعه دانشگاه تربیت مدرس انتخاب شده بود، علاوه بر آنکه برای دفع این نوع پسماندها مناسب نبود ظرفیت کافی هم برای این حجم از فیلتر کیک ها نداشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طی سال های گذشته مکان یابی های مختلفی انجام شده و در نهایت هم نتوانسته مجوزهای لازم را دریافت کند.
وی ابراز کرد: مکان یابی دفع پسماندهای ویژه مشمول ارزیابی زیست محیطی است و مطالعات ارزیابی زیست محیطی هم مطالعه جامعی است و در آن مسائل زیستی، اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی هم در نظر گرفته می شود.
موسوی اظهار کرد: در مطالعات زیست محیطی مورد نیاز برای مدیریت پسماندها و آلودگی های شهرک صنعتی روی، دو موضوع آلودگی داخل شهرک و دیگری پسماند دپو شده را باید تفکیک کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: وضعیت امروز شهرک قابل مقایسه با چند سال قبل نیست، تلاش های زیادی انجام شده و باید نگرانی را رفع کنیم و تمام دپوهایی که داخل واحدها هستند، زیر سازی شده اند و یک قطره روان آب از هیچ واحدی خارج می شود چون خود واحدها نیاز دارند و باز چرخانی می کنند.
وی تصریح کرد: نمی توان در مورد باد نظری داد چرا که موجب انتقال پسماندها و انتشار آلایندگی ها شود و تا کنون اقدامی برای کنترل آن انجام شده است.
موسوی افزود: شهرک صنعتی ظرفیت پسماندهای جدید را ندارد و نباید در آنجا انتظار مدیریت زیست محیطی دائمی را داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: هم اکنون در شهرک صنعتی روی 2 نگرانی در خصوص روان آب ها و دیگری جریان باد وجود دارد که هر 2 زمینه انتقال و انتشار آلودگی را ایجاد می کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: برای کنترل روان آب ها، کانال های غیر قابل نفوذی احداث شده تا آب ها از محوطه شهرک به هیچ عنوان خارج نشود، در مورد جابجایی توسط باد انتقاداتی داریم در مورد مدیریتی که وجود دارد و هیچ اقدام موثری انجام نداده و انتظار این بوده که مشاوری انتخاب شود و این مشاور برای کنترل این پسماندها و جلوگیری از جابجایی این پسماندها به دست باد اقدام کند.
** مصوبه 2 دی سازمان محیط زیست کشور برای مدیریت پسماندهای روی
وی خاطر نشان کرد: در نشست 2 دی سازمان محیط زیست کشور، دو موضوع مدیریت پسماندهای کنونی برای جلوگیری از انتقال و انتشار آلایندگی و یافتن مکان جدید برای انتقال پسماندهای تولید شده مصوب شد.
موسوی افزود: بنا شد شرکت مشاور مطالعات ارزریابی زیست محیطی سه منطقه معرفی شده برای امحای پسماندها را حداکثر ظرف مدت 2 ماه مورد مطالعه و ارزیابی قرار دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: از سوی دیگر این مشاور باید راهکارهای کارشناسی برای مدیریت پسماندها در محل فعلی عرضه کند.
وی تاکید کرد: سازمان محیط زیست هم موظف شده است که حداکثر ظرف 10 روز نظر نهایی و تاییده های قطعی را برای این مطالعات ارزیابی صادر کند.
موسوی با بیان اینکه پس از سه ماه از فعالیت مشاور دپوی پسماند جدید در محل فعلی ممنوع می شود و باید به مکان دائمی منتقل شود، اظهار کرد: مشاور باید در حین مطالعه و همزمان با انتخاب مکان دائمی، اقدامات لازم برای زیر سازی محل امحای پسماندها را هم انجام دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: ما مشاور را ملزم کرده ایم که گزارش های 10 روزه ارائه کند و در صورتی که طرح های مشاور مورد تایید قرار گیرد، به زودی کار خود را آغاز می کند.
وی به مهمترین علت آلایندگی شدید این پسماندهای صنعتی و خطرات آن اشاره کرد و ادامه داد: در فرایند تولید، خاک وارد شده اسید شویی و فلزات سنگین به نمک های محلول تبدیل می شوند و این نمک ها هستند که می توانند مشکل ساز شوند.
موسوی افزود: خود فلزات ارزشمند هستند و باید آنها را به عنوان سرمایه در نظر گرفت، اما در حال حاضر تکنولوژی که بتوان از آن استفاده کرد، وجود ندارد چه بسا در آینده بتوان از آن به طور مجدد استفاده کرد.
** 50 درصد پسماندهای شهرک روی، ارزش اقتصادی دارند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: آن زمان که این پسماندها جمع می شد، اغلب واحدهای مستقر در شهرک خروجی با چهار تا پنج درصد روی داشتند اما از 2.5 سال قبل اغلب تولیدکنندگان مجهز به واحد کیک شویی شدند و بدون استثنا خروجی ها زیر 1.5 درصد روی دارند که در شرایط فعلی توجیه اقتصادی برای فرآوری نداریم.
