شاید «علیاکبر توفیقی» شهردار وقت آن زمان که زمین این محل را از باقرخان امجد گرفت و از برادران مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل خواست آن را بسازند، فکرش را نمیکرد که روزی رختشویخانه محلی برای بازدید گردشگران و مسافران باشد.
حال 89 سال از آن روزهایی که زنان رختهای خود را به این مکان سرپوشیده میآوردند تا با خیالی آسوده رخت بشویند میگذرد. کوچه بابا جمال تاکنون تغییرات زیادی داشته است.
زمستان 94 ساختمان کناری رختشویخانه که متعلق به یکی از سرشناسان زنجانی به نام ریاحی بود خریداری و از آن به عنوان بازارچه صنایع دستی و شربتخانه استفاده شد. در این بازارچه ۳۰ غرفه و کارگاه صنایع دستی به صورت رایگان برای صنعتگران در نظر گرفته شد.
درست بعد از چند روز از افتتاح این بازارچه، عید نوروز 95 از راه رسید و به دلیل تعطیلات نوروزی و استقبال گردشگران و مسافران بازارچه صنایع دستی رونق گرفت. همین موضوع دلگرمی این افراد را برای ادامه کار در بازارچه فراهم کرد. در این مدت شربتخانه هم توانست مشتریانی برای خود دستوپا کند.
اما با گذشت زمان بازارچه صنایع دستی از رونق افتاد و صنعتگران برای فروش محصولاتشان در غرفهها حضور پیدا نمیکردند، تا آنجا که بعد از مدتی این بازارچه عملا تعطیل شد. همین موضوع مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را بر آن داشت تا آستین بالا بزنند و چارهای بیندیشند.
از نظر مسئولان این اداره برای رونق مجدد باید دست به دامان بخش خصوصی شد. به همین دلیل با برگزاری مزایده بالاخره بازارچه صنایع دستی به بخش غیردولتی سپرده شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار میکند: در حال حاضر برنده مزایده انتخاب شده و در مرحله عقد قرارداد هستیم.
«یحیی رحمتی» با بیان این نکته که فضای بازارچه صنایع دستی به صورت رایگان به مدت یکسال به صنعتگران داده شد، ادامه میدهد: از آنجا که از صنعتگران بابت در اختیار گرفتن غرفهها مبلغی اخذ نشده بود، صاحبان غرفه تعهدی برای حضور در این محل نداشتند.
وی با تأکید بر اینکه رایگان بودن غرفهها به نوعی آفت در این زمینه محسوب میشود، ادامه میدهد: به مرور زمان شاهد کاهش بهرهوری بودیم.
مدیرکل میراث فرهنگی با اشاره به ماده 27 در خصوص واگذاری به بخش خصوصی میگوید: مزایده در 3 مرحله برگزار و با حداقل قیمت به پیمانکار واگذار شد.
رحمتی سپس به وضعیت شربتخانه اشاره میکند و ادامه میدهد: پیشتر این محل با نازلترین قیمت واگذار شده بود اما از آنجا که افراد تعهد مالی نداشتند این بخش نیز برای درآمدزایی و استفاده از پتانسیل نوشیدنیها و برای جذب گردشگر به بخش خصوصی واگذار شد و از هفته بعد تحویل بهرهبردار میشود.
ساخت گالری
اما اینها تمام اقدامات انجام شده نیست. با تملک ساختمان مجاور رختشویخانه توسط میراث فرهنگی قرار است به زودی شاهد گالری دیگری در شهر باشیم.
رحمتی درباره جزئیات مربوط به این گالری چنین میگوید: در این گالری قرار است کشفیات باستانشناسی که از حفاریهای غیر مجاز به دست آمده به نمایش گذاشته شود تا آگاهی مردم در خصوص اینکه این اشیا بخشی از تاریخ هستند و نباید به آسانی در دست افراد سودجود قرار بگیرند، افزایش یابد. وی با اعلام اینکه در سال جاری تعداد کشفیات اشیای تاریخی و قدیمی افزایش یافته است، ادامه میدهد: آخرین کشفیات انجام شده مربوط به گلدان دوره سلجوقی است که از قاچاقچیان به دست آمده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تأکید بر اینکه این گلدان در موزه مردان نمکی به نمایش گذاشته میشود، ادامه میدهد: در سال جاری اشیایی که توسط مردم به میراث فرهنگی اهدا شد زیاد بود و امیدواریم چنین حرکتهایی از سوی شهروندان ادامه دار باشد.
وی درخصوص چگونگی کشف اشیای تاریخی از قاچاقچیان میگوید: بیشتر این کشفیات از طریق گزارشهای مردمی و مطالعات میدانی و با اقدام یگان حفاظت و نیروی انتظامی انجام میشود.
رحمتی در مورد گالری ساخته شده در مجاورت رختشویخانه بیان میکند: در حال حاضر مشغول تکمیل نمای بیرونی این محل هستیم. در صورتی که تامین اعتبار انجام شود ظرف مدت 45 روز از این بنا رونمایی میشود.
وی میزان اعتبار برای تکمیل نمای بنا را 120 میلیون تومان اعلام میکند و ادامه میدهد: برای اینکه داخل گالری تجهیز و کامل شود به اعتباری بیش از این نیاز داریم و از آنجا که اعتبارات به صورت قطره چکانی تامین میشود باید منتظر بود و دید کی این بنا کامل خواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان در خصوص نام این گالری خبر میدهد: قرار است این محل به نام یکی از پهلوانان یعنی «پهلوان رضا» نامگذاری شود.
وی ادامه میدهد: در این محل آثار هنرمندان برجسته استان که ارزشمند هستند به نمایش گذاشته میشوند.
پیادهروی تا محل جاذبه گردشگری
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در خصوص این گفته که برخی شهروندان معتقدند باید خانههای روبهروی رختشویخانه را تملک کرده تا جا برای پارک خودروها فراهم شود، میگوید: این محل، فضایی است که زندگی گذشتگان را به تصویر کشیده است و نباید همه انتظار داشته باشند که با خودرویشان دم در یک محل گردشگری توقف کنند. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته گردشگران برای دیدن یک جاذبه گردشگری کیلومترها پیادهروی میکنند تا به فضای تاریخی محل برسند.
48