وی یادآورشد: هدف از تعیین محل دائمی برای دپوی فیلتر کیک ها انتقال همین پسماندهای دارای 1.5 درصد روی است.
فغفوری اظهار کرد: ممکن است 10 سال بعد تکنولوژی مورد نیاز وارد شود و فرآوری مجدد این نوع فیلترکیک ها صرفه اقتصادی داشته باشد اما هم اکنون خروجی ها به نحوی است که توجیه اقتصادی ندارد و وارد محل دپوی دائمی می شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه هم اکنون پنج میلیون تن فیلتر کیک در شهرک روی زنجان دپو شده است، گفت: 2.5 میلیون تن باقی مانده که به طور متوسط چهار تا پنج درصد روی دارند، ارزش اقتصادی دارد و مالکیت آن بر اساس رای شورای عالی معادن متعلق به دولت است و هر استفاده ای که از آن شود، مبالغ به دست آمده باید به خزانه دولت واریز شود.
وی با بیان اینکه راه اندازی واحد جدیدی برای فرآوری مجدد این 2.5 میلیون تن پسماند منتفی است، خاطر نشان کرد: آن 2.5 میلیون چهار تا پنج درصد عیار هم بر اساس رای شورای عالی معادن به کارخانه های موجود تزریق شود که منجر به افزایش ظرفیت تولید، اشتغالزایی و دریافت خروجی با 1.5 درصد روی می شود.
فغفوری ادامه داد: ماهیت یک سری کارها ممکن است خسارتی به منابع طبیعی و محیط زیست وارد کند اما باید ضوابط و مقررات را خوب انجام داد که خسارت ها به حداقل برسد.
** تاکید استاندار مدیریت زمان و ساماندهی پسماندهاست.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: آنچه که امروز مردم می شنوند و از مسئولان انتظار دارند،سرعت عمل در تعیین تکلیف و ساماندهی پسماندهای شهرک روی است، موضوعی که استاندار هم بر آن تاکید دارد.
آبی پور ابراز کرد: به یقین نمی توان گفت قرار گرفتن زنجان در میان 10 استان نخست دارای شیوع سرطان دستگاه گوارش، دلیل خاصی دارد و آن دلیل هم پسماند سرب و روی است.
وی افزود: اما امروز حسب دستور استاندار با 2 رویکرد خیلی مهم یکی آنکه ما به واژه محل موقت دپو پسماند خاتمه بدهیم و دیگری کمیته ویژه ای برای پیگیری مدیریت و ساماندهی پسماندهای تولیدی تشکیل دهیم، در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: بیشترین تاکید استاندار مدیریت در زمان است که خود یافتن مکان و مناسب سازی نباید زمانبر شود و در حداقل مدت قانونی باید مدیریت شود و ما از ازدحام بیشتر پسماندها در محل موقت جلوگیری کنیم و برای محل جدید هم برنامه ای داشته باشم.
به نظر می رسد، سرنوشت نهایی پسماندهای سرب و روی شهرک روی زنجان را باید پس از سه ماه دیگر به طور مجدد بررسی شود.
3001/8068
خبرنگار: مینا افشاری** انتشار: اسماعیل جهانبخش
انتهای پیام نبود مطالعات زیست محیطی کافی، بی توجهی به الزامات زیست محیطی، افزایش روز افزون پسماندهای بی سامان و تاکید بر استفاده حداکثر از فرصت های موجود برای ساماندهی پسماندهای شهرک روی زنجان از جمله مباحثی بود که در میزگرد ایرنا مرکز زنجان مورد بررسی قرار گرفت.
بدنبال ایجاد دغدغه و نگرانی عمومی مردم زنجان در خصوص تبعات و مضرات پسماندهای ویژه، از 6 سال گذشته موضوع ساماندهی و جابجایی این پنج میلیون تن فیلتر کیک مطرح شده و در دستور کار مسئولان قرار گرفته است، بر همین اساس خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز زنجان موضوع مدیریت این پسماندها را در میزگرد خود مورد بررسی قرار داد.
در این میزگرد جمال ناصحی مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی، امیر حمیدنیا مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان، سید رضا موسوی مدیرکل حفاظت محیط زیست، ناصر فغفوری رئیس سازمان صنعت،معدن و تجارت و محمدرضا آبی پور مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان حضور داشتند.
** هر صنعتی تبعات بهداشتی و زیستی محیطی خاص خود را دارد
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: صنعت در همه دنیا تبعات بهداشتی و زیست محیطی خاص خود را دارد، حتی در کشورهای توسعه یافته و کشورهایی که نظارت ها زیاد است و کنترل های بسیاری انجام می شود، باز هم تبعات زیست محیطی وجود دارد.
جمال ناصحی افزود: بر همین اساس هم ضوابطی تهیه شده که نیاز است تولیدکننده به آن ضوابط توجه کند تا خطرات زیست محیطی فعالیت های صنعتی به حداقل کاهش یابد.
وی یادآورشد: قانون نحوه مدیریت پسماندها را مشخص ساخته و به صراحت اعلام کرده که مدیریت پسماندهای ویژه بر عهده تولیدکننده است و باید این زباله ها را بی خطرسازی کند و پس از آن تحویل متولیان امحا یا دفع دهد.
ناصحی اظهار کرد: صنعت سرب و روی، صنعتی آلاینده و پسماند آن حاوی عناصر شیمیایی است می تواند برای مردم و محیط زیست مخرب و مشکل ساز باشد، باید ضوابط مربوطه را رعایت کند.
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: متاسفانه در این بخش کمتر به ضوابط مدیریت پسماندها توجه شده است و وجود شهرک صنعتی روی در فاصله کنونی بحث های زیادی ایجاد می کند و می توان به آن پرداخت.
وی تاکید کرد: متاسفانه برای پسماندهایی که در شهرک روی واقع شده مدیریت فنی و اصولی انجام نشده و در حال حاضر حجم زیادی از این پسماندها جمع شده و به جهت مهندسی و بهداشت زیست محیطی می تواند خطرساز باشد و می تواند خاک و آب را آلوده کند و به خاطر وزش باد حتی آلودگی شهر را به دنبال داشته باشد و تبعات بهداشتی و زیست محیطی آن آشکار است.
** از سنگ شهر تا شهرک صنعتی روی
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان. گفت: مجوز اولیه این شهرک صنعتی برای سنگ شهر صادر شده بود اما پس از مدتی به دستور استاندار وقت تبدیل به شهرک صنعتی روی شد.
امیر حمید نیا افزود: عملیات اجرایی این شهرک باعنوان سنگ شهر آغاز شد و در سال 81 به بهره برداری رسید.
وی یادآورشد: با توجه به شرایط استاندار وقت دستوری داد و مکاتبه ای با سازمان محیط زیست انجام شد و آن منطقه به شهرک تخصصی روی تغییر کاربری داد.
** سنگ شهر مورد تایید محیط زیست بوده اما شهرک صنعتی روی نه
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: زنجان یک استان معدنی است و معدن فرصت ارزشمندی برای استان زنجان به شمار می آید تا از این ظرفیت برای توسعه استفاده کند.
سید رضا موسوی افزود: اما خود شهرک تخصصی روی با توجه به جانمایی آن، واقعیتی است که به نام سنگ شهر مجوز داشته و مورد تایید محیط زیست هم بوده اما به دستور استاندار وقت و مقاومت محیط زیست که در آن مقطع شکسته شده، تبدیل به شهرک صنعتی روی شده است.
وی تاکید کرد: علت چرایی شکل گیری این شهرک باید مجدد مورد بررسی قرار گیرد تا حداقل از تکرار آن جلوگیری شود.
موسوی تصریح کرد: طبیعی است برای اینگونه واحدها که ماهیت نیمه آلاینده دارند, باید مراقبت ها بیشتر شود، این واحدها، تولیدی های پاکی نیستند و اگر به آن چاشنی تکنولوژی قدیمی و بهره وری پایین اضافه شود، وضعیت بدتر می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: از سویی موضوع آلایندگی خود واحد و از سوی دیگر تجمیع این پسماندها مطرح است.
وی اضافه کرد: خروجی واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی روی به صورت انفرادی استاندارد است در حالی که هر روز صبح می توان یک نوار آبی رنگی را روی این شهرک مشاهده کرد که حکایت از خروجی آلاینده ها دارد.
موسوی ادامه داد: به حتم این نوع شهرک ها باید با ملاحظات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد، درست است که تاییده محیط زیست را در آن سال ها دریافت کرده اما همه اذعان دارند که جای این شهرک در این منطقه نبوده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طی پنج سال گذشته، 2 مرکز معتبر چهار مطالعه در زمینه آلایندگی شهرک روی در چهار محور آب، خاک، گیاه و دام انجام داده اند.
وی با بیان اینکه تاکنون مطالعات مربوط به هوا نهایی نشده است، ادامه داد: بر اساس سنجش هایی که این اداره کل انجام داده و نتیجه مطالعات انجام شده، خاک های آن محدوده آلوده هستند، در آب های زیر زمینی آلودگی مشاهده نشده اما به این مفهوم نیست که در آینده مشکل ساز نخواهد شد.
** از واحد 100 هزار تنی کالسیمین تا ظرفیت 200 هزار تنی تولید روی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: در آغاز تاسیس واحد روی در استان، بررسی کارشناسی انجام شده بود بر اساس ظرفیت معدن انگوران احداث یک واحد 100 هزار تنی روی در جوار معدن که همان شرکت کالسیمین است، تصویب شد.
ناصر فغفوری یادآورشد: پذیره نویسی برای شرکت کالسیمین هم بر اساس همین اطلاعات کارشناسی انجام شد چون مردم معتقدم بودند که این صنعت، فعالیت اقتصادی سودآوری محسوب می شود.
وی اظهار کرد: هم اکنون زنجان ظرفیت تولید 200 هزار تن روی دارد و به علت کمبود خاک، واحدهای تولیدی مجبور به واردات مواد اولیه هستند.
فغفوری خاطر نشان کرد: در صورتی که فقط آن واحد 100 هزار تنی که بر مبنای ظرفیت معدن انگوران بود، احداث می شد که هدف از تشکیل شرکت توسعه معادن ایران هم همین بود، مشکلی ایجاد نمی شد و کنار معدن بود و دپو هم بعد از برداشت می توانست در بخش های مختلف امحا شود و آسیبی به محیط زیست وارد نمی شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: به هر دلیل این اتفاق رخ نداد و در گذشته بر اساس تصمیم های استانی تشخیص داده شد که در کنار این شهرک سنگ شهر، واحد روی ایجاد شو.
وی تصریح کرد: در آن زمان هم مجوز زیست محیطی شرکت شهرک صنعتی استان صادر می شود، جدای از اینکه درست بوده یا نه، مهم این بوده که این شهرک فاقد مجوز نیست، شهرک صنعتی روی در زمان خودش مجوز زیست محیطی استان را می گیرد.
فغفوری تاکید کرد: هر واحد تولیدی که در شهرک صنعتی روی مستقر هستند بابت استقرار و در زمان دریافت پروانه بهره برداری مورد به مورد مجوز محیط زیست را گرفته اند و هیچ کارخانه ای آنجا نیست که پروانه بهره برداری آن فاقد مجوز زیست محیطی باشد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: در سال 91 در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید که به ریاست آقای رئوفی نژاد استاندار وقت در ماهنشان تشکیل شد، خود سازمان صنعت و معدن به عنوان دبیرخانه تشخیص داد که شهرک روی مشکل ساز خواهد شد.
وی ادامه داد: در همان جلسه مصوب شد که ایجاد و توسعه هر نوع واحد مرتبط با صنعت روی در شهرک تخصصی روی ممنوع است و در صورت وجود متقاضی باید در شهرک انگوران مستقر شود.
فغفوری اضافه کرد: همین کار هم باعث شد که چهار مجوز روی وارد شد که یکی اجرا نکرد و سه مورد دیگر هم شروع کردند که 2 مورد به بهره برداری رسیده و دیگری هم در حال آماده سازی برای بهره برداری است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: از آن تاریخ هم یک واحد توسعه یا ایجادی در آن منطقه ایجاد نشده است و تمام واحدهای تولیدی که طی یک سال گذشته پروانه دریافت می کنند همه واحدهایی بودند که قبل از 91 زمین خریداری و مجوز احداث دریافت کرده بودند.
وی ابراز کرد: شاید اگر محدودیت ایجاد نمی شد اکنون در شهرک روی که زمین به اندازه کافی دارد حداقل 10 واحد داریم، آن هم پر شده بود.
فغفوری افزود: این کار خوبی بود که از سال 91 محدود شد و نباید این اقدامات خوب را فراموش کرد، استاندار کنونی هم دستوراتی را داده است و فکر می کنم کارهای اقداماتی را همه بعد از حداقل سه ماه انجام می شود.
** اجرای غلط تصمیم اشتباه راه اندازی شهرک روی تبعات بیشتری بر جا گذاشته است
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: زمانی در سال 78 تصمیمی گرفته شد که استان از ذخایر خوبی برخوردار بود، یک سنگ شهری احداث شود اما به شهرک روی تغییر کاربری داد.
محمد رضا آبی پور اضافه کرد: مساله این است که یک تصمیم غلط داریم و یک اجرای غلط، حتی اگر یک تصمیم غلط درست اجرا شود، باز هم تبعات کمتری خواهد داشت متاسفانه تصمیم غلط گاه به شکل غلطی هم ایجاد می شود و تبعات بیشتری بر جا می گذارد.
وی ابراز کرد: برای سنگ شهر، مطالعات زیست محیطی مورد قبولی انجام شده و فعالیت آن انجام شده بود اما به حتم راه اندازی شهرک روی هم بدون مطالعات و مجوز محیط زیست امکان پذیر نبوده است.
آبی پور افزود: در ابتدا برای واحدهای سرب و روی هیچ مطالعاتی نبود و به عنوان سنگ شهر فعالیت می کردند، تقاضا شد که 13 واحد را ایجاد و مستقر کنند.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان به وجود متقاضی راه اندازی فرآوری سرب و روی در سنگ شهر در ابتدای دهه 80 اشاره کرد و گفت: در نهایت برای استقرار این شهرک موافقت شد و دستور استاندار وقت با رعایت تمامی مسائل زیست محیطی و الزامات قانونی صادر شد.
وی تاکید کرد: فعالیت یک واحد صنعتی بدون دریافت مجوزهای قانونی و ملاحظات زیست محیطی امکان پذیر نیست.
آبی پور یادآورشد: این 13 واحد مستقر و تعهداتی ایجاد شد برای شهرک صنعتی و برای ضوابطی از محیط زیست موافقت گرفتند و همه در مراحل بهره برداری مجوز زیست محیطی دریافت کردند که در آن 17 الزام داشت که اگر رعایت شود ما مشکلی نداریم.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: مشکلی که ایجاد شده متصور بر این است که این تعهدات از سوی مسئولان به طور کامل اجرا نشده است.
وی تصریح کرد: زمانی که مساله ای تبدیل به مشکل و مشکلی تبدیل به معضل می شود، نشان می دهد که بخشی از این تعهدات از سوی این افراد عملی نشده است، این زمان گذشته و انحراف از همان ابتدا بوده است.
آبی پور اظهار کرد: در ابتدا تصمیم برای ایجاد یک واحد 100 هزار تنی و دستور استاندار وقت هم مبنی بر رعایت تمام مسائل فنی و زیست محیطی بوده است و غیر از این هم نمی تواند باشد چرا که هرگز سازمان محیط زیست اجازه نمی دهد که خلاف ضوابط عمل شود.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: پس از مدتی جریان اقدام دچار مشکل شده، تعهداتی انجام نشده، آنچه که هست این است که امروز تصمیم بر این است که این وضعیت ساماندهی شود.
وی خاطر نشان کرد: برای همین ساماندهی، سازمان صنعت، معدن، شهرک های صنعتی، اداره کل محیط زیست ، در حد شورای عالی محیط زیست درگیر هستند و این ساماندهی هم از طریق کمیته ویژه ای در استانداری پیگیری می شود.
آبی پور ادامه داد: آخرین خبر این است که از این به بعد زمان باید به طور کامل مدیریت شود و زمان صدور مجوزها و تاییده ها چندین سال به طول نیانجامد چرا که از این پس زمان تلف کردن قابل توجیه نیست.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری استان زنجان گفت: انتظار داریم که اداره کل حفاظت محیط زیست استان به خاطر نگرانی هایی مردم، ایجاد شده است سرعت بیشتری به روند بررسی ها و پاسخگویی ها به کار گیرد.
وی تاکید کرد: اکنون تصمیم بر این شده که این پسماند بلافاصله مدیریت شود از بابت اینکه ادامه ازدحام و دپو نداشته باشد و خروجی ها به مکان بهتری منتقل شود.
آبی پور اضافه کرد: سازمان صنعت معدن بسیار خوب وارد شده و نقاطی را مشخص کرده و این سه نقطه را به سازمان محیط زیست اعلام کرده است و انتظار داریم که محیط زیست هم خارج از شرایط عادی این مطالعات را بررسی کند و بخواهیم ادامه کار را درست و با مدیریت صحیح و اصولی پیش ببریم تا نگرانی های مردم هم کم شود.
** ارتباطی میان افزایش بیماری های غیر واگیر و صنعت کشف نشده است
ناصحی ادامه داد: مطالعات بسیاری در حوزه مدیریت پسماندهای صنعتی سرب و روی از بابت آلودگی آب و خاک انجام شده است.
مدیرگروه بهداشت محیط داتنشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: این ذهنیتی که در مسئولان هست، همین که اعلام می کنیم آن حجم پسماند دپو شده امکان آلودگی آب های زیر زمینی، خاک و هوا را دارد، همه نگاه ها به این سمت و سو متمرکز می شود که ارتباط بیمارهای موجود در سطح شهر با آن چیست؟
وی اضافه کرد: در دنیا ضوابط برای مدیریت پسماندهای مختلف ایجاد و ابلاغ شده و نشان داده است که عدم رعایت این ضوابط می تواند تبعات بهداشتی و زیست محیطی را به دنبال داشته باشد، حتی اگر الآن نتوان موضوعی را ثابت کرد.
ناصحی ابراز کرد: رعایت ضوابط قانونی و الزامات زیست محیطی برای همه الزامی است و کسی نمی تواند بگوید عارضه ای ندارد.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: در دنیا بیماری هایی واگیر تا حد زیادی تحت کنترل قرار گرفته، اما بیماری های غیر واگیر رو به رشد است و آنچه که بیشتر مورد توجه قرار گرفته، بیماری های قلبی و سرطان هاست که حاصل دخالت های بشر در نظام طبیعت به شمار می آید.
وی تصریح کرد: در صورتی که اکنون به فکر مدیریت پسماند نباشیم مدیریت آن در آینده خیلی دیر شده و رفع آلودگی کار آسان و کم هزینه ای نیست.
ناصحی تاکید کرد: آلایندگی پسماندها به ویژه در منطقه کنونی، محرز و قطعی است و کسی هم نتوانسته ثابت کند که بیماری و پسماندها تا چه میزان با هم مرتبط هستند چون انواع بیماری ها ایجاد می شود و چه بسا که بسیاری در ارتباط با صنایع باشند.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: بر اساس آمار زنجان در بحث شیوع سرطان جزء 25 استان است، اما می توان گفت در سرطان دستگاه گوارش و معده جزء 10 استان نخست محسوب می شود.
وی افزود: در مجموع در کشور ما و در دنیا بیماری های غیر واگیر رو به افزایش بوده و از علل آن توقف رشد جمعیت است و با افزایش سن هم انواع بیماری ها شیوع می یابد و بر همین اساس افکار عمومی تصور می کنند که میزان بیماری ها افزایش یافته است.
ناصحی اظهار کرد: با توجه به رشد صنعت و جمعیت اگر فکری به حال صنعت نشود در ارتباط با مدیریت پسماند، ما آینده خوبی را پیش بینی نمی کنیم.
** آیین نامه کامل مدیریت پسماندهای صنعتی ابلاغ نشده است
حمیدنیا اظهار کرد: توسعه در هر زمینه ای دخل و تصرفی در محیط زیست محسوب می شود اما این دلیل بر این نیست که ضوابط زیست محیطی و بهداشتی رعایت نشود.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: هم اکنون هم این شهرک به حال خود رها نشده و علاوه بر ارزیابی های سالانه, پایش های زیست محیطی سه ماهه هم اجرا و در صورت نیاز تذکرات لازم داده می شود.
وی خاطر نشان کرد: هم اکنون شرکت بهین فرآور مسئولیت مدیریت, نگهداری و دپوی پسماندهای این شهرک را بر عهده دارد.
حمیدنیا ادامه داد: به این شکل نیست که پسماندهای ویژه را خود واحد تولیدکننده باید مدیریت کند, قانون مدیریت پسماندها اشاره کرده که هیچ نهادی در این زمینه به تنهایی مسئولیت ندارد و همه دستگاه های مربوطه در این زمینه دخیل هستند.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان با بیان اینکه نخستین بانی مدیریت پسماند خود بخش خصوصی است, گفت: قانون مدیریت پسماند هم می گوید که مدیریت تمامی پسماندهای صنعتی و ویژه ، به عهده شهرداری ها و دهیاری ها و در خارج از حوزه به عهده بخشداری هاست.
وی اضافه کرد: بر اساس این قانون مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولیدکننده و در صورت تبدیل آن به پسماند عادی بر عهده شهرداری ها و بخشداری ها خواهد بود.
حمیدنیا ابراز کرد: مسئولیت دستگاه های دولتی تعیین محل دپو و نحوه امحای این پسماندهاست و بر اساس قوانین زیست محیطی وظیفه تعیین محل دفع این پسماندها با وزارت کشور است که می تواند به بخش خصوصی هم محول کند.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: به همین دلیل هم شرکت بهین فراور می تواند از طرف وزارت کشور مطالعات را انجام دهد.
وی تاکید کرد: آنچه که در تعیین محل دپوی واقعی مغفول مانده و مشکل ایجاد کرده و باعث شده بازه زمانی بسیار زیادی طی شود، آیین نامه اجرایی آن است، سازمان محیط زیست در خصوص پسماندها عادی آئین نامه را ارائه کرده اما در خصوص پسماندهای ویژه ابلاغ نشده و این موضوع فقط به استان ما بر نمی گردد و مساله کل کشور است.
حمیدنیا تصریح کرد: برای پسماندهای ویژه ضوابط ریز و با جزئیات در مورد نحوه و محل دپوی پسماندها و شیوه امحای آنها تعیین نشده است.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: در همین آیین نامه اجرایی خود تولیدکنندگان را بر اساس نوع پسماندها موظف کرده که در زمان دریافت جواز تاسیس، باید نوع پسماند را مشخص کنند و بر اساس آن از محیط زیست مجوز بگیرند.
وی افزود: ماده 11 قانون مدیریت پسماندها هم وزارت جهاد کشاورزی، هم وزارت بهداشت و هم صنعت و معدن را مکلف ساخته که با همکاری سازمان محیط زیست در خصوص پسماندهای ویژه تصمیم گیری, نوع پسماندها و ضوابط امحای آنها را تعیین کنند.
حمیدنیا اظهار کرد: آنچه که در آن ضعف و خلل داریم، آیین نامه اجرایی مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه است.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفت: ابتدا باید کارگروه ملی تشکیل شود که تا کنون اقدامی در این زمینه انجام نشده است، پس از آن در خصوص نوع پسماندها، ضوابطی تعیین و ابلاغ شود.
وی خاطر نشان کرد: سه زمین برای دپوی دائمی پسماند ویژه معرفی شده است و مدام در حال رفت و برگشت بوده و جلسات متعددی هم داشته که آیا ضوابط زیست محیطی زمین مورد نظر، مورد تایید است یا نه، در حالی که اگر این آیین نامه اجرایی و ضوابط اجرایی آن در اختیار بود، این موضوع تا این حد کش و قوس پیدا نمی کرد.
حمیدنیا ادامه داد: معتقدم که ما نباید به این استان اکتفا کنیم, باید از مرکز هم پیگیر باشیم و زیست گاه های کلانتری را مد نظر قرار دهند و بالاخره ضوابط را اعلام کند تا دست شما هم در استان باز باشد.
** مطالعه مکان یابی پسماندهای سرب و روی در زنجان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: بحث آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند ابلاغ شده، در حوزه برق و الکترونیک، پزشکی و کشاورزی آیین نامه های اجرایی تهیه و ابلاغ شده است.
موسوی افزود: طبق همان قانون مدیریت پسماندها، سازمان محیط زیست و وزارت کشور مسئولیت مکان یابی برای دفع پسماندهای ویژه را بر عهده دارد و این اقدام انجام شده است.
وی یادآورشد: در سال 84، مطالعه مکان یابی محل دفع پسماندهای ویژه استان زنجان توسط دانشگاه تربیت مدرس انجام شده اما در آن سال هرگز پیش بینی چنین حجم و این نوع پسماند نمی شد.
موسوی اظهار کرد: پسماند صنعتی و ویژه در همه استان ها تولید می شود و مکان یابی هم برای امحا و مدیریت آنها انجام شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: ما یک تفکیکی در استان زنجان باید انجام دهیم، درست است که این پسماند، پسماند صنعتی ویژه است اما حجم، ترکیب و ماهیت آن و احتمال اینکه ممکن است به طور مجدد مورد استفاده قرار گیرد، متفاوت با سایر پسماندهای صنعتی است.
وی تاکید کرد: همین تفاوت هم منجر می شود که این پسماند ویژه، ویژه تر دیده شود و به همین دلیل هم باید نوع نگاه متفاوت از نگرشی باشد که در قانون دیده شده است.
موسوی اضافه کرد: مکان نخستی هم که بر اساس مطالعه دانشگاه تربیت مدرس انتخاب شده بود، علاوه بر آنکه برای دفع این نوع پسماندها مناسب نبود ظرفیت کافی هم برای این حجم از فیلتر کیک ها نداشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طی سال های گذشته مکان یابی های مختلفی انجام شده و در نهایت هم نتوانسته مجوزهای لازم را دریافت کند.
وی ابراز کرد: مکان یابی دفع پسماندهای ویژه مشمول ارزیابی زیست محیطی است و مطالعات ارزیابی زیست محیطی هم مطالعه جامعی است و در آن مسائل زیستی، اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی هم در نظر گرفته می شود.
موسوی اظهار کرد: در مطالعات زیست محیطی مورد نیاز برای مدیریت پسماندها و آلودگی های شهرک صنعتی روی، دو موضوع آلودگی داخل شهرک و دیگری پسماند دپو شده را باید تفکیک کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: وضعیت امروز شهرک قابل مقایسه با چند سال قبل نیست، تلاش های زیادی انجام شده و باید نگرانی را رفع کنیم و تمام دپوهایی که داخل واحدها هستند، زیر سازی شده اند و یک قطره روان آب از هیچ واحدی خارج می شود چون خود واحدها نیاز دارند و باز چرخانی می کنند.
وی تصریح کرد: نمی توان در مورد باد نظری داد چرا که موجب انتقال پسماندها و انتشار آلایندگی ها شود و تا کنون اقدامی برای کنترل آن انجام شده است.
موسوی افزود: شهرک صنعتی ظرفیت پسماندهای جدید را ندارد و نباید در آنجا انتظار مدیریت زیست محیطی دائمی را داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: هم اکنون در شهرک صنعتی روی 2 نگرانی در خصوص روان آب ها و دیگری جریان باد وجود دارد که هر 2 زمینه انتقال و انتشار آلودگی را ایجاد می کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: برای کنترل روان آب ها، کانال های غیر قابل نفوذی احداث شده تا آب ها از محوطه شهرک به هیچ عنوان خارج نشود، در مورد جابجایی توسط باد انتقاداتی داریم در مورد مدیریتی که وجود دارد و هیچ اقدام موثری انجام نداده و انتظار این بوده که مشاوری انتخاب شود و این مشاور برای کنترل این پسماندها و جلوگیری از جابجایی این پسماندها به دست باد اقدام کند.
** مصوبه 2 دی سازمان محیط زیست کشور برای مدیریت پسماندهای روی
وی خاطر نشان کرد: در نشست 2 دی سازمان محیط زیست کشور، دو موضوع مدیریت پسماندهای کنونی برای جلوگیری از انتقال و انتشار آلایندگی و یافتن مکان جدید برای انتقال پسماندهای تولید شده مصوب شد.
موسوی افزود: بنا شد شرکت مشاور مطالعات ارزریابی زیست محیطی سه منطقه معرفی شده برای امحای پسماندها را حداکثر ظرف مدت 2 ماه مورد مطالعه و ارزیابی قرار دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: از سوی دیگر این مشاور باید راهکارهای کارشناسی برای مدیریت پسماندها در محل فعلی عرضه کند.
وی تاکید کرد: سازمان محیط زیست هم موظف شده است که حداکثر ظرف 10 روز نظر نهایی و تاییده های قطعی را برای این مطالعات ارزیابی صادر کند.
موسوی با بیان اینکه پس از سه ماه از فعالیت مشاور دپوی پسماند جدید در محل فعلی ممنوع می شود و باید به مکان دائمی منتقل شود، اظهار کرد: مشاور باید در حین مطالعه و همزمان با انتخاب مکان دائمی، اقدامات لازم برای زیر سازی محل امحای پسماندها را هم انجام دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: ما مشاور را ملزم کرده ایم که گزارش های 10 روزه ارائه کند و در صورتی که طرح های مشاور مورد تایید قرار گیرد، به زودی کار خود را آغاز می کند.
وی به مهمترین علت آلایندگی شدید این پسماندهای صنعتی و خطرات آن اشاره کرد و ادامه داد: در فرایند تولید، خاک وارد شده اسید شویی و فلزات سنگین به نمک های محلول تبدیل می شوند و این نمک ها هستند که می توانند مشکل ساز شوند.
موسوی افزود: خود فلزات ارزشمند هستند و باید آنها را به عنوان سرمایه در نظر گرفت، اما در حال حاضر تکنولوژی که بتوان از آن استفاده کرد، وجود ندارد چه بسا در آینده بتوان از آن به طور مجدد استفاده کرد.
** 50 درصد پسماندهای شهرک روی، ارزش اقتصادی دارند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: آن زمان که این پسماندها جمع می شد، اغلب واحدهای مستقر در شهرک خروجی با چهار تا پنج درصد روی داشتند اما از 2.5 سال قبل اغلب تولیدکنندگان مجهز به واحد کیک شویی شدند و بدون استثنا خروجی ها زیر 1.5 درصد روی دارند که در شرایط فعلی توجیه اقتصادی برای فرآوری نداریم.
وی یادآورشد: هدف از تعیین محل دائمی برای دپوی فیلتر کیک ها انتقال همین پسماندهای دارای 1.5 درصد روی است.
فغفوری اظهار کرد: ممکن است 10 سال بعد تکنولوژی مورد نیاز وارد شود و فرآوری مجدد این نوع فیلترکیک ها صرفه اقتصادی داشته باشد اما هم اکنون خروجی ها به نحوی است که توجیه اقتصادی ندارد و وارد محل دپوی دائمی می شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه هم اکنون پنج میلیون تن فیلتر کیک در شهرک روی زنجان دپو شده است، گفت: 2.5 میلیون تن باقی مانده که به طور متوسط چهار تا پنج درصد روی دارند، ارزش اقتصادی دارد و مالکیت آن بر اساس رای شورای عالی معادن متعلق به دولت است و هر استفاده ای که از آن شود، مبالغ به دست آمده باید به خزانه دولت واریز شود.
وی با بیان اینکه راه اندازی واحد جدیدی برای فرآوری مجدد این 2.5 میلیون تن پسماند منتفی است، خاطر نشان کرد: آن 2.5 میلیون چهار تا پنج درصد عیار هم بر اساس رای شورای عالی معادن به کارخانه های موجود تزریق شود که منجر به افزایش ظرفیت تولید، اشتغالزایی و دریافت خروجی با 1.5 درصد روی می شود.
فغفوری ادامه داد: ماهیت یک سری کارها ممکن است خسارتی به منابع طبیعی و محیط زیست وارد کند اما باید ضوابط و مقررات را خوب انجام داد که خسارت ها به حداقل برسد.
** تاکید استاندار مدیریت زمان و ساماندهی پسماندهاست.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: آنچه که امروز مردم می شنوند و از مسئولان انتظار دارند،سرعت عمل در تعیین تکلیف و ساماندهی پسماندهای شهرک روی است، موضوعی که استاندار هم بر آن تاکید دارد.
آبی پور ابراز کرد: به یقین نمی توان گفت قرار گرفتن زنجان در میان 10 استان نخست دارای شیوع سرطان دستگاه گوارش، دلیل خاصی دارد و آن دلیل هم پسماند سرب و روی است.
وی افزود: اما امروز حسب دستور استاندار با 2 رویکرد خیلی مهم یکی آنکه ما به واژه محل موقت دپو پسماند خاتمه بدهیم و دیگری کمیته ویژه ای برای پیگیری مدیریت و ساماندهی پسماندهای تولیدی تشکیل دهیم، در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: بیشترین تاکید استاندار مدیریت در زمان است که خود یافتن مکان و مناسب سازی نباید زمانبر شود و در حداقل مدت قانونی باید مدیریت شود و ما از ازدحام بیشتر پسماندها در محل موقت جلوگیری کنیم و برای محل جدید هم برنامه ای داشته باشم.
به نظر می رسد، سرنوشت نهایی پسماندهای سرب و روی شهرک روی زنجان را باید پس از سه ماه دیگر به طور مجدد بررسی شود.
3001/8068
خبرنگار: مینا افشاری** انتشار: اسماعیل جهانبخش
کپی شد
